Η ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΕΝΟΣ ΛΟΡΔΟΥ

ΤΖΟΝ ΜΠΡΑΟΥΝ. Η απολογία ενός λόρδου
ΣΠΥΡΟΣ ΦΡΑΓΚΟΣ (Το Βήμα, 7/3/ 2010)
ΔΥΟΜΙΣΙ χρόνια μετά την απομάκρυνσή του από την ΒΡ, o επί μία δωδεκαετία διευθύνων σύμβουλός της Τζον Μπράουν επανέρχεται στη δημοσιότητα με ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο, στο οποίο αναφέρεται με κάθε λεπτομέρεια στα 40 και πλέον χρόνια της παρουσίας του στη βρετανική εταιρεία πετρελαίου, αλλά όχι μόνο σε αυτά. Ο λόρδος Μπράουν, ένα από τα πλέον εμβληματικά πρόσωπα της βρετανικής και της διεθνούς επιχειρηματικής ζωής, είχε όλο τον κόσμο στα πόδια του και τον έχασε μέσα σε λίγο
καιρό, πάνω στον πανικό του, όταν αποκαλύφθηκε το μυστικό που έκρυβε καλά μια ολόκληρη ζωή. Το βιβλίο του με τίτλο «Βeyond Βusiness» (εκδόσεις Weidenfeld & Νicolson) χαιρετίστηκε από το σύνολο σχεδόν του βρετανικού Τύπου ως μια ειλικρινής καταγραφή ενός χρονικού στα ανώτερα κλιμάκια μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο και ως προσωπική εξομολόγηση ενός ανθρώπου που είχε τα πάντα και τα έχασε όλα (ή σχεδόν όλα, για να ακριβολογούμε), διατηρώντας όμως το χιούμορ, την αισιοδοξία και την κριτική του διάθεση απέναντι σε όλους και σε όλα.
O Εντμουντ Τζον Φίλιπ Μπράουν, βαρόνος Μπράουν του Μadingley, παραιτήθηκε από την ΒΡ την 1η Μαΐου 2007, ενάμιση χρόνο νωρίτερα από τον προβλεπόμενο χρόνο για την αποχώρησή του. Είχε προηγηθεί ένα εφιαλτικό εξάμηνο για τον ίδιο, όταν έγινε γνωστή η ομοφυλοφιλία του και η προβληματική σχέση του με έναν νεαρό άνδρα. Ο Μπράουν δεν παραιτήθηκε, φυσικά, επειδή είναι ομοφυλόφιλος, αλλά επειδή είπε ψέματα. Στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει τις πράξεις του, ανέφερε ενώπιον δικαστηρίου ότι είχε γνωρίσει την πέτρα του σκανδάλου ενώ έκανε τζόγκινγκ, αλλά στην πραγματικότητα τον είχε γνωρίσει μέσω ενός πονηρού site γνωριμιών στο Ιnternet. Το ψέμα αυτό ήταν αφορμή για να ξεδιπλωθεί η υποκρισία ενός μέρους της βρετανικής κοινής γνώμης, που κάνει διακρίσεις στις ιδιαιτερότητες των ανθρώπων ανάλογα με το επάγγελμά τους και την κοινωνική θέση τους.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο Τζον Μπράουν ήταν το δημόσιο πρόσωπο της ΒΡ από το 1995 ως το 2007. Μορφωμένος, επικοινωνιακός, με ηγετικά χαρίσματα, συνέβαλε όσο κανείς άλλος στη μεταμόρφωση της ΒΡ από μια μονολιθική εταιρεία σε έναν ευέλικτο οργανισμό, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής. Επί των ημερών του η ΒΡ αγόρασε την Αmoco και την Αrco και, όπως αναφέρει ο ίδιος στο βιβλίο του, «άλλαξα μια εταιρεία, αμφισβήτησα έναν κλάδο και παρακίνησα ηγέτες του πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου να αλλάξουν». Αναφέρεται, φυσικά, στη λειτουργική αναδιάρθρωση της ΒΡ επί των ημερών του και στις ημέρες της μεγάλης δόξας του, που του χάρισαν τον τίτλο «Βασιλιάς Ηλιος», από τη σειρά των τριών περίφημων άρθρων των «Financial Τimes» για τον ίδιο, που μάλλον του έκαναν κακό παρά καλό, όπως παραδέχεται σήμερα ο ίδιος.
Στο βιβλίο του, ο Μπράουν αναφέρεται και στα μελανά σημεία της καριέρας του, τη μεγάλη διαρροή πετρελαίου στην Αλάσκα, και στην έκρηξη στο Τέξας, από την οποία σκοτώθηκαν 15 άνθρωποι και άλλοι 170 τραυματίστηκαν. Για το πρώτο συμβάν αναφέρει ότι δεν έκανε ό,τι έπρεπε για να εμποδίσει τη διαρροή 1,2 εκατομμυρίων λίτρων, επειδή εμπιστεύτηκε περισσότερο από όσο έπρεπε τα αυτόματα συστήματα ελέγχου, που υπάρχουν για αυτόν τον σκοπό. Οσον αφορά το δυστύχημα στο Τέξας, παραδέχεται ότι ως τότε η εταιρεία έδινε μεγαλύτερο βάρος στην ατομική ασφάλεια των εργαζομένων σε αυτήν και πολύ λιγότερο στην ασφάλεια των ίδιων των εγκαταστάσεων.
Οταν έσκασε η «βόμβα» για την προσωπική του ζωή, ο Μπράουν βρισκόταν ήδη σε διαδικασία αποχώρησης από την ενεργό δράση, δεδομένου ότι στην ΒΡ ισχύει όριο ηλικίας (60) για όλα τα μέλη της διοίκησης. Ο ίδιος προσπαθούσε, τότε, να το αλλάξει αυτό, πράγμα που προκάλεσε αντιδράσεις στο εσωτερικό της εταιρείας και είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι σχέσεις του με τον τότε πρόεδρο Πίτερ Σάδερλαντ, γνωστό μας από τη θητεία του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οδηγήθηκαν στο ναδίρ. «Δεν ήξερα πότε να φύγω» γράφει στο βιβλίο του και τονίζει ότι είναι λάθος να νομίζεις συνεχώς ότι έχεις κάτι ακόμη να προσφέρεις. «Αυτό είναι που πιστεύουν πολλοί άνθρωποι σε ανάλογες θέσεις,αλλά είναι ένας λανθασμένος λόγος για να μείνεις».
Η ομοφυλοφιλία του Μπράουν ήταν γνωστή μόνο σε στενό κύκλο φίλων του, ενώ ο ευρύς κύκλος των συνεργατών του είχε την πεποίθηση ότι επρόκειτο για έναν αμετανόητο εργένη. Σε έναν «μάτσο» κόσμο όπως αυτόν του πετρελαίου και σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, σαν και αυτό των ανωτέρων κλιμακίων μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο, «παρεκτροπές» τέτοιου είδους δεν επιτρέπονται. «Ημουν βέβαιος ότι αν οι άνθρωποι της ΒΡ γνώριζαν ότι είμαι ομοφυλόφιλος, θα ερχόταν το τέλος της καριέρας μου» παραδέχεται στο βιβλίο του.
Ο Μπράουν διατηρούσε δεσμό επί τέσσερα χρόνια με έναν νεαρό Καναδό ονόματι Τζεφ Σεβαλιέ. Οταν για κάποιους λόγους, που δεν μας αφορούν, το ζευγάρι χώρισε, ο Μπράουν αρνήθηκε να στηρίξει οικονομικά τον πρώην φίλο του, ο οποίος φαίνεται ότι είχε συνηθίσει σε μια σπάταλη ζωή. Αποφάσισε λοιπόν να τον εκδικηθεί και πούλησε την ιστορία τους στην πάντοτε πρόθυμη για τέτοια ζουμερά ρεπορτάζ «Μail Οn Sunday». Ο Μπράουν επιχείρησε να εμποδίσει δικαστικά τη δημοσίευση των αποκαλύψεων και, τότε, έκανε το μοιραίο λάθος που τον οδήγησε στην πρόωρη έξοδο. «Ενιωθα ντροπή και ενόχληση και επιπλέον έπρεπε να αντιμετωπίσω το μυστικό που έκρυβα σε μια σκοτεινή γωνιά όλη μου τη ζωή» γράφει στο βιβλίο του και συνεχίζει: «Απλώς δεν μπορούσα να κάνω τον εαυτό μου να πει την αλήθεια».
Ειλικρινής και τολμηρός, ο Μπράουν επιχειρεί με αυτό το βιβλίο την αποκατάσταση του ονόματός του και της καλής φήμης του, που μάλλον άδικα επλήγη για λόγους που δεν είχαν να κάνουν με την επαγγελματική του επάρκεια και τις αδιαμφισβήτητες ικανότητές του. Μιλώντας στους «Financial Τimes», δηλώνει ευτυχής και απαλλαγμένος από τις ενοχές του παρελθόντος, και ιδιαίτερα χαρούμενος που έχει χρόνο να ασχολείται με το αγαπημένο του χόμπι, την τέχνη.