ΧΑΙΡΕΔΗΜΟΣ ΚΑΙ ΛΥΚΕΑΣ

Επιτύμβια στήλη του Χαιρεδήμου και του Λυκέα, δυο νέων οπλιτών

που έπεσαν στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Είναι φανερή η πρόθεση

ηρωικής ταύτισης με τους Διόσκουρους ή το ζεύγος Αχιλλέως-Πατρόκλου,

από τη Σαλαμίνα, περί το 420 π.Χ.

.

Από τα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου χρονολογείται η στήλη των νέων οπλιτών Χαιρεδήμου και Λυκέα, από τη Σαλαμίνα. Του δυο νέους, που αναπόφευκτα φέρνουν στον νου τους Διόσκουρους, τους ενώνει όχι η χειραψία ή κάποια χειρονομία, αλλά –ως πλαστική μεταφορά της κοινής τους μοίρας- ο ρυθμός της παράλληλης πορείας. Τη σημασία της μορφής του πρώτου πλάνου, όπου είναι φανερή η επίδραση του πελοποννησιακού τύπου του Δορυφόρου του Πολυκλείτου, την υπογραμμίζει η ηρωική γυμνότητα, η έξαρση της πλαστικότητας και το άνοιγμά της στο χώρο, μπροστά στον ντυμένο σύντροφο ή αδελφό, που δεν ξεχωρίζει από το βάθος του αναγλύφου. Το αρμονικό περίγραμμα φαίνεται ωστόσο να κρατά και τις δυο μορφές δέσμιες της πλάκας, της οποίας αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα, όπως ακριβώς και το άγαλμα του 5ου αι. π.Χ. είναι κλεισμένο στον συγκεκριμένο πλαστικό χώρο που ορίζει η στάση του ή ο πολίτης στο χώρο της πόλης.

Γεώργιος Σταϊνχάουερ: Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς (Όμιλος Λάτση, 2001)