ΛΟΥΚΑΣ ΣΑΜΑΡΑΣ

O Λουκάς Σαμαράς γεννήθηκε το 1936 στην Καστοριά και έφυγε με τη μητέρα του Τρυγόνα για τη Νέα Υόρκη το 1948, όπου βρισκόταν ήδη ο πατέρας του Δαμιανός. Μολονότι αμερικανός πολίτης από το 1955, η τέχνη του βρίθει στοιχείων που επικαλούνται την καταγωγή του. Έργα του υπάρχουν σε μεγάλης απήχησης συλλογές, μουσεία και ιδρύματα, όπως το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, το Μουσείο Whitney της Νέας Υόρκης, το Ινστιτούτο Τεχνών του Σικάγου, το Μουσείο Τεχνών του Ντένβερ, το ΜUΜΟΚ της Βιέννης κ.ά., ενώ στην Ελλάδα είχαμε δει την αναδρομική του με τίτλο «Περιπέτειες στο Εγώ» στην Εθνική Πινακοθήκη.

Τον Σαμαρά τον απασχολεί πολύ η Ελλάδα- όχι όμως το αν είναι «Έλληνας» με τα δικά μας μέτρα και σταθμά. Η Καστοριά- μέσα από μικρά σύμβολα-αναμνήσεις- κάνει συχνά την εμφάνισή της αλλά ο υβριδισμός είναι συστατικό της αυτοεξέτασης που αποτελεί το έργο του Σαμαρά- σωματικής, ψυχικής, πολιτισμικής. Αν θέλουμε να προσεγγίσουμε το έργο του με στοιχειώδη συνέπεια, πρέπει να αποδεχτούμε ότι είναι απλώς ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης: κρίνεται με τα μέτρα του έργου του, όσο ασυνήθιστο και αν είναι. Ο Λουκάς Σαμαράς, από τη δεκαετία του 1960, έχει δημιουργήσει ένα απολύτως προσωπικό ιδίωμα. Θέμα του είναι o ίδιος του ο εαυτός, τον οποίο παρουσιάζει είτε ευθέως είτε μέσα από έργα-συναρμογές, όπου συγκεντρώνει υλικές αναπαραστάσεις των βιωμάτων του. Πειραματίζεται τόσο πολύ με την εικόνα του ώστε να τη μεταμορφώνει, να την αλλοιώνει, να τη διαλύει ως το σημείο της ακραίας παραμόρφωσης. Χρησιμοποιεί πολυποίκιλα υλικά και τεχνικές όπως παστέλ, χρωματιστά μολύβια, κάρβουνο, λάδι, χάντρες, καθρέφτες και άλλα, με αποτέλεσμα να δημιουργεί έναν εξαιρετικά ιδιότυπο, μοναδικό μικρόκοσμο. Η δημιουργικότητά του είναι στ΄ αλήθεια αστείρευτη, όπως φαίνεται από την πολυμορφία των έργων του: έργα ζωγραφικά, σχέδια, συνθέσεις από ύφασμα, κουτιά, συρμάτινες κατασκευές, έπιπλα, κοσμήματα, εγκαταστάσεις, βίντεο, ταινίες και, κυρίως, φωτογραφία- συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πρώτους καλλιτέχνες που διερεύνησαν όλες τις πιθανότητες επεξεργασίας των polaroids, με διασημότερη τη σειρά «Αutopolaroids» την οποία δημιούργησε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Αυγουστίνος Ζενάκος (Το Βήμα, 2/2009)

Loukas Samaras (Greece)