9 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ. ΠΟΛΥΕΥΚΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ

Ο Πολύευκτος, ου πάθος τομή Λόγε,
Πολλής δι᾽ ευχής, είχε σού παθείν χάριν.
Αμφ’ ενάτην Πολύευκτε τομή μέγα δώκέ σου εύχος.

Στη Μελιτινή της Αρμενίας, τον 3ο αιώνα, στα χρόνια του Δεκίου και του Βαλεριανού βρίσκονταν δύο φίλοι: ο Νέαρχος και ο Πολύευκτος. Και οι δύο ήταν αξιωματικοί – ο Νέαρχος βαπτισμένος, ο Πολύευκτος αβάπτιστος. Όταν έφθασε η διαταγή του αυτοκράτορα για να εξαπολυθεί διωγμός κατά των χριστιανών, ο Νέαρχος προετοιμάστηκε να πεθάνει. Όμως η λύπη του ήταν μεγάλη διότι ο φίλος του Πολύευκτος δεν είχε γίνει ακόμα χριστιανός. Και του λέγει ο Πολύευκτος: -Μη φοβάσαι. Δεν πρόκειται να σ’ αφήσω. Ούτε θα χωρισθούμε. Τον Χριστό, πού μου Τον διδάσκεις τόσο απαλά και πειστικά, Τον αγαπώ όπως και σύ! Δυνατά. Πίστεψέ με! Τον είδα απόψε σε όραμα. Τον είδα μέσα σε φως πού μου έπαιρνε τη στρατιωτική στολή και μ’ έντυνε με μια αλλιώτικη ολοφώτεινη στολή. Και δίπλα μου με περίμενε ένα φτερωτό άλογο…

Οι καλοδιάθετες ψυχές δέχονται αποκαλύψεις από τον Θεό. Και είναι έτοιμες με θαυμαστή απλότητα να υπακούουν σ’ Αυτόν. Τέτοια ψυχή και καρδιά διέθετε ο Πολύευκτος.

Ο Νέαρχος μυστικά προσευχόταν στο Θεό να στηρίξει τα βήματα του κατηχουμένου φίλου του. Και δοξολογούσε τον ύψιστο Κύριο, πού ενίσχυε με πλούσια χάρη την αδελφική φιλία και των δύο. Χάρη πού φαινόταν σε όσα ζούσε και έλεγε ο Πολύευκτος κείνες τις ώρες:

–Ο νους μου είναι προσηλωμένος στον ουρανό. Τα μάτια μου στραμμένα σε ένα μόνο πρόσωπο: τον Ιησού Χριστό! Τη λαμπρότητά του τη νιώθω στα βάθη της ψυχής μου. Δεν θέλω τίποτα άλλο εκτός από τον αληθινό Θεό.

Έτρεξε στον τόπο της ομολογίας, όπου ήταν ανηρτημένη η δικτατορική διαταγή του αυτοκράτορα. Την απέσπασε και έτρεξε προς τους ιερείς που κρατούσαν τα είδωλα και τα συνέτριψε. Αμέσως τον συνέλαβαν ως ιερόσυλο και τον μαστίγωσαν ανελέητα. Ο πεθερός του Φήλιξ, πού ήταν και διοικητής της επαρχίας, μάταια προσπάθησε να τον μεταπείσει . Με χαρά ο Μάρτυς άκουσε την τελική απόφαση ότι θα θανατωθεί με αποκεφαλισμό «διά ξίφους».  Όταν τον έφεραν στον τόπο του Μαρτυρίου του ο Πολύευκτος ενίσχυσε τους παρευρισκόμενους χριστιανούς και βλέποντας τον Νέαρχο του φώναξε περιχαρής, «Σώσε τον εαυτό σου αγαπημένε μου! Θυμήσου τον όρκο της αγάπης ανάμεσά μας». Και του υποσχέθηκε ότι θα τον θυμάται για πάντα στον ουρανό και θα προσεύχεται γι’ αυτόν. Ειρηνικός έγειρε το κεφάλι του στο σπαθί του δημίου. Οι χριστιανοί πήραν το πολύαθλο σώμα, το έθαψαν και πάνω στον τάφο έφτιαξαν ναό, που περιέλαβε και τον τάφο του. Κι έκαμε θαύματα και εμφανίζετο σε πολλούς και τους βοηθούσε κι σκέπαζε και την περιοχή. Αργότερα, τελειώθηκε ως μάρτυρας Χριστού ολοκαυτωθείς στην πυρά και ο άγιος Νέαρχος, ο οποίος μνημονεύεται στις 22 Απριλίου.

”Οι ψυχές τους πήγαν στον Κύριο. Τα ιερά τους λείψανα, τα υπόλοιπα, δηλαδή, της οντότητός τους, έμεναν εδώ. Και τα έχουμε για ευλογία. Κι ο αγιασμός πέρασε σε όλη τους την ύπαρξη. Και τα ιερά οστέα τους, όπως λέει ο Μέγας Βασίλειος, αναδίδουν τη χάρη του Χριστού και τη δύναμη και τη θαυματουργική του δράση.” (Αρχιμ. Ανανίας Κουστένης, Χειμερινό συναξάρι, τ. Α΄,σ. 142-144)

Απολυτίκιον Αγίου Πολυεύκτου

Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.
Μυηθείς ουρανόθεν ευσέβειας την έλλαμψιν, ώφθης στρατιώτης γενναίος, του Σωτήρος Πολύευκτε και ξίφει εκτμηθείς την κεφαλήν, Μαρτύρων ηριθμήθης τοις χοροίς, μεθ’ ων πρέσβευε θεόφρον διά παντός, υπέρ των εκβοώντων σοι, δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω δωρουμένω διά σού, πάσι τα κρείττονα.

Ωδή δ’, Κανών του Αγίου Μάρτυρος Ήχος πλ. δ’ Θεοφάνους

Ο γλυκασμός, της ευσεβείας ηδύνθη σοι· επτερώθης, θείας αγαπήσεως, τω καθαρώ και ειλικρινεί, πόθω τετρωμένος, και έρωτι πυρπολούμενος, της άνω Βασιλείας, μελωδείς τω Δεσπότη· Τη δυνάμει σου δόξα Φιλάνθρωπε.

Υπερφυεί, ομοφροσύνη συνδούμενος, τω Νεάρχω, τούτου τε τοις ρήμασι, κατηχηθείς, προς την ευσεβή, πίστιν της Τριάδος, θέοφρον Μάρτυς Πολύευκτε, της όντως πολυεύκτου, και της πεποθημένης, ηξιώθης Μαρτύρων φαιδρότητος.

Ωδή ε’, Κανών του Αγίου Μάρτυρος Ήχος πλ. δ’

Μεμυσταγωγημένος, τα της θείας όψεως θεία μυστήρια, σταθερά τη γνώμη, προς τελείους αγώνες εχώρησας· και τροπαιοφόρος, αναδειχθείς των ακηράτων, ηξιώθης στεφάνων Πολύευκτε.

(iconandlight.wordpress.com)