.
«Θα ξέρετε βέβαια ο Κλεόμαχος από τη Φάρσαλο από ποια αιτία πέθανε στον αγώνα». «Εμείς τουλάχιστον όχι», είπαν ο Πεμπτίδης και η παρέα του, «αλλά ευχαρίστως θα το μαθαίναμε». «Αξίζει πραγματικά», είπε ο πατέρας. «Είχε έρθει να βοηθήσει τους Χαλκιδείς εναντίον των Ερετριέων, κατά τον Θεσσαλικό πόλεμο, που ήταν τότε στο αποκορύφωμά του. Το ιππικό των Χαλκιδέων φαινόταν πως ήταν ισχυρό, εν τούτοις αποδείχθηκε πολύ δύσκολο για τους ιππείς να απωθήσουν τους εχθρούς’ γι’ αυτό οι σύμμαχοί του παρακάλεσαν τον Κλεόμαχο, που ήταν άντρας με υψηλό φρόνημα, να επιτεθεί πρώτος από τους ιππείς. Εκείνος ρώτησε τον αγαπημένο του, που ήταν μπροστά, αν επρόκειτο να παρακολουθήσει τον αγώνα. Όταν ο νεαρός απάντησε καταφατικά, τον αγκάλιασε με αγάπη και του φόρεσε την περικεφαλαία, ο Κλεόμαχος με ανυψωμένο ηθικό, αφού συγκέντρωσε γύρω του τους γενναιότερους Θεσσαλούς, επέλασε με λαμπρότητα και έπεσε πάνω στους εχθρούς, έτσι ώστε το ιππικό τους περιήλθε σε σύγχυση και τράπηκε σε φυγή. Μετά από αυτό τράπηκαν σε φυγή και οι οπλίτες, και οι Χαλκιδείς νίκησαν κατά κράτος. Ο Κλεόμαχος όμως είχε την ατυχία να σκοτωθεί. Τον τάφο του δείχνουν στην αγορά οι Χαλκιδείς, πάνω στον οποίο μέχρι τώρα στέκει ο ψηλός κίονας’ κι ενώ παλαιότερα θεωρούσαν κατακριτέα την παιδεραστία, τότε την αγάπησαν και την τίμησαν περισσότερο από άλλους.* Ο Αριστοτέλης λέει ότι ο Κλεόμαχος πέθανε με άλλο τρόπο, αφού νίκησε τους Ερετριείς στη μάχη, ότι δηλαδή αυτός ήταν από τους Χαλκιδείς της Θράκης, που, αφού δέχτηκε το φιλί του αγαπημένου του, στάθηκε ως βοηθός των Χαλκιδέων της Εύβοιας’ από αυτό προέρχεται και το τραγούδι των Χαλκιδέων:
΄Παιδιά, που έχετε τη χάρη και προγόνους λαμπρούς,
μη στερήσετε την ομορφιά σας από τους γενναίους,
γιατί μαζί με την ανδρεία και ο Έρωτας που παραλύει τα μέλη
ακμάζει στην πόλη της Χαλκίδας΄.
* Εξ ου και ο Ησύχιος στο λήμμα χαλκιδίζειν αναφέρει: από των κατ’ Ευβοίαν Χαλκιδέων, τίθεται δε και επί των παιδεραστούντων, επεί επλεόναζον παρ’ αυτοίς οι παιδικοί έρωτες.
Πλουτάρχου. Ερωτικός (Κέδρος, 1995)
«Θα ξέρετε βέβαια ο Κλεόμαχος από τη Φάρσαλο από ποια αιτία πέθανε στον αγώνα». «Εμείς τουλάχιστον όχι», είπαν ο Πεμπτίδης και η παρέα του, «αλλά ευχαρίστως θα το μαθαίναμε». «Αξίζει πραγματικά», είπε ο πατέρας. «Είχε έρθει να βοηθήσει τους Χαλκιδείς εναντίον των Ερετριέων, κατά τον Θεσσαλικό πόλεμο, που ήταν τότε στο αποκορύφωμά του. Το ιππικό των Χαλκιδέων φαινόταν πως ήταν ισχυρό, εν τούτοις αποδείχθηκε πολύ δύσκολο για τους ιππείς να απωθήσουν τους εχθρούς’ γι’ αυτό οι σύμμαχοί του παρακάλεσαν τον Κλεόμαχο, που ήταν άντρας με υψηλό φρόνημα, να επιτεθεί πρώτος από τους ιππείς. Εκείνος ρώτησε τον αγαπημένο του, που ήταν μπροστά, αν επρόκειτο να παρακολουθήσει τον αγώνα. Όταν ο νεαρός απάντησε καταφατικά, τον αγκάλιασε με αγάπη και του φόρεσε την περικεφαλαία, ο Κλεόμαχος με ανυψωμένο ηθικό, αφού συγκέντρωσε γύρω του τους γενναιότερους Θεσσαλούς, επέλασε με λαμπρότητα και έπεσε πάνω στους εχθρούς, έτσι ώστε το ιππικό τους περιήλθε σε σύγχυση και τράπηκε σε φυγή. Μετά από αυτό τράπηκαν σε φυγή και οι οπλίτες, και οι Χαλκιδείς νίκησαν κατά κράτος. Ο Κλεόμαχος όμως είχε την ατυχία να σκοτωθεί. Τον τάφο του δείχνουν στην αγορά οι Χαλκιδείς, πάνω στον οποίο μέχρι τώρα στέκει ο ψηλός κίονας’ κι ενώ παλαιότερα θεωρούσαν κατακριτέα την παιδεραστία, τότε την αγάπησαν και την τίμησαν περισσότερο από άλλους.* Ο Αριστοτέλης λέει ότι ο Κλεόμαχος πέθανε με άλλο τρόπο, αφού νίκησε τους Ερετριείς στη μάχη, ότι δηλαδή αυτός ήταν από τους Χαλκιδείς της Θράκης, που, αφού δέχτηκε το φιλί του αγαπημένου του, στάθηκε ως βοηθός των Χαλκιδέων της Εύβοιας’ από αυτό προέρχεται και το τραγούδι των Χαλκιδέων:
΄Παιδιά, που έχετε τη χάρη και προγόνους λαμπρούς,
μη στερήσετε την ομορφιά σας από τους γενναίους,
γιατί μαζί με την ανδρεία και ο Έρωτας που παραλύει τα μέλη
ακμάζει στην πόλη της Χαλκίδας΄.
* Εξ ου και ο Ησύχιος στο λήμμα χαλκιδίζειν αναφέρει: από των κατ’ Ευβοίαν Χαλκιδέων, τίθεται δε και επί των παιδεραστούντων, επεί επλεόναζον παρ’ αυτοίς οι παιδικοί έρωτες.
Πλουτάρχου. Ερωτικός (Κέδρος, 1995)
1 σχόλιο:
Ο Πλούταρχος (περ.45-120) ήταν Έλληνας ιστορικός, βιογράφος και δοκιμιογράφος.
