ΛΑ.Ο.Σ. ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ

.
Από τα πρακτικά της Επιτροπής της Βουλής της 15-10-2008

.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΛΕΥΡΗΣ (Ειδικός Αγορητής του ΛΑ.Ο.Σ.): (…) Κύριε Υπουργέ, εμείς είμαστε εναντίον του Συμφώνου Ελεύθερης Συμβίωσης με τον τρόπο τον οποίο το φέρνετε και θα προσπαθήσω να επιχειρηματολογήσω γι’ αυτό. Το πρώτο βασικό μας επιχείρημα είναι το κοινωνικό επιχείρημα, στο οποίο εμείς δεν ντρεπόμαστε να το πούμε. Εμείς θεωρούμε ότι υπάρχει ένας κοινωνικός ιστός, ο οποίος δεν πρέπει να διαρρηγνύεται. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν κάποιοι που θέλουν να παρουσιάζονται προοδευτικοί. Αυτοί προσπαθούν να μας πείσουν ότι ουσιαστικά αμφισβήτησαν και το αυτονόητο, δηλαδή, ότι ο θρησκευτικός και ο πολιτικός γάμος είναι η καλύτερη επιλογή που μπορούν να κάνουν τα ζευγάρια. Δηλαδή, αμφισβητούν μια επιχειρηματολογία χιλιετιών, προκειμένου να μας πείσουν ότι έχει πλέον αλλάξει η εποχή και μπορούν να γίνουν κάποια πράγματα.
Θα ήθελα να καταγγείλω τον προηγούμενο συνάδελφο, ότι η τροπολογία που φέρνουν έχει μια ρατσιστική συμπεριφορά. Αυτό είναι για δύο λόγους. Το Σύνταγμα μιλάει για σεξουαλικό προσανατολισμό. Εσείς γιατί αποκλείετε όλους τους άλλους, που μπορεί να έχουν άλλους σεξουαλικούς προσανατολισμούς; Αν θέλατε να είστε έντιμοι θα λέγατε να εφαρμοστεί το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης και για τους πολυγαμικούς, δηλαδή, να μπορεί να είναι κάποιος με πέντε μαζί. Δεν είναι σεξουαλική προτίμηση και αυτό; Δηλαδή, μόνο τα ομόφυλα ζευγάρια έχουν δικαίωμα στη σεξουαλική προτίμηση; Δεν είναι δυνατόν η ωριμότητα μιας κοινωνίας, επιτέλους, να κρίνεται από τη σεξουαλική προτίμηση κανενός.
Κύριε Πρόεδρε, διαβάζω στην εισηγητική έκθεση, γιατί ακούστηκε κάτι για πρόοδο και για συντήρηση. Απ’ ό,τι βλέπω οι ευρωπαϊκές χώρες που έχουν γάμο ομοφύλων ζευγαριών είναι το Βέλγιο, η Ισπανία, η Μεγάλη Βρετανία και η Ολλανδία. Όλες αυτές οι χώρες έχουν Βασιλεία. Οπότε πού είναι η πρόοδος και η συντήρηση; Μήπως ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. θέλει να μας πει ότι είναι προοδευτική η Βασιλεία; Γιατί Βασιλεία έχουν αυτές οι χώρες. Οπότε εγώ βλέπω ότι χώρες που είναι άκρως συντηρητικές …. Πού είναι η πρόοδος και η συντήρηση, κύριε Πρόεδρε;
Γιατί η κάθε κοινωνία έχει τις ιδιαιτερότητές της. Αυτοί οι λαοί κρίνουν ότι πρέπει να έχουν ακόμη Βασιλεία και θέλουν να έχουν και γάμο ομοφύλων. Πείτε μου, εάν είναι συντηρητικοί ή προοδευτικοί; Η ελληνική κοινωνία είναι προοδευτική στο πολιτειακό θέμα και θέλει να είναι συντηρητική στο κοινωνικό θέμα.
Κύριε Υπουργέ, το βασικό μας, λοιπόν, επιχείρημα είναι ο κοινωνικός παράγοντας. Το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης όπως έρχεται είναι ανταγωνιστικό του γάμου. Γιατί, κύριε Υπουργέ, είναι ανταγωνιστικό του γάμου; Θέλω να σας αναπτύξω μια τελείως διαφορετική προβληματική. Είναι πιο ελκυστικό από το γάμο. Κάποιοι που θα οδηγούντο στην εις γάμον κοινωνία θα προτιμήσουν αυτή τη μορφή, η οποία τελικά είναι πιο ελκυστική. Για ποιους λόγους; Διότι ουσιαστικά δεν τους έχει καμία υποχρέωση. Εδώ αναφέρθηκε για θέματα διατροφών, λοιπών δικαιωμάτων, συμμετοχής στα αποκτήματα. Μα, έχουν τη δυνατότητα αυτά τα ζευγάρια, στα πλαίσια της ελευθερίας των συμβάσεων και όπως έρχεται και το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης από πριν να συμφωνήσουν, ότι δεν θα υπάρχει ούτε διατροφή, ούτε συμμετοχή στα αποκτήματα. Συνεπώς, δεν προστατεύεται κάτι. Διότι, όποιος πάει να κάνει Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης θα πάει να το κάνει ότι τόσο για τους οικονομικούς παράγοντες, αλλά για να μην έχει τη δέσμευση, ιδιαιτέρως στα οικονομικά θέματα, που γεννούν σοβαρή επιλογή το να κάνει κάποιος γάμο.
Διότι, όταν κάποιος κάνει γάμο, γνωρίζει ότι, αν χωρίσει, υπάρχουν κάποιες οικονομικές επιβαρύνσεις και διατροφές. Με το σύμφωνο θα μπορεί από πριν να προκαθορίσει τα πάντα και, ουσιαστικά, ερχόμαστε σε αυτό που ακούγαμε παλαιότερα και απορούσαμε εμείς εδώ στην Ελλάδα για τα προγαμιαία συμβόλαια που υπάρχουν στο εξωτερικό. Ουσιαστικά, αν κάποιος προτιμήσει το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, θα το προτιμήσει με ένα σκεπτικό και μόνο: Να μην έχει οικονομικές επιβαρύνσεις, αν τυχόν θέλει να χωρίσει και να μπορεί να χωρίσει με ένα εξώδικο, με μια άνεση.
Είπε η εισηγήτρια της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ότι, αν γίνει άλλος γάμος, ακυρώνεται. Ακόμη και αν βγει αυτή η διάταξη, κάποιος, μια μέρα πριν παντρευτεί, μπορεί να κάνει ένα εξώδικο. Εμείς, λοιπόν, θεωρούμε ότι, αυτή τη στιγμή, έρχεται ένα θέμα, η ελεύθερη συμβίωση, που, βέβαια, η ελεύθερη συμβίωση με συμβολαιογραφική πράξη ενέχει από μόνη της μια αντίφαση, η οποία θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά στο γάμο.
Μπαίνω τώρα στα επιχειρήματα τα οποία αναπτύχθηκαν ως προς το ότι η ελληνική κοινωνία, πλέον, το αντιμετωπίζει αυτό ως υπαρκτό φαινόμενο. Είναι ένας λόγος παραπάνω, αφού το αντιμετωπίζουμε ως υπαρκτό φαινόμενο. Υπάρχει κάποιο πρόβλημα δύο άνθρωποι να ζουν χωρίς να έχουν καμία δέσμευση; Πλέον, η κοινωνία τους κακοχαρακτηρίζει; Προφανώς όχι, διότι ένα σύμφωνο συμβίωσης θα είχε μια λογική αν υπήρχε η κοινωνική στάμπα. Δεν υπάρχει τέτοιο θέμα.
Όλα τα επιμέρους θέματα λύνονται αυτή τη στιγμή με το οικογενειακό δίκαιο, όπως υπάρχει. Τι διαφορά κάνει στα τέκνα αυτό το σύμφωνο συμβίωσης; Απολύτως καμία. Όλα τα δικαιώματα, αναγνώρισης πατρότητας και διατροφής στο τέκνο, υπάρχουν από το ισχύον οικογενειακό δίκαιο. Όλα τα δικαιώματα, από τη διατροφή, με μια, πάλι, συμβολαιογραφική πράξη μπορούν να αποκλειστούν, οπότε πάλι δεν τίθεται κάποιο θέμα, για να πείτε ότι θέλετε να διασφαλίσετε αυτόν που θα είναι 20 χρόνια μαζί. Πώς θα τον διασφαλίσετε, αν είναι 20 χρόνια μαζί και στο σύμφωνο συμβίωσης έχουν βάλει ότι κανείς δεν θα έχει αξιώσεις στα αποκτήματα; Ακόμη και για αυτό το κληρονομικό που μένει και την τελευταία στιγμή κάποιος πριν πεθάνει, μπορεί με ένα εξώδικο να λύσει το σύμφωνο συμβίωσης και να τον αποκλείσει και από τα κληρονομικά. Στο γάμο έχει μια ολόκληρη διαδικασία το διαζύγιο. Συνεπώς, βλέπουμε αυτή τη στιγμή ότι όλα τα επιμέρους θέματα, που υποτίθεται ότι θα λύσετε με αυτό το σύμφωνο συμβίωσης, όλα είναι λελυμένα. Δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη κοινωνική ανάγκη να οδηγηθούμε σε αυτό το σύμφωνο συμβίωσης.
Δημιουργούνται και κάποια επιμέρους θέματα, όπως έρχεται, κύριε Υπουργέ. Σκεφτείτε περιπτωσιολογικά κάποια θέματα που μπορεί να δημιουργηθούν. Αυτή τη στιγμή, όπως ξέρετε, έχουμε ένα έντονο μεταναστευτικό κύμα και νομιμοποιήσεις ανθρώπων. Είναι τελείως διαφορετικό αυτό που λέγαμε για τους «λευκούς» γάμους, που είχαν μια ολόκληρη διαδικασία. Τώρα, μετά σύμφωνα, προκειμένου να πάρει κάποιος άδεια παραμονής και άδεια εργασίας στην ελληνική κοινωνία, ξέρετε πόσα «λευκά» σύμφωνα ελεύθερης συμβίωσης, που θα μπορούν ανά πάσα στιγμή να λύνονται, άρα ο άλλος δε θα έχει καμία υποχρέωση;
Επίσης πολλοί άνθρωποι θα προσπαθήσουν να αποφύγουν υποχρεώσεις που έχουν προς την κοινωνία. Θα τεθεί θέμα και κάποιων επιδομάτων, κ. Υπουργέ. Δεν είναι τόσο απλό το ότι το φέρατε. Κάποιοι άνθρωποι θα προσφύγουν και θα θέλουν να ζητήσουν επιδόματα τα οποία ανακύπτουν και στο γάμο και πολλοί άνθρωποι, που θα είναι ηλικιωμένοι ή θα είναι νέοι και θα θέλουν να αποκτήσουν ένα επίδομα παραπάνω από αυτό που υπάρχει στο γάμο, θα κάνουν σύμφωνα ελεύθερης συμβίωσης. Το φέρνετε πάρα πολύ απλοϊκά. Δεν έχετε δει όλες αυτές τις παραμέτρους που μπορεί να αναπτυχθούν.
Ειπώθηκε χαριτολογώντας ότι μέχρι τώρα ξέραμε το «στρίβειν δια του αρραβώνος», τώρα θα ξέρουμε το «στρίβειν δια του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης». Δεν προστατεύεται η αδύνατη πλευρά. Αυτή είναι μια πραγματικότητα. Αντίθετα, έρχεται σε μια πιο δύσκολη θέση από αυτή που υπήρχε πριν, διότι πριν, έστω και με μια οποιαδήποτε πίεση, θα μπορούσε να γίνει ένας γάμος. Αυτή τη στιγμή θα υπάρξει υποκατάσταση και η υποκατάσταση μπαίνει με αμιγώς οικονομικά κριτήρια και είναι πολύ λυπηρό, κύριε Υπουργέ, ότι σε προσωπικές σχέσεις, όπως αναφερόμαστε, μπαίνουν αμιγώς οικονομικά κριτήρια. Δεν είναι η φιλοσοφία του γάμου και, γενικότερα, της συμβίωσης να είναι αμιγώς οικονομικά τα κριτήρια.
Θα αναπτύξω και ένα άλλο επιχείρημα, το οποίο πρέπει να το δείτε με μεγάλη προσοχή, κύριε Υπουργέ, διότι διαφορετικά πιστεύω ότι θα βρεθούμε σε αδιέξοδο. Ήδη σας το έθεσε ο κ. Τσούκαλης, ότι, αυτή τη στιγμή, δεν μπορείτε να διασφαλίσετε τι θα γίνει σε περίπτωση που βρεθούν κάποιοι και δικαιωθούν, είτε σε ελληνικά δικαστήρια, είτε σε ευρωπαϊκά δικαστήρια, ότι αν ισχύει για τους ετερόφυλους, θα πρέπει να ισχύει και για τους ομόφυλους. Ξεκαθαρίζω εξαρχής ότι εμείς είμαστε κατά σύμφωνου ελεύθερης συμβίωσης, για τους λόγους που λίγο-πολύ σας είπαμε, για τα ομόφυλα ζευγάρια. Ωστόσο, αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχουν κάποιες επιμέρους ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να τύχουν μιας εφαρμογής, αλλά σε καμία περίπτωση νομιμοποίηση με σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης.
Εδώ, θα είστε υπεύθυνος, κ. Υπουργέ, διότι, όταν βγουν αποφάσεις, δεν θα έρθετε να μας πείτε ότι «μας πιέζει η Ε.Ε. ή το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου». Όπως πολύ καλά ξέρετε όσοι είστε νομική, τουλάχιστον εδώ μέσα, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου δεν άπτεται θεμάτων οικογενειακού δικαίου. Συνεπώς, ποτέ δεν πρόκειται να μας πιέσει για το γάμο. Αυτό είναι βέβαιο. Η Ε.Ε., ακόμη και στα θέματα των διακρίσεων, εξαιρεί ρητώς το οικογενειακό δίκαιο και δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να ρυθμίζουν αυτά τα θέματα. Αν όμως πάνω στο σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, που θα ερμηνευτεί όχι, πλέον, ως μέρος οικογενειακών σχέσεων, αλλά ως μέρος ελευθερίας των συμβάσεων, ως σύμβαση ιδιωτικού δικαίου, τότε μπορούν να τεθούν όλοι αυτοί οι νομικοί προβληματισμοί περί ισότητας, οι οποίοι θα τεθούν και μπορεί να βγουν αποφάσεις.
Συνεπώς, πείτε το ξεκάθαρα, κύριε Υπουργέ, αν θέλετε. Είτε φοβάστε να αναλάβετε την πολιτική ευθύνη, διότι ξέρετε ότι θα έρθετε σε μια σύγκρουση με τη βάση της Ν.Δ., που, είτε σας αρέσει είτε δε σας αρέσει, είναι κάπως συντηρητικών αντιλήψεων - είναι η λεγόμενη δεξιά την οποία φοβάστε να πείτε - και γι' αυτό το λόγο φέρνετε ένα σύμφωνο, ώστε μετά να βγουν κάποιες δικαστικές αποφάσεις και να πείτε ότι «είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόσουμε και για τους ομόφυλους» και δεν αναλαμβάνετε, όμως, το πολιτικό κόστος, είτε διαφορετικά, έχετε υπερεκτιμήσει τη νομική σας επιχειρηματολογία, η οποία είναι μικρή. Σας λέω ότι αν μείνουμε στο επίπεδο του γάμου -- και αυτές οι αστειότητες που έγιναν στη Τήλο είναι βέβαιο ότι δεν μπορούν να προχωρήσουν -- δεν έχουμε κανέναν κίνδυνο ούτε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ούτε από ελληνικά δικαστήρια. Αν όμως πάμε στο σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, θα τα αντιμετωπίσουμε και τότε θα είστε εσείς υπεύθυνος για ό,τι θα έχει συμβεί. (…)
Ακόμα και αυτούς που θέλουν να παρουσιάζονται προοδευτικοί, δεν τους εξυπηρετείτε και δημιουργείτε πολλά κοινά και ερμηνευτικά προβλήματα, που θα κληθούν να λύσουν τα δικαστήρια: Και σε θέματα επιδομάτων και σε θέματα «κατά πόσον είναι πραγματικά», ακόμα και το ακυρόσημο –που λέτε-, δημιουργεί ολόκληρα προβλήματα. Συνεπώς θα έλθουν πολλές υποθέσεις στα δικαστήρια και δεν θα έχετε λύσει τίποτα. Εμείς λοιπόν, με αυτές τις σκέψεις, καταψηφίζουμε και επιφυλασσόμαστε στην επόμενη συζήτηση.