Μια γυναίκα ταυτίζεται με την ίδια την Ελλάδα. Όταν διαμαρτύρεται και κλαίει, διαμαρτύρεται και κλαίει η Ελλάδα. Κι εγώ ακριβώς αυτό ήθελα να κάνω - να βάλω την Ελλάδα να κλάψει, να κλάψω την Ελλάδα, να κλάψω με την Ελλάδα. Αλλά από την άλλη μεριά δεν ήθελα και να περιοριστώ στο κλάμα. Ήθελα να τελειώσω με μια νότα αισιοδοξίας και κατάφασης, που κι αυτό είναι πολύ χαρακτηριστικό των Ελλήνων σαν φυλής, κι επιπλέον αισθητικά απαραίτητο. Αλλιώς Το τρίτο στεφάνι, ήδη αρκετά καταθλιπτικό, θα γινόταν μια θηλιά γύρω απ' το λαιμό του αναγνώστη. Οι γυναίκες, βλέπετε, είναι φορείς ζωής, και γι' αυτό απ' τη φύση τους πιο ψύχραιμες και πιο πρακτικές απ' τους άντρες. Κλαίνε. Αλλ' αφού κλάψουν καλά καλά, γυρίζουν στην καθημερινή ρουτίνα της πρακτικής αντιμετώπισης των προβλημάτων που 'χουν δημιουργήσει οι άντρες με τη μεγαλοπραγμοσύνη τους. Υπάρχουν κι άλλοι λόγοι που ο αφηγητής στο Τρίτο στεφάνι είναι γυναίκα. Λόγου χάρη, μιλώντας με το στόμα μιας γυναίκας χωρίς να είμαι γυναίκα, αμφισβητούσα αυτόματα ορισμένες «αιώνιες» έννοιες - την έννοια άντρας, ανδρισμός κτλ. Το τρίτο στεφάνι το πετυχαίνει αυτό με πολλούς και ύπουλους τρόπους, που είναι όμως καλύτερα ν' αφήσουμε για τον οξυδερκή κριτικό του μέλλοντος.
Κώστας Ταχτσής
.
*****
.
«Το τρίτο στεφάνι», το θρυλικό μυθιστόρημα του Κώστα Ταχτσή, διασκευάστηκε πρώτη φορά για το θέατρο από τον ποιητή Θανάση Νιάρχο και τον σκηνοθέτη Νίκο Καραγέωργο και ανέβηκε στη σκηνή το 2003 με ερμηνεύτρια τη Μίνα Αδαμάκη.
Πρόκειται για ένα μονόλογο μιάμισης ώρας, που στηρίζεται αποκλειστικά σε «αποσπάσματα» από το γνωστό μυθιστόρημα όπου η μία από τις δύο βασικές ηρωίδες αφηγείται τη ζωή της.
Τα αποσπάσματα έχουν συντεθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να παρακολουθεί κανείς την πορεία της Νίνας σε σχέση με τον προσωπικό της περίγυρο, με τη ζωή της δεύτερης ηρωίδας, της Εκάβης, αλλά και με τον ιστορικό χρόνο που καλύπτει το «Τρίτο στεφάνι». Οι δεκαετίες του '30 και του '40, πρωτίστως, με τα πολεμικά ανακοινωθέντα και τα μουσικά τους ακούσματα, αλλά και τα «τρία στεφάνια» της Νίνας (ο Φώτης, ο Αντώνης, ο Θόδωρος) συνιστούν τον «άξονα» του μονολόγου.
«Το τρίτο στεφάνι», το θρυλικό μυθιστόρημα του Κώστα Ταχτσή, διασκευάστηκε πρώτη φορά για το θέατρο από τον ποιητή Θανάση Νιάρχο και τον σκηνοθέτη Νίκο Καραγέωργο και ανέβηκε στη σκηνή το 2003 με ερμηνεύτρια τη Μίνα Αδαμάκη.
Πρόκειται για ένα μονόλογο μιάμισης ώρας, που στηρίζεται αποκλειστικά σε «αποσπάσματα» από το γνωστό μυθιστόρημα όπου η μία από τις δύο βασικές ηρωίδες αφηγείται τη ζωή της.
Τα αποσπάσματα έχουν συντεθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να παρακολουθεί κανείς την πορεία της Νίνας σε σχέση με τον προσωπικό της περίγυρο, με τη ζωή της δεύτερης ηρωίδας, της Εκάβης, αλλά και με τον ιστορικό χρόνο που καλύπτει το «Τρίτο στεφάνι». Οι δεκαετίες του '30 και του '40, πρωτίστως, με τα πολεμικά ανακοινωθέντα και τα μουσικά τους ακούσματα, αλλά και τα «τρία στεφάνια» της Νίνας (ο Φώτης, ο Αντώνης, ο Θόδωρος) συνιστούν τον «άξονα» του μονολόγου.
.
.
Πράγματι, η καταγραφή και διάσωση της όποιας ανθρώπινης εμπειρίας, και της παραμικρής, έχει πάντα αξία για τους επερχόμενους. Πόσο μάλλον που ο Ταχτσής δεν υπήρξε η όποια περίπτωση ζωής, αλλά σπάνιο δείγμα αναμφισβήτητα αυθεντικού καλλιτέχνη και αναγνωρισμένα ταλαντούχου διανοούμενου, που πέρασε κυριολεκτικά δια πυρός και σιδήρου, που, αν δεν διάλεξε, ενεδύθη, πάντως τον μανδύα του μαρτυρίου και κατρακύλησε, ενίοτε με ηδονή, όσο πιο κάτω γινόταν «στου Κακού τη σκάλα». Βάδισε στα χνάρια των μεγάλων κολασμένων, του Ζαν Ζενέ, «Άγιου και Μάρτυρα» κατά τον Ζαν Πωλ Σαρτρ, του Αρθούρου Ρεμπώ (κατεχόταν ασφαλώς από αυτό που έχω ονομάσει «σύνδρομο Ρεμπώ» στη νεοελληνική λογοτεχνία, της σιωπής και της φυγής σε άλλες ηπείρους…), του τριαντεξάχρονου, που βιάστηκε να γράψει «ΤΕΛΟΣ», Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, του Πιερ Πάολο Παζολίνι, πιο πολύ, που κι αυτόν τον έλιωσε ο έσχατος «εραστής»…
Κώστας Σταματίου
Από το επίμετρο του Κώστας Ταχτσής - Θανάσης Θ. Νιάρχος - Νίκος Καραγεώργος: Το τρίτο στεφάνι από τη μεριά της Νίνας (Καστανιώτης, 2002)
Πράγματι, η καταγραφή και διάσωση της όποιας ανθρώπινης εμπειρίας, και της παραμικρής, έχει πάντα αξία για τους επερχόμενους. Πόσο μάλλον που ο Ταχτσής δεν υπήρξε η όποια περίπτωση ζωής, αλλά σπάνιο δείγμα αναμφισβήτητα αυθεντικού καλλιτέχνη και αναγνωρισμένα ταλαντούχου διανοούμενου, που πέρασε κυριολεκτικά δια πυρός και σιδήρου, που, αν δεν διάλεξε, ενεδύθη, πάντως τον μανδύα του μαρτυρίου και κατρακύλησε, ενίοτε με ηδονή, όσο πιο κάτω γινόταν «στου Κακού τη σκάλα». Βάδισε στα χνάρια των μεγάλων κολασμένων, του Ζαν Ζενέ, «Άγιου και Μάρτυρα» κατά τον Ζαν Πωλ Σαρτρ, του Αρθούρου Ρεμπώ (κατεχόταν ασφαλώς από αυτό που έχω ονομάσει «σύνδρομο Ρεμπώ» στη νεοελληνική λογοτεχνία, της σιωπής και της φυγής σε άλλες ηπείρους…), του τριαντεξάχρονου, που βιάστηκε να γράψει «ΤΕΛΟΣ», Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, του Πιερ Πάολο Παζολίνι, πιο πολύ, που κι αυτόν τον έλιωσε ο έσχατος «εραστής»…
Κώστας Σταματίου
Από το επίμετρο του Κώστας Ταχτσής - Θανάσης Θ. Νιάρχος - Νίκος Καραγεώργος: Το τρίτο στεφάνι από τη μεριά της Νίνας (Καστανιώτης, 2002)
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου