30.9.11

JOSÉ LUIS MARÍN MARTÍNEZ

ΟΕΔΒ. ΛΟΓΟΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΑΠΦΩ

Francis Coates Jones (ΗΠΑ, 1857 – 1932): Sappho


Σαπφώ, «Ωδή στην Αφροδίτη»

Αφροδίτη, αθάνατή, εσύ, ποικιλόθρονη,
θυγατέρα του Δία, δολοπλόκε,
σε ικετεύω με πίκρες και βάσανα, Δέσποινα,
την ψυχή μου να μην την παιδεύεις.

Μόνο έλα και τώρα, όπως ήρθες και τότε,
τη φωνή μου σαν άκουσες , κι άφησες
το παλάτι του Δία και πήρες
το χρυσό σου αμάξι… (Μτφρ. Τασούλα Καραγεωργίου)

Η ωδή από τις ωραιότερες της Σαπφώς και αντιπροσωπευτικό δείγμα της ποίησής της, είναι το εκτενέστερο (επτά στροφές) και το μοναδικό ακέραιο ποίημα από το έργο της. Η ωδή επέδρασε στη ρωμαϊκή ποίηση (Κάτουλος, Οβίδιος, Οράτιος, Λουκρήτιος) και στη γαλλική (Ρακίνας, Σενιέ, Ρονσάρ). Ο Οδυσσέας Ελύτης, το 1984, απέδωσε την ωδή στην νεοελληνική μαζί με όλο το έργο της Σαπφώς.

Αναστάσιος Στέφος, Εμμανουήλ Στεργιούλης, Γεωργία Χαριτίδου: Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου (ΟΕΔΒ)


Αν αναρωτιέστε γιατί δεν παρατίθεται ολόκληρο το ποίημα, ιδού η απάντηση:


ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΦΡΟΔΙΤΗ

Ομορφόθρονη αθάνατη Αφροδίτη,
κόρη του Δία, σου δέομαι, δολοπλέχτρα,
με πίκρες και καημούς μη, Δέσποινα,
παιδεύεις την ψυχή μου`
μα έλα μου, αν και κάποτε, από πέρα
μακριά, το κάλεσμά μου όμοι' αγροικώντας,
ήρθες, το πατρικό παλάτι αφήνοντας
και το χρυσό σου αμάξι
ζεύοντας` κι όμορφα στρουθιά πετώντας
γοργά στη γη σε φέρανε τη μαύρη
παν' απ' τον ουρανό με φτεροκόπημα
πυκνό μεσ' στον αιθέρα`
κι ως έφτασαν ταχιά, χαμογελώντας
με την αθάνατη όψη, ω μακαρία,
με ρώτησες σαν τι και πάλι να `παθα,
τι σε καλώ κοντά μου,
τι λαχταρά η ψυχή μου η φρενιασμένη
τόσο πολύ να γίνει: - "Ποια και πάλι
θες η Πειθώ να φέρει στην αγάπη σου;
Σαπφώ, ποια σ' αδικάει;
Γιατί αν φεύγει, γοργά από πίσω θα `ρθει,
κι αν δεν παίρνει σου δώρα, θα σου φέρει`
τώρ' αν δε σ' αγαπάει, θα σ' αγαπήσει
και δίχως να το θέλει".
Ω, έλα μου και τώρα, κι' απ' τις μαύρες
τις έγνοιες λύσε με, κι ό,τι ν' αληθέψει
ποθεί η ψυχή μου τέλεσ' το κι ατή σου
συ γίνε ο βοηθός μου.

(μετάφραση: Παναγής Λεκατσάς)

...και σε μετάφραση Οδ.Ελύτη:

Η ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΛΦ ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

Βιρτζίνια Γουλφ - Στο φως του Παρθενώνα
Επιμέλεια: Μαίρη Αδαμοπούλου (tanea.gr, 29/9/2011)
Η Ακρόπολη στο ηλιοβασίλεμα, οι λόφοι της Επιδαύρου, οι Λέοντες των Μυκηνών. Με τον φόβο να μη θυμίζει το κείμενό της τουριστικό οδηγό, η διάσημη συγγραφέας είχε καταγράψει στο ημερολόγιό της εκείνα που την γοήτευσαν στην Ελλάδα των αρχών του 20ού αιώνα σε μάλλον άγνωστα κείμενά της που περιλαμβάνει μια νέα – ιταλική – έκδοση.


«Οταν διαβάζω αυτό το σημειωματάριο κάποια κρύα βράδια Κυριακής στο Λονδίνο, εκπλήσσομαι από την ανεμελιά των περιγραφών, την επανάληψη των επιθέτων - με δυο λόγια, το θεωρώ ένα έργο πολύ απερίσκεπτο, αλλά δικαιολογώ τον εαυτό μου όταν θυμάμαι κάτω από ποιες συνθήκες γράφηκε».
Αυτά γράφει η πρωτοπόρος αγγλίδα μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος Βιρτζίνια Γουλφ στα «Ημερολόγια ταξιδιού. Ιταλία, Ελλάδα, Τουρκία», που θα κυκλοφορήσουν για πρώτη φορά στην Ιταλία στις 5 Οκτωβρίου. Αφορά το πρώτο της ταξίδι στην Ελλάδα το 1906, ενώ ακολούθησε και δεύτερο το 1932.
«Φτάνουμε στην Αθήνα, το παράθυρο του τρένου βλέπει κατά μήκος της ακτής, από όπου φαίνονται καθαρά κολπίσκοι όπου σπάνε τα κύματα. Και στη στροφή διακρίνεται ήρεμη η Σαλαμίνα, κι εκεί στις τρεις κορυφές μπροστά καθόταν ο Ξέρξης - έτσι λένε - δύο χιλιάδες χρόνια πριν, ένα απόγευμα του Σεπτέμβρη σαν αυτό.
Οταν ξημέρωσε πήγε ο καθένας μας στο κατάλληλο παράθυρο κι είδαμε από το σκοτάδι να αναδύεται ένας βράχος. Σκούρος κι αυλακωτός από τις σκιές, πάνω του υπήρχαν δύο συστάδες κιόνων, μία σκούρα όπως ο βράχος και μία λευκή και λεπτεπίλεπτη. Στην πραγματικότητα, υπήρχαν κι άλλοι κίονες, αλλά ξέραμε ότι εκείνες οι σκούρες ήταν το απάνθισμα του χώρου, ο Παρθενώνας.
Οταν πλησιάσετε, θα δείτε ότι ο Παρθενώνας είναι μακράν το πιο εντυπωσιακό από όλα τα ιερά. Κι επίσης θα δείτε ότι η επιφάνεια των κιόνων είναι ραβδωτή και φθαρμένη. Η καταστροφή είναι φοβερή. Παρ' όλα αυτά, ο Παρθενώνας είναι ακόμα νέος και λαμπερός. Ωστόσο, όταν τον είδαμε για πρώτη φορά, το φως ήταν τόσο βίαιο που μόλις και μετά βίας θα μπορούσαμε να δούμε τη ζωφόρο: και λόγω όλου εκείνου του μαρμάρου που ήταν σκορπισμένο στα πόδια μας - πλάκες και θραύσματα - που έμοιαζαν να ακτινοβολούν το φως από κάτω προς τα πάνω [...]
Επισκεφθήκαμε επίσης την Ακρόπολη στο ηλιοβασίλεμα... Και όταν μιλάμε για "χρώμα" του Παρθενώνα, απλώς ενδίδουμε στις απαιτήσεις της γλώσσας. Κι ένας ζωγράφος αν χρησιμοποιούσε την τέχνη του για να το περιγράψει, πρέπει να ομολογήσουμε ότι θα είχε τους ίδιους περιορισμούς. Ακτινοβολεί φως και θερμότητα, ενώ οι άλλοι ναοί καίγονταν σε μια λευκή λάμψη. Κανένα μέρος δεν φαίνεται να έχει περισσότερη ενέργεια και να είναι πιο ζωντανό από αυτό το πλάτωμα με τις αρχαίες, νεκρές πέτρες».
Η συγγραφέας του έργου «Στον φάρο» και «Ορλάντο» δεν γοητεύτηκε μόνο από την Αθήνα και την Ακρόπολη. Στις σελίδες του ημερολογίου της καταγράφει τις εντυπώσεις της και από την Επίδαυρο: «Βρισκόμαστε στη γη των ερειπίων και των προϊστορικών καταλοίπων. Δεν υπάρχουν αγάλματα και ναοί, υποχρεωνόμαστε σε ένα άλλου είδους ενδιαφέρον. Σήμερα, για παράδειγμα, κάναμε είκοσι μίλια (κι εγώ γράφω, βλακωδώς, με θέα σε έναν δρόμο γεμάτο με θορύβους της νύχτας) προς την Επίδαυρο. Η ενδοχώρα είναι περίεργη και όμορφη. Υπάρχουν μακρείς κόκκινοι δρόμοι, ανώμαλοι λόγω της πέτρας, που διαπερνούν τους κόκκινους κάμπους, φυτεμένους με ελαιόδεντρα που έχουν στριφτούς κορμούς και μικρά αμπέλια».

«Οι λέξεις που χρησιμοποίησα για την Επίδαυρο με τρόπο βιαστικό και βάναυσο είναι ανεπαρκείς» έγραφε στις αρχές του 20ού αιώνα στα «Ημερολόγιά» της η Βιρτζίνια Γουλφ. «Οταν σκέφτομαι τις Μυκήνες, η επόμενη προσπάθειά μου μπορεί και να αφήσει ολότελα λευκή τη σελίδα. Δεν έχει υπάρξει άλλο μέρος, πιστεύω, πιο εύκολο να διαχειριστείς. Είναι σαν να ταξιδεύει μέσα από όλες τις ρότες του εγκεφάλου, να ξυπνά μνήμες και παράξενες φαντασιώσεις. Προαναγγέλλει ένα μακρινό μέλλον και διηγείται ξανά το μακρινό παρελθόν. [...] Η φαντασία σε κάνει να πιστεύεις, καθώς περπατάς, ότι ο τόπος είναι γεμάτος ανθρώπους και ήσυχος συνάμα. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν πολλά για να δεις και τίποτα για να ακούσεις. Αλλά δεν μπορείς να αγνοήσεις τις τεράστιες πέτρες και τα δύο λιοντάρια που φρουρούν την είσοδο και σου επιτρέπουν να παραδεχτείς συνειδητά πως ο Αύγουστος βρίσκεται ακόμα εκεί».

29.9.11

BOYS, BOYS, BOYS


Giampaolo Sgura (Ιταλία)


Ο ΓΑΜΟΣ ΤΗΣ ΤΖΕΝΗΣ


[...]Με τίτλο «Η Τζένη ντύνεται νυφούλα», η γνωστή στο πανελλήνιο για τη σχέση της με τον Ροδίτη εισαγγελέα Γιώργο Σακελαρόπουλο Τζένη Χειλουδάκη απεκάλυπτε στην εφημερίδα μας την πρόθεσή της να περάσει την πόρτα του δημαρχείου με τον άνδρα που της έκλεψε την καρδιά.
Τα πάντα ήταν έτοιμα για τον γάμο, με την Τζένη απλώς να αποκαλύπτει την ημερομηνία.
Στην ίδια συνέντευξη αρνούνταν πεισματικά να αποκαλύψει την ταυτότητα του συντρόφου της δηλώνοντας: «Θα ήθελα να κάνω έναν γάμο ανοιχτό με τους γονείς μου, τους φίλους μου, αλλά δεν μπορώ να συζητάνε το όνομά μου όπως παλιά. Είμαι πλέον 43 χρόνων και δεν πρόκειται να ξανακάνω τα λάθη του παρελθόντος. Βλέπω στο YouTube όλα εκείνα του παρελθόντος, στα οποία πρωταγωνιστούσα, και ντρέπομαι... Οτιδήποτε αφορά την προσωπική μου ζωή πλέον θα το κρατάω μυστικό».
Παρ’ ότι η Τζένη Χειλουδάκη δεν ήθελε να αποκαλύψει σε ποιο δημαρχείο θα γινόταν ο πολιτικός γάμος, εντούτοις το μυστικό της διέρρευσε. Ηδη από τις 6.00 χθες το απόγευμα η Τζένη βρισκόταν στο πνευματικό κέντρου του δήμου Αθηναίων στην οδό Ακαδημίας όπου τελούνται οι πολιτικοί γάμοι.
[...] Μία ώρα αργότερα η Τζένη εξέρχεται του πνευματικού κέντρου και πάλι μόνη. Σε ερωτήσεις δημοσιογράφων επιβεβαίωσε την τέλεση του γάμου με τον αγαπημένο της. Οσο για τον (περιβόητο) αγαπημένο της; Αυτός παρέμεινε εξαφανισμένος (γιατί άραγε;) και προτίμησε στην πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής του να μη βγάλει ούτε μία πόζα δίπλα στο έτερόν του ήμισυ. Αντίθετα, η Τζένη με τον αέρα της ντίβας «έπαιζε» με τα φλας που άστραφταν.
Την είδηση του γάμου της Τζένης Χειλουδάκη επιβεβαίωσε και η αντιδήμαρχος Αθηναίων Εύα Κοντοσταθάκου που υποστήριξε ότι εκείνη τέλεσε τον πολιτικό γάμο. «Ο γάμος έγινε, ναι εγώ τους πάντρεψα. Εγώ απλώς είμαι υπεύθυνη για τους γάμους και έτυχε να τελέσω και αυτό τον γάμο. Ηταν όλα νόμιμα βάσει της νομοθεσίας και από τον έλεγχο δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα».
Η αντιδήμαρχος επισήμανε ακόμη ότι «το ζευγάρι ήταν μια χαρά, όπως όλα τα ζευγάρια», αλλά και εκείνη, αμέσως μετά, σε σχετική ερώτηση με την εμφάνιση του γαμπρού, έδειξε ότι μάλλον της πέρασε... απαρατήρητος! «Δεν θυμάμαι» απάντησε. Οσο για τις πληροφορίες που ήθελαν το έτερον ήμισυ της Τζένης Χειλουδάκη να είναι αλλοδαπός που αναζητεί την τύχη του στην Ελλάδα, η κυρία Κοντοσταθάκου, ιδιαίτερα λακωνική, απάντησε: «Τι να σας πω... Δεν θυμάμαι. Κάνω τόσους γάμους, πού να θυμάμαι όλους τους ανθρώπους; Πάντως ήταν νεαρός και μια χαρά παιδί!»

Σάσα Σταμάτη (Espresso, 29/11/2011)

ΣΑΠΦΩ, Η ΛΕΣΒΙΑ ΝΤΕΡΜΠΕΝΤΕΡΙΣΣΑ

Pierre Narcisse Guerin: Sappho
.

Σαπφώ, η Λεσβία ντερμπεντέρισσα
Γράφει: Π.Σ. (emprosnet.gr, 2009)
Ο Ροβήρος Μανθούλης (γεν. Κομοτηνή) έχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες στην Αθήνα και Σκηνοθεσία στην Αμερική. Έχει ζήσει τη μισή του ζωή στην Ελλάδα και την άλλη μισή στη Γαλλία, όπου συνεργάστηκε δημιουργικά με τη γαλλική τηλεόραση. Τα 120 κινηματογραφικά και τηλεοπτικά του έργα έχουν διακριθεί συχνά σε διάφορα ελληνικά και ξένα φεστιβάλ. Διετέλεσε γενικός διευθυντής Προγράμματος της ΕΡΤ.
Στο παρόν βιβλίο ο συγγραφέας συσχετίζει τη γλώσσα της ποίησης της Σαπφώς με το στίχο των ρεμπέτικων τραγουδιών. Γράφει ο ίδιος: «Το βιβλίο αυτό είναι ένα χρονικό της ερωτικής ζωής της Σαπφώς όπως την αφηγείται η ίδια στα τραγούδια της, που απευθύνονται στις μαθήτριες-ερωμένες της. Τα έγραψε προς το τέλος του 7ου αιώνα π.Χ., σε μια γλώσσα οικεία, δημοτική, σαν αυτή που μιλούσαν στις παρέες και στα καπηλειά του λιμανιού της Μυτιλήνης. Όπως λέει ο Aimé Puech, που προλογίζει το κλασσικό σύγγραμμα του Théodore Reinach «Αλκαίος - Σαπφώ»: «Τα ερωτικά ποιήματα-κραυγές πάθους της Σαπφώς είναι, φυσικά, πιο κοντά στη λαϊκή γλώσσα. Και χωρίς ιδιαίτερη άσκηση ύφους. Βρίσκω λέξεις που χρησιμοποιούνται εδώ σαν όροι μιας αργκό χαμαιτυπείου.» Μιας γλώσσας ρεμπέτικης, θα μπορούσε να πει. Η διάλεκτος της ψυχής - που θα βρούμε στην ποίηση - σε τίποτα δεν άλλαξε, παρ’ όλα τα χιλιάδες χρόνια που πέρασαν. Όπως θα δούμε στους παρακάτω στίχους:
Σαπφώ: Σταλαγματιά σταλαγματιά ο πόνος μου κυλάει.
Τζουανάκος: Σταλαγματιά-σταλαγματιά στάζ’ η καρδιά μου αίμα.
Σαπφώ: Μου ‘βαλες φωτιά και καίγονται τα σωθικά μου.
Βαμβακάρης: Σα σε πρωτογνώρισα κυρά μου / μ’ άναψες φωτιά στα σωθικά μου.
Γ. Παλαμάς: Γιατί, κακούργα, μ’ άναψες φωτιά στα φυλλοκάρδια;
Μπαγιαντέρας: Μ’ έκαψε την καρδούλα μου με τα πολλά της κάλλη / έγνοιες στο νου μου μ’ έβαλε και στο μυαλό μου ζάλη.
Τζουανάκος: Έκλεισα πια το στόμα μου και δεν αναστενάζω / γιατί μου καίει τα σπλάχνα μου το αχ άμα το βγάζω».
Το βιβλίο χωρίζεται στα παρακάτω κεφάλαια: Ο Περίγυρος (Διάλογος με τον αναγνώστη, Τα ρεμπέτικα, Τα σχόλια, Γυναίκα και ποίηση, Λέσβος, Λεσβιακή ποίηση και μουσική, Αλκαίος). Η Σαπφώ (Βίος και πολιτεία, Επάγγελμα: ποιήτρια, Η γλώσσα της Σαπφώς, Το ήθος της Σαπφώς). Έρως Μυθοπλόκος (Ο οίκος των Μουσών, Γύριννα, Ερμιόνη, Γογγύλα, Ατθίς, Ανακτορία, Χάραξος, Δωρίχα, Συμπόσιο, Επιθαλάμια, Αγαλλίς, Επιμύθιο, Επίλογος). Παράρτημα (Συγκριτικές μεταφράσεις, Βιογραφικά μεταφραστών, Το ερωτικό λεξιλόγιο της Σαπφώς, Μερικές δοκιμές σε πιο τραγουδιστό στίχο).
Γράφει ο Ροβήρος Μανθούλης: «Θα συναντήσουμε άπειρες μεταφράσεις της Σαπφώς ανά τον κόσμον. Αλλά δεν διαθέτουμε καμμιά σε μια γλώσσα που να μη μεταχειρίζεται τα εκφραστικά μέσα της “κατεστημένης” λυρικής ποίησης αλλά τα μέσα της “αισθαντικής” καθομιλουμένης, της εκρηκτικής γλώσσας του περιθωρίου και του λιμανιού - της αισθαντικής αργκό, σε τελευταία ανάλυση. Γιατί, όπως έχει διαπιστωθεί από τους ελληνιστές μελετητές της, σε μια τέτοια γλώσσα τραγουδούσε η Σαπφώ. Και γι’ αυτό είναι ακόμα πιο δύσκολη η μετάφρασή της. Μόνο με στοιχεία από τη γλώσσα του Αττίκ και του ρεμπέτικου θα μπορούσε ίσως να πλησιάσει κανείς το παράπονο, τον πόνο και τη νοσταλγία που πηγάζουν κατ’ ευθείαν από τα σωθικά της.»

ΕΥΡΩΒΟΥΛΗ: Η ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΑ


Ευρωβουλή: Η ομοφυλοφιλία δεν είναι ασθένεια
Σεβασμό στα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων και των διαφυλικών ατόμων ζήτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καλώντας τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) να σταματήσει να θεωρεί «παθολογικά» «τα προβλήματα σεξουαλικής ταυτότητας».
Οι ευρωβουλευτές καταδίκασαν το γεγονός ότι η ομοφυλοφιλία, η αμφιφυλοφιλία και η διαφυλικότητα θεωρούνται ακόμη διανοητικές ασθένειες και απαιτούν ψυχιατρική αντιμετώπιση σε κάποιες χώρες, και μάλιστα σε χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ εξέφρασαν την ελπίδα να αλλάξει αυτό το καθεστώς. Υπογράμμισαν, παράλληλα, ότι οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. πρέπει να προσφέρουν άσυλο στους πολίτες τρίτων χωρών που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους εξαιτίας των διώξεων με βάση τη σεξουαλικότητά τους.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της υπηρεσίας της Ε.Ε. για τα βασικά δικαιώματα, που είναι αφιερωμένη στις διακρίσεις που υφίστανται οι άνθρωποι εξαιτίας των σεξουαλικών τους προτιμήσεων, πρέπει να γίνουν πρόοδοι μέχρι οι ομοφυλόφιλοι να αποκτήσουν ίσα δικαιώματα στην Ε.Ε., κυρίως όσον αφορά στον γάμο, την ισότητα στην εργασία και το δικαίωμα στη συνάθροιση.
naftemporiki.gr, 28/9/2011

1976.. ΣΕ ΕΚΤΟΠΙΣΗ ΠΕΝΤΕ ΕΤΩΝ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΗΚΕ Η ΠΟΙΗΤΡΙΑ ΒΟΣΝΕΖΕΣΚΑΓΙΑ


Εφημ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 12/1976

28.9.11

MODUS VIVENDI UNDERWEAR



ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΔΑΤΟΣ. Η ΕΡΩΤΙΚΗ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΤΗΣ ΣΑΠΦΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΔΙΑΣΤΡΟΦΗΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ


Στην ανώμαλη αυτή περίοδο, παρουσιάστηκε το φαινόμενο της ανώμαλης γενετήσιας διαστροφής μέσα στους κύκλους της αριστοκρατίας των γυναικών της Λέσβου. Από όσα έχουμε πει ίσαμε δω βγαίνει πως παραπάνω από πενήντα χρόνια στη Μυτιλήνη –και στις άλλες ίσως πολιτείες του νησιού- οι εμφύλιοι σπαραγμοί όχι μόνο είχαν αναστατώσει την πολιτική και κοινωνική ζωή, μα και δημιούργησαν αγεφύρωτα μίση και πάθη ανάμεσα στις ανταγωνιζόμενες τάξεις. Μια που τον πιο πολύ καιρό από τις αριστοκρατικές οικογένειες οι άντρες έμειναν στην ξενιτιά ως πολιτικοί εξόριστοι, ήταν επόμενο οι γυναίκες τους, που δεν μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις γενετήσιες ορμές τους, να το ρίξουν στην ομοφυλοφιλία. Έπειτα όχι μόνο οι άντρες, μα και οι πιο πολλοί νέοι αριστοκράτες επειδή ακολουθούσαν φανατικά την πολιτική της τάξης τους, εξορίζονταν κι αυτοί από τους λαϊκούς διχτάτορες που κυβέρνησαν τη Λέσβο από τα 620 ως τα 580 πάνω-κάτω. Έτσι και τα κορίτσια της αριστοκρατίας έμειναν ανύπαντρα και έμειναν στο ράφι, όπως θα λέγαμε σήμερα. Ακόμα ο πολιτικός φανατισμός εμπόδιζε τις επιγαμίες των κοριτσιών της παλιάς αριστοκρατίας με τα αγόρια της νέας πλουτοκρατίας, που δεν είχε μεν οικογενειακές περγαμηνές, ωστόσο όμως είχε χρήμα. Τα κοινωνικά μεσότοιχα ήταν τόσο ψηλά που χώριζαν την εύπορη τάξη σε δύο μερίδες, στην παλιά αριστοκρατίας και στη νέα πλουτοκρατία. Και όσοι μεν από την πλουτοκρατία βαστούσαν από τα παλιά τζάκια αυτοί είχαν το ένα τους με τους ευγενείς. Όσοι όμως κατάγονταν από το λαό, αυτοί δεν είχαν θέση μέσα στην τάξη των ευγενών, γιατί αυτοί τους περιφρονούσαν και τους μισούσαν. […]
Στη Λέσβο λοιπόν, μια που τα χρόνια περνούσαν, οι αρχόντισσες του νησιού ζούσαν αποτραβηγμένες και γι’ αυτό μαζεύονταν πότε στο ένα και πότε στο άλλο αρχοντικό και εκεί έλεγαν τον πόνο και τον καημό τους. Το ίδιο φυσικά έκαναν και τα κορίτσια τους. Κι αυτά δεν έβγαιναν στην πιάτσα και ούτε καταδέχονταν να ρίξουν τη ματιά στα παλικάρια που ήταν γέννημα-θρέμμα της νέας τάξης που τις ρίζες της είχε στο λαό.
Πολλές φορές όμως ήταν φυσικό από λόγο σε λόγο και από ιστορία σε ιστορία, ν’ άρχιζαν οι ερωτοκουβέντες. Έτσι, από τις τέτοιες ερεθιστικές ομιλίες, ξυπνούσε η καταδικασμένη σε αδράνεια σάρκα. Εξάλλου, το σεξουαλικό ένστικτο, που είναι ο βασικός νόμος της δημιουργίας σ’ όλη τη την Πλάση, άμα δε βρίσκει τους φυσιολογικούς όρους για την κανονική λειτουργία του, σπάζει τα δεσμά του και ζητάει την ικανοποίηση του στη διαστροφή.
Οι αριστοκράτισσες λοιπόν της Μυτιλήνης περιμένοντας ένα, δύο, πέντε χρόνια να γυρίσουν οι δικοί τους, δεν μπορούσαν να βαστάξουν άλλο. Ο ομοφυλόφιλος ερωτισμός ήταν, κάτω από τις ιδιαίτερες συνθήκες που ζούσαν, η μόνη διέξοδος.[...]

Γιάνης Κορδάτος: Η Σαπφώ και οι κοινωνικοί αγώνες στη Λέσβο (Επικαιρότητα, 1997)*

*Πρώτη δημοσίευση σε περιοδικό το 1938, σε βιβλίο το 1942.

1976. ΕΣΠΕΡΙΝΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΡΩΜΗ

Εφημ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 11/1976

27.9.11

ΟΕΔΒ. Η ΣΑΠΦΩ ΚΑΙ ΟΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΔΙΑΒΟΛΕΣ

Édouard-Henri Avril (Γαλλία)

*****
.
Σαπφώ.
Η Σαπφώ, σύγχρονη του Αλκαίου, γεννήθηκε στην Ερεσό της Λέσβου και έζησε κυρίως στη Μυτιλήνη. Ανήκε στην αριστοκρατική τάξη και γι’ αυτό εξορίστηκε από τον Πιττακό στη Σικελία, όπου και πέρασε σημαντικό μέρος της ζωής της. Είχε τρεις αδελφούς (τον Λάριχο, τον Χάραξο και τον Ευρύγιο). Ο πρώτος επαινείται στα ποιήματά της, ο δεύτερος ελέγχεται αυστηρά για τον παράφορο έρωτά του προς την εταίρα Ροδώπη. Κατά ένα απόσπασμα (85β), η ποιήτρια παντρεύτηκε και απέκτησε μια κόρη, την Κλεΐδα. Στη Μυτιλήνη διατηρούσε σχολή ποίησης, στην οποία φοιτούσαν νεανίδες που προετοιμάζονταν για τη μουσική εκτέλεση των ωδών της.
Σε χρόνους κατά τους οποίους σε άλλες ελληνικές πόλεις οι γυναίκες ασχολούνταν αυστηρά με τις οικιακές εργασίες, στη Λέσβο είχαν μεγάλες ελευθερίες, ώστε να αναπτύξουν κοινωνικές δραστηριότητες. Οι ελευθερίες αυτές βοήθησαν τη Σαπφώ να απεικονίσει στην ποίησή της τις χαρές και τις λύπες των ερωτικών περιπετειών, να εξυμνήσει το κάλλος με ιδιαίτερο πάθος και περίτεχνο ύφος.
Επειδή οι Αθηναίοι δεν μπορούσαν να κατανοήσουν την ελευθερία που ανέδυε η ποίηση της Σαπφώς, απέδωσαν στην ποιήτρια περιπαθή έρωτα με πολλούς ποιητές, αλλά και με μαθήτριές της. Ωστόσο, οι διαβολές που διατυπώθηκαν για τη Σαπφώ δε φαίνεται να ανταποκρίνονται στην αλήθεια. Αν ίσχυαν αυτές, οι Μυτιληναίοι δεν θα της ζητούσαν να εξυμνεί σε νυφικές ωδές νόμιμους γάμους ούτε θα της απέδιδαν υψηλές τιμές για την ποίησή της.
Οι αρχαίοι θαύμαζαν τη Σαπφώ. Την αποκαλούσαν «θνητή Μούσα», «δεκάτη των Μουσών» και υποστήριζαν ότι υπερείχε από τις γυναίκες όσο ο Όμηρος από τους άνδρες. Το ποιητικό της έργο διαιρέθηκε αργότερα σε εννιά βιβλία (κατά τις εννιά Μούσες), σώζονται όμως ελάχιστοι στίχοι. Αποτελείται από ερωτικά ποιήματα (ωδές), επιθαλάμια και ύμνους, όπου με την ομιλουμένη γλώσσα της εποχής της, με παραβολές, ζωηρές εικόνες και υψηλή ευαισθησία εξυμνούνται ο σφοδρός έρωτας και το κάλλος, που για πρώτη φορά στην ποίηση βρήκαν μια τόσο άμεση και συνταρακτική φωνή. Η επίδραση της Σαπφώς είναι μεγάλη στην αρχαία και στη νεότερη ποίηση.

Αναστάσιος Στέφος, Εμμανουήλ Στεργιούλης, Γεωργία Χαριτίδου: Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου (ΟΕΔΒ)

Όσα δεν μπορούσαν να κατανοήσουν οι αρχαίοι Αθηναίοι, αλλά κατανοούν οι συγγραφείς του Οργανισμού Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων...

1976. "ΤΟ ΚΛΟΥΒΙ ΜΕ ΤΙΣ ΤΡΕΛΛΕΣ" ΣΕ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΔΙΑΣΚΕΥΗ

Εφημ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 10/1976

26.9.11

GREEK GODS 2

ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ 3


ΚΩΣΤΑΣ ΑΛΥΣΑΝΔΡΑΚΗΣ (K.K.E.):
Έχει γίνει μόδα τα τελευταία χρόνια να μιλάμε για τον γάμο των ομοφύλων ζευγαριών και να το προβάλλουμε ως δικαίωμα. Βεβαίως, εδώ επιτρέψτε μου να εντοπίσω σε αυτούς που το προβάλλουν ένα κενό: Γιατί να μιλάμε μόνο για ζευγάρια και όχι για τρίο, κουαρτέτο, κουιντέτο, σεξτέτο, οκτέτο κ.λπ.; Βεβαίως, όπως είπε και ο κ. Σκυλλάκος, άλλο πράγμα είναι οι διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, τις οποίες καταδικάζουμε απροκάλυπτα.
Υπάρχουν και άλλες μόδες. Υπάρχει η μόδα να μιλάμε για τα δικαιώματα των ζώων, για δικαιώματα μειονοτήτων, τα οποία, όμως, τα θυμόμαστε όταν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τις μειονότητες, για να δικαιολογήσουμε στρατιωτικές επεμβάσεις, π.χ. στα Βαλκάνια. Πιστεύω ότι αυτές οι μόδες δεν είναι καθόλου τυχαίες. Έχουν ως στόχο να παραμερίσουν πραγματικά δικαιώματα

Από τα πρακτικά της Βουλής της 15.10.2008


ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΛΕΥΡΗΣ (ΛΑ.Ο.Σ.):
Θα ήθελα να καταγγείλω τον προηγούμενο συνάδελφο, ότι η τροπολογία που φέρνουν έχει μια ρατσιστική συμπεριφορά. Αυτό είναι για δύο λόγους. Το Σύνταγμα μιλάει για σεξουαλικό προσανατολισμό. Εσείς γιατί αποκλείετε όλους τους άλλους, που μπορεί να έχουν άλλους σεξουαλικούς προσανατολισμούς; Αν θέλατε να είστε έντιμοι θα λέγατε να εφαρμοστεί το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης και για τους πολυγαμικούς, δηλαδή, να μπορεί να είναι κάποιος με πέντε μαζί. Δεν είναι σεξουαλική προτίμηση και αυτό; Δηλαδή, μόνο τα ομόφυλα ζευγάρια έχουν δικαίωμα στη σεξουαλική προτίμηση; Δεν είναι δυνατόν η ωριμότητα μιας κοινωνίας, επιτέλους, να κρίνεται από τη σεξουαλική προτίμηση κανενός.

Από τα πρακτικά της Βουλής της 15-10-2008


ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ (ΛΑ.Ο.Σ):
Περιμένω μια απάντηση όσον αφορά το θέμα της κληρονομιάς των ομόφυλων ζευγαριών, όταν επεκταθεί το σύμφωνο συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια. Το ζευγάρι πλέον είναι μια ξεπερασμένη έννοια γι’ αυτούς τους κύκλους. Μπορεί να είναι τρεις, τέσσερις, πέντε που ζουν κοινοβιακά. Υπάρχουν, όμως και άλλες πτυχές σε σχέση με την κληρονομιά της σύνταξης: Αν είναι πραγματική ή πλασματική. Αν είναι αληθινή ή όχι στην περίπτωση αυτή. Τι επιπτώσεις θα είχε αυτό στα ασφαλιστικά ταμεία.

Από τα πρακτικά της Βουλής της 9-9-2011

1976. ΝΟΜΙΜΗ Η ΑΠΟΛΥΣΗ ΤΟΥ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ ΛΟΧΙΑ ΑΠΕΦΑΝΘΗ ΔΙΚΑΣΤΗΣ


Efhm. MAKEDONIA, 7/1976

25.9.11

GREEK GODS 1

ΗΠΑ. Ο ΓΑΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΖΟΝΑΥΤΗ


Με γάμο γιόρτασε η γκέι κοινότητα στην Αμερική την ισχύ του νόμου που επιτρέπει την αποδοχή των ομοφυλοφίλων στον στρατό χωρίς να χρειάζεται να κρύβουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους.Χωρίς να χάσει ούτε λεπτό ο πεζοναύτης Γκάρι Ρος παντρεύτηκε τον αγαπημένο του στην πολιτεία του Βέρμοντ λίγο μετά τα μεσάνυχτα της πρώτης μέρας της εφαρμογής του νέου νόμου, και μπήκε στην ιστορία των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων ως ο πρώτος γκέι πεζοναύτης που παντρεύτηκε.
«Ανέκαθεν ήθελα να αποκαλύψω τη σεξουαλική μου ταυτότητα, όμως ήμουν αναγκασμένος να λέω ψέματα στους συναδέλφους μου και ως εκ τούτου να μην μπορώ να αισθανθώ μέλος της οικογένειας του στρατού. Τώρα ξαναγεννήθηκα και θα ζήσω μια αληθινή ζωή. Στις γιορτές των Χριστουγέννων θα παρουσιαστώ με το πρόσωπο που αγαπώ χωρίς να φοβάμαι ότι θα χάσω τη θέση μου. Κι αυτό αποτελεί μεγάλη ανακούφιση για μένα» δήλωσε ο ευτυχής γαμπρός.
Η εφαρμογή του νέου νόμου, όμως, άνοιξε τον δρόμο για την ευτυχία και στην πεζοναύτη Σάρα Πέζατ. Υστερα από πολλά χρόνια που ήταν αναγκασμένη να προσποιείται ότι είναι στρέιτ, εφευρίσκοντας συντρόφους και λέγοντας στους συναδέλφους της ότι ζει μόνη, η αξιωματικός επιμελητείας στο Πεντάγωνο και απόφοιτος της Ναυτικής Ακαδημίας ετοιμάζεται να ανέβει με την αγαπημένη της τα σκαλιά της εκκλησίας τον άλλο μήνα φορώντας τη στολή της και κόβοντας τη γαμήλια τούρτα της με σπαθί.
«Προσπαθήστε να περάσετε μια μέρα στη δουλειά χωρίς να συζητήσετε τι κάνατε ή τι συζητήσατε στο σπίτι σας το προηγούμενο βράδυ με τον σύντροφό σας. Είναι πολύ δύσκολο» λέει η Πέζατ.
Η άρση της προηγούμενης νομοθεσίας, που επέτρεπε στους ομοφυλόφιλους να υπηρετούν υπό την προϋπόθεση να κρατούν μυστική τη σεξουαλική τους ταυτότητα, σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής στις Ενοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ.
Η προηγούμενη πολιτική του «μη ρωτάς, μη λες», όπως είχε ονομαστεί, είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τις θέσεις τους περισσότεροι από 14.500 αξιωματικοί του στρατού από το 1993 που τέθηκε σε ισχύ μέχρι την πρόσφατη κατάργησή της. (newscity1.net)