Γεννημένος στη μικρή πόλη της Χαιρώνειας, στην Βοιωτία, πιθανώς κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κλαύδιου, ο Μέστριος Πλούταρχος ταξίδεψε πολύ στον μεσογειακό κόσμο της εποχής του και δύο φορές στη Ρώμη, (βλ. Plut. Demosth. 2.2, Plut. Otho 14.1-2, Plut. Otho 18.1). Είχε φίλους Ρωμαίους με ισχυρή επιρροή, ανάμεσα στους οποίους ξεχωρίζουν ο Soscius Senecio και ο Fundanus, και οι δύο σημαντικοί Συγκλητικοί, στους οποίους ήταν αφιερωμένα ορισμένα από τα ύστερα κείμενά του. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Χαιρώνεια, όπου λέγεται ότι μυήθηκε στα μυστήρια του Απόλλωνα. Ήταν πρεσβύτερος των ιερέων του Απόλλωνα στο Μαντείο των Δελφών, (βλ. Ηθικά 792F) όπου ήταν υπεύθυνος για την ερμηνεία των χρησμών της Πυθίας, αξίωμα που κράτησε για 29 έτη έως τον θάνατό του. Έζησε μια ιδιαίτερα δραστήρια κοινωνική και πολιτική ζωή, κατά τη διάρκεια της οποία παρήγαγε ένα απίστευτο corpus κειμένων, που επιβίωσαν ως την εποχή μας.
Έργο ως άρχων και πρέσβης
Εκτός από τα καθήκοντά του ως ιερέας του Δελφικού ναού, ο Πλούταρχος ήταν επίσης magistratus, δηλαδή άρχων (θέση παραπλήσια με αυτή του σημερινού δημάρχου), στην Χαιρώνεια και αντιπροσώπευσε την ιδιαίτερη πατρίδα του σε διάφορες αποστολές σε ξένες χώρες. Ο φίλος του Lucius Mestrius Florus, Ρωμαίος ύπατος, απέδωσε στον Πλούταρχο την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη. Αργότερα, όντας σε προχωρημένη ηλικία, ο αυτοκράτωρ Τραϊανός (κατ' άλλους ο Αδριανός) τον όρισε procurator, επίτροπο δηλαδή της Αχαΐας -μια θέση που του επέτρεπε να φέρει τα εμβλήματα και τα ενδύματα του Ρωμαίου ύπατου.
Βίοι Παράλληλοι
Το πιο γνωστό του έργο είναι οι Βίοι Παράλληλοι, μια σειρά βιογραφιών διάσημων Ελλήνων και Ρωμαίων, διευθετημένων ανά ζεύγη, έτσι ώστε να δίνεται έμφαση στις κοινές ηθικές τους αξίες ή αποτυχίες. Οι διασωθέντες Βίοι περιλαμβάνουν 23 ζεύγη βιογραφιών, ενός Έλληνα και ενός Ρωμαίου, όπως επίσης και τέσσερις μοναδικούς βίους. Όπως εξηγεί στην πρώτη παράγραφο του έργου του Βίος Αλεξάνδρου, ο Πλούταρχος δεν ενδιαφερόταν αποκλειστικά για την ιστορία, αλλά διερευνούσε τους χαρακτήρες και το πεπρωμένο διάσημων ανδρών.
Βίος Αλεξάνδρου
Το έργο του Βίος Αλεξάνδρου είναι μία από τις πέντε δευτερογενείς πηγές για τον Μακεδόνα βασιλέα και περιλαμβάνει ανέκδοτα και περιγραφές περιστατικών που δεν περιλαμβάνονται σε καμία άλλη πηγή. Κατά τον ίδιο τρόπο, ο βίος του Numa Pompilius, ενός αρχαίου Ρωμαίου βασιλέα, περιέχει επίσης μοναδικές πληροφορίες για το πρώιμο Ρωμαϊκό ημερολόγιο.
Άλλα έργα
Ηθικά
Το υπόλοιπο του έργου που επιβίωσε ενοποιήθηκε σε μία συλλογή με τον τίτλο Ηθικά. Πρόκειται για μια εκλεκτική συλλογή 183 πραγματειών και καταγραμμένων λόγων, στους οποίους περιλαμβάνεται: ως προεισαγωγή το Περί παίδων αγωγής, το Περί αρετής το Περί τύχης και αρετής Αλεξάνδρου -σημαντικό συμπλήρωμα στον Βίο του μεγάλου στρατηγού- Περί Ίσιδος και Οσίριδος (σημαντική πηγή πληροφοριών για αιγυπτιακά τελετουργικά τυπικά και τον συγκερασμό τους με τις ελληνικές λατρείες), και το Περί της Ηροδότου κακοηθείας (το οποίο πιθανώς, όπως και οι λόγοι περί των κατορθωμάτων του Αλέξανδρου, ήταν ρητορική άσκηση), όπου ο Πλούταρχος ασκεί κριτική σε αυτό που βλέπει ως συστηματική προκατάληψη στο έργο του πατέρα της ιστορίας, μαζί με άλλες φιλοσοφικές πραγματείες όπως το Περί των εκλελοιπότων χρηστηρίων, Περί των υπό του θεού βραδέως τιμωρουμένων, Περί ευθυμίας, το Των επτά σοφών συμπόσιον, το Περί του ει εν τοις Δελφοίς, μια πυθαγόρεια συμβολική διατριβή, το Πολιτικά παραγγέλματα (το καθήκον του πολιτεύεσθαι) κ.α. Έγραψε επίσης και ελαφρότερα έργα, όπως το Οδυσσεύς και Γρύλλος, ένα χιουμοριστικό διάλογο ανάμεσα στον Οδυσσέα του Ομήρου και έναν από τους γητεμένους χοίρους της Κίρκης. Τα Ηθικά γράφτηκαν πρώτα, ενώ η συγγραφή των Βίων έγινε κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες της ζωής του Πλούταρχου.
Κάποιες προσθέσεις στα Ηθικά περιλαμβάνουν αρκετά έργα γνωστά ως ψευδεπίγραφα: μεταξύ αυτών είναι το Βίοι Δέκα ρητόρων (βασισμένα στον Caecilius της Calacte), το Δοξασίες φιλοσόφων, το Περί μουσικής και το Περί μέτρων. Συγγραφέας των έργων αυτών θεωρείται ο ψευδο-Πλούταρχος, το αληθινό όνομα του οποίου δεν είναι γνωστό. Αν και οι σκέψεις που παρουσιάζονται δεν είναι του Πλούταρχου και αναφέρονται σε μία σχετικά υστερότερη εποχή, θεωρούνται κλασικές και έχουν ιστορική αξία.
Ερωτήσεις
Ένα μικρότερο του έργο είναι οι Ερωτήσεις, 113 στον αριθμό. Όλες ξεκινούν με το "Γιατί", δίχως συμπερασματικές απαντήσεις. Η μία σειρά παραθέτει σκοτεινά στοιχεία της μυστηριακής Ρωμαϊκής ζωής και των Ρωμαϊκών εθίμων και η άλλη των Ελληνικών.
Οι επιδράσεις του έργου του
Το έργο του Πλούταρχου επηρέασε σημαντικά την αγγλική και τη γαλλική λογοτεχνία. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο Σαίξπηρ τον παρέφρασε εκτενώς. Ο Thomas North's μετέφρασε αρκετούς από τους Βίους στα έργα του. Ο Ralph Waldo Emerson και οι Υπερβατιστές επηρεάστηκαν σημαντικά από τα ηθικά (ο Emerson έγραψε μια αρκετά διαφωτιστική εισαγωγή στην πεντάτομη έκδοση των Ηθικών του κατά τον 19ο αιώνα). Ο Boswell αναφέρει εκτεταμένα τον τρόπο με τον οποίο έγραφε ο Πλούταρχος τους βίους του στην εισαγωγή της βιογραφίας του Samuel Johnson. Ανάμεσα στους άλλους θαυμαστές του περιλαμβάνονται οι Ben Jonson, John Dryden, John Milton και Sir Francis Bacon και άλλες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας, όπως ο Cotton Mather, ο Robert Browning και ο Montaigne (οι Πραγματείες του αντλούν ένα μεγάλο μέρος της έμπνευσης και των ιδεών τους από τα Ηθικά).
el.wikipedia.org
Δημοσίευση σχολίου