Ο Τενεσί Γουίλιαμς στο όριο ζωής και τέχνης
tovima.gr, 12/9/2014
«Σκέφτομαι αυτό το βιβλίο σαν να είναι κλαμπ σάντουιτς. Θέλησα να διερευνήσω τη συνέργεια μεταξύ της ιδιωτικής ζωής, του δημόσιου βίου και των θεατρικών έργων, με λίγη έξτρα μαγιονέζα αφήγησης και ερμηνείας». Είναι ένας παράξενος τρόπος να χαρακτηρίζει o συγγραφέας το βιβλίο του, ειδικά όταν πρόκειται για μια νέα βιογραφία του θεατρικού θρύλου Τενεσί Γουίλιαμς (1911-1983) που φέρει τον τίτλο «Mad Pilgrimage of the Flesh» (εκδ. W.W. Norton and Co., 19,50 ευρώ). Το «τρελό προσκύνημα της σάρκας» ωστόσο, έργο του αναγνωρισμένου θεατρικού κριτικού του «New Yorker» Τζον Λαρ, στην πραγματικότητα αποφεύγει σύμφωνα με τον αμερικανικό Τύπο την εντυπωσιοθηρική ευκολία της ομοφυλοφιλίας του Γουίλιαμς εστιάζοντας στα χρόνια της διασημότητας και επανεκτιμώντας την ύστερη θεατρική παραγωγή του.
Αφετηρία της αφήγησης του Λαρ αποτελεί το τέρμα μιας προηγούμενης βιογραφίας του Γουίλιαμς (τα αρχεία του συγγραφέα της οποίας «κληρονόμησε»), η αιφνιδιαστική επιτυχία του «Γυάλινου κόσμου» το 1944. Θα ακολουθούσαν κλασικά έργα όπως «Λεωφορείον ο πόθος», «Η αγριόγατα», «Ο Ορφέας στον Αδη», «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι», «Το γλυκό πουλί της νιότης». Η αναγόρευση του δημιουργού τους σε στυλοβάτη του Μπρόντγουεϊ και καινοτόμο αστέρα του παγκόσμιου θεάτρου έφερε μαζί της αναγνώριση, πλούτο και αργότερα δριμύτατες επικρίσεις, όταν το ύφος του Γουίλιαμς εξελίχθηκε στη δεκαετία του '60 σε κατευθύνσεις μη αρεστές στη mainstream κριτική.
Ο Λαρ καταγράφει μια γνώριμη καλλιτεχνική ιστορία δανεισμού δημιουργικών στοιχείων από την προσωπική ζωή (η πνιγηρή οικογένεια, η διανοητική ασθένεια, ο αλκοολισμός) που συνοδεύεται από καταχρήσεις, κατάθλιψη και, εδώ, υποχρεωτικό εγκλεισμό σε ψυχιατρική κλινική το 1969. Τουλάχιστον εδώ η κατάβαση στην εσωτερική κόλαση δεν υπήρξε ο τελευταίος σταθμός: «οριακή προσωπικότητα» ή «υστερικός» (όρος που χρησιμοποιούσε ο ίδιος για τον εαυτό του), ο Γουίλιαμς βγήκε από το ψυχιατρείο κερδίζοντας άλλη μια δεκαετία ζωής και γραφής.
Αντλώντας από έναν τεράστιο όγκο μεταθανάτια δημοσιευμένου υλικού που περιλαμβάνει ημερολόγια, αλληλογραφία, μια ποιητική συλλογή και κάπου 50 αδημοσίευτα θεατρικά έργα, όπως και 70 κασέτες με συνεντεύξεις που δεν είχαν απομαγνητοφωνηθεί (μεταξύ των οποίων και μια μεγάλη συζήτηση με τον Πάντσο Ροντρίγκες, εραστή του Γουίλιαμς την περίοδο 1946-1948 και πρότυπο του Στάνλεϊ Κοβάλσκι στο «Λεωφορείον ο πόθος»), ο Λαρ φέρνει επίσης στο φως νέα στοιχεία από τη συνεργασία του κορυφαίου συγγραφέα με τον ατζέντη του, Οντρεϊ Γουντ, και τον Ελία Καζάν, σκηνοθέτη ορισμένων από τα σημαντικότερα έργα του. Οι δικοί τους προβληματισμοί για την τέχνη, οι αισθητικές αναζητήσεις και, σε μεγάλο βαθμό, οι ρήξεις τους, σημειώνει μιλώντας στους «New York Times», είναι ενδεικτικές τόσο για τη δουλειά όσο και για την «καλλιτεχνική ματαιοδοξία» του Γουίλιαμς.
Την τελευταία, πάντως, δικαιώνει ως έναν βαθμό και ο ίδιος, με την επανεκτίμηση της ύστερης περιόδου του. Εντάσσοντας στον κανόνα της μελέτης του Τενεσί Γουίλιαμς «συμπαγή κείμενα» και «ενδιαφέρουσες αποτυχίες», ο Λαρ μοιάζει να αποκαθιστά τη συνέχεια, φθίνουσα έστω, των μερών εκείνων που για πολλούς είχαν μέχρι τώρα αξία μόνο ως τεκμήρια της «προσωπικής αποσύνθεσης» ενός μεγάλου της σύγχρονης τέχνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου