.
Γιάννης Τσαρούχης
Αναστάσιμη συνομιλία [με τον Ματθαίο Μουντέ]
[Από το βιβλίο «Ως στρουθίον μονάζον επί δώματος»]
-Μιλήστε μου για την «προσωπική» χαρά της Λαμπρής και την «απρόσωπη» κατήφεια του καιρού μας.
- Θίγετε ένα γενικότερο θέμα της εποχής μας. Την καταστροφή προαιώνιων συνηθειών που ένωναν λαούς «επί το αυτό». Τα προαιώνια έθιμα καταστρέφονται από βίαιες κατοχές ξένων συμφερόντων. Κατοχή δεν είναι μόνο αυτή που γίνεται με στρατιώτες και με τανκς, αλλά κάθε βιασμός από τα διάφορα μονοπώλια που εισάγει νέες συνήθειες και νέες μανίες. Το αυτοκίνητο, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, το τηλέφωνο ακόμα, κατάλληλα για επιχειρήσεις και διαφημίσεις, δίνουν μια ενότητα όπως την επιθυμούν οι επιχειρήσεις αυτές και όχι όπως έχει αποκρυσταλλωθεί από πειθαρχίες αιώνων, έστω κι αν οι πειθαρχίες αυτές είναι παράλογες και συχνά άδειες. Αφήνω που δεν είναι πάντοτε ούτε παράλογες, ούτε άδειες.
- Οι ελευθερίες που υπάρχουν σήμερα, οι ευκολίες εκδρομής με το αυτοκίνητο ή και με το αεροπλάνο, χωρίς να το καταλαβαίνουμε φτωχαίνουν τον άνθρωπο και πλουταίνουν μόνον τους εμπόρους. Η ανάγκη της φυγής από τον εαυτό μας και τον τόπο μας, δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά ότι ο εαυτός μας βρίσκεται σε τέτοια ακαταστασία που τον αποφεύγουμε. Βέβαια και η Εκκλησία και οι εορτές «αλλοτρίωναν» τον άνθρωπο, για να μεταχειρισθώ έναν όρο της εποχής μας, αλλά η παλαιότης, η «πατίνα» είναι πράγματα δυναμωτικά που δεν γίνονται επί παραγγελία! Μη θίγετε τα καλώς κείμενα. Παραλίγο να πω και τα κακώς κείμενα. Σʼ αυτό τον κόσμο που υποφέρουμε από έλλειψη ουσιαστικής ελευθερίας, μας βασανίζουν ένα σωρό ψεύτικες και περιττές ελευθερίες που δυστυχώς θεωρούνται απαραίτητες και αναπόφευκτες. Η χαρά της Λαμπρής έχει αναχωρήσει με άλλες πολλές χαρές, διωγμένη από τις περιττές ενοχλητικές ελευθερίες, που είναι γνωστό ποιον ωφελούν. Δυστυχώς λίγοι καταλαβαίνουν σε τι παγίδα έχουν πέσει νομίζοντας ότι είναι ελεύθεροι. Σταματώ γιατί μερικοί μπορεί να με εκλάβουν ως ιεροκήρυκα.
[...]
- Ευχηθείτε μια ευχή αναστάσιμη για τους αναγνώστες μας.
- Πάλι θέλετε να γίνω Μητροπολίτης και να δίνω ευχές. Τι ευχή να δώσω; Τους εύχομαι να καταλάβουν βαθιά το «Χριστός Ανέστη», που μέσα στη σιβυλλική ερμητικότητά του τα λέει όλα.
Γιάννης Τσαρούχης
Αναστάσιμη συνομιλία [με τον Ματθαίο Μουντέ]
[Από το βιβλίο «Ως στρουθίον μονάζον επί δώματος»]
-Μιλήστε μου για την «προσωπική» χαρά της Λαμπρής και την «απρόσωπη» κατήφεια του καιρού μας.
- Θίγετε ένα γενικότερο θέμα της εποχής μας. Την καταστροφή προαιώνιων συνηθειών που ένωναν λαούς «επί το αυτό». Τα προαιώνια έθιμα καταστρέφονται από βίαιες κατοχές ξένων συμφερόντων. Κατοχή δεν είναι μόνο αυτή που γίνεται με στρατιώτες και με τανκς, αλλά κάθε βιασμός από τα διάφορα μονοπώλια που εισάγει νέες συνήθειες και νέες μανίες. Το αυτοκίνητο, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, το τηλέφωνο ακόμα, κατάλληλα για επιχειρήσεις και διαφημίσεις, δίνουν μια ενότητα όπως την επιθυμούν οι επιχειρήσεις αυτές και όχι όπως έχει αποκρυσταλλωθεί από πειθαρχίες αιώνων, έστω κι αν οι πειθαρχίες αυτές είναι παράλογες και συχνά άδειες. Αφήνω που δεν είναι πάντοτε ούτε παράλογες, ούτε άδειες.
- Οι ελευθερίες που υπάρχουν σήμερα, οι ευκολίες εκδρομής με το αυτοκίνητο ή και με το αεροπλάνο, χωρίς να το καταλαβαίνουμε φτωχαίνουν τον άνθρωπο και πλουταίνουν μόνον τους εμπόρους. Η ανάγκη της φυγής από τον εαυτό μας και τον τόπο μας, δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά ότι ο εαυτός μας βρίσκεται σε τέτοια ακαταστασία που τον αποφεύγουμε. Βέβαια και η Εκκλησία και οι εορτές «αλλοτρίωναν» τον άνθρωπο, για να μεταχειρισθώ έναν όρο της εποχής μας, αλλά η παλαιότης, η «πατίνα» είναι πράγματα δυναμωτικά που δεν γίνονται επί παραγγελία! Μη θίγετε τα καλώς κείμενα. Παραλίγο να πω και τα κακώς κείμενα. Σʼ αυτό τον κόσμο που υποφέρουμε από έλλειψη ουσιαστικής ελευθερίας, μας βασανίζουν ένα σωρό ψεύτικες και περιττές ελευθερίες που δυστυχώς θεωρούνται απαραίτητες και αναπόφευκτες. Η χαρά της Λαμπρής έχει αναχωρήσει με άλλες πολλές χαρές, διωγμένη από τις περιττές ενοχλητικές ελευθερίες, που είναι γνωστό ποιον ωφελούν. Δυστυχώς λίγοι καταλαβαίνουν σε τι παγίδα έχουν πέσει νομίζοντας ότι είναι ελεύθεροι. Σταματώ γιατί μερικοί μπορεί να με εκλάβουν ως ιεροκήρυκα.
[...]
- Ευχηθείτε μια ευχή αναστάσιμη για τους αναγνώστες μας.
- Πάλι θέλετε να γίνω Μητροπολίτης και να δίνω ευχές. Τι ευχή να δώσω; Τους εύχομαι να καταλάβουν βαθιά το «Χριστός Ανέστη», που μέσα στη σιβυλλική ερμητικότητά του τα λέει όλα.
Γιώργος Ιωάννου
[απόσπασμα από το διήγημα «Περί του ολεθρίου καπνίσματος»]
Φέτος το Πάσχα, στην ημερομηνία που βρέθηκε, μας ήρθε ανάποδα κάπως. Πρώτα-πρώτα έπεφτε πολύ νωρίς κι επαληθεύτηκαν έτσι οι φόβοι όλων εκείνων που πίστευαν πως μπορεί να έχουμε κρύο και χιόνι ακόμα. Πρέπει πολύς κόσμος να ταλαιπωρήθηκε, να κρύωσε και να πούντιασε, καθώς οι περισσότεροι δεν θα είχανε πάρει βαριά ρούχα μαζί τους, ιδίως αυτοί που δεν έχουν δικά τους αυτοκίνητα. Κι αυτό, σε συνδυασμό με το συνήθειο να πιάνουν χωριουδάκια, ράχες και ραχούλες, όπου το Πάσχα, λέει, είναι πιο γραφικό, πιο ελληνικό, καθώς η Ανάσταση γίνεται μέσα στην ανοιξιάτικη φύση και το αρνί ψήνεται κάτω από δέντρα και δίπλα σε βρυσούλες με γάργαρα νερά. Πρέπει πολλοί να ʼχουν κόψει καρφιά με την ψυχή τους αυτό το χρόνο και δεν το λέω χωρίς κάποια χαιρεκακία, μια και ανήκω όχι μόνο στους θεωρητικούς αλλά και στους πρακτικούς της μη μετακίνησης από το σπίτι και μάλιστα κατά τις μεγάλες γιορτές και πανηγύρεις. Να μας λείπει το βύσσινο. Έχει και άλλες στιγμές ο χρόνος, άμα θέλουμε.
Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό το κακό της φετινής πασχαλινής ημερομηνίας. Είχε και άλλα με τα οποία συνέπιπτε. Η ώρα της Αναστάσεως, η καθιερωμένη δωδεκάτη, συνέπιπτε με την αλλαγή, με την έναρξη της θερινής ώρας. Και έτσι, προτού καλά-καλά τελειώσει το αναστάσιμο Ευαγγέλιο, οι δείχτες των ρολογιών από τις δώδεκα βρέθηκαν στη μία. «Με το ʼνα χέρι το σταυρό, με τʼ άλλο το ρολόι...». Αυτό ήταν οπωσδήποτε κάτι το δυσάρεστο και ελαφρώς γελοίο. Άλλαζαν όμως, λέει, και άλλα πολλά κράτη ώρα εκείνη τη στιγμή και έτσι ήμασταν υποχρεωμένοι να κάνουμε το σάλτο κι εμείς, που υποτίθεται ότι ακριβώς εκείνη την ώρα ήμασταν παραδομένοι ψυχή τε και σώματι στα αγγελικά και στα θεία. Σαχλαμάρες! Σε τίποτα δεν είμαστε παραδομένοι εμείς πια. Η πίστη μας -η κάθε πίστη μας- είναι και από φλούδα ψιλότερη. Τώρα πια που θα έχουμε και τόσα κοινά συμφέροντα με την Ευρώπη -την Ογρώπη, κατά τον Καραγκιόζη- που είχε κι αυτή Πασχαλιά, ποιος μας πιάνει. Μπορεί να κάμνουμε και άλλα πράγματα την ώρα της Αναστάσεως. Τι θερμή πίστη! Τι πιστός λαός! Ακόμα δεν τελειώνει το Ευαγγέλιο και τρέχουνε σαν τρελοί για τη μαγειρίτσα. Θαρρείς και νηστεύανε σαράντα μέρες. Αλλά το κερί δεν πρέπει να σβήσει με κανέναν τρόπο. Από αυτό εξαρτάται η σωτηρία μας. Θα μου πει κανείς: Σε μια τόσο φαιδρή θρησκευτική κατάσταση, τι βλάπτει η αλλαγή της ώρας; Δίνεται, με την ευκαιρία, ένα επιπλέον παράδειγμα, θέλω να πω, ένα ακόμα χτύπημα εκ των άνω. Έπρεπε να βρεθεί τρόπος να αναβληθεί για λίγο.
[απόσπασμα από το διήγημα «Περί του ολεθρίου καπνίσματος»]
Φέτος το Πάσχα, στην ημερομηνία που βρέθηκε, μας ήρθε ανάποδα κάπως. Πρώτα-πρώτα έπεφτε πολύ νωρίς κι επαληθεύτηκαν έτσι οι φόβοι όλων εκείνων που πίστευαν πως μπορεί να έχουμε κρύο και χιόνι ακόμα. Πρέπει πολύς κόσμος να ταλαιπωρήθηκε, να κρύωσε και να πούντιασε, καθώς οι περισσότεροι δεν θα είχανε πάρει βαριά ρούχα μαζί τους, ιδίως αυτοί που δεν έχουν δικά τους αυτοκίνητα. Κι αυτό, σε συνδυασμό με το συνήθειο να πιάνουν χωριουδάκια, ράχες και ραχούλες, όπου το Πάσχα, λέει, είναι πιο γραφικό, πιο ελληνικό, καθώς η Ανάσταση γίνεται μέσα στην ανοιξιάτικη φύση και το αρνί ψήνεται κάτω από δέντρα και δίπλα σε βρυσούλες με γάργαρα νερά. Πρέπει πολλοί να ʼχουν κόψει καρφιά με την ψυχή τους αυτό το χρόνο και δεν το λέω χωρίς κάποια χαιρεκακία, μια και ανήκω όχι μόνο στους θεωρητικούς αλλά και στους πρακτικούς της μη μετακίνησης από το σπίτι και μάλιστα κατά τις μεγάλες γιορτές και πανηγύρεις. Να μας λείπει το βύσσινο. Έχει και άλλες στιγμές ο χρόνος, άμα θέλουμε.
Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό το κακό της φετινής πασχαλινής ημερομηνίας. Είχε και άλλα με τα οποία συνέπιπτε. Η ώρα της Αναστάσεως, η καθιερωμένη δωδεκάτη, συνέπιπτε με την αλλαγή, με την έναρξη της θερινής ώρας. Και έτσι, προτού καλά-καλά τελειώσει το αναστάσιμο Ευαγγέλιο, οι δείχτες των ρολογιών από τις δώδεκα βρέθηκαν στη μία. «Με το ʼνα χέρι το σταυρό, με τʼ άλλο το ρολόι...». Αυτό ήταν οπωσδήποτε κάτι το δυσάρεστο και ελαφρώς γελοίο. Άλλαζαν όμως, λέει, και άλλα πολλά κράτη ώρα εκείνη τη στιγμή και έτσι ήμασταν υποχρεωμένοι να κάνουμε το σάλτο κι εμείς, που υποτίθεται ότι ακριβώς εκείνη την ώρα ήμασταν παραδομένοι ψυχή τε και σώματι στα αγγελικά και στα θεία. Σαχλαμάρες! Σε τίποτα δεν είμαστε παραδομένοι εμείς πια. Η πίστη μας -η κάθε πίστη μας- είναι και από φλούδα ψιλότερη. Τώρα πια που θα έχουμε και τόσα κοινά συμφέροντα με την Ευρώπη -την Ογρώπη, κατά τον Καραγκιόζη- που είχε κι αυτή Πασχαλιά, ποιος μας πιάνει. Μπορεί να κάμνουμε και άλλα πράγματα την ώρα της Αναστάσεως. Τι θερμή πίστη! Τι πιστός λαός! Ακόμα δεν τελειώνει το Ευαγγέλιο και τρέχουνε σαν τρελοί για τη μαγειρίτσα. Θαρρείς και νηστεύανε σαράντα μέρες. Αλλά το κερί δεν πρέπει να σβήσει με κανέναν τρόπο. Από αυτό εξαρτάται η σωτηρία μας. Θα μου πει κανείς: Σε μια τόσο φαιδρή θρησκευτική κατάσταση, τι βλάπτει η αλλαγή της ώρας; Δίνεται, με την ευκαιρία, ένα επιπλέον παράδειγμα, θέλω να πω, ένα ακόμα χτύπημα εκ των άνω. Έπρεπε να βρεθεί τρόπος να αναβληθεί για λίγο.
Επιμέλεια : Στέλιος Κούκος (makthes.gr)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου