.
Ερωτας και ανθρωποφαγία
«Ποιητή των κολασμένων» έχουν χαρακτηρίσει τον Τενεσί Ουίλιαμς. Το έργο στο οποίο χρωστάει κυρίως αυτόν τον τίτλο, το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι», ανεβάζει ο Σπύρος Ευαγγελάτος
Ενα κορυφαίο έργο του Τενεσί Ουίλιαμς, το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι», ανεβάζει ο Σπύρος Ευαγγελάτος στο «Αμφιθέατρο». Η πρεμιέρα θα δοθεί την Παρασκευή 21 του μηνός. Οπως σημειώνει ο σκηνοθέτης, «δεν είναι μόνον ένα από τα κορυφαία έργα του αμερικανικού θεάτρου, αλλά κι ένα κείμενο που συγκλόνισε τις ευρωπαϊκές σκηνές, όταν πρωτοεμφανίστηκε, πριν από περίπου πενήντα χρόνια».
«Ποιητή των κολασμένων» έχουν χαρακτηρίσει τον Τενεσί Ουίλιαμς. Το έργο στο οποίο χρωστάει κυρίως αυτόν τον τίτλο, το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι», ανεβάζει ο Σπύρος Ευαγγελάτος
Ενα κορυφαίο έργο του Τενεσί Ουίλιαμς, το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι», ανεβάζει ο Σπύρος Ευαγγελάτος στο «Αμφιθέατρο». Η πρεμιέρα θα δοθεί την Παρασκευή 21 του μηνός. Οπως σημειώνει ο σκηνοθέτης, «δεν είναι μόνον ένα από τα κορυφαία έργα του αμερικανικού θεάτρου, αλλά κι ένα κείμενο που συγκλόνισε τις ευρωπαϊκές σκηνές, όταν πρωτοεμφανίστηκε, πριν από περίπου πενήντα χρόνια».
«Στο έργο», προσθέτει, «δεσπόζει θυελλώδης δράση κι ενώ προβάλλονται θέματα αιμομικτικού έρωτα, ομοφυλοφιλικού έρωτα, κατασπαραγμών και ανθρωποφαγίας, αναδύεται μια παράξενη πικρή ποίηση, εμποτισμένη με αφαιρετικά στοιχεία, με συμβολισμούς, με αρχετυπικές καταβολές. Κυρίως χάρη στο έργο του αυτό ο Ουίλιαμς χαρακτηρίστηκε ως "ο ποιητής των κολασμένων"».
Σαν σ' ένα θερμοκήπιο, ανάμεσα στα πολυαγαπημένα φυτά του γιου της Σεμπάστιαν, ζει η μητέρα του κυρία Βέναμπλ, που στην παράσταση του «Αμφιθεάτρου» την ερμηνεύει η Κατερίνα Χέλμη, που επιστρέφει έπειτα από χρόνια στη σκηνή. Ο Σεμπάστιαν δεν υπάρχει πια. Κι εκείνη, μια γυναίκα με έντονη προσωπικότητα, που λάτρευε παθολογικά το γιο της, αρνείται να δει την πραγματικότητα. Τι συνέβη... ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι; Το μόνο καλοκαίρι που η μητέρα λόγω ασθένειας δεν συνόδεψε τον γιο της στις διακοπές του και τη θέση της πήρε η νεαρή ξαδέλφη του Κάθριν (Μαρίνα Ασλάνογλου). Η Κάθριν, κρυφά και παράξενα ερωτευμένη με τον Σεμπάστιαν, λειτουργούσε σαν «κράχτης»,όπως και η μάνα του, ώστε ο ομοφυλόφιλος Σεμπάστιαν να βρίσκει εραστές.
Εκείνο όμως το καλοκαίρι, κατά την ιστορία που αφηγείται η Κάθριν, ο Σεμπάστιαν κατασπαράχθηκε από πεινασμένα παιδιά. Η κυρία Βέναμπλ αρνείται να το πιστέψει. Θεωρεί υπεύθυνη την Κάθριν, που δεν τον προστάτευσε. Κι έτσι κατάφερε να την κλείσει σε ιδιωτική κλινική, με απώτερο σκοπό το δημόσιο ψυχιατρείο και τη λοβοτομή, με τη βοήθεια του γιατρού Κούκροβιτς (Θανάσης Κουρλαμπάς), για να πάψει να διηγείται την ανατριχιαστικά φρικιαστική ιστορία του χαμού του γιου της. Μήπως όμως ο γιατρός πιστέψει τελικά στην αλήθεια της Κάθριν και όλα πάρουν έναν άλλο δρόμο;
Ο Σπύρος Ευαγγελάτος εμπιστεύεται την παλιά, δοκιμασμένη μετάφραση του Μάριου Πλωρίτη. Τα σκηνικά και τα κοστούμια φιλοτέχνησε ο Γιώργος Πάτσας και τη μουσική συνέθεσε ο Γιάννης Αναστασόπουλος. Συμμετέχουν επίσης οι: Ζωή Ρηγοπούλου, Λευτέρης Πολυχρόνης, Μαριάνθη Κυρίου και Πόπη Λυμπεροπούλου. (Ελευθεροτυπία)
.
