Directed by Can Dundar, a leading documentary-maker with an until now spotless secularist record, Mustafa is the first Turkish film to emphasise the private side of the man whose stern features preside over public buildings across the country
.
Το ντοκιμαντέρ «Μουσταφά» προκαλεί πολιτικές αντιδράσεις στην Τουρκία
Αποκαλύψεις και για τα θετά παιδιά του Κεμάλ
ΤΟ ΠΑΡΟΝ της Κυριακής, 2/11/2008
Το τουρκικής παραγωγής ντοκιμαντέρ «Μουσταφά», που έχει θέμα τον βίο του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις στις τάξεις του πολιτικού κόσμου στη γείτονα.
Η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ, που ξεκίνησε την 85η επέτειο της ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας (29 Οκτωβρίου), συμπίπτει με μια περίοδο κατά την οποία η ευρύτερη κεμαλική παράταξη, με αποκορύφωμα την υπόθεση Εργκενεκόν, δέχεται αφόρητες πιέσεις. Θα περίμενε λοιπόν κανείς, υπό τέτοιες περιστάσεις, ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τον βίο του ιδρυτή του κοσμικού κράτους της Τουρκίας να τονίζει τα κεμαλικά σύμβολα και να τονώνει γενικότερα τις θέσεις της κεμαλικής παράταξης εναντίον των ισλαμιστών. Αντ' αυτού, ο παραγωγός Τζεμ Ντουντάρ, γνωστός δημοσιογράφος -αρθρογραφεί στη «Μιλιέτ» του συγκροτήματος Ντογάν- και παραγωγός με στενές διασυνδέσεις με το καθεστώς, επέλεξε μια διαφορετική προσέγγιση του ηγέτη-συμβόλου. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες επιτυχίες του που είχαν επίκεντρο τον ηγέτη, όπως το ντοκιμαντέρ «Σαρί Ζεΐμπέκ» (1993) με θέμα τις τελευταίες 300 ημέρες του Κεμάλ, ο Ντουντάρ επέλεξε τούτη τη φορά να ερευνήσει τον ιδιωτικό του βίο.
Το ντοκιμαντέρ «Μουσταφά» προκαλεί πολιτικές αντιδράσεις στην Τουρκία
Αποκαλύψεις και για τα θετά παιδιά του Κεμάλ
ΤΟ ΠΑΡΟΝ της Κυριακής, 2/11/2008
Το τουρκικής παραγωγής ντοκιμαντέρ «Μουσταφά», που έχει θέμα τον βίο του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις στις τάξεις του πολιτικού κόσμου στη γείτονα.
Η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ, που ξεκίνησε την 85η επέτειο της ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας (29 Οκτωβρίου), συμπίπτει με μια περίοδο κατά την οποία η ευρύτερη κεμαλική παράταξη, με αποκορύφωμα την υπόθεση Εργκενεκόν, δέχεται αφόρητες πιέσεις. Θα περίμενε λοιπόν κανείς, υπό τέτοιες περιστάσεις, ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τον βίο του ιδρυτή του κοσμικού κράτους της Τουρκίας να τονίζει τα κεμαλικά σύμβολα και να τονώνει γενικότερα τις θέσεις της κεμαλικής παράταξης εναντίον των ισλαμιστών. Αντ' αυτού, ο παραγωγός Τζεμ Ντουντάρ, γνωστός δημοσιογράφος -αρθρογραφεί στη «Μιλιέτ» του συγκροτήματος Ντογάν- και παραγωγός με στενές διασυνδέσεις με το καθεστώς, επέλεξε μια διαφορετική προσέγγιση του ηγέτη-συμβόλου. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες επιτυχίες του που είχαν επίκεντρο τον ηγέτη, όπως το ντοκιμαντέρ «Σαρί Ζεΐμπέκ» (1993) με θέμα τις τελευταίες 300 ημέρες του Κεμάλ, ο Ντουντάρ επέλεξε τούτη τη φορά να ερευνήσει τον ιδιωτικό του βίο.
Σε μια ταινία διάρκειας 110 λεπτών, ο παραγωγός, μετά από μακρόχρονη έρευνα στα κρατικά αρχεία του εσωτερικού και του εξωτερικού, φέρνει στο φως της δημοσιότητας πληροφορίες που έως τώρα παρέμεναν άγνωστες στο ευρύ κοινό. Ο Ντουντάρ, με αφετηρία τις πληροφορίες που συνέλεξε από τα προσωπικά ημερολόγια και την αλληλογραφία του Κεμάλ, που αποτελούν την πρωτογενή πηγή της έρευνάς του, πλάθει ένα διαφορετικό πορτρέτο πολιτικού ανδρός από εκείνο που μας είχε μάθει η επίσημη ιδεολογία.
Το ντοκιμαντέρ αυτό δεν θα μπορούσε να μη βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του πολιτικού κόσμου στη γείτονα, μια και, πέραν από ιδεολογικά και πολιτικά θέματα, αγγίζει και ζητήματα «ταμπού». Η αντίδραση του Ντενίζ Μπαϊκάλ, προέδρου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), ήταν πράγματι άμεση. Ενοχλημένος από την προσέγγιση που επιφύλαξε ο Ντουντάρ στον ηγέτη-σύμβολο της κεμαλικής Τουρκίας, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του κυρίως για τη σημειολογία του τηλεοπτικού υλικού που χρησιμοποιήθηκε. Ο Μπαϊκάλ θεώρησε προσβλητικές τις σκηνές εκείνες που προβάλλουν τις αδυναμίες του Κεμάλ, όπως την τάση του για την καλή ζωή, καθώς και εκείνες που αναφέρονται στην απομάκρυνση των άλλοτε στενών συνεργατών του από την εξουσία. Η αντίδρασή του δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς μια «απομυθοποίηση» του ηγέτη Κεμάλ θα έχει, αναμφίβολα, σοβαρές συνέπειες και σε πολιτικό επίπεδο. Η προβολή του ντοκιμαντέρ ουσιαστικά ισοδυναμεί, αφενός, με την υπονόμευση της ιδεολογίας που ενσαρκώνει το ίδιο του το κόμμα, και, αφετέρου, με την ενίσχυση των αντι-κεμαλικών και φυγόκεντρων δυνάμεων που επιθυμούν να σταθεροποιήσουν τη θέση τους στην πολιτική σκηνή της γείτονας.
Ωστόσο, το ντοκιμαντέρ θίγει και θέματα πολύ πιο ενοχλητικά για το καθεστώς, αλλά και για την ίδια την Τουρκία. Ο Ντουντάρ αφιερώνει περίπου 10 δευτερόλεπτα σε μια σχεδόν άγνωστη πτυχή της ζωής του Κεμάλ: στον Αμπντουραχίμ Τουντζάκ, το ψυχοπαίδι του Κεμάλ που το είχε υιοθετήσει το 1916, όταν υπηρετούσε στις ανατολικές επαρχίες τις Αυτοκρατορίας. Ο Ντουντάρ φέρνει στο φως της δημοσιότητας εικόνες του Κεμάλ με το οχτάχρονο παιδί να φορά τις τοπικές ενδυμασίες του Βαν. Ο δημοσιογράφος είχε προλάβει να πάρει συνέντευξη από τον Τουντζάκ λίγο πριν αποβιώσει το 1999. Τότε, σε ερώτησή του για το εάν είναι γόνος του Κεμάλ, ο Τουντζάκ απήντησε ζητώντας το δικαίωμα να πάρει μαζί του στον τάφο τα μυστικά που είχε. Ας υπενθυμίσουμε πως ο Κεμάλ είχε αρκετά θετά παιδιά. Τα περισσότερα είχαν ορφανέψει στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και ίσως να μην είχαν τουρκικές ρίζες, όπως φημολογείται για τη Σαμπιχά Γκιοκτσέν, πρώτη γυναίκα αεροπόρο στην Τουρκία, ότι ήταν αρμενικής καταγωγής. Να ήταν άραγε θύμα της γενοκτόνου πράξης των Νεοτούρκων (1915) και ο Αμπντουραχίμ; Εάν θα μπορούσε να αποδειχτεί αυτή η υπόθεση, το τουρκικό κράτος θα είχε δεχτεί ακόμα ένα πλήγμα, καθώς η πράξη της υιοθεσίας στην προκειμένη περίπτωση εμπίπτει, πέρα από κάθε αγαθό σκοπό, στον ορισμό της γενοκτονίας.
Διαβάστε επίσης:
NOCTOC: Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ΑΤΑΤΟΥΡΚ
Δείτε το τρέιλερ πιέζοντας εδώ
Διαβάστε επίσης:
NOCTOC: Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ΑΤΑΤΟΥΡΚ
Δείτε το τρέιλερ πιέζοντας εδώ
2 σχόλια:
Mustafa the movie divides Turkey with a portrait of the 'real' Ataturk
National hero depictedas solitary hard drinker by documentary-maker
By Nicholas Birch in Istanbul, The Independent,
Friday, 7 November 2008
Turks venerate Ataturk, the founder of the republic and architect of arguably the most successful social modernisation programme of the 20th century. How much they really want to know him is questionable, however, judging from the furore that has erupted since a new documentary on his life was released in cinemas last week.
Directed by Can Dundar, a leading documentary-maker with an until now spotless secularist record, Mustafa is the first Turkish film to emphasise the private side of the man whose stern features preside over public buildings across the country. The documentary, which carries Ataturk's childhood name, breaks no taboos but presents Ataturk as a hard-living, hard-drinking and ultimately rather melancholy man who felt increasingly detached from the country he created. "Remember me," is scrawled in the margins of one of his last public speeches.
"I wanted to present Mustafa Kemal in a more intimate, affectionate light," Dundar said in a telephone interview. "All those statues, busts and flags have created a chief devoid of human qualities." Watched by 470,000 people in its first five days in cinemas, his film has been widely praised. The director and film crew received a standing ovation at its gala screening. But it has also attracted furious criticism.
"Ataturk raised up a people about to be excised from world history, and here he is presented as a drunken debaucher," said Israfil Kumbasar, columnist for Yeni Cag, an ultra-nationalist daily. "Would you accept such a portrait of Churchill?"
Some radical secularists go further, seeing the film as part of a Western-backed plot to weaken Turkey's Kemalist army – the chief obstacle to alleged plans to dump secularism in favour of "enlightened Islam". The United States, "treated our soldiers like common criminals in Iraq", says Yigit Bulut, a popular columnist in the secularist daily Vatan, referring to the 2003 arrest of Turkish troops that came close to destroying relations with the US. "This film is part of the same strategy."
Bulut concluded his column last Friday by begging readers: "Do not watch this documentary, dissuade others from watching it, but above all do not allow it to plant seeds belittling Ataturk in your children's minds."
In a quirky twist yesterday, two doctors announced they were taking the film to court for repeatedly showing scenes of Ataturk smoking cigarettes. "Ataturk is a national idol," said Orhan Kural. "Statements like 'Ataturk used to smoke three and a half packets of cigarettes a day'... harm his image and are illegal. We were left wondering whether it wasn't an advert for smoking."
The attacks seem to be having their effect. Watching Dundar's last Ataturk film has become a rite of passage for Turkish primary schoolchildren since it was released in 1993. Teachers seem to be more wary of taking their charges to watch Mustafa. "My son's class was supposed to go and watch it on Monday," said Rusen Cakir, a leading journalist. "But the trip was cancelled. They worried the film might not be ideologically suitable."
Such reactions are not surprising. As the film points out, the first steps to create a personality cult around Ataturk began in his lifetime, with statues erected in Turkey's three largest cities. After his death in 1938, and particularly after the 1980 military coup, the process accelerated.
A residue of the most brutal of Turkey's three military interventions, the country's current constitution enthrones Kemalism as the country's official ideology. Another remnant of 1980, requires university students to be raised, "devoted to Ataturk's nationalism ... revolutionary reforms and principles". Insulting Ataturk is acriminal offence.
Dundar thinks critics are missing the point. "My son is now reciting the same poems about Ataturk that I and my father recited when we were at school," he said. "The younger generation has reached saturation point. For young people, Ataturk has become a source of derision." A historian specialising in the early years of the Turkish Republic, Ayhan Aktar agrees. "The 1980 junta used Ataturk as a club to beat the Turkish people with – no wonder many are disgusted," he said. "Dundar's documentary has given Kemalism the kiss of life."
Opinion is divided as to how the Mustafa effect will pan out. Some think Dundar's prestige among secularist Turks may have imbued his vision of Ataturk with the force to begin a proper debate. Like Dundar, they think the time has come to publish the diaries and letters kept out of public view in military and civilian archives.
"It is a crime not to let people know how Mustafa Kemal explained himself," said Ipek Calislar, who was acquitted in 2006 of insulting Ataturk in the biography she wrote about his wife.
"Loving people when you have no means of understanding them is very stupid."
But she expresses deep concern at the way debates are developing over the documentary. "People are so angry, it's frightening," she said. "This is not an atmosphere conducive to reasoned debate."
Κεμάλ, εγωιστής και μέθυσος
Πόλεμος στην Τουρκία με αφορμή ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Ατατούρκ
TA NEA, Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008
Καταθλιπτικός, σκληρός και μέθυσος. Αυτός ήταν ο Κεμάλ Ατατούρκ, όπως περιγράφεται στο βιογραφικό ντοκιμαντέρ «Μουσταφά», που προβάλλεται αυτή την περίοδο στην Τουρκία δημιουργώντας ουρές στους κινηματογράφους.
Ένα τέτοιο πορτρέτο, όμως, για το εθνικό είδωλο της χώρας εξοργίζει τους σκληροπυρηνικούς κεμαλιστές.
O Τζαν Ντουντάρ είναι εχθρός του Κεμάλ Ατατούρκ; Οι κεμαλιστές είναι πυρ και μανία εναντίον του γνωστού Τούρκου δημοσιογράφου και δημιουργού του ντοκιμαντέρ. Τον κατηγορούν ότι με τον «Μουσταφά» ξεφτιλίζει τον ιδρυτή του τουρκικού κράτους! «Μέθυσος, ψυχρός, άκαρδος, άθεος, μεγαλομανής, εγωιστής, μοναχικός, καταθλιπτικός, κακόμοιρος... αυτός είναι ο Μουσταφά στην ταινία “Μουσταφά”», σχολιάζει ο αρθρογράφος Γιλμάζ Οζντίλ στην εφημερίδα «Μιλιέτ». Είναι το πρώτο ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Κεμάλ Ατατούρκ το οποίο ασχολείται με την ανθρώπινη πλευρά του ιδρυτή του τουρκικού κράτους, 70 ακριβώς χρόνια μετά τον θάνατό του. Γι΄ αυτό και ο Τζαν Ντουντάρ του έδωσε τον τίτλο «Μουσταφά», έτσι όπως τον αποκαλούσε η μητέρα του. Παρουσίασε ανέκδοτα έγγραφα και φωτογραφίες, ερωτικές επιστολές και προσωπικές σημειώσεις του Μουσταφά Κεμάλ. Παρουσίασε τις ανθρώπινες αδυναμίες του μέσα από ένα καλοστημένο ντοκιμαντέρ με μουσική που έγραψε ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς. Ωστόσο, οι σκληροπυρηνικοί κεμαλιστές δεν δέχτηκαν τον «Μουσταφά». Το ντοκιμαντέρ προβάλλεται σε κάθε γωνιά της Τουρκίας και δύο εβδομάδες μετά την πρεμιέρα εξακολουθεί να είναι το πρώτο θέμα συζήτησης. «Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί το είπε αυτό ο Τζαν Ντουντάρ», άκουσα έναν μεσήλικο Τούρκο να λέει στο διπλανό τραπέζι καθώς έτρωγε τα κεφτεδάκια του στο Μπέγιογλου. Τον ρώτησα τι ήταν αυτό που τον ενόχλησε. «Αυτή η ταινία δίνει τροφή στους ισλαμιστές για να χτυπήσουν τον κεμαλισμό», μου απάντησε.
Χιλιάδες εισιτήρια
Το ντοκιμαντέρ το είδα το πρώτο βράδυ της προβολής. Η αίθουσα ήταν κατάμεστη. Με δυσκολία βρήκαμε εισιτήριο. Μόνο την πρώτη μέρα το παρακολούθησαν 150.000 άνθρωποι, ενώ μέσα σε μία εβδομάδα ξεπέρασε το μισό εκατομμύριο εισιτήρια. “Πρόσεξες ότι δεν υπάρχει καμία γυναίκα με μαντίλα;”, μου είπε η Ναζμιέ. Προσέξαμε ακόμη ότι όλοι έφυγαν από την αίθουσα με βουρκωμένα μάτια... Τίποτα που να ξεφτιλίζει τον Ατατούρκ δεν είδαμε! Όλα άρχισαν την επομένη. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης δήλωσε ότι δεν του άρεσε ο Κεμάλ, επειδή δεν παρουσιάζεται σαν δημοκράτης αλλά σαν δικτάτορας. Ο Γιγκίτ Μπουλούτ, ένας δημοφιλής αρθρογράφος της κεμαλικής εφημερίδας «Βατάν» έφθασε να απευθύνει έκκληση στους αναγνώστες του: «Μη δείτε αυτό το ντοκιμαντέρ, αποτρέψτε άλλους να το δουν, αλλά πάνω απ΄ όλα μην αφήσετε να φυτρώσουν σπόροι που θα ταπεινώσουν τον Ατατούρκ στα μάτια των παιδιών σας».
LΙΝΚ:
http://www.mustafa.com.tr
«Οι νέοι κάνουν πλάκα μ΄ αυτόν»
ΟΙ ΟΡΓΙΣΜΕΝΕΣ αντιδράσεις δεν αποτελούν έκπληξη στην Τουρκία. Ο κεμαλισμός, σύμφωνα με το Σύνταγμα, συνιστά την επίσημη ιδεολογία της Τουρκίας, ενώ η προσβολή στο πρόσωπο του Κεμάλ διώκεται ως ποινικό αδίκημα. Ο γνωστός Τούρκος συγγραφέας Αχμέτ Αλτάν, πάντως, διακωμωδεί την κατάσταση λέγοντας ότι «άρχισε ο διαγωνισμός του παραλογισμού». Τονίζει μάλιστα ότι παρ΄ όλο που ο Ατατούρκ δεν είναι προφήτης, κάποιοι θέλουν να τον εμφανίσουν σαν «θεότητα». «Όλοι έχουν έναν Ατατούρκ. Αυτός είναι ο δικός μου Ατατούρκ», δηλώνει από την πλευρά του ο σκηνοθέτης Τζαν Ντουντάρ. Και υπενθυμίζει τη σημερινή πραγματικότητα: «Το παιδί μου απαγγέλλει σήμερα τα ίδια ποιήματα για τον Ατατούρκ που μάθαινα εγώ και ο πατέρας μου. Στη νεώτερη γενιά έχει κορεστεί. Οι νέοι κάνουν πλάκα με τον Ατατούρκ».
Κεμάλ Ατατούρκ
ΤΟΤΕ
● Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1881.
● Πήρε το όνομα Ατατούρκ (πατέρας των Τούρκων) το 1934 από τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση.
● Απαγόρευσε την πολυγαμία, το φέσι και τον φερετζέ, ενώ εισήγαγε το λατινικό αλφάβητο.
● Πέθανε στις 10 Νοεμβρίου του 1938 από κίρρωση του ήπατος.
ΣΗΜΕΡΑ
● Ο εκδότης Φατίχ Τας διώχθηκε το 2005, επειδή εξέδωσε ένα βιβλίο που αναφερόταν στις ωμότητες των Τούρκων εναντίον Κούρδων αμάχων.
● Το 2006 ο εκδότης Ιπέκ Καλισλάρ διώχθηκε για ένα βιβλίο που εμφάνιζε τον Ατατούρκ να ξεγελά τον θάνατο ντυμένος γυναίκα.
● Το 2007 προκάλεσε εντονότατες αντιδράσεις στην Τουρκία ένα βιβλίο που εξέδωσε το βελγικό κράτος και περιελάμβανε τον Ατατούρκ στους πιο σημαντικούς ομοφυλόφιλους της Ιστορίας.
Δημοσίευση σχολίου