Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ

Στην προσωκρατική σκέψη, όποτε χρησιμοποιήθηκε η εικόνα του έρωτα (στον Ησίοδο, στον Παρμενίδη, στον Εμπεδοκλή), έγινε ως προσωποποίηση της δύναμης ή της αιτίας κίνησης των όντων στο σύμπαν. Ο Πλάτων όμως θα αναθέσει έναν διαφορετικό και πρωτόγνωρο ρόλο στον έρωτα: ο έρωτας, η πιο ισχυρή και πολύπλοκη ανθρώπινη επιθυμία, λειτουργεί ως ένας ανέλπιστος εσωτερικός σύμμαχός μας στον δρόμο προς την αληθινή φιλοσοφία. H ερωτική έλξη ξεκινά ως άλογο πάθος, έχει όμως τη δυνατότητα να μετασχηματιστεί σε ένα είδος θεϊκής μανίας, που ωθεί τον άνθρωπο προς την ένωση με τις Iδέες. Στο Συμπόσιο, τόσο στο λόγο της Διοτίμας όσο και στην παρέμβαση του Αλκιβιάδη, ο έρωτας ταυτίζεται με τον φιλόσοφο, τον «φίλο» της σοφίας, και ειδικά με τον Σωκράτη. Και στον Φαίδρο, η προνομιακή σχέση του έρωτα προς το Ωραίο ανοίγει μια επίγεια προοπτική προς τις Ιδέες. Η φιλοσοφία ορίζεται ως μια ζωντανή επικοινωνία ψυχών: του εραστή-δασκάλου και του ερώμενου-μαθητή. Aν η φιλοσοφία είναι διαδικασία μάθησης, που προϋποθέτει δύο ανισότιμους πόλους, τον δάσκαλο και τον μαθητή, τότε η ερωτική συνομιλία είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα που πλησιάζει περισσότερο σ’ αυτό το ιδεώδες.
(Σύνοψη του άρθρου "Ο έρωτας στον Πλάτωνα"του Βασίλη Κάλφα στο τεύχος 109 του περιοδικού "Αρχαιολογία")