Η ΕΝΔΟ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ ΣΤΑ ΟΜΟΦΥΛΑ ΖΕΥΓΑΡΙΑ 3

Πρόληψη ενδοοικογενειακής βίας : Ανδρική θυματοποίηση (β’)

Ιωάννα Φατούρου (pandemos.panteion.gr)

Bία σε ομοφυλόφιλα ζευγάρια

Κάποιοι θεωρούν τη βία που συμβαίνει σε κάποια ομοφυλόφιλα ζευγάρια ως λιγότερο σοβαρή συγκριτικά μ΄ αυτή στα ετερόφυλα και σ΄ ένα μεγάλο ποσοστό δεν συμπονούν τα ομοφυλόφιλα θύματα.

Αν και οι έρευνες για το συγκεκριμένο θέμα είναι λίγες, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις, ότι είναι τουλάχιστον το ίδιο πιθανό να συμβεί όπως και στις ετερόφυλες σχέσεις. Κάποιοι ερευνητές έχουν καταλήξει ότι συμβαίνει περισσότερο από 20% των ομοφυλόφιλων σχέσεων. Γι΄ αυτό, είναι ένα σημαντικό γεγονός τόσο για την δημόσια υγεία όσο και για το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, ότι η βία στα ομοφυλόφιλα είναι το ίδιο σοβαρή όπως και στα ετερόφυλα ζευγάρια και χρήζει την ίδια προσοχή. 

Σύμφωνα με μια μελέτη, το 79% των ομοφυλόφιλων θυμάτων υπέφεραν από σωματική κακοποίηση με το 60% να αναφέρει μελανιές, το 23% τραύματα στο κεφάλι και διάσειση, το 13% ανέφεραν καταναγκαστική σεξουαλική επαφή με απώτερο σκοπό την μετάδοση του HIV, το 12% σπασμένα κόκαλα, 10% καψίματα. 
Το γεγονός συχνά αρνείται από τα θύματα και είναι αναμενόμενο αν σκεφτούμε ότι από την στιγμή που η ίδια η κοινωνία αρνείται την ύπαρξη των ομοφυλόφιλων δεν θα μπορούσε να δεχτεί την βία που συμβαίνει μέσα σ΄ αυτά. 

Είναι αναμενόμενο να υπάρχουν μεγαλύτερα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας στις ομοφυλοφιλικές σχέσεις μιας και υπάρχουν περισσότεροι τρόποι κακοποίησης. Για παράδειγμα, οι δράστες απειλούν τα θύματά τους ότι θα αποκαλύψουν στο οικογενειακό και κοινωνικό τους περιβάλλον την σεξουαλική τους ταυτότητα. Αυτό μπορεί να έχει ως άμεση συνέπεια μεγαλύτερη απομόνωση και απόρριψη από τα αγαπημένα τους πρόσωπα, απόλυση και έλλειψη συναισθηματικής στήριξης και βοήθειας. Στην περίπτωση, μάλιστα, που το θύμα είναι και ο γονιός κινδυνεύει να χάσει την επιμέλεια των παιδιών του ή ακόμα και την επαφή μαζί τους. 
Για πολλά ομοφυλόφιλα ζευγάρια, οι πράξεις βίας δεν άρχισαν από την πρώτη στιγμή της σχέσης. Σύμφωνα με τους Merill και Wolfe το 79% των ομοφυλόφιλων δεν βίωσαν βία στους πρώτους 3 μήνες και το 46%μέσα στον πρώτο χρόνο. Έτσι, περίπου για τα μισά θύματα , η βία ήταν μια έκπληξη και όχι ένα συμβάν με προϊστορία που θα μπορούσε να θεωρηθεί η αρχή μιας βίαιης συνύπαρξης (56%).

Πολλοί ένιωθαν ότι είχαν επενδύσει πολλά στη σχέση και όφειλαν στο σύντροφό τους να βρίσκονται στο πλευρό τους για να τον στηρίξουν (31%) και διατηρούν την ελπίδα ότι ο σύντροφός τους θα ζητήσει βοήθεια και μπορεί να αλλάξει (75%). Επιπλέον, μετά το εκάστοτε βίαιο περιστατικό, ακολουθεί η μετάνοια και οι ενοχές από τον δράστη και μια περίοδο μέλιτος. Έτσι, πολλά θύματα που βλέπουν μεταμέλεια σε συνδυασμό με την επίδειξη καλής συμπεριφοράς, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, και έτσι το θύμα παραμένει στη σχέση. Εντούτοις, σταδιακά η ένταση επανέρχεται και κλιμακώνεται. 

Για κάποια άλλα θύματα, η οικονομική εξάρτηση, η απομόνωση από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον είναι επίσης ισχυροί λόγοι που αναχαιτίζουν κάθε σκέψη του θύματος για να δραπετεύσει από τον εφιάλτη. Σε κάποιες περιπτώσεις, τα θύματα κατάφεραν ή έστω προσπάθησαν να φύγουν. Οι Merill και Wolfe βρήκαν ότι το 90% των ομοφυλόφιλων ανδρών άφησαν τους συντρόφους τους, το 46% έφυγαν από μια δίχρονη, τουλάχιστον, σχέση ενώ το 60% ανέφερε τρεις ή και περισσότερες σημαντικές προσπάθειες να αφήσουν τη σχέση τους. Το 58% ανέφεραν την συνεχή παρενόχληση από τον πρώην σύντροφό του μετά τη διακοπή της σχέσης.
Τα κυριότερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα ομοφυλόφιλα θύματα για να φύγουν από μια βίαια σχέση αναφέρονται παρακάτω : 

Ομοφυλοφοβία: είναι μια αρνητική συμπεριφορά προς τους ομοφυλόφιλους που προκαλείται από αντιπάθεια, μίσος και φόβο στο διαφορετικό. Δημιουργείται η αντίληψη στο θύμα ότι δεν είναι αρκετά άνδρας, αρχίζει να μην εκτιμάει τον εαυτό του ή να είναι ατελής ως άτομο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει το θύμα στο να χάσει την αυτοεκτίμησή του, την εμπιστοσύνη στον εαυτό του και τελικά να φύγει από την σχέση. Επίσης, ηθικές και θρησκευτικές αντιλήψεις εναντίον των ομοφυλόφιλων μπορεί να προκαλέσουν ένα αίσθημα ντροπής και να αυξήσουν την πιθανότητα να παραμείνει κρυφή η σχέση και συνεπώς και η κακοποίηση.

Έλλειψη οικογενειακής υποστήριξης: Αν ο ομοφυλόφιλος δεν έχει γνωστοποιήσει την σεξουαλική του ταυτότητα, η οικογένειά του παραμένει στην άγνοια και συνεπώς αυξάνονται οι πιθανότητες ο δράστης να το χρησιμοποιήσει ως μέσο εκβιασμού. Ακόμα και αν το γνωρίζουν ενδεχομένως να διστάσουν να πιστέψουν την ύπαρξη βίας μέσα στο ζευγάρι. Σε κάποιες περιπτώσεις, τα μέλη της οικογένειας του θύματος μπορεί να μην το υποστηρίξουν εξαιτίας της αρνητικής στάσης που έχουν υιοθετήσει για την ομοφυλοφιλία. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει το θύμα να αφήσει την σχέση μιας και αυτό συνεπάγεται ότι θα χάσει πέρα από το δράστη και την οικογένειά του. 
Μικρό μέγεθος της ομοφυλοφιλικής κοινότητας: δεδομένου του σχετικά μικρού κοινωνικού δικτύου ομοφυλοφίλων, ακόμα και στις μεγάλες πόλεις, υπάρχει μεγάλη δυσκολία να αποφύγεις τον πρώην σύντροφό του αλλά και να υπάρχει μεγάλο δίκτυο υποστήριξης των θυμάτων. 

Μακροχρόνια αρρώστια: Αν το θύμα υποφέρει από μακροχρόνιες αρρώστιες όπως το Aids, οικονομικά βάρη εξαιτίας της κατάστασης μπορεί να προσθέσουν επιπρόσθετο άγχος στο θύμα. Επίσης, ο ένας μπορεί να κατηγορεί τον άλλο για την μετάδοση του ιού και αυτό μπορεί να συμβάλλει ή να ενισχύσει την κακοποίηση. 

Ένας δράστης μπορεί σκοπίμως να μην προφυλάξει τον σύντροφό του από την έκθεση στον ιό με σκοπό να τον κάνει ανεπιθύμητο στους άλλους ή να τον απειλεί ότι θα το αποκαλύψει στον περίγυρό του. Επίσης μπορεί να εμποδίσει το θύμα να ΄χει πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και θεραπεία. Ο φόβος της αρρώστιας, του θανάτου και της μοναξιάς μπορεί να λειτουργήσει ως ένα ισχυρό κίνητρο για να παραμείνει στην παρούσα σχέση.

Επίσης, οι αρνητικές τάσεις του κοινωνικού συνόλου τόσο για την ομοφυλοφιλία όσο και το AIDS μπορεί να αναχαιτίσει κάθε απόφαση του να χωρίσει. Επίσης και στην περίπτωση που ο δράστης είναι φορέας του AIDS, το θύμα μπορεί να μείνει μαζί του από ηθική υποχρέωση, για να τον στηρίξει. 

Οικονομική κατάσταση: Ένας ακόμα λόγος για να παραμείνει στη σχέση παρ΄ όλη την βία που βιώνει, είναι η ενδεχόμενη οικονομική εξάρτηση από τον σύντροφό του. Για παράδειγμα, μπορεί να έχει ιατρική κάλυψη μόνο μέσω του συντρόφου του. Αν υπάρχουν έξοδα που σχετίζονται με την ιατρική φροντίδα, η φτώχεια μπορεί να είναι εμπόδιο για να διεκδικήσει το θύμα την ανεξαρτησία του.