ΚΑΤΙ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΚΑΛΑ - 8

Κ έβιν Σπέισι: Καταπάτηση

Μιχάλης Τσιντσίνης (kathimerini.gr, 29/12/2018)

Λέει ότι νιώθει ανέλπιστα καλά, παρά τον θάνατό του. Το λέει υποδυόμενος τον Φρανκ Αντεργουντ, τον αντιήρωα του «House of Cards». Αλλά η αλήθεια είναι ότι και ο ίδιος ο Κέβιν Σπέισι δικαιούται να μιλάει σαν νεκρός. Αυτό που υφίσταται τον τελευταίο χρόνο μοιάζει με κοινωνικό θάνατο.

Αντιμέτωπος με δεκάδες καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση, ο ηθοποιός έδωσε στη δημοσιότητα το βίντεο μιας λοξής (μη) απολογίας, λίγες ώρες αφότου έγινε γνωστό ότι θα αντιμετωπίσει κατηγορίες για πρώτη φορά και στο δικαστήριο. Ποινή, ωστόσο, του έχει ήδη επιβληθεί. Εχει εξοστρακιστεί επαγγελματικά από παντού. Σενάρια ξαναγράφτηκαν χωρίς αυτόν. Ενα φιλμ στο οποίο πρωταγωνιστούσε, και ήταν σχεδόν τελειωμένο, ξαναγυρίστηκε χωρίς αυτόν.

Δεν χρειάζεται να πει κανείς πού παραπέμπει η μέθοδος του «καθαρισμού» της εικόνας από μιαρά πρόσωπα, τα οποία έχουν πέσει σε δυσμένεια. Παραπέμπει στο καθεστώς που πρώτα καταδίκαζε και μετά σκηνοθετούσε τη δίκη μόνο ως θέατρο διαπόμπευσης του ήδη καταδικασμένου.

Εδώ βέβαια δεν έχουμε να κάνουμε με καθεστώς, αλλά με κίνημα. Το κίνημα, αν και μόλις ενάμισι έτους, παρουσιάζει ήδη ως επιτεύγματά του τη χειραφέτηση των θυμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης από τον φόβο· και μια αργή, αλλά αισθητή αλλαγή στους κώδικες συμπεριφοράς, όχι μόνο στη σόου μπιζ, αλλά σε όλους τους χώρους εργασίας.

Η σημασία αυτής της αλλαγής δικαιολογεί για κάποιους και τη σπουδή με την οποία αποκεφαλίζονται προσωπικότητες του βεληνεκούς του Σπέισι. Κάθε επανάσταση θα έχει, λένε, αναπόφευκτα και τις υπερβολές της. Ο σκοπός είναι πολύ ιερός για να σταθμίσει τα μέσα – για να σταθμίσει, ας πούμε, τη διαφορά μεταξύ προσβολής και παρενόχλησης, μεταξύ ασελγούς πράξης και βιασμού.

Στήνοντας κάτι πολύ βολικότερο, αλλά και πολύ πιο προκλητικό, από μια δικανική απολογία, ο Σπέισι μοιάζει να αναμετράται ακριβώς με αυτήν τη λογική της επαναστατικής ηθικής. Το τρίλεπτο βίντεο είναι μια απόπειρα να καταπατηθούν τα όρια μεταξύ τέχνης και πραγματικότητας.

Ο αδίστακτος εξουσιαστής παρουσιάζεται αυτογελοιοποιούμενος, στην κουζίνα του, φορώντας μια ποδιά με αγιοβασιλάκια. Ο ρόλος λέει αυτά που εννοεί ο ηθοποιός. Και κηρύττει όχι πίστη, αλλά δυσπιστία. Τι είναι αλήθεια; Και τι είναι μυθοπλασία; Πότε μιλάει ο κατηγορούμενος; Και πότε η μάσκα του;

Λένε ότι ο Σπέισι καταχράται την υποκριτική του μαεστρία για να γλιστρήσει από τις κατηγορίες. Θολώνει σκόπιμα τη δική του κακία, κρύβοντάς την πίσω από την κακία του ρόλου του.

Το μήνυμα, πάντως, μπορεί να διαβαστεί και ανεξάρτητα από την προσωπική ποινική ευθύνη του αποστολέα του: Η πραγματικότητα δεν είναι ποτέ όπως την παρουσιάζουν τα μονοπώλια των βεβαιοτήτων. Η ζωή δεν είναι ηθικά μονόχρωμη.