Η ΤΡΑΒΙΑΤΑ ΤΗΣ ΛΙΣΑΒΩΝΑΣ

Η Μαρία Κάλλας πρωτοερμήνευσε Βιολέτα στην «Τραβιάτα» του Βέρντι τον Ιανουάριο του 1951 στη Φλωρεντία με μαέστρο τον Τούλιο Σεραφίν και Αλφρέντο τον Φράνκο Αλμπανέζε. Και για τελευταία φορά τον Νοέμβριο του 1958, στο Ντάλας, με μαέστρο τον Νικόλα Ρεσίνιο και Αλφρέντο τον Αιγυπτιώτη τενόρο Νικόλα Φυλακουρίδη- ούτε οκτώ χρόνια, στη σύντομη, άλλωστε, καριέρα της, δεν κράτησε στο ρεπερτόριό της τον ρόλο.
Μεσολάβησε, στον ίδιο ρόλο, μία από τις πολύ μεγάλες στιγμές της, όταν έκανε την ιστορική «Τραβιάτα» στη «Σκάλα» του Μιλάνου σε σκηνοθεσία Λουκίνο Βισκόντι, με τον Κάρλο Μαρία Τζουλίνι στο πόντιουμ και τον Τζουζέπε ντι Στέφανο πλάι της. Λίγο πριν αφήσει τη Βιολέτα, στις 27 και 30 Μαρτίου του ΄58, την τραγούδησε απρόσμενα σε μία Οπερα όχι από τις μεγάλες ευρωπαϊκές- το Θέατρο «Σάο Κάρλος» της Λισαβώνας. Μαέστρος ο Φράνκο Γκιόνα και Αλφρέντο ο Ισπανός Αλφρέντο Κράους. Παράνομες ηχογραφήσεις των δύο τελευταίων παραστάσεων έχουν κυκλοφορήσει σε δίσκους.
Η παράνομη αυτή ηχογράφηση της «Τραβιάτα» της Λισαβώνας, η οποία, μέχρι να κυκλοφορήσει, πέρασε από σαράντα κύματα για να αποκτήσει μυθικές διαστάσεις στον κύκλο των μανιακών της όπερας και των φαν της Κάλλας, ήταν το έναυσμα για να γράψει ο Τέρενς ΜακΝάλι το έργο του (1989) που ισορροπεί ανάμεσα στην κωμωδία και στο δράμα, «Τhe Lisbon Τraviata» («Η Τραβιάτα της Λισαβώνας»).
Του Γιώργου Δ. Κ. Σαρηγιάννη (Τα Νέα, 8/4/2010)

«Λα Ντιβίνα…» Τι μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο να δώσει θεϊκή υπόσταση σε ένα πρόσωπο, να κάνει μια φωνή τη δική του φωνή, τη φωνή των πόθων, των ονείρων, των ελπίδων και ευχών του; Για τον Μέντι, τον έναν από τους τέσσερις ήρωες του Τέρενς ΜακΝάλι στο έργο «The Lisbon Traviata», η Μαρία Κάλλας είναι όλα τα παραπάνω, και πολλά ακόμη… Είναι το κοινό του σημείο και αφετηρία μιας φιλίας - σχέσης ζωής με τον Στίβεν, αφού ο έρωτας είναι μονόπλευρος. Φαινομενικά είναι τόσο μα τόσο αταίριαστοι… Ο Μέντι δεν κάνει σχέσεις και μόνη διέξοδος στη μοναξιά του είναι η Μαρία Κάλλας - το δε πειρατικό αντίτυπο της Τραβιάτας της Λισσαβόνας που δεν έχει ακούσει, αλλά έχει ο Στίβεν στην κατοχή του, τον φτάνει σε οριακά σημεία… Ο Στίβεν είναι σε μια ευτυχισμένη(;) σχέση με έναν γιατρό και δείχνει να μην έχει κανένα θέμα να σχετίζονται περιστασιακά με άλλα ταίρια. Φοβισμένος, κλεισμένος ο ένας, άνετος, σίγουρος για τον εαυτό του ο άλλος. Και πάντα ανάμεσά τους η Κάλλας… Αλλά ο αγαπημένος του Στίβεν έχει μια άλλη οπτική πάνω στα πράγματα, έχει άλλες ανάγκες και άλλες αντιδράσεις και το menage a troιs που δημιουργείται όταν μπαίνει ένα νέο πρόσωπο στη ζωή του θα επιφέρει ένα γκραν φινάλε, αντάξιο της όπερας που πρωταγωνιστεί σε αυτό το έργο του ΜακΝάλι.
«Η όπερα δεν απορρίπτει ποτέ, ο πραγματικός κόσμος με απορρίπτει… Δεν καταλαβαίνω τον έρωτα…» λέει κάποια στιγμή ο Μέντι. Και στη θέση της όπερας, θα μπορούσε να είναι οποιοδήποτε αντικείμενο αποτελεί εμμονή για έναν άνθρωπο που θέλει να αποφύγει να πληγωθεί και κλείνεται στον εαυτό του. Και στη θέση του Στίβεν που κρύβει τον φόβο να χάσει τον αγαπημένο του για πάντα μέσα από μια σχεδόν αλαζονική συμπεριφορά, θα μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε άνθρωπος κάνει τα πάντα για να σώσει την σχέση του. Τα φύλα και ο σεξουαλικός προσανατολισμός είναι απλά ένα όχημα για να πει ο συγγραφέας αυτό που θέλει να πει: ο πόνος του να μην αγαπιέσαι είναι θανατηφόρα σκληρός…
Ο ΜακΝάλι ισορροπεί θαυμαστά ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα, μέσα από αυτό το έργο που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, από απόψε στο Θέατρο Αλκμήνη - Άκης Δαβής σε παραγωγή του Φαίδωνα Καστρή, ο οποίος και κρατά τον απαιτητικό και σχεδόν σαν διαδρομή ρόλερ-κόστερ του Μέντι. Ο έμπειρος Λάζαρος Γεωργακόπουλος σκηνοθετεί την παράσταση -και μάλιστα με πολλή δουλειά στους ρόλους, και επιμονή στις λεπτομέρειες που όμως «δείχνουν» στην παράσταση- και κρατά τον ρόλο του Στίβεν, του κέντρου βάρους όλου του έργου και ο οποίος πραγματικά αλλάζει πρόσωπα από το πρώτο στο δεύτερο μέρος. Στον ρόλο του αγαπημένου του Στίβεν ο Βασίλης Μπισμπίκης και στον ρόλο της πέτρας του σκανδάλου ο Λευτέρης Βασιλάκης, όπου και οι δυο λειτουργούν καταλυτικά τόσο ως ρόλοι, όσο και ως ερμηνείες. Τα σκηνικά και τα κοστούμια-της Νέας Υόρκης των ‘80ς- είναι του Γιώργου Πάτσα, η επιμέλεια κίνησης της Αμαλία Μπένετ, η μουσική επιμέλεια του Δημήτρη Χασιούρα και οι φωτισμοί της Μαρίας Αθανασοπούλου.
Της Σόνιας Μαγγίνα (adesmeytos.gr, 9/4/2010)