ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΤΟΝ ΑΠΟΘΕΩΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ, ΤΟ 1995. ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΚΑΝΑΝ ΜΙΑ ΠΑΥΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΞΑΝΑΣΚΕΦΤΟΥΝ. ΣΤΟ ΤΡΙΤΟ- 37 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΚ ΓΟΥΑΪΤ- ΑΡΧΙΣΑΝ ΝΑ ΕΛΠΙΖΟΥΝ ΣΕ ΑΚΟΜΗ ΕΝΑ ΝΟΜΠΕΛ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΕΡΥΣΙ, ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ, Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΣΥΜΜΕΡΙΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ
Ο σαράντα πέντε ετών Χρήστος Τσιόλκας δεν είναι άγνωστος στο «ψαγμένο» ελληνικό κοινό. Οι Εκδόσεις Οξύ κυκλοφόρησαν το 1991 το πρώτο του μυθιστόρημα Κατά μέτωπον (Loaded), δύο χρόνια αργότερα έβγαλαν και τον Ανθρωπο του Ιησού. Η δυναμική του όμως θα έμενε περιορισμένη στο πεδίο της gay λογοτεχνίας αν αυτές τις ημέρες δεν έβγαινε το chef d΄oeuvre του συγγραφέα, που δεν είναι άλλο από το τρίτο του πολιτικό μυθιστόρημα Νεκρή Ευρώπη - έργο που υποχρέωσε τους Αυστραλούς να τον κατατάξουν στους «κλασικούς» πριν καλά καλά κλείσει τα 40 του. Έχει υψηλού επιπέδου πολιτικό και ιστορικό εξοπλισμό ο Χρήστος Τσιόλκας. Το ίδιο και ο αφηγητής του στη Νεκρή Ευρώπη, ένα ελληνόπουλο της Μελβούρνης, φωτογράφος, ονόματι Ισαάκ που φθάνει στις αρχές του 2000 στην προολυμπιακή Αθήνα και στη συνέχεια αλωνίζει τις πρωτεύουσες της Ευρώπης τσεκάροντας το νέο τους πρόσωπο μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού.
Πρώτη στάση στην Αθήνα, όπου ο πρωταγωνιστής έρχεται σε επαφή με το πληθωρικό περιθώριο της πρωτεύουσας, μπαίνει στις υποβαθμισμένες γειτονιές με το μελίσσι των μουσουλμάνων μεταναστών και μένει άναυδος από τη νεόπλουτη και αυτιστική ελληνική ιντελιγκέντσια. Ο πατέρας του Ισαάκ, αριστερός μετανάστης στη Μελβούρνη και παλιός Λαμπράκης, «θεραπεύει» με ηρωίνη μια κρυφή οικογενειακή ενοχή απέναντι σε ένα Εβραιόπουλο και την απογοήτευσή του από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ο γιος θα ψάξει το τραύμα στον κορμό της Κεντρικής Ευρώπης ακολουθώντας τη γραμμή του αίματος. Στις επόμενες στάσεις του, Βενετία, Πράγα, Παρίσι, Βερολίνο, Αμστερνταμ, Λονδίνο θα ανακαλύψει τη δυσανεξία της σύγχρονης Ευρώπης απέναντι σε καθετί διαφορετικό, δηλαδή ζωντανό. Τα συναπαντήματα του με μια πονηρεμένη ελληνίδα του καλλιτεχνικού “χώρου”, με εβραίους νταβατζήδες, με σαλταρισμένες γυναίκες που επιμένουν να δηλώνουν “Γιουγκοσλάβες”, με παιδεραστές υπεράνω υποψίας και με βαρώνους της κοκας, θα αναγκάσουν τον ήρωα του βιβλίου να θα δει τον ευρωπαϊκο πολιτισμο πολύ διαφορετικά από την εποχή που ως μαθητής μελετούσε γαλλική λογοτεχνία και σχεδιαζε την επιστροφή του στην ήπειρο των μεγαλων ιστορικών ρευμάτων. Θα επανεξετασει τη σχεση του με την αυστραλέζικη εργατική τάξη και θα σταθεί μετεωρος αναμεσα στην ιστορική της “άγνοια” και το δομικό μίσος της συγχρονης Ευρώπης.
Η Νεκρή Ευρώπη είναι ενα λογοτεχνικό κατηγορώ γραμμένο με γνώση και γνήσια ανησυχία, ενα μνημειώδες πολιτικό μυθιστόρημα για την άθωότητα και την πονηράδα, το μίσος και την αλληλεγγύη, τη γοητεία και την απογοήτευση, την πίστη και την οριστική της απώλεια
Ο Χρήστος Τσιόλκας δηλώνει αριστερός και ομοφυλόφιλος. Τι σημαίνει όμως να είσαι αριστερός στην Αυστραλία; «Στον αγγλόφωνο κόσμο, η εμπειρία της “Αριστεράς” είναι πολύ διαφορετική από ό,τι στον ευρωπαϊκό», απαντά. «Οι σεξουαλικές επαναστάσεις έπαιξαν κεντρικό ρόλο στην κατανόηση του τι είναι “Αριστερά” στην Αυστραλία. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄80, ένας θείος μου από την Ελλάδα ήρθε να με επισκεφθεί και όταν με ρώτησε για τις πολιτικές μου πεποιθήσεις, του απάντησα ότι “είμαι αναρχικός”. Νόμισε ότι βάζω βόμβες... Στην Αυστραλία, ο αναρχισμός αναφέρεται στις πολιτικές της ευχαρίστησης, του παιχνιδιού και του σεξουαλικού πλουραλισμού και όχι στον αριστερό εξτρεμισμό. Ο δάσκαλος με τη μεγαλύτερη επιρροή πάνω μου, ένας Τσεχοσλοβάκος πρόσφυγας από την εισβολή του 1968 στην Πράγα, με μύησε στη ρωσική λογοτεχνία και στην Ιστορία της χώρας του. Η “αριστερή κληρονομιά” της Ευρώπης λοιπόν δεν μου είναι άγνωστη. Εχω όμως και επίγνωση- μέσω των φίλων και του περιβάλλοντός μου- της “αριστερής κληρονομιάς” του Βιετνάμ, της Καμπότζης, της Κίνας, του Λάος, της Ινδονησίας».
Ρούλα Γεωργακοπούλου (Τα Νέα, 30/4/2010)
Ο σαράντα πέντε ετών Χρήστος Τσιόλκας δεν είναι άγνωστος στο «ψαγμένο» ελληνικό κοινό. Οι Εκδόσεις Οξύ κυκλοφόρησαν το 1991 το πρώτο του μυθιστόρημα Κατά μέτωπον (Loaded), δύο χρόνια αργότερα έβγαλαν και τον Ανθρωπο του Ιησού. Η δυναμική του όμως θα έμενε περιορισμένη στο πεδίο της gay λογοτεχνίας αν αυτές τις ημέρες δεν έβγαινε το chef d΄oeuvre του συγγραφέα, που δεν είναι άλλο από το τρίτο του πολιτικό μυθιστόρημα Νεκρή Ευρώπη - έργο που υποχρέωσε τους Αυστραλούς να τον κατατάξουν στους «κλασικούς» πριν καλά καλά κλείσει τα 40 του. Έχει υψηλού επιπέδου πολιτικό και ιστορικό εξοπλισμό ο Χρήστος Τσιόλκας. Το ίδιο και ο αφηγητής του στη Νεκρή Ευρώπη, ένα ελληνόπουλο της Μελβούρνης, φωτογράφος, ονόματι Ισαάκ που φθάνει στις αρχές του 2000 στην προολυμπιακή Αθήνα και στη συνέχεια αλωνίζει τις πρωτεύουσες της Ευρώπης τσεκάροντας το νέο τους πρόσωπο μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού.
Πρώτη στάση στην Αθήνα, όπου ο πρωταγωνιστής έρχεται σε επαφή με το πληθωρικό περιθώριο της πρωτεύουσας, μπαίνει στις υποβαθμισμένες γειτονιές με το μελίσσι των μουσουλμάνων μεταναστών και μένει άναυδος από τη νεόπλουτη και αυτιστική ελληνική ιντελιγκέντσια. Ο πατέρας του Ισαάκ, αριστερός μετανάστης στη Μελβούρνη και παλιός Λαμπράκης, «θεραπεύει» με ηρωίνη μια κρυφή οικογενειακή ενοχή απέναντι σε ένα Εβραιόπουλο και την απογοήτευσή του από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ο γιος θα ψάξει το τραύμα στον κορμό της Κεντρικής Ευρώπης ακολουθώντας τη γραμμή του αίματος. Στις επόμενες στάσεις του, Βενετία, Πράγα, Παρίσι, Βερολίνο, Αμστερνταμ, Λονδίνο θα ανακαλύψει τη δυσανεξία της σύγχρονης Ευρώπης απέναντι σε καθετί διαφορετικό, δηλαδή ζωντανό. Τα συναπαντήματα του με μια πονηρεμένη ελληνίδα του καλλιτεχνικού “χώρου”, με εβραίους νταβατζήδες, με σαλταρισμένες γυναίκες που επιμένουν να δηλώνουν “Γιουγκοσλάβες”, με παιδεραστές υπεράνω υποψίας και με βαρώνους της κοκας, θα αναγκάσουν τον ήρωα του βιβλίου να θα δει τον ευρωπαϊκο πολιτισμο πολύ διαφορετικά από την εποχή που ως μαθητής μελετούσε γαλλική λογοτεχνία και σχεδιαζε την επιστροφή του στην ήπειρο των μεγαλων ιστορικών ρευμάτων. Θα επανεξετασει τη σχεση του με την αυστραλέζικη εργατική τάξη και θα σταθεί μετεωρος αναμεσα στην ιστορική της “άγνοια” και το δομικό μίσος της συγχρονης Ευρώπης.
Η Νεκρή Ευρώπη είναι ενα λογοτεχνικό κατηγορώ γραμμένο με γνώση και γνήσια ανησυχία, ενα μνημειώδες πολιτικό μυθιστόρημα για την άθωότητα και την πονηράδα, το μίσος και την αλληλεγγύη, τη γοητεία και την απογοήτευση, την πίστη και την οριστική της απώλεια
Ο Χρήστος Τσιόλκας δηλώνει αριστερός και ομοφυλόφιλος. Τι σημαίνει όμως να είσαι αριστερός στην Αυστραλία; «Στον αγγλόφωνο κόσμο, η εμπειρία της “Αριστεράς” είναι πολύ διαφορετική από ό,τι στον ευρωπαϊκό», απαντά. «Οι σεξουαλικές επαναστάσεις έπαιξαν κεντρικό ρόλο στην κατανόηση του τι είναι “Αριστερά” στην Αυστραλία. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄80, ένας θείος μου από την Ελλάδα ήρθε να με επισκεφθεί και όταν με ρώτησε για τις πολιτικές μου πεποιθήσεις, του απάντησα ότι “είμαι αναρχικός”. Νόμισε ότι βάζω βόμβες... Στην Αυστραλία, ο αναρχισμός αναφέρεται στις πολιτικές της ευχαρίστησης, του παιχνιδιού και του σεξουαλικού πλουραλισμού και όχι στον αριστερό εξτρεμισμό. Ο δάσκαλος με τη μεγαλύτερη επιρροή πάνω μου, ένας Τσεχοσλοβάκος πρόσφυγας από την εισβολή του 1968 στην Πράγα, με μύησε στη ρωσική λογοτεχνία και στην Ιστορία της χώρας του. Η “αριστερή κληρονομιά” της Ευρώπης λοιπόν δεν μου είναι άγνωστη. Εχω όμως και επίγνωση- μέσω των φίλων και του περιβάλλοντός μου- της “αριστερής κληρονομιάς” του Βιετνάμ, της Καμπότζης, της Κίνας, του Λάος, της Ινδονησίας».
Ρούλα Γεωργακοπούλου (Τα Νέα, 30/4/2010)
5 σχόλια:
Μίλησα με τον Χρήστο Τσιόλκα τις ημέρες που η Ελλάδα χτυπούσε την πόρτα του ΔΝΤ. Αναγκαστικά το πρώτο ερώτημα που μου ήρθε ήταν για τον ελληνικό καταναλωτισμό έτσι όπως τον περιγράφει στο βιβλίο του: «Παντού χοντροί κώλοι μέσα σε Βερσάτσε, Πράντα και Γκούτσι».
- Το 2000, όταν επισκεφθήκατε την Ελλάδα,διαισθανθήκατε την κρίση που θα ερχόταν;
- Σε καμία περίπτωση δεν θέλω να παραστήσω ότι είχα διαισθανθεί την κρίση. Πίστευα όμως ότι η έννοια του «τέλους της Ιστορίας» ήταν παραπλανητική. Από μια άποψη, ο νεοφιλελευθερισμός είχε μια μεσσιανική ιδεολογία, μια παράξενη συμμετρική σχέση με τη μαρξιστική έννοια του «επίγειου παράδεισου». Οπως όλες οι ιδεολογίες, είχα την αίσθηση ότι και αυτή θα κατέρρεε κάποια στιγμή. Η Νεκρή Ευρώπη ξεκίνησε από τις σημειώσεις που κρατούσα, ταξιδεύοντας στην Ελλάδα και την Ανατολική Ευρώπη τη δεκαετία του ΄90. Ο τίτλος αναφέρεται στον θάνατο του κομμουνισμού, στους θανάτους του παρελθόντος και στον θάνατο της αγροτικής τάξης, από την οποία προέρχομαι και εγώ. Ενιωσα ότι ειδικά αυτός ο τρίτος θάνατος είχε σχολιαστεί ελάχιστα και ότι η αγροτική κληρονομιά της Ευρώπης είχε εξορκιστεί από την ιστορική συλλογική μνήμη. Ως Αυστραλός, ως άνθρωπος του «πρώτου κόσμου», ήμουν και εγώ μέρος της γενιάς των Versace, Ρrada και Gucci και της καταναλωτικής κουλτούρας που βασίζεται στην οικονομική και πολιτισμική εκμετάλλευση των «άλλων κόσμων».
- Δεν ακούγατε Καζαντζίδη; Δεν σας έντυναν τσολιαδάκι στις εθνικές γιορτές; Στο βιβλίο σας ένας έλληνας μετανάστης στη Μελβούρνη ακούει Σαββόπουλο...
- Ναι, βέβαια, ντυνόμουν κι εγώ τσολιαδάκι. Παράλληλα, οι καλύτεροι φίλοι μου στο σχολείο ήταν ένας Ισπανός, ένας Σέρβος, ένας Τούρκος και ένας Κινεζοαυστραλός. Η γενιά μου και η γενιά των γονιών μου έχουν αποκολληθεί βίαια από την κουλτούρα και την Ιστορία της Ελλάδας. Οταν έκανα την έρευνα για τη Νεκρή Ευρώπη άρχισα να νιώθω μεγαλύτερη συγγένεια με τους Αλβανούς, τους Πολωνούς ή τους Ρώσους της Ελλάδας, παρά με το ελληνικό σόι μου. Αντιλήφθηκα ότι η ταυτότητά μου ήταν περισ σότερο «μεταναστευτική», παρά ελληνική. Αγαπώ τον Καζαντζίδη και ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς είναι ο Καζαντζάκης. Πέρυσι είδα την ταινία Κυνόδοντας. Τη βρήκα τρομερά συναρπαστική και δυναμική. Είμαι ευγνώμων που έχω μια γλώσσα με την οποία μπορώ να καταλάβω αυτά τα έργα. Ισως είναι καλύτερο να πω ότι είμαι ελληνόφωνος και όχι Ελληνας.
- Ακούμε για ελληνικής καταγωγής πολιτικούς των ΗΠΑ που δραστηριοποιούνται υπέρ των εθνικών μας θεμάτων. Η ομογένεια της Αυστραλίας δεν μπαίνει σε αυτό το κάδρο;
- Εχει να κάνει με την εγγύτητα. Χρειάζομαι είκοσι ώρες με το αεροπλάνο για να φτάσω στην Ελλάδα, ενώ μπορώ να είμαι στην Μπανγκόκ σε επτά. Διαφέρουμε από τους Αμερικανούς στο ότι ποτέ δεν είχαμε αφρικανούς σκλάβους, επομένως η λέξη φυλή στην Αυστραλία σημαίνει διαφορετικά πράγματα από ό,τι σημαίνει στην Αμερική. Οι έλληνες συγγενείς μου στη Νέα Υόρκη προσδιορίζονται ως Αμερικανοί, με διαφορετικό τρόπο από αυτόν με τον οποίο οι γονείς μου προσδιορίζονται ως Αυστραλοί. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έζησαν μια επανάσταση που προκάλεσε απόλυτη ρήξη με την αγγλική αποικιακή κληρονομιά. Αυτό δεν συνέβη στην Αυστραλία. Επομένως, νιώθω πιο κοντινή σχέση με έναν Λιβανέζο ή Βιετναμέζο της Αυστραλίας, από ό,τι με έναν Αγγλοαυστραλό, γιατί η κυρίαρχη κουλτούρα εδώ είναι η βρετανική.
- Νοσταλγείτε το σοσιαλιστικό παρελθόν της Ανατολικής Ευρώπης;
- Θα ήθελα να είμαι απόλυτα ξεκάθαρος με αυτό. Το κομμουνιστικό σύστημα ήταν μια
«Οταν έκανα την έρευνα για τηΝεκρή Ευρώπηάρχισα να νιώθω μεγαλύτερη συγγένεια με τους Αλβανούς, τους Πολωνούς ή τους Ρώσους της Ελλάδας, παρά με το ελληνικό σόι μου»
καταστροφή και από πολλές απόψεις ένας τερατώδης, απάνθρωπος μονόλιθος. Ταυτόχρονα, υπήρχαν γενιές που ήταν αφοσιωμένες στα ιδανικά και τις αξίες του «κομμουνισμού», οι οποίες χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν την αιφνίδια καταστροφή τέτοιων ονείρων. Ηταν μια απώλεια πίστης, και το βιβλίο αφορά σε αυτή την απώλεια.
Αυτό που μου προκάλεσε σύγχυση με το τέλος του κομμουνισμού, ήταν η αρπακτική μανία των νεοφιλελεύθερων να χιμήξουν και να εκμεταλλευτούν κοινότητες και ανθρώπους, για τους οποίους γενιές φιλελεύθερων και δημοκρατών είχαν προσποιηθεί ότι υπεραμύνονται και υποστηρίζουν. Αυτή η υποκρισία, ελπίζω, δίνει στο βιβλίο το «δηλητήριό» του
- Είστε αντιαμερικανός; Μήπως αυτό είναι η αιτία που το βιβλίο σας Νεκρή Ευρώπη δεν έχει εκδοθεί ακόμη στην Αμερική και την Ευρώπη;
- Νομίζω πως οφείλεται στο ότι δεν τοποθετεί τον αντισημιτισμό αποκλειστικά στο παρελθόν και δεν προσποιείται ότι ο αντισημιτισμός ήταν, όλο κι όλο, ένα «γερμανικό» πρόβλημα.
- Ο ήρωας του μυθιστορήματος, ένα ελληνορθόδοξο αγόρι της Αυστραλίας, ονομάζεται Ισαάκ. Υπαινίσσεστε μια ιστορική ενοχή των Ελλήνων και των Βαλκανίων απέναντι στους Εβραίους;
- Κάθε προσέγγιση της Ευρώπης που δεν αποδέχεται τα κρίσιμα θεμέλια του ιουδαϊσμού και του ισλάμ, είναι λανθασμένη προσέγγιση. Οταν βρέθηκα στην Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη ένιωσα εξοργισμένος από το γεγονός ότι είχε απογυμνωθεί από τον συμβολισμό και το νόημά της. Μερικά χρόνια αργότερα, στην Ισπανία, βρέθηκα στο τέμενος της Κόρδοβας και καθόμουν δίπλα σε ένα ζευγάρι αιγύπτιων μουσουλμάνων. Διέκρινα στα πρόσωπά τους την ίδια λύπη και οργή που ένιωσα εγώ στην Αγία Σοφία. Τους είπα κάτι με τα άθλια αραβικά μου και πιάσαμε συζήτηση. Εμειναν έκπληκτοι που ένας Ελληνας μιλούσε έστω και λίγα αραβικά και τους εξήγησα ότι είμαι Ελληνοαυστραλός και ότι είχα μάθει τη γλώσσα τους στο σχολείο από τους λιβανέζους φίλους μου.
Τα Νέα, 30/4/2010
Αριστερός και ομοφυλόφιλος
Γράφει στα αγγλικά και είναι από τους σημαντικότερους μυθιστοριογράφους της Αυστραλίας. Ο 45χρονος Χρήστος Τσιόλκας, Ελληνας δεύτερης γενιάς, παρουσιάζει τη σύγκρουση παλαιού και νέου κόσμου μέσα από έναν ήρωα που θα μπορούσε να ήταν ο ίδιος
ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΖΕΛΗ | TO BHMA, Σάββατο 1 Μαΐου 2010
Ο Ισαάκ Ράφτης είναι ένας 36χρονος αυστραλός φωτογράφος, αριστερός και ομοφυλόφιλος. Είναι ο ήρωας του μυθιστορήματος του Χρήστου Τσιόλκα. Ο πατέρας του, κομμουνιστής που έχει σπουδάσει πολιτικές επιστήμες στο Παρίσι, καταλήγει από τη Θεσσαλονίκη στην Αυστραλία για να γλιτώσει τη φυλακή στα χρόνια της δικτατορίας. Η μητέρα του, μια αγράμματη καλλονή, για να γλιτώσει από τη δυστυχία της ελληνικής αγροτικής επαρχίας αναζήτησε με τον πατέρα της καταφύγιο στον Νέο Κόσμο. Ο Ισαάκ επισκέπτεται την Ευρώπη, στα 2000, μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, δέκα χρόνια μετά την τελευταία του επίσκεψη, καλεσμένος του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού για να εκθέσει τη δουλειά του στην Αθήνα. Ετσι ξεκινάει το οδοιπορικό του στην Ελλάδα- Αθήνα, Καρπενήσι- και στην Ευρώπη- Βενετία, Βερολίνο, Πράγα, Αμστερνταμ, Κέιμπριτζ, Λονδίνο... Μια περιήγηση όχι στον Παλαιό Κόσμο που αποτελεί το κέντρο του πολιτισμικού σύμπαντος, αλλά σε μια Ευρώπη ρημαγμένη από τους πολέμους, την Ευρώπη των χαμένων ιδεολογιών, του τέλους της Ιστορίας, των προσφύγων και των μεταναστών, της ανέχειας, του δουλεμπορίου, της πορνείας, της εκμετάλλευσης και της ανταλλαγής, της οργής, της βεντέτας και του αίματος. Κυρίως όμως των διακρίσεων, του φόβου για το διαφορετικό, που συγκεκριμενοποιείται σε κάθε κεφάλαιο της αφήγησης, ακόμη και πίσω από τα ονόματα των χριστιανών ηρώων Ισαάκ και Ρεβέκκας, στη μορφή του εβραίου, του πιο αναγνωρίσιμου διαχρονικά συμβόλου του ρατσισμού. Η ματιά του αυστραλού ταξιδιώτη είναι ανελέητη και οι εικόνες του αποτυπώνουν με σκληρό νατουραλισμό τα καυστικά ίχνη των ευρωπαϊκών πόλεων σε μια ατμόσφαιρα ποτισμένη από τον καπνό των τσιγάρων, τις παραισθήσεις των ναρκωτικών, τη γεύση αλκοόλ και τη βαριά μυρωδιά σωματικών υγρών. Αναζητεί το «σκληρό μέρος,την άγρια,ρημαγμένη,σεσηπυΐα, δύσοσμη, βρόμικη πόλη» και ανακαλύπτει μια Ευρώπη που του φέρνει αναγούλα και τον οδηγεί στην αποκτήνωση και στην κατάρρευση. Ξεκινώντας από το παρελθόν προς το παρόν, με τους αφηγηματικούς τρόπους του παραμυθιού, η δεύτερη γραμμή της αφήγησης παρακολουθεί την ιστορία της οικογένειας της μητέρας του Ισαάκ, της Ρεβέκκας, σε ένα χωριό της ελληνικής επαρχίας, την εποχή της Κατοχής και του Εμ φυλίου, όπου βασιλεύει η προκατάληψη και στο όνομα της μισαλλοδοξίας γίνονται φονικά, όπου η δεισιδαιμονία, η τρέλα, η αθλιότητα, οι αιμομιξίες, οι κτηνοβασίες είναι πραγματικότητα, όπου υπάρχει ακόμη κάποια γυναίκα αλαφροΐσκιωτη, που σαν άλλη Φραγκογιαννού παίρνει τη δικαιοσύνη στα χέρια της για να απαλλάξει το χωριό από το μίασμα, μια αφήγηση όπου η σκοτεινή ηθογραφία της ελληνικής κοινωνίας μπολιάζεται με πολλά στοιχεία μαγικού ρεαλισμού. Από το μυθιστόρημα του Τσιόλκα απουσιάζει κάθε ευαισθησία.
Η Ευρώπη είναι η Κόλαση, η Αυστραλία είναι η χώρα της αθωότητας, οι ήρωές του, εκτός από τον αυστραλό εραστή του πρωταγωνιστή, δεν εμπνέουν καμία συμπάθεια. Θα μπορούσε να του καταλογίσει κανείς υπερβολή και προκατάληψη και τον φθόνο του Νέου Κόσμου απέναντι στον Παλαιό, αν μια βόλτα στα περίχωρα της Ομόνοιας, αφότου έχουν κλείσει τα πολυκαταστήματα, δεν έπειθε ότι οι εικόνες του, όσο άγριες, ακραίες, παραμορφωμένες και ενοχλητικές και αν είναι, είναι ταυτόχρονα υπαρκτές. Η γλώσσα του, στη μετάφραση της Νίκης Προδρομίδου, μέσα στη σκληρότητά της έχει μια ποιητική ποιότητα, οι ήρωες και η αφήγησή του είναι πειστικά- με σοβαρές επιφυλάξεις για τις σκηνές βαμπιρισμού στο τέλος και το εύκολο χάπι εντ, στο οποίο συναντώνται η ρεαλιστική και η φανταστική γραμμή της αφήγησης. Ανεξάρτητα όμως από το πόσο απολαυστική ή αποκρουστική είναι η αφήγηση, οι προβληματισμοί που προκαλεί σε κάθε σελίδα για την Ιστορία, την πολιτική, τη θρησκεία, τις ιδεολογίες, την πατρίδα, τη μετανάστευση, την έννοια της ταυτότητας κάνουν το βιβλίο του Τσιόλκα ένα μυθιστόρημα που δύσκολα χωνεύεται αλλά και δύσκολα ξεχνιέται.
Ο πραγματικός επαναστάτης δεν είναι ιδεολόγος
Ο Χρήστος Τσιόλκα ς γεννήθηκε στη Μελβούρνη το 1965.Συστήνεται ως παιδί ελλήνων μεταναστών της εργατικής τάξης,αριστερός και ομοφυλόφιλος, «ταυτότητες που βρίσκονται σε μια ρευστή σχέση μεταξύ τους και αλληλοπροσδιορίζονται.Η ταυτότητα του “ομοφυλόφιλου” αποκτά σημασία από την εμπειρία της διεκδίκησης της σεξουαλικότητάς μου σε μια κοινωνία μεταναστών της εργατικής τάξης.Και χωρίς αυτή την αίσθηση του “Αλλου”,του διαφορετικού,θα ακουγόταν επίσης ανυπόφορα ευσεβές να λέω ότι είμαι αριστερός.Ο πραγματικός επαναστάτης δεν είναι ποτέ ιδεολόγος ή απολογητής», όπως μας είπε σε επικοινωνία μαζί του.Θεωρείται από τους σημαντικότερους σύγχρονους μυθιστοριογράφους της Αυστραλίας.
Στα ελληνικά κυκλοφορούν επίσης,από τις εκδόσεις Οξύ, τα μυθιστορήματά του «Κατά μέτωπο»,το οποίο μετέφερε στον κινηματογράφο η ελληνοαυστραλή σκηνοθέτρια Ανα Κόκκινος το 1998, και «Ο άνθρωπος του Ιησού».Εχει τιμηθεί με βραβεία για τη «Νεκρή Ευρώπη» και με το βραβείο του καλύτερου συγγραφέα των χωρών-μελών της Βρετανικής Κοινοπολιτείας για το τελευταίο του βιβλίο «Τhe Slap» («Το χαστούκι»,2009).
Αν και δεν έχω διαβάσει τα βιβλία του (και δεν μπορώ να τα κρίνω λογοτεχνικά από τη σύνοψη που παρουσιάζεται εδώ) τα πέρι Νόμπελ μου φαίνονται μάλλον υπερβολές της αθρογράφου αν σκεφτεί κανείς ότι αν και έχει προταθεί, δεν έχει κερδίσει καν το Booker (πολύ πιο «εύκολη» υπόθεση για συγγραφέα της Κοινοπολιτείας και μάλιστα ομοφυλόφιλο).
Ως προς αυτά που αναφέρονται στη συνέντευξη κάνει εντύπωση η αυταρέσκεια του αγγλοσαξονικού πολυ-πολιτισμικού μοντέλου (όπου η πραγματική ισονομία αντικαθίσταται από τη θεσμοθετημένη συνύπαρξη περιχαρακωμένων ομάδων και τη χρήση ποσοστώσεων) η με συνοπτικές διαδικασίες χονδροειδής καταδίκη ενός ευρωπαϊκού μοντέλου που στηρίζεται στη συνύπαρξη διακριτών εθνικών πολιτισμών («δεισιδαιμονία, η τρέλα, η αθλιότητα, οι αιμομιξίες, οι κτηνοβασίες» «παντού χοντροί κώλοι μέσα σε Βερσάτσε, Πράντα και Γκούτσι») και το γεγονός ότι αποσιωπάται πλήρως η συμπεριφορά της Αυστραλίας (αγγλοσαξονικής και μη) απέναντι στους αβορίγινες.
Γενικώς όλα αυτά μου θυμίζουν πολύ τον εξαιρετικά υπερτιμημένο Τζέφρι Ευγενίδη.
Δημοσίευση σχολίου