ΖΩΗ ΣΤΑ ΑΚΡΑ

.
Ζωή στα άκρα
Της ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ (Ελευθεροτυπία, 7/6/2008)
Τι θέση θα έπαιρνε άραγε ο Κώστας Ταχτσής στο θέμα του γάμου μεταξύ ομοφύλων; Ο ίδιος συστηνόταν ως αντιφρονών, αντιρρησίας, μοναχοπερπατητής. Κι όχι μόνο αρνιόταν να γίνει μέλος οποιασδήποτε οργανωμένης ομάδας, αλλά κι οι καβγάδες του τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης με απελευθερωτικές κινήσεις που προσπαθούσαν να βγάλουν από το περιθώριο την ομοφυλοφιλία ήταν ομηρικοί.
«Η ομοφυλοφιλία», έλεγε το 1983 σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Λέξη», «είναι και θα είναι πάντα περιθωριακή, γιατί περιθωριακή είναι και η ομοφυλόφιλη τάση στον άνθρωπο -άσχετα αν μερικοί καθηλώνονται αποκλειστικά σ' αυτήν. Πώς να το κάνουμε, η ανθρωπότητα αποτελείται από άντρες και γυναίκες. Υπάρχει πάντα ένα περίσσευμα σεξουαλικότητας, ιδίως στους έφηβους και τους νέους, που εκτονώνεται με πολλούς τρόπους -τον αυνανισμό, την ομοφυλοφιλία, την τέχνη, το όνειρο. Μ' αυτά όμως, κακά τα ψέματα, δεν μπορείς να κάνεις παιδιά. Είναι της παρηγοριάς...»

Ο συγγραφέας που σημάδεψε την ελληνική λογοτεχνία με το «Τρίτο στεφάνι», ο «αλητάκος», όπως παρουσίαζε τον εαυτό του, που πληρωνόταν τη μέρα για τα γραπτά του και τις νύχτες για το σώμα του ως αρσενική πόρνη που ήταν, αν ζούσε σήμερα θα είχε ξεπεράσει τα 80, κι ίσως να εξέφραζε με ψυχραιμία την όποια στάση του απέναντι στην πολιτική πρωτοβουλία του δημάρχου της Τήλου. Εικασίες...

Τον Αύγουστο που μας έρχεται, συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από τη μέρα που βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στον Κολωνό. Οχι δαρμένος άγρια και λιωμένος κάτω από τις ρόδες ενός αυτοκινήτου όπως ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι, όχι σκοτωμένος με σφυριές στο κεφάλι όπως ο βρετανός θεατρικός συγγραφέας Τζο Ορτον, ούτε σφαγμένος με απανωτές μαχαιριές όπως ο Νίκος Σεργιανόπουλος. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έρευνα, ο θάνατος του Ταχτσή οφειλόταν σε στραγγαλισμό. Κι ενώ πέρασε στα χρονικά ως ανεξιχνίαστο έγκλημα, κάποιοι μίλησαν γι' ατύχημα κι άλλοι ακόμα και για αυτοκτονία, σκηνοθετημένη από τον ίδιο ως δολοφονία!

Στο τελευταίο βιβλίο του Πέτρου Τατσόπουλου, τους «Νεοέλληνες» («Μεταίχμιο»), στο πορτρέτο που αναλογεί στον Ταχτσή, υπάρχει η μαρτυρία της φίλης του συγγραφέα, της τραβεστί Πάολα, προέδρου για ένα φεγγάρι του Σωματείου Αλληλεγγύης Τρανσέξουαλ Ελλάδας. Η τελευταία ήταν πεπεισμένη πως επρόκειτο για ατύχημα την ώρα της σεξουαλικής πράξης: «Ο Κώστας, έτσι που ήταν και παθιάρης, μπορεί να είχε πιει και κάνα μπουκάλι ούζο, ίσως να είχε πάρει και τίποτε άλλο, ίσως να πνίγηκε από αναρρόφηση... Δεν θα έβαζε ποτέ έναν άγνωστο σπίτι του. Τους ξένους τους ξεπετούσε στον δρόμο... Βέβαια, ο μύθος της δολοφονίας βόλευε τους πάντες... Είχε και ηθικό δίδαγμα για τους οικογενειάρχες: τέτοια ζωή που έκανε, καλά να πάθει. Τι ζωή έκανε, δηλαδή; Αυτή που δεν κάνουν οι υποκριτές. Τι έπρεπε; Να πεθάνει στα εβδομήντα του με καρκίνους και σωληνάκια; Ηταν ζωντανός άνθρωπος, είχε πάθη».

Η εκδοχή που έδωσε στον Τατσόπουλο ο Θανάσης Νιάρχος, επιμελητής των καταλοίπων του συγγραφέα, ήταν διαφορετική. Οπως λέει, του είχε εξομολογηθεί ο Ταχτσής σε ανύποπτο χρόνο ότι οι πελάτες του δεν ήταν μόνο άνθρωποι του περιθωρίου, ήταν και οικογενειάρχες από την επαρχία: «Ερχονταν στην Αθήνα για 24 ώρες, ψώνιζαν μια τραβεστί, την έβαζαν να τους πηδήξει και γυρνούσαν ήσυχοι-ήσυχοι στο σπιτάκι τους. Ενας απ' αυτούς τους "φιλήσυχους" πιστεύω ότι τον δολοφόνησε... Στη μυθολογία του Ταχτσή, με όλη της την παιδική αθωότητα, ποιος θάνατος θα ταίριαζε περισσότερο; Ο Κώστας ξύπναγε κάθε πρωί κι έστηνε τη μέρα του σαν θέαμα. Σε αυτό το θέαμα περιλαμβανόταν και η νυχτερινή του έξοδος. Το πέρασμά του από την πιάτσα. Τον μεθούσε η ιδέα. Πιο πολύ κι από το πιοτό».

Αν ο θάνατος του Ταχτσή παραμένει ένα μυστήριο, εκείνος του Παζολίνι το 1975 χρεώθηκε εξαρχής στον 17χρονο τότε Πίνο Πελόζι για λόγους ερωτικούς. Ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος της ιταλικής κοινής γνώμης δεν απέκλειε το ενδεχόμενο μιας δολοφονίας με πολιτικά κίνητρα, καθώς λίγες ώρες πριν από το μοιραίο εκείνο βράδι, ο Παζολίνι είχε δεχτεί απειλές από ακροδεξιούς κύκλους λόγω της ταινίας του «Σαλό»: μια αλληγορία πάνω στον φασισμό και την κατάχρηση εξουσίας, μια διασκευή του κλασικού βιβλίου του Ντε Σάντ «120 μέρες στα Σόδομα», μεταφερμένη στο κρατίδιο που είχε ιδρύσει το '43 ο Μουσολίνι πριν από την πτώση του.

Όπως και να 'χει, ο Πίνο Πελόζι καταδικάστηκε κι έμεινε κάμποσα χρόνια στη φυλακή. Πρόσφατα, εν τούτοις, ισχυρίστηκε ότι είχε αναγκαστεί να παραδεχτεί ένα έγκλημα που δεν είχε διαπράξει, επειδή δεχόταν απειλές για τη ζωή του και για τη ζωή των οικείων του. Κι όπως δήλωσε, το βράδυ της δολοφονίας βρισκόταν με τον διάσημο ποιητή και κινηματογραφιστή στην παραλία της Οστιας, όταν εμφανίστηκαν ξαφνικά τρεις άντρες που του επιτέθηκαν και τον σκότωσαν στο ξύλο...

Πώς ένας άνθρωπος που έχει φτάσει, στα 53 του χρόνια, στο απόγειο του πλούτου και της δόξας, φτάνει να δολοφονηθεί κάτω από τόσο άθλιες και τραγικές συνθήκες; Ανάμεσα σ' εκείνους που επιχείρησαν να δώσουν απάντηση ήταν κι ο ρωσικής καταγωγής και δεδηλωμένος ομοφυλόφιλος γάλλος συγγραφέας Ντομινίκ Φερναντέζ, στο βιβλίο του «Εγώ, ο Πιέρ Πάολο, στα χέρια του αγγέλου» («Εξάντας»). Ενα μυθιστόρημα όπου ο Παζολίνι αντιμετωπίζεται σαν μιά ηρωική φιγούρα, σαν ένας Ρομπέν των Δασών των περιθωριακών.

«Ο Παζολίνι δεν μπορούσε ποτέ να προσηλωθεί σ' έναν άνθρωπο, σ' έναν μοναδικό έρωτα», έλεγε ο Φερναντέζ στη «Λέξη» και πάλι, σε συνέντευξή του στους Αντώνη Φωστιέρη και Θ. Νιάρχο: «Αναζητούσε καινούριους συντρόφους κάθε βράδυ. Σε χώρους μάλιστα ιδιαίτερα επικίνδυνους, όπως ο σταθμός της Ρώμης, όπου συχνάζουν αρσενικές πόρνες και βασιλεύει η βία... Αγαπούσε να ερωτοτροπεί με τον κίνδυνο, αφού για είκοσι χρόνια ζούσε μ' αυτόν τον τρόπο. Του άρεσαν οι γνωριμίες, οι συναντήσεις, αυτό το είδος του ευκαιριακού έρωτα. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, δεν ήθελε ποτέ να κάνει έρωτα σ' ένα δωμάτιο, αλλά πάντα σ' ανοιχτό χώρο. Κι ο τόπος όπου δολοφονήθηκε είναι μιά άθλια και βρομερή παραλία κοντά στη Ρώμη, στις εκβολές του Τίβερη, ένα μέρος εγκαταλειμμένο -σωστή κόλαση. Εδώ είχε οδηγήσει τον δολοφόνο του, για να κάνουν έρωτα καταγής. Εξευτέλιζε τον εαυτό του με το να αρνείται ακόμα και την άνεση ενός δωματίου και πληρώνοντας τους εραστές του για να εξισορροπεί το βάρος της ενοχής του».
Ρίσκο και ηδονή

Η ακτιβίστρια της Ομοφυλοφιλικής Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας, Ευαγγελία Βλάμη, την επομένη του γάμου της, που έτυχε να συμπέσει χρονικά με τη δολοφονία του Νίκου Σεργιανόπουλου, κατήγγειλε δημόσια ως ηθικούς αυτουργούς του εγκλήματος όσους ασκούν τρομοκρατία απέναντι σε ομοφυλόφιλους. Είναι κι αυτό μια άποψη, απολύτως σεβαστή. Αν δώσουμε, όμως, βάση σ' όσα είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με την ιδιωτική ζωή του δημοφιλούς ηθοποιού, δεν αποκλείεται η τραγική του κατάληξη να οφείλεται και σ' έναν παρακινδυνευμένο τρόπο ζωής που ο ίδιος είχε συνειδητά επιλέξει.