31.10.07

ΕΡΩΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ

Image Hosted by ImageShack.us
.
Φίλος δημοσιογράφος μάς έστειλε τη συνέντευξη που πήρε πριν από περίπου δυο χρόνια από τον Σ. Σαμψούνη με αφορμή την έκδοση την εποχή εκείνη του μυθιστορήματός του Η επικίνδυνη συνήθεια να αισθάνομαι. Παρ’ ότι δυο εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας ενδιαφέρθηκαν, τελικά δεν τη δημοσίευσε καμία.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε, διαβάστηκε, αγαπήθηκε, ακόμη και χωρίς προβολή, όμως η συνέντευξη εξακολουθεί να είναι επίκαιρη γιατί με έναν απροσδόκητο τρόπο μάς δίνει την «γερμανική εκδοχή» της υπόθεσης του ιρανού Άλεξ, που τόσο μας απασχολεί τις τελευταίες μέρες.


Το ελληνικό Μπροουκμπάκ Μάουντεν
Στον κάμπο της Θράκης εξελίσσεται το ελληνικό Μπόουκμπακ Μάουντεν μέσα από τις σελίδες του βιβλίου Η επικίνδυνη συνήθεια να αισθάνομαι. Το βιβλίο στάθηκε αφορμή για συνέντευξη με τον συγγραφέα του, Σεβαστό Π. Σαμψούνη, ενός Έλληνα που ζει στη Γερμανία και είδε τη ζωή του να γίνεται πρωτοσέλιδο στις γερμανικές εφημερίδες, όταν θέλησε να «σώσει» τη ζωή του συντρόφου του Αντρέ.

«"Αυτή την αλλαγή θα την κάνουμε τελειώς γυμνοί!"
Έτρεξε στο χωράφι με γέλια και φωνές. Έμεινα για μια στιγμή πίσω του και παρακολουθούσα έναν Ιορδάνη τρελό να χοροπηδά στα λασπόνερα και να με φωνάζει να βρεθώ κοντά του. Ποτέ ξανά δε θυμάμαι να είχα τόσο κέφι στην αγροτική εργασία. Ξαναφορτωθήκαμε τις σωλήνες και όταν η τεχνητή βροχή άρχισε με πήρε από το χέρι. Τον ακολούθησα στα νερά που έπεφταν επάνω μας σαν δροσιά και ξέπλυναν τις λάσπες και τον ιδρώτα. Σαν δυο παιδιά χαλούσαμε τον κόσμο από τα ξέφρενα γέλια και με τη σκέψη πως θα μας έβλεπε ή θα μας άκουγε κάποιος από τους χωριανούς που πότιζαν μακριά, πιο πέρα, ρισκάραμε και φωνάζαμε πιο δυνατά.
..»

Πετάξτε τα καπέλα των καουμπόυδων και φορέστε στους ήρωες ψάθινα καπέλα για ν’ αντέχουν τον ήλιο που καίει τον θρακιώτικο κάμπο. Δύο αγόρια ερωτεύονται μεταξύ τους όχι στα βουνά της Άγριας Δύσης αλλά στις όχθες του Έβρου. Στο Μυστικό του Μπροουκμπακ Μάουντεν είναι το βουνό που βοηθάει να ξυπνήσουν οι καταπιεσμένες επιθυμίες. Στο ελληνικό μυθιστόρημα Η επικίνδυνη συνήθεια να αισθάνομαι (εκδόσεις Β. Κυριακίδης) είναι ο κάμπος της Θράκης. Οι ιστορίες των ηρώων των δυο βιβλίων έχουν σχεδόν ταυτόσιμη εξέλιξη. Οι ήρωες δεν θ’ αγαπήσουν ποτέ άλλο άνδρα, παρά μόνο ο ένας τον άλλο, θα ζήσουν με την ανάμνηση του ενός και μοναδικού έρωτα, θα βρεθούν μπλεγμένοι με γυναίκες,, θα θελήσουν να ξεφύγουν από το ασφυχτικό και συντηρητικό περιβάλλον της εποχής και η κατάληξη της ιστορίας τους θα είναι τραγική. Η Πρου ανοίγει και κλείνει την ιστορία της μέσα σε τριάντα σελίδες, χρησιμοποιώντας γλώσσα κοφτή, με τις χειρονομίες να αντικαθιστούν τα αισθήματα. Στην Επικίνδυνη συνήθεια να αισθάνομαι, που εκδόθηκε πριν σχεδόν από ένα χρόνο, η ζωή των ηρώων απλώθηκε σε 319 σελίδες με λυρικό τρόπο στα όρια της υπερβολής. Η αξία του βιβλίου έγκειται περισσότερο στο θέμα παρά στο συγγραφικό τάλαντο. Επιπλέον εδώ κύριος μοχλός της ιστορίας είναι ένα αληθινό επεισόδιο που συνέβη στις αρχές του ’60 στη Θράκη. Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο Σεβαστός Π. Σαμψούνης, ο οποίος βρέθηκε στην Ελλάδα προκειμένου να το παρουσιάσει στο βιβλιοπωλείο Πολύχρωμος πλανήτης. «Βρέθηκε στην Ελλάδα» γιατί είναι μόνιμος κάτοικος Φρανκφούρτης.
«Γεννήθηκα στο Darmstadt της Γερμανίας από Θρακιώτες μετανάστες. Ανήκω δηλαδή στα παιδιά δεύτερης γενιάς, τα επονομαζόμενα και ‘παιδιά της βαλίτσας’. Επειδή οι περισσότεροι μετανάστες πίστευαν πως θα έμεναν μόνο για λίγα χρόνια στην Γερμανία και πως θα επέστρεφαν γρήγορα πίσω, έστελναν τα παιδιά τους στην Ελλάδα σε παππούδες και θείους προκειμένου να πάνε σε ελληνικό σχολείο και να μην αποκοπούν από την ελληνική πραγματικότητα. Έτσι κι εγώ πέρασα όλη την παιδική ηλικία μου με μια βαλίτσα στο χέρι. Τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού τις τελείωσα στο Τυχερό του Έβρου, τις υπόλοιπες στο Darmstadt, ενώ στη διάρκεια του Γυμνασίου υποχρεώθηκα ν’ αλλάξω τρεις διαφορετικές πόλεις εδώ στην Ελλάδα. Λύκειο τελείωσα στη Φρανκφούρτη και μετά από σπουδές δούλεψα για 17 χρόνια ως οδοντεχνίτης, πριν αλλάξω τελείως επάγγελμα και ζωή».

Δείχνει χαλαρός, αλλά στην πραγματικότητα είναι επιφυλακτικός. Δεν ξέρει τα ελληνικά ΜΜΕ και το γεγονός πως βρέθηκε πρωτοσέλιδη είδηση, όπως θα μάθω αργότερα από την κουβέντα μας, σε μεγάλες γερμανικές εφημερίδες και με πολλά site στο Ιντερνετ να αναφέρονται σε αυτόν δεν τον κάνει καθόλου εξοικειωμένο με τη δημοσιότητα αφού δεν την επιδίωξε, αλλά του προέκυψε. Αρχικός λόγος της συνέντευξης ήταν η περιέργεια μου γι’ αυτή τη διαολεμένη σύμπτωση. Ένα ελληνικό μυθιστόρημα έχει μια σχεδόν ταυτόσιμη ιστορία με το διήγημα που λόγω ταινίας προκάλεσε και προκαλεί τόσα σχόλια! Στη συνέχεια όμως προέκυψαν κι άλλα πιο ουσιαστικά θέματα...
- Το βιβλίο σας θα έλεγα πως είναι μια... ελληνική εκδοχή του Μπροόουκμπακ Μάουντεν.
- Το διήγημα της Πρου το διάβασα φέτος, αφού είδα πρώτα την ταινία. Συγκινήθηκα με τις ομοιότητες που εμφανίζουν οι δύο ιστορίες. Η Πρου στο διήγημά της θέλησε να δείξει τον τρόπο με τον οποίο η φύση βοηθάει ν’ αποκαλυφθούν τα πιο κρυφά ένστικτα. Εγώ για το μυθιστόρημά μου είχα μια τελείως διαφορετική αφετηρία. Ήθελα να περιγράψω ένα αληθινό περιστατικό που είχε λάβει χώρα στο χωριό της καταγωγής των γονιών μου, το Τυχερό. Το ’61 μια γυναίκα είχε ονειρευτεί πως σ’ ένα χωράφι υπήρχε θαμμένη μια εικόνα της Παναγίας. Έτσι όλο το χωριό άρχισε να σκάβει στο συγκεκριμένο τόπο που είχε δείξει εκείνη η γυναίκα, ενώ συρρέαν στην περιοχή της εκσκαφής πολλοί πιστοί από όλη την Βόρειο Ελλάδα. Τελικά οι εργασίες ανεύρεσης διεκόπηκαν πριν βρεθεί η υποτιθέμενη εικόνα, γιατί υπήρχε κίνδυνος κατολίσθησης. Αυτό το γεγονός το έμαθα από διηγήσεις και αποτέλεσε τελικά την αφορμή για να γράψω αυτό το μυθιστόρημα. Στην πρώτη προσπάθεια συγγραφής του οι ήρωες ήταν ένας άνδρας και μια γυναίκα. Η ιστορία όμως δεν με έπειθε δραματουργικά. Δεν είχε δύναμη. Δεν μπορούσε να «ανταγωνισθεί» ένα τόσο φορτισμένο γεγονός. Ήθελα και ο έρωτας των ηρώων να έχει ένα τραγικό βάρος. Έτσι αποφάσισα το πρωταγωνιστικό ζευγάρι να είναι άτομα του ιδίου φύλου. Δύο άνδρες.
- Αυτός ήταν ο μόνος λόγος ν’ αλλάξετε το ζευγάρι;
- Σίγουρα όχι. Οι ήρωες και η εξέλιξη της ιστορίας τους είναι προϊόντα της φαντασίας μου. Ωστόσο μέσω αυτής της ιστορίας πέρασα δικές μου προσωπικές σκέψεις και εν μέρει βιώματα. Για παράδειγμα, ο Αλέξανδρος εξομολογείται στην κόρη του τον έρωτά του για τον Ιορδάνη μετά από το ατύχημα που παραλίγο να του στοιχίσει τη ζωή. Έτσι κι εγώ. Χρειάστηκε να νοιώσω την ανάσα του θανάτου στο σβέρκο μου, εξαιτίας μιας πολύ σοβαρής ασθένειας για να συνειδητοποιήσω ποιος είμαι και τι θέλω από τη ζωή. Μέχρι τότε, πριν από μερικά χρόνια δηλαδή, ζούσα μια ήρεμη και απλή ζωή. Ένας οδοντεχνίτης που ονειρεύεται να παντρευτεί και να δημιουργήσει ένα ελληνικό σπίτι και οικογένεια. Γι αυτό και επέμενα σε σχέσεις μόνο με ελληνίδες. Μετά την ασθένεια –ευτυχώς τώρα είμαι τελείως καλά, αν και ποτέ δεν ξέρεις με τον καρκίνο τι γίνεται-, άφησα να απελευθερωθούν όσα καλώς έκρυβα όλα τα προηγούμενα χρόνια και δεν τολμούσα να τα αποκαλύψω ούτε στον εαυτό μου. Επιπλέον παράτησα τη δουλειά μου, ξεκίνησα το γράψιμο και έγινα συνεταίρος στο πιο διάσημο εστιατόριο της Φρανκφούρτης, στο Groessenwahn, (σημαίνει Μεγαλομανεία). Από το εστιατόριο περνάνε όλοι οι διάσημοι -από πολιτικοί μέχρι άνθρωποι της show biz της Γερμανίας- και είναι γνωστό και για την ακτιβιστική του δράση. Σλόγκαν του εστιατορίου είναι η φράση «Ο κόσμος οφείλει να γίνει θερμότερος και θηλυκότερος». Λειτουργεί από τη δεκαετία του ’70 και οι ιδρυτές του προσπάθησαν και προσπαθούν μέσω αυτού του χώρου, με τις εκδηλώσεις που διοργάνωναν και διοργανώνουν, να προωθήσουν τα δικαιώματα της γυναίκας και των ομοφυλόφιλων.
- Πόσο εύκολη ήταν η απόφαση να διεκδικήσετε μια αληθινή ζωή;
- Έχω μεγαλώσει σε μια οικογένεια που μου έλεγε πως πρέπει να είμαι ειλικρινής. Από τη στιγμή που ομολόγησα επιτέλους στον εαυτό μου το τι θέλω και τι επιθυμώ δεν μπορούσα να κάνω πίσω. Δεν ήταν εύκολο ειδικά για την οικογένειά μου που έζησε και ζει με τα πρότυπα της δεκαετίας του ’60 να αποδεχτεί την καινούργια μου ζωή. Όμως, πιστεύω πως όταν οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ειλικρινείς στο τέλος καταφέρνουν να νικήσουν τις προκαταλήψεις.
- Αν ζούσατε στην Ελλάδα δεν θα τολμούσατε αυτές τις αλλαγές;
- Η Ελλάδα έχει προοδεύσει. Μόνο που έχει πολύ δρόμο ακόμη για να αναγνωρίσει ίσα δικαιώματα σε όλους τους πολίτες της. Είναι παράδοξο που ενώ εδώ γεννήθηκε η δημοκρατία, μια χώρα σαν τη Γερμανία είναι μια πιο δημοκρατική χώρα και δείχνει και είναι πιο ευαίσθητη στα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Ίσως το παρελθόν της να της υπενθυμίζει μεταξύ άλλων τι σημαίνει καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στην Ελλάδα αισθάνομαι πως όλα προσεγγίζονται πιο επιφανειακά. Όλοι εδώ κυκλοφορούν φορώντας γυαλιά ηλίου ακόμη και τις ημέρες που δεν έχει ήλιο. Λες και θέλουν να κρύψουν το βλέμμα τους. Επιπλέον εδώ η εκκλησία έχει έντονο παρεμβατικό λόγο, ενώ με όλα αυτά που συμβαίνουν στους κόλπους της φαίνεται και πολύ υποκριτική. Το λέω με πόνο γιατί είμαι ένα βαθιά θρησκευόμενο άτομο. Στη Γερμανία η εκκλησία αφήνει πιο ελεύθερους τους ανθρώπους.
- Έχετε παρακολουθήσει καθόλου τις απόψεις των ελληνικών κομμάτων γύρω από τα θέματα που έχουν να κάνουν με τα δικαιώματα των ετερόφυλων ανύπαντρων ζευγαριών αλλά και των ομόφυλων;
- Δεν είμαι τόσο μέσα στα ελληνικά πράγματα. Το σίγουρο είναι πως αργά η γρήγορα και η Ελληνική Πολιτεία θα πρέπει να εναρμονιστεί στα δεδομένα που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη Γερμανία για παράδειγμα έχει ψηφιστεί από το 2001 ο νόμος που επιτρέπει σε άτομα του ιδίου φύλου να συνάψουν μια ληξιαρχική πράξη -δεν είναι με τίποτα εφάμιλλη ενός πολιτικού γάμου-, εξασφαλίζοντάς τους μια σειρά από δικαιώματα κυρίως οικονομικής φύσεως. Οι Πράσινοι είναι αυτοί που το πρότειναν, και τελικά ψηφίστηκε αρκετά διαφοροποιημένο από την αρχική πρόταση. Δεν πρόκειται για το καλύτερο δυνατό μοντέλο, έχει πολλά μειονεκτήματα και δεν εξασφαλίζει την περιβόητη ισότητα. Δεν μπορεί ας πούμε να συγκριθεί με τον πρόσφατο ισπανικό νόμο που έβαλε τα γυαλιά και στις υποτιθέμενες από χρόνια πιο φιλελεύθερες ευρωπαϊκές κοινωνίες. Και είναι πραγματικά άξιο απορίας πως μια τόσο συντηρητική, εξαιτίας του καθολικισμού της χώρα, πέρασε ένα τέτοιο νόμο. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει πως η υπόθεση ίσων δικαιωμάτων είναι καθαρά μια πολιτική υπόθεση. Ο Θαπατέρο απέδειξε πως οι πολιτικοί πρέπει να προηγούνται της κοινωνίας κι όχι να περιμένουν αυτή... να ωριμάσει, όπως λένε οι εδώ Έλληνες πολιτικοί.
- Πως επηρέασε τη ζωή σας αυτός ο νόμος;
- Ως συνεταίρος στο Groessenwahn έχω αναλάβει ένα είδος ακτιβιστικής δράσης. Όμως μερικές φορές η ζωή παίζει περίεργα παιχνίδια. Πριν από ένα χρόνο γνώρισα έναν Ιρανό, τον Αντρέ, ο οποίος ζήτησε πολιτικό άσυλο από τη Γερμανία, για να αποφύγει τη θανατική καταδίκη λόγω των σεξουαλικών του προτιμήσεων. Η Γερμανία αρνήθηκε να του παραχωρήσει άσυλο διότι δεν εκκρεμούσε κάποια καταδικαστική απόφαση εις βάρος του! Όμως, αν επέστρεφε πίσω, κανείς δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί για τη ζωή του, αφού ήδη η πρεσβεία ήταν ενήμερη για τους λόγους που το έσκασε από τη χώρα του. Η μοναδική λύση ήταν να συνάψουμε αμέσως αυτή τη ληξιαρχική πράξη, ώστε ως σύντροφος ενός πολίτη ευρωπαϊκής χώρας να του αναγνωριστεί η παραμονή του στη Γερμανία. Θεώρησα πως αυτό ήταν το λιγότερο που μπορούσα να κάνω για να προστατεύσω τη ζωή αυτού του ανθρώπου. Το Δημαρχείο μάς όρισε ημερομηνία για την τέλεση της πράξης, αλλά στο μεταξύ έληγε ο χρόνος παραμονής και έπρεπε να φύγει λόγω απέλασης. Οι περιπέτειες συνεχίστηκαν, αλλά λύση δεν βλέπαμε στον ορίζοντα. Το μόνο που μας έμεινε είναι να δημοσιοποιήσουμε το θέμα στα ΜΜΕ. Η ιστορία βγήκε στις εφημερίδες και μάλιστα σε κάποιες από αυτές έγινε πρωτοσέλιδο. Έτσι όταν έγινε το Gay Pride στη Φρανκφούρτη και η Δήμαρχος της πόλης που πρόσκειται στους Χριστιανοδημοκράτες χαιρέτιζε τις εκδηλώσεις, λέγοντας πως όλα είναι ωραία και ανθηρά για όλους τους πολίτες της, η με την τότε αλλά και την τωρινή κυβέρνηση υπουργός Δικαιοσύνης κυρία Τσίπρες -η οποία πρόσκειται στους Σοσιαλιστές και πάντα παρευρίσκεται μεταξύ άλλων βουλευτών και υπουργών στα Gay Pride-, κραδαίνοντας την εφημερίδα με το θέμα μας φώναξε προς τη Δήμαρχο πως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς τόσα αρμονικά καμωμένα, αφού η ίδια δεν βοήθησε στο να μην απελαθεί ο Αντρέ. Ακριβώς εκείνη την περίοδο ήταν που εκτέλεσαν στο Ιράν τα δυο αγόρια με την κατηγορία της ομοφυλοφιλίας. Έγινε χαμός, μαζεύτηκαν σε ελάχιστο χρόνο 5.000 υπογραφές για να μείνει ο Αντρέ, να αναγνωριστεί ως πολιτικός πρόσφυγας, να μπορέσει να μείνει στη Γερμανία και τελικά να σωθεί η ζωή του. Πάντως για να συσχετίσω αυτή σας την ερώτηση με την προηγούμενη αναρωτιέμαι τι θα έκανε η ελληνική κυβέρνηση αν διεκδικούσα τα δικαιώματα που έχω ως έλληνας πολίτης και για τον σύντροφό μου…

Δεν υπάρχουν σχόλια: