.
212 Αττική μελανόμορφη λήκυθος με ώμο
550-530 π.Χ.
Από τη Τανάγρα
Αθήνα, Εθνικό αρχαιολογικό Μουσείο, αρ. ευρ. 1121
Πηλός πορτοκαλέρυθρος. Γάνωμα μελανό, στιλπνό, κατά τόπους απολεπισμένο.
Χρήση επίθετου ιώδους χρώματος στις μορφές’ με επίθετο λευκό χρώμα αποδίδονται τα σώματα των πετεινών και με ιώδες τα λειριά τους. Συγκολλημένη και συμπληρωμένη.
Υ. 26 ΜΔ. 14,5
Ο ώμος κοσμείται με ροπαλοειδή' χαμηλότερα, ανθέμια εναλλάσσονται με σταγονόσχημα πέταλα που πατούν σε αλυσίδα κύκλων με στιγμές στο κέντρο.
Η παράσταση στο σώμα του αγγείου ορίζεται πάνω και κάτω από λεπτές ιώδεις ταινίες: στο μέσον της σκηνής, δυο αγένειοι άνδρες αποδίδονται αντωποί και τυλιγμένοι από κοινού με ιμάτιο που διακοσμείται με τεθλασμένη γραμμή και ελικοειδή μοτίβα. Έχουν τις κεφαλές τους ελαφρώς χαμηλωμένες και φαίνονται πως παρατηρούν τα γυμνά σώματά τους. Το ζευγάρι πλαισιώνεται από δύο γυμνούς νέους που κρατούν πετεινούς' ο νεαρός στα αριστερά φαίνεται πως πλησιάζει προς το ζεύγος, ενώ η μορφή στα δεξιά απομακρύνεται στρέφοντας την κεφαλή της προς την κεντρική σκηνή.
ΠΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Η μορφή του πετεινού στη μελανόμορφη και ερυθρόμορφη αττική αγγειογραφία έχει καθαρά συμβολικό χαρακτήρα και παραπέμπει πάντα στο ερωτικό πνεύμα της παράστασης. Πρόκειται για το πλέον συνηθισμένο δώρο που προσφέρεται σε εφήβους (ερωμένους) από μεγαλύτερους ηλικιακά άνδρες (εραστές) στο πλαίσιο του «όμοιου» έρωτα. Για τον πετεινό ως δώρο και ερωτικό σύμβολο βλ. Koch-Harmack 1983, 97-105. Η γενναιότητα, η μαχητικότητα και η λαγνεία είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον πετεινό' παράλληλα, όμως, χαρακτηρίζουν τον επιτυχημένο εραστή, που επιθυμεί να κατακτήσει τον ερώμενο, αλλά και τον ιδανικό ερώμενο, που οφείλει να αντισταθεί στην επίμονη πολιορκία προτού υποκύψει. Σχετικά βλ. Barringer 2001, 90-95, 102-103.
Για την χρήση του κοινού ιματίου – που τυλίγει τις ερωτοτροπούσες μορφές, καλύπτοντας τη ερωτική συνεύρεσή τους από τα αδιάκριτα βλέμματα των παρευρισκομένων – τόσο σε ετεροφυλοφιλικές όσο και ομοερωτικές σκηνές, βλ. Koch-Harmack 1989, 109 κ.εξ., κυρίως 138-143, εικ 10 και Dierichs 1993, 50-51.
Αναστασία Γκαδόλου (Από τον κατάλογο της έκθεσης)
550-530 π.Χ.
Από τη Τανάγρα
Αθήνα, Εθνικό αρχαιολογικό Μουσείο, αρ. ευρ. 1121
Πηλός πορτοκαλέρυθρος. Γάνωμα μελανό, στιλπνό, κατά τόπους απολεπισμένο.
Χρήση επίθετου ιώδους χρώματος στις μορφές’ με επίθετο λευκό χρώμα αποδίδονται τα σώματα των πετεινών και με ιώδες τα λειριά τους. Συγκολλημένη και συμπληρωμένη.
Υ. 26 ΜΔ. 14,5
Ο ώμος κοσμείται με ροπαλοειδή' χαμηλότερα, ανθέμια εναλλάσσονται με σταγονόσχημα πέταλα που πατούν σε αλυσίδα κύκλων με στιγμές στο κέντρο.
Η παράσταση στο σώμα του αγγείου ορίζεται πάνω και κάτω από λεπτές ιώδεις ταινίες: στο μέσον της σκηνής, δυο αγένειοι άνδρες αποδίδονται αντωποί και τυλιγμένοι από κοινού με ιμάτιο που διακοσμείται με τεθλασμένη γραμμή και ελικοειδή μοτίβα. Έχουν τις κεφαλές τους ελαφρώς χαμηλωμένες και φαίνονται πως παρατηρούν τα γυμνά σώματά τους. Το ζευγάρι πλαισιώνεται από δύο γυμνούς νέους που κρατούν πετεινούς' ο νεαρός στα αριστερά φαίνεται πως πλησιάζει προς το ζεύγος, ενώ η μορφή στα δεξιά απομακρύνεται στρέφοντας την κεφαλή της προς την κεντρική σκηνή.
ΠΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Η μορφή του πετεινού στη μελανόμορφη και ερυθρόμορφη αττική αγγειογραφία έχει καθαρά συμβολικό χαρακτήρα και παραπέμπει πάντα στο ερωτικό πνεύμα της παράστασης. Πρόκειται για το πλέον συνηθισμένο δώρο που προσφέρεται σε εφήβους (ερωμένους) από μεγαλύτερους ηλικιακά άνδρες (εραστές) στο πλαίσιο του «όμοιου» έρωτα. Για τον πετεινό ως δώρο και ερωτικό σύμβολο βλ. Koch-Harmack 1983, 97-105. Η γενναιότητα, η μαχητικότητα και η λαγνεία είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον πετεινό' παράλληλα, όμως, χαρακτηρίζουν τον επιτυχημένο εραστή, που επιθυμεί να κατακτήσει τον ερώμενο, αλλά και τον ιδανικό ερώμενο, που οφείλει να αντισταθεί στην επίμονη πολιορκία προτού υποκύψει. Σχετικά βλ. Barringer 2001, 90-95, 102-103.
Για την χρήση του κοινού ιματίου – που τυλίγει τις ερωτοτροπούσες μορφές, καλύπτοντας τη ερωτική συνεύρεσή τους από τα αδιάκριτα βλέμματα των παρευρισκομένων – τόσο σε ετεροφυλοφιλικές όσο και ομοερωτικές σκηνές, βλ. Koch-Harmack 1989, 109 κ.εξ., κυρίως 138-143, εικ 10 και Dierichs 1993, 50-51.
Αναστασία Γκαδόλου (Από τον κατάλογο της έκθεσης)
.
"Έρως: από την Θεογονία του Ησιόδου στην ύστερη Αρχαιότητα".
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Βασ. Σοφίας και Ηροδότου 1, Αθήνα
10 Δεκεμβρίου - 6 Απριλίου
.
************
.
Χωρίς καμία αμφιβολία πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική και τολμηρή έκθεση της οποίας όλοι οι συντελεστές αξίζουν τα χίλια «εύγε» μας. Ο συνοδευτικός κατάλογος, μάλιστα, καταφέρνει να την συναγωνίζεται σε σπουδαιότητα.
Το απόλυτο must της φετινής χρονιάς.
Ωστόσο θα ήθελα να διατυπώσω μερικές απορίες μου, ακόμη και με κίνδυνο να φανεί αυτό σαν άδικη γκρίνια:
Δεν αντιλαμβάνομαι, για παράδειγμα, πώς στο παραπάνω κείμενο συνδέονται δυο νοηματικά ανισότιμοι όροι (ετεροφυλοφιλικές όσο και ομοερωτικές σκηνές), αντί των λογικότερων συνδυασμών ετεροφυλοφιλικές και ομοφυλοφιλικές ή ετεροερωτικές και ομοερωτικές.
Επίσης απορώ γιατί σε μια σκηνή με συνομήλικους ερωτοτροπούντες (αγένειους) άνδρες η αναφορά γίνεται και πάλι στο στεροτυπικό σχήμα ηλικιακά μεγαλύτερος εραστής και έφηβος ερώμενος.
Και, ειλικρινά, δεν κατανοώ ούτε τι σημαίνουν οι όμοιοι έρωτες στον τίτλο της ενότητας που αφορά τους ομόφυλους έρωτες, ούτε τα εισαγωγικά («όμοιου» έρωτα) στο κείμενο.
Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρχουν πειστικές απαντήσεις στις ερωτήσεις μου, αλλά ποιες να είναι άραγε;
Χωρίς καμία αμφιβολία πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική και τολμηρή έκθεση της οποίας όλοι οι συντελεστές αξίζουν τα χίλια «εύγε» μας. Ο συνοδευτικός κατάλογος, μάλιστα, καταφέρνει να την συναγωνίζεται σε σπουδαιότητα.
Το απόλυτο must της φετινής χρονιάς.
Ωστόσο θα ήθελα να διατυπώσω μερικές απορίες μου, ακόμη και με κίνδυνο να φανεί αυτό σαν άδικη γκρίνια:
Δεν αντιλαμβάνομαι, για παράδειγμα, πώς στο παραπάνω κείμενο συνδέονται δυο νοηματικά ανισότιμοι όροι (ετεροφυλοφιλικές όσο και ομοερωτικές σκηνές), αντί των λογικότερων συνδυασμών ετεροφυλοφιλικές και ομοφυλοφιλικές ή ετεροερωτικές και ομοερωτικές.
Επίσης απορώ γιατί σε μια σκηνή με συνομήλικους ερωτοτροπούντες (αγένειους) άνδρες η αναφορά γίνεται και πάλι στο στεροτυπικό σχήμα ηλικιακά μεγαλύτερος εραστής και έφηβος ερώμενος.
Και, ειλικρινά, δεν κατανοώ ούτε τι σημαίνουν οι όμοιοι έρωτες στον τίτλο της ενότητας που αφορά τους ομόφυλους έρωτες, ούτε τα εισαγωγικά («όμοιου» έρωτα) στο κείμενο.
Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρχουν πειστικές απαντήσεις στις ερωτήσεις μου, αλλά ποιες να είναι άραγε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου