.
Το Χόλιγουντ φορά ξανά χλαμύδα
Το έπος «Τιτανομαχία» που έρχεται τρισδιάστατο στη μεγάλη οθόνη δείχνει ότι η αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία εξαργυρώνει με εκατομμύρια δολάρια ιστορίες με ξίφος και σανδάλια
ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ (Το Βήμα, 21/3/2010 )
[…] Από τις αρχές της περασμένης δεκαετίας το Χόλιγουντ άρχισε το ξεσκόνισμα των βιβλίων της Ιστορίας αναζητώντας μύθους που μπορούν να περάσουν στο σελιλόιντ. Όλα, καθώς φαίνεται, δείχνουν ότι οι μύθοι από την αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη είναι στην κυριολεξία χρυσωρυχεία. Ο αναβρασμός για την αρχαιότητα ξεκίνησε όταν ο «Μονομάχος» τουΡίντλεϊ Σκοτέγινε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της χρονιάς του (2000) διεκδικώντας και κερδίζοντας πολλά Όσκαρ.
Ωστόσο το φαινόμενο των «300» του Ζακ Σνάι ντερ ήταν άνευ προηγουμένου. Οι «300», μια αιμοδιψής κινηματογραφική μεταφορά του κόμικ του Φρανκ Μίλερ, έκανε της μόδας τα ανδραγαθήματα του Λεωνίδα και των Τριακοσίων στις Θερμοπύλες- συγγνώμη, στις Ηot Gates. Από τότε τα στούντιο της μεγαλύτερης κινηματογραφικής βιομηχανίας του κόσμου δεν έχουν πάψει να αναζητούν σενάρια που θα μπορούσαν να στηριχθούν στις περιπέτειες των αρχαίων.
[…]Οι κινηματογραφικές παραγωγές που μέσα στο 2010 με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σχετίζονται με την αρχαιότητα, την ελληνική και τη ρωμαϊκή, δίνουν και παίρνουν. Πριν από λίγο καιρό η αρχαία Ελλάδα ζωντάνεψε ξανά στη μεγάλη οθόνη μέσω του μπεστ σέλερ «Ο Πέρσι Τζάκσον και η κλοπή της αστραπής» τουΡικ Ραϊόρνταν, στο οποίο οι αρχαίοι μύθοι της χώρας μας ενσωματώθηκαν στη σύγχρονη αμερικανική κουλτούρα προκειμένου η ελληνική μυθολογία να γίνει πιο προσιτή στο νεανικό κοινό της εποχής μας.
[…]Γνωστές κυρίως με το χαϊδευτικό «peplum», όπως η γαλλική διανόηση τις είχε βαπτίσει, οι ψευδοϊστορικές ταινίες χλαμύδας έχουν την ίδια ηλικία με το σινεμά. Από τις βωβές «Δέκα εντολές» του Σεσίλ Μπ. ντε Μιλ ως την πρόσφατη «Τιτανομαχία», έχουν γυριστεί εκατοντάδες τέτοιες επικές ταινίες, ενώ το είδος αναπτύχθηκε πολύ στην ιταλική Τσινετσιτά, όταν τη δεκαετία του 1950 την «κατέλαβε» το Χόλιγουντ (εξ ου και το παρατσούκλι «Το Χόλιγουντ στον Τίβερη»).
Το ενδιαφέρον του Χόλιγουντ δεν οφειλόταν μόνο στη βολική χωροταξία αλλά κυρίως στην οικονομία. Εκείνη την εποχή τα εργατικά χέρια στην Ιταλία ήταν πολύ πιο φθηνά σε σύγκριση με τα αμερικανικά. Συνεπώς το κόστος γυρισμάτων μιας λαμπρής υπερπαραγωγής όπως π.χ. το «Κβο Βάντις» (1951) του Μέρβιν Λιρόι μειωνόταν αισθητά αν η ταινία γυριζόταν στην Ευρώπη, όπως και έγινε. Στην Τσινετσιτά γυρίστηκε επίσης ο θρίαμβος των 11 Οσκαρ «Μπεν Χουρ» (1959) του Γουίλιαμ Γουάιλερ.
Περί τα τέλη της δεκαετίας του ΄50 η Ιταλία άρχισε να αντιγράφει με τον δικό της, χαριτωμένο τρόπο τις επικές αμερικανικές παραγωγές. Ακόμη και οι πιο ελαστικοί ιστορικοί της εποχής πάθαιναν σοκ όποτε άκουγαν ότι ο Ηρακλής μάχεται (για μία ακόμη φορά) στο σελιλόιντ.
Η φαντασία δεκάδων τσαπατσούληδων σκηνοθετών (τα ονόματα των οποίων σύντομα ξεχάστηκαν) οργίαζε και η αταλαντοσύνη διαττόντων αστέρων «ηθοποιών»- από τον Στιβ Ριβς στην καλύτερη περίπτωση ως τον Κερκ Μόρις στη χειρότερη - υπήρξε κάτι παραπάνω από κραυγαλέα. Από την άλλη μεριά, βέβαια, ο «Κολοσσός της Ρόδου» ήταν η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Σέρτζιο Λεόνε και γυρίστηκε επίσης στην Τσινετσιτά. Σύντομα όμως το είδος ξέπεσε και αυτή η παρακμή κράτησε ως το 2000, όταν ο «Μονομάχος» μπόρεσε να σηματοδοτήσει την έναρξη για μια μυθοπλαστική «επανεξέταση» της αρχαιότητας.
Ντένβερ Γκράνιντζερ, καθηγητής Ιστορίας στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών:
«Η αρχαία Ελλάδα “κόβει” εισιτήρια και το Χόλιγουντ προσέχει.Με τη διαρκή εξέλιξη των τεχνολογιών CGΙ το να δίνεις ζωή σε θεούς,ήρωες και τέρατα-κληροδοτήματα της ελληνικής αρχαιότητας γίνεται όλο και πιο εύκολη υπόθεση.Παίζονται πολλά χρήματα και όσο οι καταναλωτές κάνουν ουρές η μανία του “ξίφους και σανδαλιού” στο Χόλιγουντ θα συνεχίζεται.Η αρχαία ελληνική μυθολογία είναι απίστευτα πλούσια σε θεματολογία και ανεκτή σε διαφορετικές κουλτούρες,έτοιμη να προσαρμοστεί σε κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις που αλλάζουν.Οι Ελληνες παραμένουν “καλοί για να σκεπτόμαστε μαζί τους”, έστω και αν δεν είναι πάντοτε ξεκάθαρο πόση σκέψη υπάρχει σε αυτές τις ταινίες. Ενώ η σφαγή και η γκετοποίηση των ιθαγενών της Βόρειας Αμερικής από ευρωπαίους κατακτητές μετέτρεψαν την “αρχαία ιστορία” αυτής της ηπείρου σε βαθιά προβληματικό θέμα,τα περισσότερα γυμνάσια και πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών απαιτούν εισαγωγικά μαθήματα στον “Δυτικό πολιτισμό”.
Αυτοί οι Ελληνες μπορούν να προσφέρουν ένα απενοχοποιητικό πληρεξούσιο αρχαιότητας στο μαζικό αμερικανικό κοινό».
Νίκος Σταμπολίδης, αρχαιολόγος:
«Ανεξάρτητα από τις ανακρίβειες σε αρκετά σημεία των ταινιών που ασχολούνται με την αρχαία μυθολογία (“300”, “Πέρσι Τζάκσον”, “Αλέξανδρος” κ.ά.),θα έλεγα ότι η κάθε ταινία έκαστου δημιουργού είναι διαφορετική.Στον “Αλέξανδρο” το ανθρώπινο στοιχείο είναι πιο έντονο,ενώ το πολιτικό μήνυμα στους “300” βαραίνει περισσότερο αφού δεν ξεφεύγει από κανέναν θεατή η προσπάθεια να νιώσει προσβεβλημένη η ηττημένη πλευρά,γεγονός που οι αρχαίοι Ελληνες δεν θα έπρατταν ποτέ μέσα από την ισορροπία και το μέτρο που τους διέκρινε και ιδιαίτερα προς τους ηττημένους.Οσο για τις νεότερες ταινίες,δηλαδή τον “Πέρσι Τζάκσον” και την “Τιτανομαχία”, θεωρώ ότι τα εφέ που πλησιάζουν αυτά του “Avatar” κλέβουν την παράσταση εις βάρος των μύθων και της ουσίας τους.Είναι,όπως θα έλεγε ο Πλάτων,η υπερβολή της ψευτιάς της ζωγραφικής της εικόνας,δηλαδή ενάντια στην αρμονία του ρυθμού και επομένως του λόγου».
