Jocelyn Plate: «Ήμουν ερωτευμένη με τον Ταχτσή...»
neoskosmos.com, 8/6/2010
Νέα τροπή παίρνει το «σίριαλ» Ταχτσή (που άρχισε πέρσι στην Ελλάδα, λόγω της επετείου των 20 χρόνων από τη στυγνή και ανεξιχνίαστη δολοφονία του και δημοσιευμάτων στον αθηναϊκό τύπο εξαιτίας της βιογραφίας του ομογενή πανεπιστημιακού και συγγραφέα Δρα Γιάννη Βασιλακάκου «Κώστας Ταχτσής: η αθέατη πλευρά της σελήνης – η ζωή του», εκδ. “Ηλέκτρα”), καθώς νέα σημαντικά στοιχεία έρχονται στο φως. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στον δημοσιογράφο του Σίδνεϊ Θέμη Καλλό, ο Γιάννης Βασιλακάκος απεκάλυψε ότι η γηραιά χήρα του διάσημου Αυστραλού ζωγράφου Carl Plate του ομολόγησε ένα μυστικό που κρατούσε μέσα της επί δεκαετίες: ότι ο διάσημος Έλληνας συγγραφέας ήταν από κάθε άποψη γοητευτικότατος άνδρας και ότι η ίδια τον είχε ερωτευθεί, παρόλο που γνώριζε ότι ήταν όχι μόνο ομοφυλόφιλος αλλά και τραβεστί – εξού και ο λόγος που φυλακίστηκε και απελάθηκε από την Αυστραλία το 1962. Επίσης όλο το άγνωστο έως σήμερα αρχείο αλληλογραφίας μεταξύ του Ταχτσή και του μεγάλου Αυστραλού ζωγράφου Carl Plate και της συζύγου του Jocelyn, το οποίο εντοπίστηκε από την τελευταία, παραδόθηκε στον Γιάννη Βασιλακάκο για φιλολογική αξιοποίηση και δημοσίευση (μαζί με φωτογραφικό υλικό της εποχής και άλλα άγνωστα στοιχεία) σε Αυστραλία και Ελλάδα προσεχώς.
Η συνέντευξη που παραχώρησε ο ομογενής συγγραφέας στον κ. Θέμη Καλλό είναι η ακόλουθη:
Στο βιβλίο σας αφιερώνετε ένα ολόκληρο κεφάλαιο για την πολυκύμαντη ζωή του Ταχτσή στην Αυστραλία, με πολλές άγνωστες λεπτομέρειες. Εγώ θα ήθελα να σταθούμε στο ποια ήταν η σχέση του με την τότε Ομογένεια.
Για τη σχέση του με την Ομογένεια, γενικότερα, και την ελληνική παροικία του Σίδνεϊ, ειδικότερα, δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτα – για τον απλούστατο λόγο ότι, προφανώς, δεν υπήρξε καμία τέτοια σχέση, πέρα από εκείνη με δύο ελληνικές οικογένειες: της Φανής Αντωνιάδη (της γυναίκας που του πρωτοδακτυλογράφησε στην Αυστραλία το «Τρίτο στεφάνι») και του τότε συζύγου της Σταύρου, καθώς και της οικογένειας του Theo Αντωνιάδη (αδερφού της Φανής) και της Νεοζηλανδής γυναίκας του Lorna. Το ότι ο Ταχτσής ούτε είχε, ούτε μπορούσε να έχει σχέση με την Ομογένεια, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, έχει τη λογική του εξήγηση: Κατ’ αρχήν ο Ταχτσής δεν εμπίπτει στην κατηγορία του κλασικού Έλληνα μετανάστη του 1950-60 ο οποίος, άμεσα ή έμμεσα, συνδέεται με την οργανωμένη ελληνική κοινότητα και παροικία, για συναισθηματικούς ή άλλους λόγους. Δεύτερον, ο Ταχτσής, άριστος αγγλόφων και με πολλές γνωριμίες στον αγγλοσαξονικό και αυστραλιανό κοινωνικό περίγυρο, δεν είχε κανέναν αποχρώντα λόγο να συνδεθεί με τη συντηρητική, μίζερη, καχύποπτη και οπισθοδρομική ελληνική παροικία. Ο λόγος που ο Ταχτσής εκπατρίστηκε, ήταν για να ξεφύγει απ’ όλες αυτές τις κατάρες του «αμαρτωλού παρελθόντος», όχι για να τις ξαναβρεί μπροστά του, και μάλιστα στην άλλη άκρη της γης. Όπως πολύ εύγλωττα σχολιάζει στο «Φοβερό Βήμα», «(...) δε θα γινόμουν πάντως σε καμία περίπτωση και λατζέρης στο μαγαζί κάποιου πρώην λατζέρη, εγώ είχα φύγει απ’ την Ελλάδα για να μπορώ να την αγαπάω, όχι για να την μισήσω περισσότερο...» Τρίτον, ο Ταχτσής, ως καλλιτέχνης, διανοούμενος και δονκιχωτικός τύπος, δεν θα μπορούσε να έχει τίποτα το κοινό με τους τότε θλιβερούς, αγράμματους και ανειδίκευτους συμπατριώτες του. Κι αυτό όχι μόνο επειδή ο Ταχτσής, ως άτομο, ήταν φοβερά σνομπ, αλλά κυρίως επειδή, τέταρτον, ο εκπατρισμένος συγγραφέας, με τον ιδιόρρυθμο, ανορθόδοξο και προκλητικό τρόπο ζωής του, μόνο αποσυνάγωγος της άκρως συντηρητικής ελληνικής παροικίας θα μπορούσε να θεωρείται. Για όλους αυτούς τους λόγους λοιπόν, η αμοιβαία απώθηση και απόκλιση μεταξύ Ταχτσή και Ομογένειας πρέπει να θεωρείται αυτονόητη και δεδομένη. Εξ ού και η προτίμησή του να συναναστρέφεται αποκλειστικά αγγλοσαξονικούς κύκλους, όπως ομολογεί στο «Φοβερό Βήμα».
Δηλαδή ποιους ακριβώς συναναστρεφόταν στο Σίδνεϊ;
Απ’ ό,τι μου είπε η κ. Jocelyn Plate (σύζυγος του γνωστού Αυστραλού ζωγράφου Carl Plate και στενή οικογενειακή φίλη του Ταχτσή), ο τελευταίος είχε έναν ευρύ κύκλο γνωριμιών με αρκετούς και γνωστούς Αυστραλούς καλλιτέχνες και διανοουμένους του Σίδνεϊ, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονταν: ο Daniel Thomas (διευθυντής της Γκαλερί της Νέας Νοτίου Ουαλλίας, το ζεύγος Arthur and Elspeth Baldwinson (o Arthur ήταν υφηγητής Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ), ο συγγραφέας και μετέπειτα διάσημος νομπελίστας Πάτρικ Γουάιτ, τον οποίο επισκεπτόταν μια φορά τον μήνα, κυρίως λόγω του Μανόλη (του Έλληνα συντρόφου του Γουάιτ) με τον οποίο ο Κώστας τα πήγαινε καλά. Σύμφωνα με την κυρία Plate, «ο Πάτρικ τον ανεχόταν τον Κώστα, αλλά δεν τον πολυσυμπαθούσε, μάλλον εξαιτίας της άστατης και προκλητικής ζωής που έκανε, αλλά θα μου πείτε και ποιον συμπαθούσε ο Πάτρικ;... Ο Μανόλης όμως ήταν ευγενικός και φιλικός απέναντι στον Κώστα και, απ’ όσο θυμάμαι, του άρεσε το «Τρίτο στεφάνι» που έγραφε τότε και από το οποίο τους διάβαζε αποσπάσματα...»
Η ομοφυλοφιλία του Ταχτσή, τι ρόλο νομίζετε ότι έπαιξε στη ζωή και το έργο του;
Κατ’ αρχήν οφείλω να διευκρινίσω ότι ο Ταχτσής δεν ήταν μόνο ομοφυλόφιλος αλλά αμφιφυλόφιλος. Δηλαδή δεν είχε σχέσεις μόνο με άντρες αλλά και με γυναίκες, πράγμα που επιβεβαιώνει ο ίδιος, αλλά και όλοι όσοι τον γνώριζαν καλά. Είναι μύθος και μεγάλο λάθος να υποστηρίζεται ότι ήταν μόνο ομοφυλόφιλος. Απόδειξη – κι αυτό είναι νομίζω το πιο ενδιαφέρον – είναι το γεγονός ότι αρκετές γυναίκες τον είχαν ερωτευθεί παράφορα και ήθελαν να τον παντρευτούν ή να κάνουν παιδιά μαζί του (ακόμη κι εκτός γάμου), παρ’ όλο που γνώριζαν την ομοφυλοφιλία του! Επιστήθιες φίλες του μάλιστα, στην Ελλάδα, όταν έκανα την έρευνά μου, εξήραν την ανδροπρέπεια και αρρενωπότητα του Ταχτσή. Στο βιβλίο μου τις αναφέρω επώνυμα. Αλλά και στην Αυστραλία, όπως αποκαλύπτω, ο Ταχτσής ήταν έτοιμος να παντρευτεί μια πλούσια Εβραία, αλλά τα χάλασαν στο παρά πέντε, για καθαρά οικονομικούς λόγους. Να σας αναφέρω επίσης ότι πέρσι, όταν βρέθηκα στο σπίτι της κυρίας Jocelyn Plate (χήρας του διάσημου Αυστραλού ζωγράφου) στο Σίδνεϊ, μου έκανε μια συνταρακτική αποκάλυψη, λέγοντάς μου συγκεκριμένα: «Ο Ταχτσής δεν σου έδινε καν την εντύπωση ομοφυλόφιλου. Απεναντίας ήταν πολύ όμορφος και γοητευτικός άντρας, ιδιοφυής, καλλιεργημένος και εξαιρετικά χαρισματικό, ταλαντούχο και αξιαγάπητο άτομο που δύσκολα άφηνε ασυγκίνητη μια γυναίκα. Εγώ ομολογώ – χωρίς ποτέ να του το εκμυστηρευθώ – ότι ήμουν ερωτευμένη μαζί του...» Κι αυτή η ομολογία μπροστά στην κόρη της Cassi, γνωστή συγγραφέα που κι αυτή υπεραγαπούσε και θαύμαζε τον Ταχτσή, αν και τότε ήταν πολύ μικρή... Χρειάζεται να τονίσω ότι ο Ταχτσής απεχθανόταν την ομοφυλοφιλία – γενικά – και τη δική του ειδικότερα, στο σημείο που να την θεωρεί αρρώστια. Απαντώντας λοιπόν κάπως σχηματικά στην ερώτησή σας, θα έλεγα ότι η ομοφυλοφιλία για τον Ταχτσή υπήρξε ο παράδεισος αλλά και η κόλασή του. Περισσότερο η δεύτερη, αφού οδήγησε, νομίζω, και στην τελική καταστροφή, με την άγρια δολοφονία του. Όλα αυτά όμως τα συζητώ διεξοδικά στο βιβλίο μου.
Τι ακριβώς σας έκανε να ασχοληθείτε με τη βιογραφία του Ταχτσή;
Κατ’ αρχήν η αρχική μου πρόθεση δεν ήταν να γράψω βιογραφία. Περισσότερο φλέρταρα με την ιδέα να γράψω κάτι για τη ζωή του Ταχτσή στην Αυστραλία. Όχι μόνο επειδή αυτή η πτυχή της ζωής του ήταν σχεδόν άγνωστη, αλλά και σαν κάποιο χρέος, ας πούμε, απέναντι σ’ έναν πολύπαθο μετανάστη συγγραφέα. Η ιδέα αυτή όμως παρέμενε για πολύ καιρό αόριστη και νεφελώδης στο μυαλό μου, είτε επειδή χρειαζόμουν κάποιο έναυσμα, είτε επειδή μου έλειπε ένας μπούσουλας.
Δρ Βασιλακάκο, πληροφορούμαι ότι όταν κυκλοφόρησε η βιογραφία σας, υπήρξαν κάποιες εξελίξεις αναφορικά με την υπόθεση Ταχτσή. Μπορείτε να μας πείτε ποιες ήταν αυτές;
Όντως υπήρξαν και μάλιστα σημαντικές. Ήδη από πέρσι, στα μέσα του 2008, όταν δηλ. το βιβλίο μου είχε οριστικοποιηθεί και βρισκόταν στα χέρια του εκδότη μου, οι κληρονόμοι του Αυστραλού ζωγράφου Carl Plate με ενημέρωσαν ότι είχαν εντοπίσει το αρχείο αλληλογραφίας του Ταχτσή με τον Carl και τη σύζυγό του Jocelyn και με κάλεσαν στο Σίδνεϊ για να μου το παραδώσουν. Πρόκειται για αρκετά ενδιαφέρουσες επιστολές που αντάλλαξαν μεταξύ τους, μετά την απέλαση του Ταχτσή από την Αυστραλία το 1962. (Υπενθυμίζω ότι ο Ταχτσής έμεινε στην Αυστραλία από το 1957-60 και από το 1960-62, δηλ. έφυγε και ξαναγύρισε. Απελάθηκε λοιπόν το 1962, αφού πρώτα προφυλακίστηκε, επειδή είχε συλληφθεί επανειλημμένα από την αστυνομία να κάνει πεζοδρόμιο ως τραβεστί τις νύχτες στους δρόμους του Σίδνεϊ – πράγμα αδιανόητο για εκείνη την εποχή). Οι επιστολές αυτές φωτίζουν – άλλοτε ανατρέποντας κι άλλοτε επιβεβαιώνοντας – διάφορα πράγματα για την πολυτάραχη ζωή του διάσημου Έλληνα συγγραφέα, καθώς και τα πολιτιστικά ζητήματα της εποχής σε Αυστραλία και Ελλάδα. Θέλω να ευχαριστήσω και δημόσια την οικογένεια Plate για την εκτίμηση κι εμπιστοσύνη που μου έδειξε και την γενναιόδωρη και συγκινητική χειρονομία τους. Ήρθαν λοιπόν έτσι τα πράγματα που το βιβλίο για τον Ταχτσή θα υλοποιηθεί, τελικά, έτσι όπως ακριβώς το είχα συλλάβει αρχικά στο μυαλό μου, αφού μάλλον του χρόνου θα κυκλοφορήσει ένας ξεχωριστός τόμος για τη ζωή του στο Σίδνεϊ, που θα συμπεριλαμβάνει αυτή την άγνωστη αλληλογραφία του Ταχτσή με την οικογένεια Plate, τη σχέση του με την Αυστραλία, φωτογραφικό υλικό της τότε εποχής, και πολλές άλλες εκπλήξεις...
Πιστεύετε ότι η πολυσυζητημένη βιογραφία σας για τον Ταχτσή τελικά σας δικαίωσε;
Προσωπικά φρονώ ότι η βιογραφία μου είναι μια ταπεινή κατάθεση η οποία όμως, με τα νέα στοιχεία που προσκομίζει, ανοίγει νέους δρόμους στην έρευνα στο περίπλοκο φαινόμενο-Ταχτσή. Ευελπιστώ ότι κατάφερα να φωτίσω κάποιες σημαντικές, αλλά εν πολλοίς άγνωστες πτυχές της ζωής και, εν μέρει, του έργου ενός απ’ τους πιο παρεξηγημένους κι αμφιλεγόμενους συγγραφείς της μεταπολεμικής μας γραμματείας, ο οποίος πολεμήθηκε όσο κανείς άλλος, όχι μόνο εν ζωή αλλά και μετά θάνατον, αποκαθιστώντας τον στο βάθρο που του αξίζει. Ένιωσα ότι είχα ηθικό χρέος να το κάνω. Διότι ο Ταχτσής μπορεί να πουλούσε το σώμα του, ποτέ όμως δεν πούλησε την ψυχή του. Απεναντίας, επέλεξε και/ή εξαναγκάστηκε να καταφύγει στο πρώτο, προκειμένου να διαφυλάξει αμόλυντη τη δεύτερη – κι αυτό είναι το μεγαλείο του. Απ’ αυτή την άποψη νομίζω ότι υπήρξε αναμφίβολα ένας άνθρωπος με μεγάλο ηθικό ανάστημα, ένας αληθινός ΑΝΔΡΑΣ, όπως τον αποκάλεσε ο κριτικός Κώστας Γεωργουσόπουλος. Τελικά ο Ταχτσής υπήρξε ένας μεγάλος αμαρτωλός, που όμως καθαγιάστηκε με το αθώο αίμα του...
Κύριε Βασιλακάκο, στην 6η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (28-31 Μαΐου 2009), τη σημαντικότερη δηλαδή εκδήλωση βιβλίου στην Ελλάδα, θα παρουσιαστούν τα δύο τελευταία βιβλία σας: η ελληνική μετάφραση της αυτοβιογραφίας του αυστραλού νομπελίστα και φιλέλληνα Πάτρικ Γουάιτ «Ψεγάδια στον καθρέφτη» από τις εκδόσεις “Τυπωθήτω» που κυκλοφόρησε στην Αθήνα στα τέλη του 2008, καθώς και η βιογραφία του «Κώστας Ταχτσής: η αθέατη πλευρά της σελήνης – η ζωή του» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Ηλέκτρα” στην Αθήνα πρόσφατα φέτος. Επίσης στις 10 Ιουνίου στην Αθήνα, στο βιβλιοκαφέ «Έναστρον» της οδού Σόλωνος 101, στην εκδήλωση «Λογοτεχνική Πολυμορφία», θα παρουσιάσουν, μεταξύ άλλων, και το δικό σας λογοτεχνικό έργο διάφοροι γνωστοί κριτικοί. Θα παρευρεθείτε σ’ όλες αυτές τις εκδηλώσεις που γίνονται για σας;
Κύριε Καλλέ, είναι πολύ συγκινητικά και τιμητικά όλα αυτά που γίνονται για μένα και δείχνουν και την απήχηση του έργου μου στην Ελλάδα. Δυστυχώς όμως δεν θα μπορέσω να παρευρεθώ –και το λέω αυτό με πόνο ψυχής –λόγω διαφόρων άλλων υποχρεώσεών μου εδώ. Θα φροντίσω όμως να ανταποκριθώ στις εκδηλώσεις για μένα που θα γίνουν το φθινόπωρο και σε συνέδρια που έχω κληθεί να μιλήσω, κι ελπίζω αυτή τη φορά να τα καταφέρω. Δυστυχώς, οι διαφορετικές εποχές με την Ευρώπη αλλά και η «τυραννία της γεωγραφικής απόστασης» είναι πραγματικό ανάθεμα για εμάς που έχουμε συνεχή πάρε-δώσε με τη γενέτειρα...
neoskosmos.com, 8/6/2010
Νέα τροπή παίρνει το «σίριαλ» Ταχτσή (που άρχισε πέρσι στην Ελλάδα, λόγω της επετείου των 20 χρόνων από τη στυγνή και ανεξιχνίαστη δολοφονία του και δημοσιευμάτων στον αθηναϊκό τύπο εξαιτίας της βιογραφίας του ομογενή πανεπιστημιακού και συγγραφέα Δρα Γιάννη Βασιλακάκου «Κώστας Ταχτσής: η αθέατη πλευρά της σελήνης – η ζωή του», εκδ. “Ηλέκτρα”), καθώς νέα σημαντικά στοιχεία έρχονται στο φως. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στον δημοσιογράφο του Σίδνεϊ Θέμη Καλλό, ο Γιάννης Βασιλακάκος απεκάλυψε ότι η γηραιά χήρα του διάσημου Αυστραλού ζωγράφου Carl Plate του ομολόγησε ένα μυστικό που κρατούσε μέσα της επί δεκαετίες: ότι ο διάσημος Έλληνας συγγραφέας ήταν από κάθε άποψη γοητευτικότατος άνδρας και ότι η ίδια τον είχε ερωτευθεί, παρόλο που γνώριζε ότι ήταν όχι μόνο ομοφυλόφιλος αλλά και τραβεστί – εξού και ο λόγος που φυλακίστηκε και απελάθηκε από την Αυστραλία το 1962. Επίσης όλο το άγνωστο έως σήμερα αρχείο αλληλογραφίας μεταξύ του Ταχτσή και του μεγάλου Αυστραλού ζωγράφου Carl Plate και της συζύγου του Jocelyn, το οποίο εντοπίστηκε από την τελευταία, παραδόθηκε στον Γιάννη Βασιλακάκο για φιλολογική αξιοποίηση και δημοσίευση (μαζί με φωτογραφικό υλικό της εποχής και άλλα άγνωστα στοιχεία) σε Αυστραλία και Ελλάδα προσεχώς.
Η συνέντευξη που παραχώρησε ο ομογενής συγγραφέας στον κ. Θέμη Καλλό είναι η ακόλουθη:
Στο βιβλίο σας αφιερώνετε ένα ολόκληρο κεφάλαιο για την πολυκύμαντη ζωή του Ταχτσή στην Αυστραλία, με πολλές άγνωστες λεπτομέρειες. Εγώ θα ήθελα να σταθούμε στο ποια ήταν η σχέση του με την τότε Ομογένεια.
Για τη σχέση του με την Ομογένεια, γενικότερα, και την ελληνική παροικία του Σίδνεϊ, ειδικότερα, δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτα – για τον απλούστατο λόγο ότι, προφανώς, δεν υπήρξε καμία τέτοια σχέση, πέρα από εκείνη με δύο ελληνικές οικογένειες: της Φανής Αντωνιάδη (της γυναίκας που του πρωτοδακτυλογράφησε στην Αυστραλία το «Τρίτο στεφάνι») και του τότε συζύγου της Σταύρου, καθώς και της οικογένειας του Theo Αντωνιάδη (αδερφού της Φανής) και της Νεοζηλανδής γυναίκας του Lorna. Το ότι ο Ταχτσής ούτε είχε, ούτε μπορούσε να έχει σχέση με την Ομογένεια, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, έχει τη λογική του εξήγηση: Κατ’ αρχήν ο Ταχτσής δεν εμπίπτει στην κατηγορία του κλασικού Έλληνα μετανάστη του 1950-60 ο οποίος, άμεσα ή έμμεσα, συνδέεται με την οργανωμένη ελληνική κοινότητα και παροικία, για συναισθηματικούς ή άλλους λόγους. Δεύτερον, ο Ταχτσής, άριστος αγγλόφων και με πολλές γνωριμίες στον αγγλοσαξονικό και αυστραλιανό κοινωνικό περίγυρο, δεν είχε κανέναν αποχρώντα λόγο να συνδεθεί με τη συντηρητική, μίζερη, καχύποπτη και οπισθοδρομική ελληνική παροικία. Ο λόγος που ο Ταχτσής εκπατρίστηκε, ήταν για να ξεφύγει απ’ όλες αυτές τις κατάρες του «αμαρτωλού παρελθόντος», όχι για να τις ξαναβρεί μπροστά του, και μάλιστα στην άλλη άκρη της γης. Όπως πολύ εύγλωττα σχολιάζει στο «Φοβερό Βήμα», «(...) δε θα γινόμουν πάντως σε καμία περίπτωση και λατζέρης στο μαγαζί κάποιου πρώην λατζέρη, εγώ είχα φύγει απ’ την Ελλάδα για να μπορώ να την αγαπάω, όχι για να την μισήσω περισσότερο...» Τρίτον, ο Ταχτσής, ως καλλιτέχνης, διανοούμενος και δονκιχωτικός τύπος, δεν θα μπορούσε να έχει τίποτα το κοινό με τους τότε θλιβερούς, αγράμματους και ανειδίκευτους συμπατριώτες του. Κι αυτό όχι μόνο επειδή ο Ταχτσής, ως άτομο, ήταν φοβερά σνομπ, αλλά κυρίως επειδή, τέταρτον, ο εκπατρισμένος συγγραφέας, με τον ιδιόρρυθμο, ανορθόδοξο και προκλητικό τρόπο ζωής του, μόνο αποσυνάγωγος της άκρως συντηρητικής ελληνικής παροικίας θα μπορούσε να θεωρείται. Για όλους αυτούς τους λόγους λοιπόν, η αμοιβαία απώθηση και απόκλιση μεταξύ Ταχτσή και Ομογένειας πρέπει να θεωρείται αυτονόητη και δεδομένη. Εξ ού και η προτίμησή του να συναναστρέφεται αποκλειστικά αγγλοσαξονικούς κύκλους, όπως ομολογεί στο «Φοβερό Βήμα».
Δηλαδή ποιους ακριβώς συναναστρεφόταν στο Σίδνεϊ;
Απ’ ό,τι μου είπε η κ. Jocelyn Plate (σύζυγος του γνωστού Αυστραλού ζωγράφου Carl Plate και στενή οικογενειακή φίλη του Ταχτσή), ο τελευταίος είχε έναν ευρύ κύκλο γνωριμιών με αρκετούς και γνωστούς Αυστραλούς καλλιτέχνες και διανοουμένους του Σίδνεϊ, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονταν: ο Daniel Thomas (διευθυντής της Γκαλερί της Νέας Νοτίου Ουαλλίας, το ζεύγος Arthur and Elspeth Baldwinson (o Arthur ήταν υφηγητής Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ), ο συγγραφέας και μετέπειτα διάσημος νομπελίστας Πάτρικ Γουάιτ, τον οποίο επισκεπτόταν μια φορά τον μήνα, κυρίως λόγω του Μανόλη (του Έλληνα συντρόφου του Γουάιτ) με τον οποίο ο Κώστας τα πήγαινε καλά. Σύμφωνα με την κυρία Plate, «ο Πάτρικ τον ανεχόταν τον Κώστα, αλλά δεν τον πολυσυμπαθούσε, μάλλον εξαιτίας της άστατης και προκλητικής ζωής που έκανε, αλλά θα μου πείτε και ποιον συμπαθούσε ο Πάτρικ;... Ο Μανόλης όμως ήταν ευγενικός και φιλικός απέναντι στον Κώστα και, απ’ όσο θυμάμαι, του άρεσε το «Τρίτο στεφάνι» που έγραφε τότε και από το οποίο τους διάβαζε αποσπάσματα...»
Η ομοφυλοφιλία του Ταχτσή, τι ρόλο νομίζετε ότι έπαιξε στη ζωή και το έργο του;
Κατ’ αρχήν οφείλω να διευκρινίσω ότι ο Ταχτσής δεν ήταν μόνο ομοφυλόφιλος αλλά αμφιφυλόφιλος. Δηλαδή δεν είχε σχέσεις μόνο με άντρες αλλά και με γυναίκες, πράγμα που επιβεβαιώνει ο ίδιος, αλλά και όλοι όσοι τον γνώριζαν καλά. Είναι μύθος και μεγάλο λάθος να υποστηρίζεται ότι ήταν μόνο ομοφυλόφιλος. Απόδειξη – κι αυτό είναι νομίζω το πιο ενδιαφέρον – είναι το γεγονός ότι αρκετές γυναίκες τον είχαν ερωτευθεί παράφορα και ήθελαν να τον παντρευτούν ή να κάνουν παιδιά μαζί του (ακόμη κι εκτός γάμου), παρ’ όλο που γνώριζαν την ομοφυλοφιλία του! Επιστήθιες φίλες του μάλιστα, στην Ελλάδα, όταν έκανα την έρευνά μου, εξήραν την ανδροπρέπεια και αρρενωπότητα του Ταχτσή. Στο βιβλίο μου τις αναφέρω επώνυμα. Αλλά και στην Αυστραλία, όπως αποκαλύπτω, ο Ταχτσής ήταν έτοιμος να παντρευτεί μια πλούσια Εβραία, αλλά τα χάλασαν στο παρά πέντε, για καθαρά οικονομικούς λόγους. Να σας αναφέρω επίσης ότι πέρσι, όταν βρέθηκα στο σπίτι της κυρίας Jocelyn Plate (χήρας του διάσημου Αυστραλού ζωγράφου) στο Σίδνεϊ, μου έκανε μια συνταρακτική αποκάλυψη, λέγοντάς μου συγκεκριμένα: «Ο Ταχτσής δεν σου έδινε καν την εντύπωση ομοφυλόφιλου. Απεναντίας ήταν πολύ όμορφος και γοητευτικός άντρας, ιδιοφυής, καλλιεργημένος και εξαιρετικά χαρισματικό, ταλαντούχο και αξιαγάπητο άτομο που δύσκολα άφηνε ασυγκίνητη μια γυναίκα. Εγώ ομολογώ – χωρίς ποτέ να του το εκμυστηρευθώ – ότι ήμουν ερωτευμένη μαζί του...» Κι αυτή η ομολογία μπροστά στην κόρη της Cassi, γνωστή συγγραφέα που κι αυτή υπεραγαπούσε και θαύμαζε τον Ταχτσή, αν και τότε ήταν πολύ μικρή... Χρειάζεται να τονίσω ότι ο Ταχτσής απεχθανόταν την ομοφυλοφιλία – γενικά – και τη δική του ειδικότερα, στο σημείο που να την θεωρεί αρρώστια. Απαντώντας λοιπόν κάπως σχηματικά στην ερώτησή σας, θα έλεγα ότι η ομοφυλοφιλία για τον Ταχτσή υπήρξε ο παράδεισος αλλά και η κόλασή του. Περισσότερο η δεύτερη, αφού οδήγησε, νομίζω, και στην τελική καταστροφή, με την άγρια δολοφονία του. Όλα αυτά όμως τα συζητώ διεξοδικά στο βιβλίο μου.
Τι ακριβώς σας έκανε να ασχοληθείτε με τη βιογραφία του Ταχτσή;
Κατ’ αρχήν η αρχική μου πρόθεση δεν ήταν να γράψω βιογραφία. Περισσότερο φλέρταρα με την ιδέα να γράψω κάτι για τη ζωή του Ταχτσή στην Αυστραλία. Όχι μόνο επειδή αυτή η πτυχή της ζωής του ήταν σχεδόν άγνωστη, αλλά και σαν κάποιο χρέος, ας πούμε, απέναντι σ’ έναν πολύπαθο μετανάστη συγγραφέα. Η ιδέα αυτή όμως παρέμενε για πολύ καιρό αόριστη και νεφελώδης στο μυαλό μου, είτε επειδή χρειαζόμουν κάποιο έναυσμα, είτε επειδή μου έλειπε ένας μπούσουλας.
Δρ Βασιλακάκο, πληροφορούμαι ότι όταν κυκλοφόρησε η βιογραφία σας, υπήρξαν κάποιες εξελίξεις αναφορικά με την υπόθεση Ταχτσή. Μπορείτε να μας πείτε ποιες ήταν αυτές;
Όντως υπήρξαν και μάλιστα σημαντικές. Ήδη από πέρσι, στα μέσα του 2008, όταν δηλ. το βιβλίο μου είχε οριστικοποιηθεί και βρισκόταν στα χέρια του εκδότη μου, οι κληρονόμοι του Αυστραλού ζωγράφου Carl Plate με ενημέρωσαν ότι είχαν εντοπίσει το αρχείο αλληλογραφίας του Ταχτσή με τον Carl και τη σύζυγό του Jocelyn και με κάλεσαν στο Σίδνεϊ για να μου το παραδώσουν. Πρόκειται για αρκετά ενδιαφέρουσες επιστολές που αντάλλαξαν μεταξύ τους, μετά την απέλαση του Ταχτσή από την Αυστραλία το 1962. (Υπενθυμίζω ότι ο Ταχτσής έμεινε στην Αυστραλία από το 1957-60 και από το 1960-62, δηλ. έφυγε και ξαναγύρισε. Απελάθηκε λοιπόν το 1962, αφού πρώτα προφυλακίστηκε, επειδή είχε συλληφθεί επανειλημμένα από την αστυνομία να κάνει πεζοδρόμιο ως τραβεστί τις νύχτες στους δρόμους του Σίδνεϊ – πράγμα αδιανόητο για εκείνη την εποχή). Οι επιστολές αυτές φωτίζουν – άλλοτε ανατρέποντας κι άλλοτε επιβεβαιώνοντας – διάφορα πράγματα για την πολυτάραχη ζωή του διάσημου Έλληνα συγγραφέα, καθώς και τα πολιτιστικά ζητήματα της εποχής σε Αυστραλία και Ελλάδα. Θέλω να ευχαριστήσω και δημόσια την οικογένεια Plate για την εκτίμηση κι εμπιστοσύνη που μου έδειξε και την γενναιόδωρη και συγκινητική χειρονομία τους. Ήρθαν λοιπόν έτσι τα πράγματα που το βιβλίο για τον Ταχτσή θα υλοποιηθεί, τελικά, έτσι όπως ακριβώς το είχα συλλάβει αρχικά στο μυαλό μου, αφού μάλλον του χρόνου θα κυκλοφορήσει ένας ξεχωριστός τόμος για τη ζωή του στο Σίδνεϊ, που θα συμπεριλαμβάνει αυτή την άγνωστη αλληλογραφία του Ταχτσή με την οικογένεια Plate, τη σχέση του με την Αυστραλία, φωτογραφικό υλικό της τότε εποχής, και πολλές άλλες εκπλήξεις...
Πιστεύετε ότι η πολυσυζητημένη βιογραφία σας για τον Ταχτσή τελικά σας δικαίωσε;
Προσωπικά φρονώ ότι η βιογραφία μου είναι μια ταπεινή κατάθεση η οποία όμως, με τα νέα στοιχεία που προσκομίζει, ανοίγει νέους δρόμους στην έρευνα στο περίπλοκο φαινόμενο-Ταχτσή. Ευελπιστώ ότι κατάφερα να φωτίσω κάποιες σημαντικές, αλλά εν πολλοίς άγνωστες πτυχές της ζωής και, εν μέρει, του έργου ενός απ’ τους πιο παρεξηγημένους κι αμφιλεγόμενους συγγραφείς της μεταπολεμικής μας γραμματείας, ο οποίος πολεμήθηκε όσο κανείς άλλος, όχι μόνο εν ζωή αλλά και μετά θάνατον, αποκαθιστώντας τον στο βάθρο που του αξίζει. Ένιωσα ότι είχα ηθικό χρέος να το κάνω. Διότι ο Ταχτσής μπορεί να πουλούσε το σώμα του, ποτέ όμως δεν πούλησε την ψυχή του. Απεναντίας, επέλεξε και/ή εξαναγκάστηκε να καταφύγει στο πρώτο, προκειμένου να διαφυλάξει αμόλυντη τη δεύτερη – κι αυτό είναι το μεγαλείο του. Απ’ αυτή την άποψη νομίζω ότι υπήρξε αναμφίβολα ένας άνθρωπος με μεγάλο ηθικό ανάστημα, ένας αληθινός ΑΝΔΡΑΣ, όπως τον αποκάλεσε ο κριτικός Κώστας Γεωργουσόπουλος. Τελικά ο Ταχτσής υπήρξε ένας μεγάλος αμαρτωλός, που όμως καθαγιάστηκε με το αθώο αίμα του...
Κύριε Βασιλακάκο, στην 6η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (28-31 Μαΐου 2009), τη σημαντικότερη δηλαδή εκδήλωση βιβλίου στην Ελλάδα, θα παρουσιαστούν τα δύο τελευταία βιβλία σας: η ελληνική μετάφραση της αυτοβιογραφίας του αυστραλού νομπελίστα και φιλέλληνα Πάτρικ Γουάιτ «Ψεγάδια στον καθρέφτη» από τις εκδόσεις “Τυπωθήτω» που κυκλοφόρησε στην Αθήνα στα τέλη του 2008, καθώς και η βιογραφία του «Κώστας Ταχτσής: η αθέατη πλευρά της σελήνης – η ζωή του» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Ηλέκτρα” στην Αθήνα πρόσφατα φέτος. Επίσης στις 10 Ιουνίου στην Αθήνα, στο βιβλιοκαφέ «Έναστρον» της οδού Σόλωνος 101, στην εκδήλωση «Λογοτεχνική Πολυμορφία», θα παρουσιάσουν, μεταξύ άλλων, και το δικό σας λογοτεχνικό έργο διάφοροι γνωστοί κριτικοί. Θα παρευρεθείτε σ’ όλες αυτές τις εκδηλώσεις που γίνονται για σας;
Κύριε Καλλέ, είναι πολύ συγκινητικά και τιμητικά όλα αυτά που γίνονται για μένα και δείχνουν και την απήχηση του έργου μου στην Ελλάδα. Δυστυχώς όμως δεν θα μπορέσω να παρευρεθώ –και το λέω αυτό με πόνο ψυχής –λόγω διαφόρων άλλων υποχρεώσεών μου εδώ. Θα φροντίσω όμως να ανταποκριθώ στις εκδηλώσεις για μένα που θα γίνουν το φθινόπωρο και σε συνέδρια που έχω κληθεί να μιλήσω, κι ελπίζω αυτή τη φορά να τα καταφέρω. Δυστυχώς, οι διαφορετικές εποχές με την Ευρώπη αλλά και η «τυραννία της γεωγραφικής απόστασης» είναι πραγματικό ανάθεμα για εμάς που έχουμε συνεχή πάρε-δώσε με τη γενέτειρα...
Διαβάστε επίσης:
2 σχόλια:
Πολύ ωραία, χαίρομαι!
Κι εγώ χαίρομαι. Μπράβο σου για την ανάρτηση.
Δημοσίευση σχολίου