ΤΑ ΟΜΟΦΥΛΑ ΖΕΥΓΑΡΙΑ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΑΓΙΩΝ

Οι Άγιοι Θεόδωροι

.
Δεν υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στον Ιερό Λόχο των Θηβών και τα ιερά ζεύγη στρατιωτικών αγίων της ύστερης αρχαιότητας. Αυτό είναι κάτι που δεν έχει παρατηρήσει κανένας ερευνητής μέχρι τώρα. Ούτε πρέπει να μας εκπλήσσει το ότι ανάμεσα στους πρώτους Χριστιανούς, αρχηγοί ήταν ασκητικοί ιεράρχες και θεολόγοι. Για αυτούς οι ετεροφυλοφιλικές σχέσεις βασίζονταν μόνο σε γήινες και υλικές ανησυχίες, την ιδιοκτησία, το γενετήσιο ένστικτο ή τον πόθο απόκτησης απογόνων. Οι Χριστιανοί άγιοι που έτρεφαν αγάπη και αφοσίωση προς το ίδιο φύλο, σε σχέσεις που θα μπορούσαν να βασιστούν μόνο στην αγάπη, εξιδανικεύονταν και λατρεύονταν από τις επόμενες γενιές γιατί ήταν η συνέχεια της καθαγιασμένης παράδοσης του Δαβίδ και Ιωνάθαν, ή της ιστορικής παράδοσης του Ιερού Λόχου.
Τόσο πολύ διψούσαν οι Χριστιανοί για στρατιωτικούς αγίους που τους επόμενους αιώνες τους εφηύραν συχνά. «Ο αριθμός των αγίων της ελληνικής εκκλησίας, που σύμφωνα με τις Πράξεις (των Αγίων), υπηρετούσαν στο στρατό και τους οποίους οι καλλιτέχνες αναπαριστούν με ασπίδα, περιβραχιόνια και δόρυ, είναι αρκετά μεγάλος». Ανάμεσα τους είναι οι δυο Θεόδωροι, ο ένας Στρατηλάτης και ο άλλος απλός στρατιώτης. Σχεδόν πάντα απεικονίζονται μαζί ως ζεύγος (τουλάχιστον ο ένας στην πλάτη ενός αλόγου –προφανώς ο Στρατηλάτης) και ζωσμένοι με όπλα. Ο μύθος ξεκίνησε με τον Θεόδωρο στον στρατιώτη (μάλλον τον πέμπτο αιώνα) και η ιστορία του αποδίδεται στον Γρηγόριο Νίσσης. Το μαρτύριό του τοποθετείται στις αρχές του τέταρτου αιώνα. Στις αρχές του ένατου αιώνα «πιστώθηκε» με το θάνατο ενός δράκου. Τον ένατο όμως αιώνα εφευρέθηκε και άλλος ένας Θεόδωρος για να σχηματισθεί ζεύγος, ήταν ο Θεόδωρος ο Στρατηλάτης. Οι λεπτομέρειες της ζωής του πήγαζαν από τη ζωή του πρώτου Θεόδωρου. Οι Βυζαντινοί περίμεναν βοήθεια από τους στρατιώτες αγίους. Οι εικόνες τους λοιπόν έπρεπε να εμπνέουν τέτοια συναισθήματα. Ο Εμμανουήλ Φίλης, ένας ποιητής του 14ου αιώνα,περιγράφει μια εικόνα των δυο Θεοδώρων με πανοπλία και λεέι πως ούτε ο Ηρακλής δεν μπορούσε να τους παραβγεί. Οι δυο Θεόδωροι απεικονίζονται συχνά στην τέχνη αγκαλιασμένοι τρυφερά και μνημονεύονται στις τελετές ένωσης ομοφύλων ως παράδειγμα της μεταξύ αντρών αγάπης. Τους βρίσκουμε μαζί με τους άγιους Σέργιο και Βάκχο, σε μια σειρά εικόνων του δωδέκατου αιώνα από το Κίεβο. Αυτό αποδεικνύει ότι από πολύ παλιά οι καλλιτέχνες έβλεπαν μια σχέση ανάμεσα στα δυο ζεύγη, αλλά το ότι πρόκειται για δυο ζεύγη είναι η μόνη σχέση που υπάρχει μεταξύ των τεσσάρων.
Ορισμένες φορές, η επιθυμία να υπάρξει ένα ζεύγος αγίων, έφτανε στα άκρα. Ενώ δεν υπάρχουν πληροφορίες για κάτι τέτοιο στα Ευαγγέλια, οι απόστολοι Φίλιππος και Βαρθολομαίος έχουν ζευγαρωθεί στη φαντασία των Χριστιανών των τελευταίων αιώνων. Ένας βυζαντινός μύθος του πέμπτου και έκτου αιώνα περιγράφει το κοινό τους μαρτύριο στην Ιεράπολη (στη σημερινή Συρία) χωρίς κανένα ιστορικό στοιχείο να αποδεικνύει κάτι τέτοιο. Ίσως αυτό να οφείλεται απλώς στο ότι αυτά τα δυο ονόματα αναφέρονται συχνά μαζί.
Μπορεί να φαίνεται απίθανο σε κάποιον που έχει μεγαλώσει σε ένα βιομηχανικό κράτος της σύγχρονης Δύσης, η οποία θεωρεί την ομοφυλοφιλία ως έκφυλη παρεκτροπή που δεν πρέπει καν να αναφέρεται σε πολιτισμένες συζητήσεις, όμως, τα μέλη των εθνών που μεταπήδησαν από την ειδωλολατρική αρχαιότητα στο χριστιανικό Μεσαίωνα, είχαν πολλούς λόγους να περιφρονούν τους ετεροφυλοφιλικούς διακανονισμούς, τους οποίους θεωρούσαν επίγειους συμβιβασμούς για απόκτηση αγαθών. Ταυτόχρονα, θαύμαζαν το πάθος που είχαν οι ενώσεις ομοφύλων. Αυτό φαίνεται στη λατρεία που δείχνει ο κόσμος προς την αφοσίωση των αντρών, που υπάρχει στα τόσα παραδείγματα στρατιωτικών αγίων που πέθαναν μαζί εξαιτίας της αφοσίωσης τους στον Θεό και του ενός προς τον άλλο. Όλα αυτά αποσαφηνίζουν κάπως το γιατί όταν η εκκλησία επινόησε τελετές για διάφορες δεσμεύσεις, μερικές απ’ αυτές ήταν για τελετές ένωσης ομοφύλων.

Τζων Μπόσγουελ: Γάμοι μεταξύ ανδρών. Οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα, Ρώμη και μεσαιωνική Ευρώπη (Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος, 2004)

.

Μανουήλ Πανσέληνου: Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων & Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης

.
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων
Έζησε στους χρόνους του Μαξιμιανού (286-305), του Γαλερίου (305-311) και του Μαξιμίνου (305-312). Καταγόταν από το χωριό Χουμιαλών της Αμασίας. Ακολούθησε το στρατιωτικό στάδιο.
Κατατάχθηκε στο τάγμα των νεοσυλλέκτων (τηρώνων) υπό τον πραιπόσιτο Βρίγκο. Έκαψε τον ειδωλολατρικό ναο της Ρέας και γι' αυτό τον συνέλαβαν και τον κρέμασαν. Μετά ξέσχισαν το σώμα του και το έριξαν στη φωτιά. Έχει καταταχθεί στους μεγαλομάρτυρες. Απο τους επιβλητικώτερους στρατιωτικούς αγίους του Πανσέληνου, κρατάει με το δεξί του χέρι το δόρυ διαγώνια μπροστά στο στήθος.
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης
Έζησε στους χρόνους του Λικινίου (307-323). Καταγόταν από τους Ευχαΐτες και κατοικούσε στην ποντιακή Ηράκλεια, όπου τον τιμούσαν ιδιαίτερα για την ευγένεια και τον ηρωισμό του. O Λικίνιος θέλησε να τον βάλει να θυσιάσει στα είδωλα, αλλά εκείνος πήρε τα χρυσά και ασημένια αγαλματίδια δήθεν για να τα τιμήσει στο σπίτι του κι αντί τούτου τα τεμάχισε και τα μοίρασε στους πένητες. Αυτό έγινε αντιληπτό από τον εκατόνταρχο Μαξέντιο, που τον κατήγγειλε στον Λικίνιο, ο οποίος έδωσε εντολή να τον φυλακίσουν και να τον βασανίσουν. Μετά από φρικτά μαρτύρια, τον σταύρωσαν.
Κρατάει στο δεξί χέρι του δόρυ όρθιο. (eikastikon.gr)