Διαβάστε επίσης:
Διαβάστε επίσης:
ή δείτε ένα απόσπασμα από την τανία του Joseph L. Mankiewicz με την Elizabeth Taylor, την Katharine Hepburn και τον Montgomery Clift:
7 σχόλια:
Φαντάσου νά χεις δει την Κάθριν Χέμπορν στην ταινία και να πας στο θέατρο για να δεις στον ίδιο ρόλο την Κατερίνα Χέλμη!
Προσωπικά αν ήμουν στη θέση της δεν θα το επιχειρούσα ;-)
Eπιτέλους το ανέβασαν στο YouTube.
http://www.youtube.com/watch?v=ghM5FRLj8AM
Δείτε από το 4:40 και μετά.
Όλόκληρη η ταινία μέσω You Tube:
http://www.youtube.com/watch?v=jhmVm5pf7u4&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=4bg3Znqgy3I&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=iAcKvUdpiyU&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=f3bEgy-GvK8&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=OoJmZiwPyLc&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=B42P75HU8KU&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=UYbSXi5loG8&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=WYvdo9vEem8&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=nWj-aU7Vozg&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=VMey7NYh1Sc&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=nWj-aU7Vozg&feature=related
Ευχαριστώ για τους συνδέσμους.
Το 1999 η Νέλλη Αγγελίδου ερμήνευσε τον ρόλο της κας Βέναμπλ στο ανέβασμε του έργου στη Νέα Σκηνή του Εθνικού.
Να τι λέει σε συνέντευξή της στο Βήμα:
«Η κυρία Βέναμπλ είναι μια γυναίκα γοητευτική, συναρπαστική, και ως ρόλος και ως χαρακτήρας. Οχι μόνο γιατί διαθέτει γοητεία αλλά και γιατί η γοητεία της μπορεί να πηγάζει ακόμη και από τα ελαττώματά της. Προσπάθησα και τώρα, όπως προσπαθώ πάντα, να κατανοήσω τον ρόλο μέσα από την αλήθεια του λόγου. Στόχος μας, μαζί με τον σκηνοθέτη, είναι να βγάλουμε την αλήθεια αυτής της γυναίκας, όπως τη θέλει ο Γουίλιαμς. Δεν είναι απλώς μια γυναίκα, είναι μια μορφή. Είναι ένας ρόλος φοβερών απαιτήσεων, που σου δίνει τη δυνατότητα να ψάξεις μέσα σου βαθιά, να φθάσεις πιο πέρα από τον πυρήνα, να ξεπεράσεις και το κουκούτσι. Είναι ξεχωριστός. Η ίδια είναι μια γυναίκα σαν ιστός αράχνης, με πλοκάμια που ξεφυτρώνουν διαρκώς και συνεχώς. Νιώθει έντονα συναισθήματα, μίσος, μίσος πέρα από τα όρια, για τη νεαρή Κάθριν. Το θέμα είναι πώς θα τα βγάλεις από μέσα σου και πώς θα χρησιμοποιήσεις τα εκφραστικά μέσα που διαθέτεις.
Το "Ξαφνικά" να είναι το καλύτερο έργο του Τ. Ουίλιαμς, με την έννοια ότι διαθέτει νοήματα με βάθος. Παράλληλα είναι δύσκολο έργο, αλλά διαχρονικό, καθώς διαθέτει γνώριμα σε όλους μας στοιχεία
Η κα Βενάμπλ γνωρίζει τις αλήθειες, τις ξέρει, θέλει όμως να τις παρουσιάσει με τον δικό της τρόπο, είναι μια μάνα που διαθέτει έναν τέτοιο θεατρινισμό, ώστε να πιστεύει και η ίδια όσα παρανοϊκά λέει, και μάλιστα να τα πιστεύει απόλυτα. Δεν λέει ψέματα η κυρία Βέναμπλ. Εχει φτιάξει τον δικό της μύθο, τον δικό της κόσμο και ζει μέσα σε αυτόν. Η Κάθριν είναι εκείνη που έκανε κομμάτια τον μύθο της, που τσάκισε τη μνήμη της».
Τι συνέβη όμως «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι»; Είναι το μόνο καλοκαίρι όπου η μητέρα δεν συνόδεψε τον γιο της στις διακοπές του αλλά η νεαρή Κάθριν, με αποτέλεσμα εκείνος να χάσει τη ζωή του. Η Κάθριν, κρυφά ίσως ερωτευμένη με τον Σεμπάστιαν, ζούσε μαζί με τη μάνα και τον γιο της και λειτουργούσε σαν «κράχτης», ώστε ο ομοφυλόφιλος Σεμπάστιαν να βρίσκει εραστές. Και αυτό υπό την προστασία της μάνας, που ήταν κι εκείνη με τον τρόπο της ερωτευμένη με τον γιο της. Εκείνο όμως το καλοκαίρι, απούσας της μάνας, ο Σεμπάστιαν «κατασπαράχθηκε από τα όρνια, από τα πουλιά» από τους ανθρώπους. Η κυρία Βέναμπλ θεώρησε υπαίτια την Κάθριν, που δεν τον προστάτευσε. «Εσύ τον σκότωσες, εσύ είσαι η μόνη υπεύθυνη» της λέει. Κι έτσι καταφέρνει να την κλείσει σε ιδιωτική κλινική, αν και απώτερος σκοπός της είναι το δημόσιο ψυχιατρείο. Σε αυτό ελπίζει να τη βοηθήσει ο γιατρός Κούκροβιτς.
Τέννεση Ουίλλιαμς
1911 - 1983
Ο Τέννεση Ουίλλιαμς, κατά κόσμον Τόμας Λανιέ Ουίλλιαμς, είναι γνωστός για τα γεμάτα αύρα αμερικάνικου νότου έργα του και για τους έντονους χαρακτήρες του. Οι ρόλοι του είναι αγαπημένοι σε κάθε φοιτητή υποκριτικής και μεγάλο ηθοποιό για τις λεπτές αποχρώσεις της ψυχολογίας του και των έντονων εναλλαγών τους.
Γεννήθηκε το 1911 στο Κολόμπους του Μισσισσιπή και σε ηλικία 5 μόλις ετών ήρθε σε επαφή με μια βαριά ασθένεια, που του παρέλυσε τα κάτω άκρα για δύο χρόνια. Μεγαλώνει μέχρι τα 9 του στο μέρος αυτό, όπου πάντα θυμάται το πόσο ευχάριστη και γεμάτη φαντασία ήταν η ζωή. Ωστόσο, μετακομίζουν στο Σαιν Λούις του Μισσούρι, ένα μέρος πολύ διαφορετικό και άσκημο για ένα μικρό παιδί που βιώνει παράλληλα με την πολύ άσκημη σχέση με τον πατέρα του, την αποξένωση στο καινούριο περιβάλλον. Ο ίδιος, βέβαια, θεωρεί ότι τα χρόνια εκείνα ήταν χρήσιμη «παιδεία» για έναν συγγραφέα.
Μόλις το 1924, σε ηλικία 13 ετών, εκδίδει στη σχολική εφημερίδα μια ιστορία «φαντασμάτων», ενώ έναν χρόνο μετά γράφει το πρώτο του διήγημα, με τίτλο «Απομονωμένος», χαρακτηριστικό για τις τότε εμπειρίες του. Ο ίδιος δηλώνει ότι το γράψιμο ήταν ήδη από τότε για αυτόν ένας τρόπος απόδρασης: « Στα 14 χρόνια μου, ανακάλυψα το γράψιμο ως φυγή από τον κόσμο της πραγματικότητας, όπου ένιωθα τρομερά άβολα. Έγινε αμέσως το αναχωρητήριό μου, η σπηλιά μου, το καταφύγιό μου», γράφει στον πρόλογο στο «Γλυκό Πουλί της Νιότης» αργότερα. Το πρώτο του βραβείο το κερδίζει στα 1927, στον διαγωνισμό του περιοδικού Smart με θέμα «Can a wife be a good sport?», ενώ η κατάσταση στο σπίτι του είναι πολύ άσκημη. Το 1928 δημοσιεύει το πρώτο του διήγημα, «Η εκδίκηση της Ντόρσις», ενώ επίσης ταξιδεύει στην Ευρώπη με τον αγαπημένο του παππού.
Η ώρα των σπουδών έρχεται το 1929, στο Πανεπιστήμιο του Μισσούρι, καθώς γράφει και το πρώτο του θεατρικό έργο «Beauty is the world», που αποσπά τιμητική μνεία σε διαγωνισμό. Στο πανεπιστήμιο ερωτεύεται τον συγκάτοικό του, ενώ ο πατέρας του τον τιμωρεί για τους χαμηλούς βαθμούς του αναγκάζοντάς τον να εργάζεται στην εταιρεία του. Το 1932 αφήνει τις σπουδές του για να εργαστεί εκεί.
Μια κατάσταση που θα διαμορφώσει καθοριστικά τον Ουίλλιαμς, ξεκινά το 1932, όταν η αδερφή του νοσηλεύεται για πρώτη φορά σε σανατόριο. Το μοτίβο της ψυχασθένειας επανέρχεται συχνά στα έργα του Ουίλλιαμς, με αποκορύφωμα το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι». Το 1934 παθαίνει ο ίδιος καρδιακή προσβολή και νοσηλεύεται, ενώ η αδερφή του παθαίνει την πρώτη κρίση διανοητικής διαταραχής. Αρχίζει να αισθάνεται πιο σταθερά την έλξη, όχι για τη συγγραφή γενικότερα, αλλά ειδικά για το θεατρικό έργο. Έτσι αρχίζει να γράφει πιο συστηματικά για το θέατρο. Η πρώτη παράσταση έργου του ήταν το 1935, από ερασιτεχνικό θίασο, που έπαιξε το «Cairo! Shanghai! Bombay!».
Συνεχίζοντας τη συγγραφή και την παράσταση των έργων του από μικρούς θιάσους, το 1937 μετεγγράφεται στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, όπου σπουδάζει δραματουργία και σκηνοθεσία. Μαγεύεται από τον Τσέχωφ. Ενώ η αδερφή του κλείνεται πια σε ψυχιατρείο για σχιζοφρένεια, αρχίζει να έχει μια πιο έντονη θεατρική του παραγωγή με μονόπρακτα κυρίως, που παίζονται από μικρούς θιάσους. Το 1939 αρχίζει να υπογράφει ως Τέννεσση, ενώ το 1940, το έργο του «Η μάχη των Αγγέλων» ανεβαίνει στο Theatre Guild της Βοστώνης, αλλά καταβαίνει εξαιτίας της λογοκρισίας. Αργότερα θα αποτελέσει τη βάση για τον «Ορφέα στον Άδη». Συνεχίζει να γράφει, ενώ το 1943, η αδερφή του λοβοτομείται, χωρίς ο Ουίλλιαμς να το γνωρίζει, κάτι που του αφήνει πολλές ενοχές για όλη του τη ζωή, γιατί δεν μπόρεσε να το αποτρέψει.
Ο «Γυάλινος Κόσμος» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη σκηνή το 1944 στο Σικάγο και το 1945 στη Νέα Υόρκη, οπότε και κερδίζει το βραβείο κριτικών. Την ίδια χρονιά αρχίζει να γράφει το «Λεωφορείον ο Πόθος», το οποίο παρουσιάζεται δύο χρόνια αργότερα σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία. Εν τω μεταξύ, έχει προηγηθεί το «Καλοκαίρι και Καταχνιά», το 1947 και η γνωριμία του με τον σύντροφό του Frank Merlo, που κράτησε μέχρι τον θάνατο του τελευταίου. Οι παραστάσεις του αρχίζουν να παίζονται πέρα από τον Ατλαντικό: στο Λονδίνο ανεβαίνει το 1948 ο «Γυάλινος Κόσμος» και το 1949 το «Λεωφορείον ο Πόθος». Το 1950 γράφει το «Μίλα μου σαν τη βροχή», ενώ παρουσιάζεται στο Σικάγο και αργότερα στη Νέα Υόρκη το «Τριαντάφυλλο στο στήθος».
Το 1951 αρχίζει η κινηματογραφική μετεγγραφή των έργων του με το «Λεωφορείον ο Πόθος», σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν, ταινία που κερδίζει το βραβείο κινηματογραφικών κριτικών και τρία βραβεία Όσκαρ για τις ερμηνείες. Το 1953 παρουσιάζεται το «Καμίνο Ρεάλ» και το 1955 η «Λυσσασμένη Γάτα», και αυτή σε σκηνοθεσία Καζάν, με τον οποίο συνεχίζουν τη συνεργασία στη νέα ταινία «Baby Doll». Ο ίδιος περνάει εκείνη την εποχή από μια φάση κατάθλιψης, καταχρήσεων και αλκοολισμού, έχοντας χάσει και τον αγαπημένο του παππού. Το 1957 παρουσιάζεται ο «Ορφέας στον Άδη», ενώ ο Ουίλλιαμς αρχίζει ψυχανάλυση, για έναν περίπου χρόνο.
Το 1959 παρουσιάζει τα «Κάτι που δεν λέγεται», «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» και «Περίοδος Προσαρμογής», ενώ το 1959 το «Γλυκό πουλί της Νιότης». «Έχω κουραστεί να γράφω, αλλά δεν μπορώ να σταματήσω», γράφει σε έναν φίλο του το 1960. Η τελευταία μεγάλη του επιτυχία ήταν το 1961, «Η Νύχτα της Ιγκουάνα». Από εκεί και πέρα παρουσιάζει πλήθος έργων χωρίς μεγάλη επιτυχία. Το 1962, ο «Τελευταίος Επισκέπτης» παίζεται στο Φεστιβάλ του Σπολέτο, έργο που το 1968 μετεγγράφηκε στην ταινία «Boom!». Το 1963 πεθαίνει ο σύντροφός του από καρκίνο. «Είμαι ένας ελάσσων καλλιτέχνης που έτυχε να γράψει ένα-δύο μείζονα έργα, αλλά δεν μπορώ να πω ποια είναι αυτά», γράφει για τον εαυτό του. Το 1969 μπαίνει για ψυχιατρική θεραπεία σε νοσοκομείο, ενώ παρουσιάζεται το «Στο μπαρ ενός ξενοδοχείου του Τόκυο».
Το 1970 βραβεύεται με το χρυσό μετάλλιο της Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ σκηνοθετεί ο ίδιος το έργο του «Η τέλεια εξήγηση που έδωσε ο παπαγάλος». Καθ’ όλη τη δεκαετία παρουσιάζει έργα του. Το 1982, η αγάπη του για τον Τσέχωφ του εμπνέει το «Σημειωματάριο του Τριγκόριν». Το τελευταίο έργο του που παίχτηκε όσο ο ίδιος ήταν εν ζωή, ήταν το δίπρακτο «Κάτι ασαφές, κάτι ξεκάθαρο», το 1981 χωρίς επιτυχία. Την επόμενη χρονιά, το έργο του «Γάτες με πετράδια στα νύχια» απορρίπτεται απ΄ το New World Festival of Arts ως πολύ σύντομο.
Στις 24 Φεβρουαρίου 1983, ο Τέννεσση Ουίλλιαμς βρίσκεται νεκρός στο δωμάτιο που είχε νοικιάσει στο ξενοδοχείο Elysee στη Νέα Υόρκη, έχοντας σφηνωμένο στο λαιμό του ένα πώμα από ένα μπουκάλι με φάρμακα. Ο ίδιος επιθυμούσε να αποτεφρωθεί και να σκορπιστούν οι στάχτες του στον κόλπο του Μεξικού. Παρ’ όλα αυτά, θάβεται στον οικογενειακό τάφο στο Σαιν Λούις, στην πόλη που μισούσε.
Τα έργα του Τέννεση Ουίλλιαμς :
1929 Beuty is the World
1934 Μην κλαις μωρό του Ρούνι
1935 Κάιρο-Σανγκάι-Βομβάη
1936 Κεριά στον Ήλιο
1937 Φυγάς (πρώιμη μορφή του Ορφέα στον Άδη)
1938 Ανοιξιάτικη Θύελλα
1939 Αμέρικαν Μπλουζ
1940 Μάχη των Αγγέλων
1941 Σκαλοπάτια στην οροφή
1943 Το πρώτο χάδι
1944 Γυάλινος Κόσμος
1946-47 Το πορτραίτο της Μαντόνας
1947 Λεωφορείον ο Πόθος
1951 Τριαντάφυλλο στο στήθος
1953 Καμίνο Ρεάλ
1955 Λυσσασμένη γάτα
1957 Ορφέας στον Άδη
1958 Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι
1959 Το γλυκό πουλί της νιότης
1960 Περίοδος προσαρμογής
1961 Η νύχτα της Ιγκουάνα
1963 Το τραίνο με το γάλα δε σταματάει πια εδώ (το θεατρικό πρότυπο της ταινίας Boom-1968)
1966 Τραγική αρλεκινάδα
1967 Βασίλειο πάνω στη γη (αρχικός τίτλος Οι επτά κατήφοροι της Μυρτιάς)
1969 Στο μπαρ ενός ξενοδοχείου του Τόκυο
1972 Μικρές έξυπνες προειδοποιήσεις
1975 Το σινιάλο της μπαταρίας του κόκκινου διαβόλου
theaterinfo.gr
Η σάρκα και οι ιδέες
Σελίδες από τα ανέκδοτα ημερολόγια του Τενεσί Ουίλιαμς
TΟ ΒΗΜΑ, 15/10/2006
Τα Σημειωματάρια του Τενεσί Ουίλιαμς (1911-1981) είδαν το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά στις σελίδες της λογοτεχνικής επιθεώρησης «The Paris Review» το περασμένο καλοκαίρι, προαναγγέλλοντας το ομότιτλο βιβλίο που κυκλοφορεί αυτόν τον μήνα στην Αμερική. Τα αποσπάσματα από τα Σημειωματάρια που δημοσιεύονται σήμερα στο «Βήμα», σε μετάφραση του Ντ. Σιώτη, προέρχονται από το 7ο τεύχος του περιοδικού (δε)κατα που κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα. Οπως γράφει η επιμελήτρια των Σημειωματαρίων Μάργκαρετ Θόρντον, «Ο Τενεσί Ουίλιαμς επισκέφτηκε για πρώτη φορά τη Νέα Ορλεάνη το 1938, όταν ήταν 27 χρόνων. Πέρασε επτά εβδομάδες ανακαλύπτοντας τη γειτονιά French Quarter και μετά πήγε δυτικά. Το 1941 επέστρεψε στη Νέα Ορλεάνη όπου έγραψε αρκετά ποιήματα, δύο διηγήματα και αρκετά μονόπρακτα. Το 1947 τελείωσε στη Νέα Ορλεάνη το έργο του Λεωφορείο ο πόθος, ένα έργο που έχει να κάνει με το δράμα της αδελφής του. Τα Σημειωματάρια, γραμμένα σε φτηνά τετράδια που αγοράζει κανείς από το περίπτερο, καλύπτουν την περίοδο από το 1936 έως το 1981, δύο χρόνια πριν τον θάνατό του».
Η επιλογή εδώ ξεκινά από τη «Δεύτερη περίοδο της Νέας Ορλεάνης» που τελείωσε τον Νοέμβριο του 1941. Τα Σημειωματάρια, επιμελημένα με φροντίδα και μεγάλη ακρίβεια από τη Μάργκαρετ Θόρντον, είναι η ημερολογιακή πορεία του Ουίλιαμς ως συγγραφέα από την εποχή των ναρκωτικών και του ποτού ως τις δημοσιεύσεις και παραγωγές των μεγάλων έργων του. Με λυρισμό και έλλειψη αυτοπεποίθησης, αποκαλύπτουν και αποσαφηνίζουν τα ψυχολογικά ανεβοκατεβάσματα τα οποία έζησε ο μεγάλος αμερικανός συγγραφέας. Οπως έγραψε ο Μπράιαν Πάρκερ: «Διαβάζοντας κανείς τα Σημειωματάρια του Ουίλιαμς είναι σαν να διαβάζει τα γράμματα του Βαν Γκογκ ή το ημερολόγιο του Νιζίνσκι: η τέχνη προκύπτει από τον πόνο που κουβαλά οίκτο και τρόμο για τον καλλιτέχνη και μας αφήνει να κατανοήσουμε τη μοναδικότητα της δημιουργίας του πιο έντεχνα και διαισθητικά».
13 Σεπτεμβρίου 1941
Σάββατο. Εναντι δέκα δολαρίων αγόρασα ένα μεταχειρισμένο ποδήλατο. Πλήρωσα το νοίκι μιας βδομάδας - 3,50 δολάρια. Φαίνεται ότι ηρεμώ κάπως και ετοιμάζομαι για ό,τι με περιμένει - κανείς δεν ξέρει τι. Απόψε έχω καούρες στο στομάχι. Θα βάλω τα καλά μου και θα κάνω βόλτα στο Παλιό Φρεντς Κουόρτερ. Ισως κάτι συμβεί. Θα σου πω αργότερα. Πες μου καλή τύχη.
14 Σεπτεμβρίου 1941
Αργότερα. Κυριακή πρωί. Ο Ολιβερ Ιβανς - ένα λυπηρό αλλά οδυνηρό επεισόδιο. Στου Μακς και στο μπαρ Σέιντ Τζέιμς.
«Μας αξίζει να εξαφανιστούμε» είπε ο Ολιβερ «για το καλό της κοινωνίας». Είπα πως αν εμείς ήμασταν η κοινωνία, θα έχανε μερικά από τα πιο ευαίσθητα ανθρώπινα μέλη της. Μια υγιής κοινωνία δεν χρειάζεται καλλιτέχνες, είπε ο Ολιβερ. Τι είναι υγιές για μια κοινωνία χωρίς πνευματικές αξίες; Τότε θεωρείς ότι οι πνευματικές αξίες ταυτίζονται με μας; Οχι, ομολόγησα με κάποια θλίψη, αλλά έχουμε συνεισφέρει κάπως λόγω της μοναδικής μας θέσης και δεν πιστεύω πως κάνουμε κακό σε κανέναν άλλον εκτός από τον εαυτό μας. «Είμαστε το σάπιο μήλο στο καλάθι» είπε ο Ολιβερ. «Μας αξίζει να εξαφανιστούμε στην ηλικία των 25». «Αλλά ο Σαίξπηρ δεν είχε γράψει τίποτα σπουδαίο σ' αυτή την ηλικία». «Είχε γράψει τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα» είπε ο Ολιβερ. «Ναι, αλλά δεν είχε γράψει τον Αμλετ». Και τα λοιπά και τα λοιπά - «Αν νομίζεις ότι είμαστε επικίνδυνοι, γιατί συμπεριφέρεσαι όπως συμπεριφέρεσαι; Γιατί δεν απομονώνεσαι;» «Γιατί είμαι σάπιος». Πόσοι από μας νιώθουν το ίδιο, αναρωτιέμαι. Να υποφέρουν αυτή την αβάσταχτη ενοχή; Να νιώθουν μια κάποια ταπείνωση και μια μεγάλη δόση λύπης κατά καιρούς, είναι αναπόφευκτο. Αλλά το να νιώθεις ενοχή, είναι τρελό. Είμαι ένας βαθύτερος και θερμότερος και ευγενέστερος άντρας, σύμφωνα με τη δική μου παρέκκλιση. Με μεγαλύτερη συνείδηση των αναγκών των άλλων και όποια δύναμη έχω για να εκφράσω την ανθρώπινη καρδιά πρέπει να οφείλεται κυρίως σ' αυτήν τη συνθήκη. Κάποια μέρα η κοινωνία θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα - αλλά δεν νομίζω ότι θα είναι ή ότι πρέπει να είναι η εξαφάνιση. Ω, τι στο καλό.
Θα πάω τώρα μια μεγάλη βόλτα με το ποδήλατό μου, ίσως στη λίμνη Ποντσαρτρέιν για μια βουτιά και για κάτι πιο αποφασιστικό από χθες το βράδυ. Γεια χαρά.
Αργότερα - Η βόλτα με το ποδήλατο αναβλήθηκε λόγω βροχής και είχα αποκλειστεί στην πόρτα μιας αποθήκης για πάνω από μία ώρα στην πολύχρωμη περιοχή του Σταρ Κλαμπ όπου παρακολούθησα το απρόσεκτο, παιδαριώδες παιχνίδι των νέγρων, μια αράχνη, ένα μερμήγκι, με ελαφρώς σπασμένες ράχες, να προσπαθούν να συρθούν έως τον τσιμεντένιο χώρο χωρίς συντρόφους και χωρίς κανένα σκοπό. Σκέφτηκα τις «εχθροπραξίες της ευκαιρίας» που μπορούν να ματαιώσουν μια αθώα έξοδο και να λιώσουν ένα άκακο σώμα. Οχι και πολύ πρωτότυπες σκέψεις. Τελικά τόλμησα να τα βάλω με τη βροχή και ήρθα σπίτι. Τώρα συνεχίζεται η βροχή και είμαι ξαπλωμένος, καπνίζοντας, και ασχολούμαι με τούτες τις μικρότητες. Εχω έναν τόσο συνηθισμένο τύπο μυαλού, μονάχα λίγο πιο ευαίσθητο από τους άλλους, μόνο οι προσμονές μου και η κριτική μου ικανότητα, η αίσθηση της δικής μου ακαταλληλότητας, έχουν κάποια αξιοπρέπεια. Νιώθω κλαδεμένος. Θα έπρεπε να είχα ωριμάσει κι άλλο. Οπωσδήποτε σαν καλλιτέχνης θα έπρεπε να είχα ωριμάσει περισσότερο και να ήμουν δυνατότερος και πιο ανθεκτικός. Είμαι, όπως στα έργα μου, σαν ένα μισοσυντριμμένο μερμήγκι που σέρνεται το κακόμοιρο και σχεδόν χωρίς σκοπό προς τα εμπρός. Και, ασφαλώς, μεγαλώνω και η φυσική μου κατάσταση έχει πάρει την κατιούσα χωρίς αμφιβολία. Αυτό σημαίνει πως δεν είμαι το φρέσκο νέο πράγμα που ήταν στα είκοσί του, τότε που μπορούσα να είμαι μια διακόσμηση και τίποτε άλλο. Ούτε έχω μάθει την πρακτική να είμαι γλυκομίλητος που σε αποζημιώνει για την απώλεια της νιότης. Ω, ναι, είμαι λιγότερο ντροπαλός, αλλά ακόμα συνήθως κάθομαι και περιμένω άλλοι να αναλάβουν την πρωτοβουλία συντροφιάς.
Λοιπόν, αυτή είναι μια θλιβερή ιστορία. Αλλά εξακολουθώ να ενδιαφέρομαι να κυνηγώ τα γεγονότα. Ακόμα, ελπίζω να βρω την εκπλήρωση στη δημιουργία και στην αγάπη, τουλάχιστον εν μέρει και περιστασιακά, για λίγο.
Η βροχή φαίνεται να χαλαρώνει. Πιθανόν να βγω έξω πάλι - κάτι να τσιμπήσω, να δω μια παράσταση, ακόμα και να πάω στο μπαρ Σέιντ Τζέιμς. Δεν είμαι κανένας που λέει ψέματα και κάθεται και στεναχωριέται όλη μέρα. Η βροχή σταμάτησε. Τότε ας του δίνω.
17 ή 18 Σεπτεμβρίου 1941
Αργά τη νύχτα. Είμαι τόσο νυσταγμένος, μετά κόπου κρατάω τα μάτια μου ανοιχτά. Για τρίτη συνεχή νύχτα είχα και από έναν διαφορετικό σύντροφο στο κρεβάτι μου, αυτόν τον τελευταίο τον μοιράστηκα με τον Ολιβερ. Γλυκός αλλά τίποτα το συναρπαστικό. Είμαι σεξουαλικά εξουθενωμένος ούτως ή άλλως, μόνο η ακατάπαυστη μικρή φαγούρα του πόθου εξακολουθεί.
Αφησα τον Ολιβερ και τον άλλον στους Μακς - νωρίς - και περιπλανήθηκα στο Κουόρτερ, μόνος, σαν σύννεφο, αλλά δεν ανακάλυψα κανένα νάρκισσο. Αγόρασα το Βιβλίο Τσέπης Στίχων και σπίτι να το διαβάσω.
5 Οκτωβρίου 1941
Κυριακή. Πιστεύω ότι ο καλός τρόπος να γράψεις ένα θεατρικό έργο είναι με το να πείσεις τον εαυτό σου ότι είναι εύκολο να το κάνεις - τότε προχώρα και κάνε το με ευκολία. Μην τραυματίζεσαι, μην υποφέρεις, μη βογκάς - μέχρι να τελειώσεις το πρώτο χέρι. Ενας καλλιτέχνης πρέπει να πιστεύει στον εαυτό του. Ισως όχι τόσο όσο ο Λόρενς, αλλά με πάθος. Το πιστεύω σου είναι κολλητικό. Αλλοι λένε ότι ματαιοπονείς, αλλά προσποιούνται.
Ποτέ δεν είχα πολύ απ' αυτή την πίστη. Ημουν και είμαι ελαφρώς ειλικρινής με τον εαυτό μου και με τους άλλους. Ας επινοήσουμε μερικά έξοχα μυστικά! Οχι. Ας μην. Ας το κάνουμε με τον παλιό τρόπο.
Ισως δεν χρειάζονται πολλά να γίνουν προτού τα πράγματα πάνε απ' τη μια κατεύθυνση ή απ' την άλλη.
Σήμερα γράφω καλά. Κοιτάζω στον καθρέφτη. Το πρόσωπό μου είναι φρέσκο και λάμπει. Φαίνομαι νέος πάλι. Και όμορφος! Απόψε αυτή η λαμπρότητα θα ξεθυμάνει, ίσως, και θα νιώθω γέρος και θλιμμένος και θα αναζητήσω τη φτωχική ανακούφιση χαζής συντροφιάς και την πιθανότητα έκστασης στο κρεβάτι. Λοιπόν, σε μία ή δύο μέρες θα πηδήξω στο ποδήλατό μου για την Ακτή του Κόλπου. Αντίο.
24 Φεβρουαρίου 1942
Μόλις τελείωσα γράφοντας το Spinning Song, ένα έργο εμπνευσμένο από την τραγωδία της αδελφής μου. Το τέλος είναι καλό. Είναι κάτι το οποίο πρέπει να το δουλέψω. Σκληρά. Τώρα χαλαρώνω και καπνίζω και ακούω το ραδιόφωνο. Πολεμικά ανακοινωθέντα και κουβανέζικες ρούμπες. Αργότερα - να πάω για κολύμπι - να ξαπλώσω, να καθαρίσω το σώμα, να καταπραΰνω τα νεύρα. Μετά - να βγω τσάρκα; Σχεδόν είναι το μόνο πράγμα που μένει να κάνω.
Ο Ερικ κι εγώ το συζητήσαμε χθες το βράδυ και συμφωνήσαμε ότι ήταν το αποτέλεσμα της πλήξης. Καμία σχέση με οτιδήποτε άλλο. Το βράδυ είναι η φυσιολογική ώρα του ενήλικα για το σπίτι - η οικογένεια. Για μας είναι η ώρα να αναζητήσουμε κάτι για να ικανoποιήσουμε αυτό το κενό διάστημα που αντιπροσωπεύει το σπίτι στη φυσιολογική ζωή του ενήλικα.
Στ' αλήθεια, δεν είναι και τόσο άσκημα. Συνήθως πάμε σπίτι με άδεια χέρια. Πότε πότε κάτι πετυχαίνουμε. Προχθές το βράδυ μια ερωτική σχέση στο ντους με γρήγορο, ζωώδες πήδημα. Αντίο. Υπνος. Ξοδεύω τα τελευταία μου δέκα δολάρια.
Δημοσίευση σχολίου