Βούδας και Ηρακλής.
Η Γκαντάρα ήταν περιοχή στην περσική αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών. Η ελληνική επίδραση στην περιοχή δεν εμφανίζεται για πρώτη φορά με την έλευση του Αλεξάνδρου. Εχει αρχίσει από τον 6ο π.Χ. αιώνα, όταν ο Δάρειος ο Α' εξόρισε κοινότητες Ιώνων. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Σκύλαξ ο Καρυανδεύς είχε ηγηθεί μιας ερευνητικής αποστολής για λογαριασμό του Δαρείου του Α' και είχε γράψει βιβλίο που αποτέλεσε τη μοναδική πηγή πληροφοριών για την περιοχή ως την εκστρατεία του Αλεξάνδρου. Οταν έφθασε το 327 π.Χ. στην περιοχή, ο Αλέξανδρος χώρισε τον στρατό του σε δύο τμήματα. Το πρώτο, με αρχηγό τον ίδιο, προχώρησε προς Βορρά να καταλάβει την κοιλάδα του Σουάτ και να φθάσει στα ορεινά ως την Αορνο Πέτρα (το απόκρημνο μέρος που κατά την παράδοση ο Ηρακλής δεν είχε καταφέρει να καταλάβει). Το υπόλοιπο τμήμα, με αρχηγό τον Ηφαιστίωνα, κατευθύνθηκε προς την Γκαντάρα, πέρασε τον Ινδό ποταμό ¬ αφού σχημάτισε μια γέφυρα από βάρκες ¬ και ειρηνικά κατέλαβε την περιοχή.
Με τον θάνατο του Αλεξάνδρου ξένα φύλα κατέλαβαν την περιοχή. Γύρω στα 270 π.Χ. ο περίφημος βασιλιάς Ασόκα καθιστά την Γκαντάρα κέντρο του βουδισμού. Στην εποχή του κτίσθηκαν τα πρώτα βουδιστικά μοναστήρια, τα οποία παραμένουν ως σήμερα τα σημαντικότερα μνημεία βουδισμού στην περιοχή. Οι Ελληνες της Βακτριανής κατέλαβαν την περιοχή γύρω στο 190 π.Χ. για εκατό χρόνια. Από αυτή την εποχή υπάρχουν πολλά ελληνικά νομίσματα. Το ελληνιστικό βασίλειο απλωνόταν από το σημερινό Τουρκεστάν και Βόρειο Αφγανιστάν ως τη Βορειοδυτική Ινδία και το Κασμίρ. Κυριότεροι βασιλείς ήταν ο Διόδοτος ο Α', ο ιδρυτής του βασιλείου της Βακτριανής, ο Ευθύδημος που χρησιμοποίησε στις μάχες πολεμικούς ελέφαντες, ο Δημήτριος που επί της εποχής του το βασίλειο έφτασε ως τις όχθες του Γάγγη. Πέτυχε αυτό που δεν πρόφτασε στη σύντομη ζωή του να πραγματοποιήσει ο Αλέξανδρος. Ο διάδοχός του ο Ευκρατίδης έκοψε νομίσματα με τον Διόσκουρο από τη μια πλευρά με το δόρυ του, και από την άλλη πλευρά τον ίδιο με το μακεδονικό κράνος, την καυσία.
Ο βασιλιάς Μένανδρος ήταν ο διάδοχος του Αλεξάνδρου που ακολούθησε πιστότερα από οποιονδήποτε άλλο την πολιτική του μακεδόνα οραματιστή. Απλωσε την εξουσία του ως τα και την κοιλάδα του Γάγγη, στη σημερινή Πάτνα (η αρχαία Παλίβοθρα). Η βασιλεία του άφησε βαθιά ίχνη. Ο Μένανδρος μυήθηκε στον βουδισμό και τον εμπλούτισε με τις ιδέες της ελληνικής φιλοσοφίας. Ανακηρύχθηκε άγιος του Βουδισμού και η ελληνοβουδιστική τέχνη της Γκαντάρα πέρασε προς την Κίνα και έφθασε ως την Ιαπωνία. Προστάτευσε το εμπόριο και πέρασε στην ινδική παράδοση με το όνομα Μιλίντα. Νομίσματα της εποχής του έχουν ελληνικές και ινδικές επιγραφές, δείγμα του σεβασμού του στον ινδικό πολιτισμό.
Εκεί ο Βούδας πρωτοεκφράστηκε ανθρωπομορφικά στη γλυπτική. Ως τον πρώτο μ.Χ. αιώνα εικονιζόταν συμβολικά, ως ίχνος πέλματος ή ως δένδρο. Θεωρείται ότι ως ανθρωποκεντρικό μοντέλο χρησιμοποιήθηκε ο ελληνικός Απόλλωνας με την εξιδανικευμένη ηρεμία. Γλυκό, μελαγχολικό βλέμμα, το σώμα να διαγράφεται με πλαστικότητα κάτω από τον χιτώνα.
Σιμόνη Ζαφειροπούλου (Το Βήμα, 2/11/2010)
Η Γκαντάρα ήταν περιοχή στην περσική αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών. Η ελληνική επίδραση στην περιοχή δεν εμφανίζεται για πρώτη φορά με την έλευση του Αλεξάνδρου. Εχει αρχίσει από τον 6ο π.Χ. αιώνα, όταν ο Δάρειος ο Α' εξόρισε κοινότητες Ιώνων. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Σκύλαξ ο Καρυανδεύς είχε ηγηθεί μιας ερευνητικής αποστολής για λογαριασμό του Δαρείου του Α' και είχε γράψει βιβλίο που αποτέλεσε τη μοναδική πηγή πληροφοριών για την περιοχή ως την εκστρατεία του Αλεξάνδρου. Οταν έφθασε το 327 π.Χ. στην περιοχή, ο Αλέξανδρος χώρισε τον στρατό του σε δύο τμήματα. Το πρώτο, με αρχηγό τον ίδιο, προχώρησε προς Βορρά να καταλάβει την κοιλάδα του Σουάτ και να φθάσει στα ορεινά ως την Αορνο Πέτρα (το απόκρημνο μέρος που κατά την παράδοση ο Ηρακλής δεν είχε καταφέρει να καταλάβει). Το υπόλοιπο τμήμα, με αρχηγό τον Ηφαιστίωνα, κατευθύνθηκε προς την Γκαντάρα, πέρασε τον Ινδό ποταμό ¬ αφού σχημάτισε μια γέφυρα από βάρκες ¬ και ειρηνικά κατέλαβε την περιοχή.
Με τον θάνατο του Αλεξάνδρου ξένα φύλα κατέλαβαν την περιοχή. Γύρω στα 270 π.Χ. ο περίφημος βασιλιάς Ασόκα καθιστά την Γκαντάρα κέντρο του βουδισμού. Στην εποχή του κτίσθηκαν τα πρώτα βουδιστικά μοναστήρια, τα οποία παραμένουν ως σήμερα τα σημαντικότερα μνημεία βουδισμού στην περιοχή. Οι Ελληνες της Βακτριανής κατέλαβαν την περιοχή γύρω στο 190 π.Χ. για εκατό χρόνια. Από αυτή την εποχή υπάρχουν πολλά ελληνικά νομίσματα. Το ελληνιστικό βασίλειο απλωνόταν από το σημερινό Τουρκεστάν και Βόρειο Αφγανιστάν ως τη Βορειοδυτική Ινδία και το Κασμίρ. Κυριότεροι βασιλείς ήταν ο Διόδοτος ο Α', ο ιδρυτής του βασιλείου της Βακτριανής, ο Ευθύδημος που χρησιμοποίησε στις μάχες πολεμικούς ελέφαντες, ο Δημήτριος που επί της εποχής του το βασίλειο έφτασε ως τις όχθες του Γάγγη. Πέτυχε αυτό που δεν πρόφτασε στη σύντομη ζωή του να πραγματοποιήσει ο Αλέξανδρος. Ο διάδοχός του ο Ευκρατίδης έκοψε νομίσματα με τον Διόσκουρο από τη μια πλευρά με το δόρυ του, και από την άλλη πλευρά τον ίδιο με το μακεδονικό κράνος, την καυσία.
Ο βασιλιάς Μένανδρος ήταν ο διάδοχος του Αλεξάνδρου που ακολούθησε πιστότερα από οποιονδήποτε άλλο την πολιτική του μακεδόνα οραματιστή. Απλωσε την εξουσία του ως τα και την κοιλάδα του Γάγγη, στη σημερινή Πάτνα (η αρχαία Παλίβοθρα). Η βασιλεία του άφησε βαθιά ίχνη. Ο Μένανδρος μυήθηκε στον βουδισμό και τον εμπλούτισε με τις ιδέες της ελληνικής φιλοσοφίας. Ανακηρύχθηκε άγιος του Βουδισμού και η ελληνοβουδιστική τέχνη της Γκαντάρα πέρασε προς την Κίνα και έφθασε ως την Ιαπωνία. Προστάτευσε το εμπόριο και πέρασε στην ινδική παράδοση με το όνομα Μιλίντα. Νομίσματα της εποχής του έχουν ελληνικές και ινδικές επιγραφές, δείγμα του σεβασμού του στον ινδικό πολιτισμό.
Εκεί ο Βούδας πρωτοεκφράστηκε ανθρωπομορφικά στη γλυπτική. Ως τον πρώτο μ.Χ. αιώνα εικονιζόταν συμβολικά, ως ίχνος πέλματος ή ως δένδρο. Θεωρείται ότι ως ανθρωποκεντρικό μοντέλο χρησιμοποιήθηκε ο ελληνικός Απόλλωνας με την εξιδανικευμένη ηρεμία. Γλυκό, μελαγχολικό βλέμμα, το σώμα να διαγράφεται με πλαστικότητα κάτω από τον χιτώνα.
Σιμόνη Ζαφειροπούλου (Το Βήμα, 2/11/2010)
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου