AIDS ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ

.

Η οδύσσεια ενός φορέα του Aids
Γραφειοκρατία και απρόσωποι νόμοι κόβουν τα φάρμακα από τους ανασφάλιστους οροθετικούς
της Κωνσταντίνας Γαρνέλη (Ελεύθερος Τύπος, 05.08.07 )
Οταν έμαθα για την ασθένεια, νόμιζα ότι έχασα πολλά από τη ζωή. Ειδικά όταν συνειδητοποίησα ότι δεν θα υπάρχει ένα παιδί ή μια οικογένεια. Δεν ξέρω τι θα γίνει αργότερα, μπορεί τα πράγματα να φτιάξουν. Μπορεί, πάλι, αν ο χρόνος γύριζε πίσω, τα πράγματα να μην ήταν διαφορετικά. Οπως και να το κάνουμε, ο άνθρωπος δεν αλλάζει, η καρδιά είναι η ίδια».

Ο Κ. είναι οροθετικός. Προσβλήθηκε από τον ιό του AIDS πριν από περίπου 10 χρόνια. Θα μπορούσε να είναι απλώς φορέας και να ζει μια σχεδόν φυσιολογική ζωή. Ομως, o Κ., περίπου 30 ετών, αλβανικής καταγωγής, δεν έμαθε εξ αρχής ότι είχε προσβληθεί από τον ιό, ούτε από τους γιατρούς που τον παρακολουθούσαν ούτε από τους συγγενείς του. Το πληροφορήθηκε δύο χρόνια αργότερα και ενώ πλέον είχε αρχίσει να νοσεί. Σήμερα, μετά από πολλές εισαγωγές κι εξαγωγές σε νοσοκομεία, νοσηλεύεται ξανά –σε πανεπιστημιακό νοσοκομείο αυτή τη φορά– και περιμένει.

Περιμένει να πεθάνει! Τώρα πια το τέλος δεν τον φοβίζει. «Ο θάνατος είναι φυσιολογικό πράγμα. Είναι μέσα στη ζωή. Εγινα ετοιμοθάνατος. Χτύπησα την πόρτα τρεις φορές γιατί δεν έπαιρνα τα φάρμακα, αλλά δεν μου άνοιξαν», λέει αυτοσαρκαζόμενος. «Ονειρα δεν κάνω. Σκέφτομαι το σήμερα. Ο,τι βγει και ό,τι φέρει η τύχη μου», σχεδόν μονολογεί, αλλά τα μάτια του λάμπουν όλο αυτοπεποίθηση. Το μόνο που ζητεί είναι να συνεχιστεί η φαρμακευτική του αγωγή και το δικαίωμα στη ζωή.

«Στην Ελλάδα ήμουν πάντα ανασφάλιστος. Μου έγραφαν τα φάρμακα από το 1997 σε ένα βιβλιάριο. Μέχρι το Μάιο του 2005 μού τα έδιναν κανονικά. Φέτος δεν μου τα έδωσαν. Το 2006 έκαναν από την ACT UP (οργάνωση για το AIDS και τα ανθρώπινα δικαιώματα) κάποιες παρεμβάσεις στο υπουργείο, στο Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕEΛΠΝΟ) και μετά η υπεύθυνη έδωσε εντολή στο Κρατικό (Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών “Γ. Γεννηματάς”) να μου τα δώσουν (σ.σ. για το θέμα είχε κάνει ερώτηση στη Βουλή και η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Aντζελα Γκερέκου). Δεν ξέρω γιατί από το 2005 μέχρι και το 2007 σταμάτησαν να μου δίνουν τα φάρμακα. Ο γιατρός μού εξήγησε ότι δυσκόλεψαν τα πράγματα. Οτι είχαν εντολές να μη δώσουν φάρμακα σε ανασφάλιστους, όχι μόνο σε μετανάστες, αλλά και σε Ελληνες. Στο νοσοκομείο όπου είμαι τώρα, η κοινωνική υπηρεσία και το λογιστήριο μου είπαν να πάω στη Νομαρχία όπου ανήκω, για να κάνω τα χαρτιά.

Αλλά όταν βγω, πάλι θα έχω πρόβλημα. Εγώ δεν μπορώ να πάω, στην κατάστασή μου. Υπάρχει μια εθελόντρια από το Κέντρο Ζωής και ένας από την ACT UP που με βοηθούν. Πήγε η κοπέλα στη Νομαρχία, στο αρμόδιο γραφείο στη Νέα Ιωνία, και δεν έβγαλε άκρη. Την έστειλαν στο υπουργείο Υγείας, στην υπηρεσία Πρόνοιας. Τίποτα. Μετά την έστειλαν στο ΚΕEΛΠΝΟ. Μη με ρωτήσετε τι θα γίνει στη συνέχεια. Σημασία έχει να μου δοθεί η ευκαιρία να ζήσω. Αυτό μου φτάνει». Για τους ανασφάλιστους υπηκόους τους που διαμένουν στο εξωτερικό, οι πρεσβείες ορισμένων χωρών έχουν φροντίσει να καλύπτουν όλα τα έξοδα της φαρμακευτικής αγωγής, καθόσον χρειαστεί. Σύμφωνα με τον Κ., η αλβανική πρεσβεία δεν συγκαταλέγεται σε αυτές. «Οταν πήγαινα στην Αλβανία, δεν έπαιρνα τα φάρμακα. Τα φύλαγα, γιατί φοβόμουν ότι δεν θα ξαναμπώ στην Ελλάδα. Ο μπαμπάς μου έκανε μια προσπάθεια μήπως βρει φάρμακα προκειμένου να μείνω. Μέχρι και σε υπουργεία φτάσαμε. Μου είπαν ότι δεν υπάρχουν τα φάρμακα στην Αλβανία. Η αλβανική πρεσβεία λέει ότι τα δίνει, αλλά δεν το είδα στην πράξη, παρόλο που είμαι καταχωρισμένος ως οροθετικός».
Χωρίς θεραπεία λόγω έλλειψης εγγράφων
Στο πρόσωπο του Κ. μπορεί να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους πολλοί οροθετικοί, τόσο Ελληνες όσο και αλλοδαποί. Το πρόβλημα της χορήγησης αντιρετροϊκής θεραπείας σε Ελληνες πολίτες που έχασαν την ασφαλιστική τους κάλυψη και σε αλλοδαπούς ανασφάλιστους είναι μεγάλο. Σύμφωνα με το συντονιστή των προγραμμάτων δρόμου της ACT UP και επιστημονικό συνεργάτη στη μονάδα «Ανδρέας Συγγρός», κ. Κωνσταντή Kαμπουράκη, «αν κάποιος είναι ανασφάλιστος, δεν του παρέχονται φάρμακα γενικότερα - όχι μόνο για το AIDS. Μέχρι να βγουν τα χαρτιά του, υπάρχει κενό. Και το AIDS δεν είναι γρίπη.

Η λεπτομέρεια που μας διαφεύγει εδώ είναι ότι ενώ η διαδικασία είναι απλή, δεν υπάρχει κάποιος να την κάνει. Θα πείτε: “Δεν μπορεί ο ίδιος ο ασθενής;”. Οχι. Είναι άνθρωποι που είτε δεν έχουν χαρτιά, είτε φοβούνται, γιατί ζουν στην παρανομία και, το σημαντικότερο, νοσούν και δεν έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν τη διαδικασία. Υπάρχουν οργανώσεις που προσπαθούν να βοηθήσουν, αλλά σταματούν στη γραφειοκρατία. Στην περίπτωση του Κ., τον οποίο γνωρίζουμε από το 2001 ως οργάνωση, οι κοινωνικές υπηρεσίες των νοσοκομείων θα μπορούσαν να είχαν ρυθμίσει την υπόθεσή του από τότε. Το θέμα είναι ότι δεν μπορεί να κάνει ο ίδιος τα χαρτιά του μέχρι να γίνει καλά.

Η κοινωνική υπηρεσία του νοσοκομείου οφείλει να το πράξει για λογαριασμό του, διότι διαφορετικά ο Κ. μετά τη νοσηλεία του στο νοσοκομείο, λόγω πλήρους AIDS, θα πρέπει να παραμείνει δύο μήνες χωρίς φάρμακα, ώσπου να ολοκληρωθεί η διαδικασία για να πάρει τα χαρτιά του, με αποτέλεσμα πιθανότατα να αρρωστήσει ξανά, αφού ο οργανισμός του είναι επιρρεπής στις λοιμώξεις, και να νοσηλευτεί για μία ακόμη φορά.

Η άλλη λύση είναι να παραμείνει στο νοσοκομείο μέχρι να ετοιμαστούν τα απαραίτητα έγγραφα, προκειμένου να παίρνει τα φάρμακά του.

Αυτό, όμως, έγκειται στη διακριτική ευχέρεια των γιατρών του και επιβαρύνει το νοσοκομείο. Είναι λογικό, ιατρικά σωστό, ανθρώπινο, αλλά όχι σύνηθες και υψηλού κόστους. Είναι ένας φαύλος κύκλος. Δεν μπορεί η δημόσια υγεία στη χώρα μας να διέπεται από λογιστική λογική».
Το κόστος νοσηλείας
Ο Κ., σύμφωνα με τον κ. Καμπουράκη, είναι σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης από το 2001 (την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης ορίζουν διεθνή στάνταρ). Ωστόσο, κανείς από την κοινωνική υπηρεσία του νοσοκομείου, όπου νοσηλευόταν, δεν ασχολήθηκε σοβαρά μαζί του. Θα πρέπει ένας άνθρωπος να φτάνει στο σημείο να πεθαίνει, για να του χορηγηθεί η κατάλληλη αγωγή; «Μήπως με τον τρόπο αυτό η Πολιτεία φτιάχνει η ίδια ανθεκτικά και μη ελεγχόμενα στελέχη του ιού;», αναρωτιέται με αγανάκτηση ο κ. Καμπουράκης. Και συνεχίζει: «Ούτως ή άλλως, η φαρμακευτική αγωγή κοστίζει στο κράτος πολύ λιγότερο από τη νοσηλεία. Με τις συνοδευτικές εξετάσεις το κόστος της νοσηλείας ξεπερνά τα 9.000 ευρώ τη φορά, ενώ αν το κράτος παρείχε τη φαρμακευτική αγωγή στους ανασφάλιστους εξαρχής, η θεραπεία θα κόστιζε κατά μέσο όρο 8.000 ευρώ ετησίως. Από το 2005 που τέθηκε σε ισχύ ο νόμος για τις υποχρεώσεις των υπηρεσιών προς τους υπηκόους τρίτων χωρών, δεν είχαμε νοσούντες από AIDS, παρά μόνο φορείς. Ο Κ. είναι ο πρώτος που έχουμε. Σε λίγο καιρό, και χωρίς καμία παρέμβαση από την Πολιτεία, θα ξαναζήσουμε τις μέρες του 1995 (τότε ο κόσμος πέθαινε από AIDS, γιατί δεν υπήρχε θεραπεία). Με αφορμή την υπόθεση του Κ., παλεύουμε από το 2001 να ρυθμιστεί η υπόθεση των ανασφάλιστων που έχουν AIDS ή άλλα λοιμώδη νοσήματα. Η Αγγλία, με τροποποίηση που έκανε ο Μπλερ στη Βουλή των Λόρδων, παρέχει σε όλα τα λοιμώδη νοσήματα δωρεάν περίθαλψη και θεραπεία, γιατί είναι θέμα δημόσιας υγείας. Δεν θα έπρεπε να ισχύει και σε εμάς αυτή η ρύθμιση; Ετσι μπορείς να ελέγξεις τα λοιμώδη νοσήματα, και όχι με ημίμετρα».