Το Χόλιγουντ φορά ξανά χλαμύδα
Το έπος «Τιτανομαχία» που έρχεται τρισδιάστατο στη μεγάλη οθόνη δείχνει ότι η αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία εξαργυρώνει με εκατομμύρια δολάρια ιστορίες με ξίφος και σανδάλια
ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ (Το Βήμα, 21/3/2010 )
[…] Από τις αρχές της περασμένης δεκαετίας το Χόλιγουντ άρχισε το ξεσκόνισμα των βιβλίων της Ιστορίας αναζητώντας μύθους που μπορούν να περάσουν στο σελιλόιντ. Όλα, καθώς φαίνεται, δείχνουν ότι οι μύθοι από την αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη είναι στην κυριολεξία χρυσωρυχεία. Ο αναβρασμός για την αρχαιότητα ξεκίνησε όταν ο «Μονομάχος» τουΡίντλεϊ Σκοτέγινε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της χρονιάς του (2000) διεκδικώντας και κερδίζοντας πολλά Όσκαρ.
Ωστόσο το φαινόμενο των «300» του Ζακ Σνάι ντερ ήταν άνευ προηγουμένου. Οι «300», μια αιμοδιψής κινηματογραφική μεταφορά του κόμικ του Φρανκ Μίλερ, έκανε της μόδας τα ανδραγαθήματα του Λεωνίδα και των Τριακοσίων στις Θερμοπύλες- συγγνώμη, στις Ηot Gates. Από τότε τα στούντιο της μεγαλύτερης κινηματογραφικής βιομηχανίας του κόσμου δεν έχουν πάψει να αναζητούν σενάρια που θα μπορούσαν να στηριχθούν στις περιπέτειες των αρχαίων.
[…]Οι κινηματογραφικές παραγωγές που μέσα στο 2010 με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σχετίζονται με την αρχαιότητα, την ελληνική και τη ρωμαϊκή, δίνουν και παίρνουν. Πριν από λίγο καιρό η αρχαία Ελλάδα ζωντάνεψε ξανά στη μεγάλη οθόνη μέσω του μπεστ σέλερ «Ο Πέρσι Τζάκσον και η κλοπή της αστραπής» τουΡικ Ραϊόρνταν, στο οποίο οι αρχαίοι μύθοι της χώρας μας ενσωματώθηκαν στη σύγχρονη αμερικανική κουλτούρα προκειμένου η ελληνική μυθολογία να γίνει πιο προσιτή στο νεανικό κοινό της εποχής μας.
[…]Γνωστές κυρίως με το χαϊδευτικό «peplum», όπως η γαλλική διανόηση τις είχε βαπτίσει, οι ψευδοϊστορικές ταινίες χλαμύδας έχουν την ίδια ηλικία με το σινεμά. Από τις βωβές «Δέκα εντολές» του Σεσίλ Μπ. ντε Μιλ ως την πρόσφατη «Τιτανομαχία», έχουν γυριστεί εκατοντάδες τέτοιες επικές ταινίες, ενώ το είδος αναπτύχθηκε πολύ στην ιταλική Τσινετσιτά, όταν τη δεκαετία του 1950 την «κατέλαβε» το Χόλιγουντ (εξ ου και το παρατσούκλι «Το Χόλιγουντ στον Τίβερη»).
Το ενδιαφέρον του Χόλιγουντ δεν οφειλόταν μόνο στη βολική χωροταξία αλλά κυρίως στην οικονομία. Εκείνη την εποχή τα εργατικά χέρια στην Ιταλία ήταν πολύ πιο φθηνά σε σύγκριση με τα αμερικανικά. Συνεπώς το κόστος γυρισμάτων μιας λαμπρής υπερπαραγωγής όπως π.χ. το «Κβο Βάντις» (1951) του Μέρβιν Λιρόι μειωνόταν αισθητά αν η ταινία γυριζόταν στην Ευρώπη, όπως και έγινε. Στην Τσινετσιτά γυρίστηκε επίσης ο θρίαμβος των 11 Οσκαρ «Μπεν Χουρ» (1959) του Γουίλιαμ Γουάιλερ.
Περί τα τέλη της δεκαετίας του ΄50 η Ιταλία άρχισε να αντιγράφει με τον δικό της, χαριτωμένο τρόπο τις επικές αμερικανικές παραγωγές. Ακόμη και οι πιο ελαστικοί ιστορικοί της εποχής πάθαιναν σοκ όποτε άκουγαν ότι ο Ηρακλής μάχεται (για μία ακόμη φορά) στο σελιλόιντ.
Η φαντασία δεκάδων τσαπατσούληδων σκηνοθετών (τα ονόματα των οποίων σύντομα ξεχάστηκαν) οργίαζε και η αταλαντοσύνη διαττόντων αστέρων «ηθοποιών»- από τον Στιβ Ριβς στην καλύτερη περίπτωση ως τον Κερκ Μόρις στη χειρότερη - υπήρξε κάτι παραπάνω από κραυγαλέα. Από την άλλη μεριά, βέβαια, ο «Κολοσσός της Ρόδου» ήταν η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Σέρτζιο Λεόνε και γυρίστηκε επίσης στην Τσινετσιτά. Σύντομα όμως το είδος ξέπεσε και αυτή η παρακμή κράτησε ως το 2000, όταν ο «Μονομάχος» μπόρεσε να σηματοδοτήσει την έναρξη για μια μυθοπλαστική «επανεξέταση» της αρχαιότητας.
Ντένβερ Γκράνιντζερ, καθηγητής Ιστορίας στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών:
«Η αρχαία Ελλάδα “κόβει” εισιτήρια και το Χόλιγουντ προσέχει.Με τη διαρκή εξέλιξη των τεχνολογιών CGΙ το να δίνεις ζωή σε θεούς,ήρωες και τέρατα-κληροδοτήματα της ελληνικής αρχαιότητας γίνεται όλο και πιο εύκολη υπόθεση.Παίζονται πολλά χρήματα και όσο οι καταναλωτές κάνουν ουρές η μανία του “ξίφους και σανδαλιού” στο Χόλιγουντ θα συνεχίζεται.Η αρχαία ελληνική μυθολογία είναι απίστευτα πλούσια σε θεματολογία και ανεκτή σε διαφορετικές κουλτούρες,έτοιμη να προσαρμοστεί σε κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις που αλλάζουν.Οι Ελληνες παραμένουν “καλοί για να σκεπτόμαστε μαζί τους”, έστω και αν δεν είναι πάντοτε ξεκάθαρο πόση σκέψη υπάρχει σε αυτές τις ταινίες. Ενώ η σφαγή και η γκετοποίηση των ιθαγενών της Βόρειας Αμερικής από ευρωπαίους κατακτητές μετέτρεψαν την “αρχαία ιστορία” αυτής της ηπείρου σε βαθιά προβληματικό θέμα,τα περισσότερα γυμνάσια και πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών απαιτούν εισαγωγικά μαθήματα στον “Δυτικό πολιτισμό”.
Αυτοί οι Ελληνες μπορούν να προσφέρουν ένα απενοχοποιητικό πληρεξούσιο αρχαιότητας στο μαζικό αμερικανικό κοινό».
Νίκος Σταμπολίδης, αρχαιολόγος:
«Ανεξάρτητα από τις ανακρίβειες σε αρκετά σημεία των ταινιών που ασχολούνται με την αρχαία μυθολογία (“300”, “Πέρσι Τζάκσον”, “Αλέξανδρος” κ.ά.),θα έλεγα ότι η κάθε ταινία έκαστου δημιουργού είναι διαφορετική.Στον “Αλέξανδρο” το ανθρώπινο στοιχείο είναι πιο έντονο,ενώ το πολιτικό μήνυμα στους “300” βαραίνει περισσότερο αφού δεν ξεφεύγει από κανέναν θεατή η προσπάθεια να νιώσει προσβεβλημένη η ηττημένη πλευρά,γεγονός που οι αρχαίοι Ελληνες δεν θα έπρατταν ποτέ μέσα από την ισορροπία και το μέτρο που τους διέκρινε και ιδιαίτερα προς τους ηττημένους.Οσο για τις νεότερες ταινίες,δηλαδή τον “Πέρσι Τζάκσον” και την “Τιτανομαχία”, θεωρώ ότι τα εφέ που πλησιάζουν αυτά του “Avatar” κλέβουν την παράσταση εις βάρος των μύθων και της ουσίας τους.Είναι,όπως θα έλεγε ο Πλάτων,η υπερβολή της ψευτιάς της ζωγραφικής της εικόνας,δηλαδή ενάντια στην αρμονία του ρυθμού και επομένως του λόγου».
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου