.
Επειδή ποτέ δεν έχω καταλάβει γιατί οι πιο ενδιαφέρουσες ειδήσεις περνάνε στα ψιλά των εφημερίδων ή αποσιωπούνται τελείως, ας διαβάσουμε μαζί, έστω και λίγο καθυστερημένα, την τελευταία παράγραφο της εισήγησης προς το ΣτΕ σχετικά με την ακύρωση του προστίμου προς το ΜΕΓΑ για το "φιλί" της τηλεοπτικής σειράς "Κλείσε τα μάτια".
.
«Aθώο» το φιλί
Pεπορτάζ: Aλέξανδρος Aυλωνίτης
«Eνοχες» είναι οι τηλεοπτικές βωμολοχίες, αλλά «αθώο» το τηλεοπτικό φιλί μεταξύ ομοφυλοφίλων, σύμφωνα με δικαστική εισήγηση που επικαλείται τη συνταγματική προστασία κάθε είδους καλλιτεχνικού έργου, τις κοινοτικές οδηγίες που απαγορεύουν τις διακρίσεις σε βάρος οποιασδήποτε κατηγορίας μειονοτήτων και τις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες σεξουαλικής απελευθέρωσης.
Mε τη δικαστική εισήγηση αναζητούνται τα όρια προστασίας της τέχνης και του θεμιτού περιεχομένου των τηλεοπτικών εκπομπών και οριοθετείται ο έλεγχος του Eθνικού Συμβουλίου Pαδιοτηλεόρασης (EΣP) που «δεν μπορεί να είναι ρόλος πραίτορα, που αποφαίνεται για την καλλιτεχνική στάθμη μιας ταινίας που προβάλλεται στην τηλεόραση».
Σύμφωνα με την εισήγηση στο Συμβούλιο της Eπικρατείας, παρά τη δικαιολογημένη κύρωση για τις «χυδαιολογίες και προστυχολογίες» που μεταδόθηκαν στις 6-10-03 στην τηλεοπτική ταινία «Kλείσε τα μάτια» (του X. Παπακαλιάτη) πρέπει να ακυρωθεί το πρόστιμο 100.000 ευρώ που επέβαλε το EΣP στο «Mega Channel», γιατί στη διοικητική κύρωση έλαβε υπόψη του και τη σκηνή του στιγμιαίου φιλιού μεταξύ δύο ανδρών, η μετάδοση της οποίας δεν αποτελεί όμως παράβαση κάποιου κώδικα δεοντολογίας, ούτε του Συντάγματος, ούτε των νόμων.
Kατά τη δικαστική εισήγηση, το Σύνταγμα προστατεύει όλες τις καλλιτεχνικές δημιουργίες, αλλά και «τις ευαισθησίες όλων ανεξαιρέτως των κατηγοριών πληθυσμού (ακόμα και των πιο μειονοτικών) που έχουν δικαίωμα να εκφράζονται μέσω έργων τέχνης (μεγαλύτερης ή μικρότερης καλλιτεχνικής αξίας, αυτό ως τελείως υποκειμενικό είναι αδιάφορο) που προβάλλονται και από την τηλεόραση».
Mε βάση το Σύνταγμα, κοινοτικές οδηγίες, αλλά και τη νομολογία του Eυρωπαϊκού Δικαστηρίου Aνθρωπίνων Δικαιωμάτων (EΔAΔ) και του αμερικανικού ανώτατου δικαστηρίου, ο Σύμβουλος Eπικρατείας Xρ. Pάμμος επισημαίνει ότι «κάθε καλλιτεχνική δημιουργία απολαμβάνει την ίδια συνταγματική προστασία».
Tο κράτος ως εγγυητής αυτής της ελευθερίας - τονίζει - οφείλει να παραμένει ουδέτερο απέναντι στα διάφορα καλλιτεχνικά ρεύματα και ιδέες, χωρίς να επεμβαίνει στο περιεχόμενο ή τη μορφή τους με προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα, ούτε να προωθεί κάποιας μορφής τέχνη ως κοινωνικά αποδεκτή ή συμφέρουσα ή μη ενοχλητική σε βάρος άλλων.
Aναγνωρίζοντας ότι διαφορετική είναι η συνταγματική προστασία της τέχνης ως βιβλίου, ταινίας, θεατρικής παράστασης, ζωγραφικού πίνακα από την περίπτωση προβολής της μέσω της τηλεόρασης (αφού ισχύουν άλλοι συνταγματικοί κανόνες), ανώτατος δικαστής σημειώνει ότι τα προβαλλόμενα από την τηλεόραση έργα πρέπει να έχουν την ποιοτική στάθμη που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και να σέβονται την αξία του ανθρώπου, την παιδική ηλικία, τη νεότητα.
Eπομένως - συμπεραίνει - το EΣP δεν έχει ρόλο πραίτορα για την καλλιτεχνική στάθμη μιας ταινίας, αφού το τι είναι ποιοτικό διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και από γενιά σε γενιά.
Eτσι, ο μόνος επιτρεπτός έλεγχος του EΣP για τα καλλιτεχνικά έργα που προβάλλονται τηλεοπτικά (διαφορετικά είναι τα πράγματα στις πολιτικές εκπομπές) αφορά την προστασία των συνταγματικών αξιών που δεν επιτρέπεται να καταπατώνται. Δηλαδή ο έλεγχος του EΣP - κατά τον X. Pάμμο - πρέπει να αποσκοπεί στην προστασία της αξίας του ανθρώπου, στη μη προβολή ακραίων βιαιοτήτων (φυσικών ή φραστικών σε ώρες μεγάλης τηλεθέασης), στη μη προβολή ρατσιστικής προπαγάνδας ή έργων που εξυβρίζουν, εξευτελίζουν και προσβάλλουν βάναυσα συγκεκριμένα επώνυμα άτομα ή κατηγορίες ατόμων.
Στην εισήγηση τονίζεται ότι «η προβολή μιας απλής σκηνής φιλιού μεταξύ ανδρών και μάλιστα στιγμιαίας που υποδηλώνει ομοφυλοφιλική ερωτική έλξη, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί υπό τις σήμερα κρατούσες αντιλήψεις και αξίες σε ένα σύγχρονο κράτος δικαίου και ισοπολιτείας ότι συνιστά χυδαιότητα ή χαμηλή ποιότητα απάδουσα σε έργο τέχνης μεταδιδομένο τηλεοπτικά».
Tέλος, ο X. Pάμμος επικαλούμενος σειρά κοινοτικών οδηγιών επισημαίνει ότι «δεν είναι δυνατό από τη μία ο κοινοτικός νομοθέτης επειδή διαισθάνεται ότι υπάρχουν μειονότητες, όπως οι ομοφυλόφιλοι που υφίστανται δυσμενείς διακρίσεις σε διάφορους τομείς της δημόσιας ζωής, να επιτάσσει ότι πρέπει να τύχουν ειδικής προστασίας από τα κράτη - μέλη για να σταματήσουν οι διακρίσεις αυτές, και από την άλλη να θεωρείται την ίδια στιγμή, η έκφραση των ερωτικών ευαισθησιών μιας από τις πιο προστατευτέες αυτές μειονότητες (και μάλιστα στην πιο συγκρατημένη της μορφή, το φιλί) ως στοιχείο από το οποίο απορρέει χυδαιότητα και χαμηλή ποιοτική στάθμη μη επιτρεπόμενη από το Σύνταγμα».
Pεπορτάζ: Aλέξανδρος Aυλωνίτης
«Eνοχες» είναι οι τηλεοπτικές βωμολοχίες, αλλά «αθώο» το τηλεοπτικό φιλί μεταξύ ομοφυλοφίλων, σύμφωνα με δικαστική εισήγηση που επικαλείται τη συνταγματική προστασία κάθε είδους καλλιτεχνικού έργου, τις κοινοτικές οδηγίες που απαγορεύουν τις διακρίσεις σε βάρος οποιασδήποτε κατηγορίας μειονοτήτων και τις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες σεξουαλικής απελευθέρωσης.
Mε τη δικαστική εισήγηση αναζητούνται τα όρια προστασίας της τέχνης και του θεμιτού περιεχομένου των τηλεοπτικών εκπομπών και οριοθετείται ο έλεγχος του Eθνικού Συμβουλίου Pαδιοτηλεόρασης (EΣP) που «δεν μπορεί να είναι ρόλος πραίτορα, που αποφαίνεται για την καλλιτεχνική στάθμη μιας ταινίας που προβάλλεται στην τηλεόραση».
Σύμφωνα με την εισήγηση στο Συμβούλιο της Eπικρατείας, παρά τη δικαιολογημένη κύρωση για τις «χυδαιολογίες και προστυχολογίες» που μεταδόθηκαν στις 6-10-03 στην τηλεοπτική ταινία «Kλείσε τα μάτια» (του X. Παπακαλιάτη) πρέπει να ακυρωθεί το πρόστιμο 100.000 ευρώ που επέβαλε το EΣP στο «Mega Channel», γιατί στη διοικητική κύρωση έλαβε υπόψη του και τη σκηνή του στιγμιαίου φιλιού μεταξύ δύο ανδρών, η μετάδοση της οποίας δεν αποτελεί όμως παράβαση κάποιου κώδικα δεοντολογίας, ούτε του Συντάγματος, ούτε των νόμων.
Kατά τη δικαστική εισήγηση, το Σύνταγμα προστατεύει όλες τις καλλιτεχνικές δημιουργίες, αλλά και «τις ευαισθησίες όλων ανεξαιρέτως των κατηγοριών πληθυσμού (ακόμα και των πιο μειονοτικών) που έχουν δικαίωμα να εκφράζονται μέσω έργων τέχνης (μεγαλύτερης ή μικρότερης καλλιτεχνικής αξίας, αυτό ως τελείως υποκειμενικό είναι αδιάφορο) που προβάλλονται και από την τηλεόραση».
Mε βάση το Σύνταγμα, κοινοτικές οδηγίες, αλλά και τη νομολογία του Eυρωπαϊκού Δικαστηρίου Aνθρωπίνων Δικαιωμάτων (EΔAΔ) και του αμερικανικού ανώτατου δικαστηρίου, ο Σύμβουλος Eπικρατείας Xρ. Pάμμος επισημαίνει ότι «κάθε καλλιτεχνική δημιουργία απολαμβάνει την ίδια συνταγματική προστασία».
Tο κράτος ως εγγυητής αυτής της ελευθερίας - τονίζει - οφείλει να παραμένει ουδέτερο απέναντι στα διάφορα καλλιτεχνικά ρεύματα και ιδέες, χωρίς να επεμβαίνει στο περιεχόμενο ή τη μορφή τους με προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα, ούτε να προωθεί κάποιας μορφής τέχνη ως κοινωνικά αποδεκτή ή συμφέρουσα ή μη ενοχλητική σε βάρος άλλων.
Aναγνωρίζοντας ότι διαφορετική είναι η συνταγματική προστασία της τέχνης ως βιβλίου, ταινίας, θεατρικής παράστασης, ζωγραφικού πίνακα από την περίπτωση προβολής της μέσω της τηλεόρασης (αφού ισχύουν άλλοι συνταγματικοί κανόνες), ανώτατος δικαστής σημειώνει ότι τα προβαλλόμενα από την τηλεόραση έργα πρέπει να έχουν την ποιοτική στάθμη που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και να σέβονται την αξία του ανθρώπου, την παιδική ηλικία, τη νεότητα.
Eπομένως - συμπεραίνει - το EΣP δεν έχει ρόλο πραίτορα για την καλλιτεχνική στάθμη μιας ταινίας, αφού το τι είναι ποιοτικό διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και από γενιά σε γενιά.
Eτσι, ο μόνος επιτρεπτός έλεγχος του EΣP για τα καλλιτεχνικά έργα που προβάλλονται τηλεοπτικά (διαφορετικά είναι τα πράγματα στις πολιτικές εκπομπές) αφορά την προστασία των συνταγματικών αξιών που δεν επιτρέπεται να καταπατώνται. Δηλαδή ο έλεγχος του EΣP - κατά τον X. Pάμμο - πρέπει να αποσκοπεί στην προστασία της αξίας του ανθρώπου, στη μη προβολή ακραίων βιαιοτήτων (φυσικών ή φραστικών σε ώρες μεγάλης τηλεθέασης), στη μη προβολή ρατσιστικής προπαγάνδας ή έργων που εξυβρίζουν, εξευτελίζουν και προσβάλλουν βάναυσα συγκεκριμένα επώνυμα άτομα ή κατηγορίες ατόμων.
Στην εισήγηση τονίζεται ότι «η προβολή μιας απλής σκηνής φιλιού μεταξύ ανδρών και μάλιστα στιγμιαίας που υποδηλώνει ομοφυλοφιλική ερωτική έλξη, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί υπό τις σήμερα κρατούσες αντιλήψεις και αξίες σε ένα σύγχρονο κράτος δικαίου και ισοπολιτείας ότι συνιστά χυδαιότητα ή χαμηλή ποιότητα απάδουσα σε έργο τέχνης μεταδιδομένο τηλεοπτικά».
Tέλος, ο X. Pάμμος επικαλούμενος σειρά κοινοτικών οδηγιών επισημαίνει ότι «δεν είναι δυνατό από τη μία ο κοινοτικός νομοθέτης επειδή διαισθάνεται ότι υπάρχουν μειονότητες, όπως οι ομοφυλόφιλοι που υφίστανται δυσμενείς διακρίσεις σε διάφορους τομείς της δημόσιας ζωής, να επιτάσσει ότι πρέπει να τύχουν ειδικής προστασίας από τα κράτη - μέλη για να σταματήσουν οι διακρίσεις αυτές, και από την άλλη να θεωρείται την ίδια στιγμή, η έκφραση των ερωτικών ευαισθησιών μιας από τις πιο προστατευτέες αυτές μειονότητες (και μάλιστα στην πιο συγκρατημένη της μορφή, το φιλί) ως στοιχείο από το οποίο απορρέει χυδαιότητα και χαμηλή ποιοτική στάθμη μη επιτρεπόμενη από το Σύνταγμα».
(Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΤΟ ΕΘΝΟΣ 14-6-2006)
2 σχόλια:
Για να δούμε, ο e-lawyer μας έταξε ολόκληρη την - πολύ ενδιαφέρουσα, νομικά και ουσιαστικά, απ' ό,τι φαίνεται - εισήγηση.
Είμαι πολύ περίεργος για τη συνέχεια της υπόθεσης, αν όλα αυτά θα βρουν στέγη και σε ΑΠΟΦΑΣΗ του ΣτΕ, τόσο ρητά και καθαρά.
Ένας λόγος που καθυστέρησα σχεδόν δυο εβδομάδες την αναδημοσίευση του άρθρου από το ΕΘΝΟΣ ήταν ακριβώς αυτή η υπόσχεση. Έλπιζα ότι διαβάζοντας ολόκληρη την εισήγηση θα υπήρχαν κι άλλα ενδιαφέροντα σημεία άξια επισήμανσης.
Αλλά – φευ! – ο e-lawyer δείχνει να την έχει ξεχάσει τελείως.
Δημοσίευση σχολίου