Πίστη
Είναι αναντίρρητα προικισμένος ο Γερμανός σκηνοθέτης Μπουρχάν Κουρμπανί, γιος Αφγανών μεταναστών, γεννημένος στη Γερμανία πριν 31 χρόνια. Εξαιρετικό το ξεκίνημά του με την πρώτη, μεγάλου μήκους ταινία του «Πίστη» - η οποία τυγχάνει να είναι και η πτυχιακή του εργασία. Σε επίπεδο αισθητικής και τεχνικής η «Πίστη» βρίσκεται αναμφισβήτητα πολύ πιο πάνω από το μέσο όρο αντίστοιχων παραγωγών.
Στην καταθλιπτική, πίσω πλευρά του λαμπερού Βερολίνου κινούνται οι τρεις νεαροί πρωταγωνιστές της ταινίας, γεννημένοι στη Γερμανία, ξένης καταγωγής και μουσουλμανικού θρησκεύματος. Οι ήρωες πασχίζουν να συμφιλιώσουν την πολιτισμική τους ταυτότητα που συνίσταται και από αξίες και αρχές, απόρροια μιας «άλλης» πίστης, στην πραγματικότητα ενός ομογενοποιημένα μεταμοντέρνου δυτικού τρόπου ζωής που πιέζει τους πάντες και τα πάντα, σαν κλοιός ασφυκτικός. Ο Ισμαήλ, τουρκικής καταγωγής, είναι αστυνομικός παντρεμένος με Γερμανίδα και πατέρας ενός αγοριού. Σε μια έφοδο των αστυνομικών αρχών σε αποθήκη, για έλεγχο μαύρης εργασίας, ξαναβλέπει την Λέιλα, μια παράνομη μετανάστρια. Αναζωπυρώνεται η έλξη που αισθάνεται γι' αυτήν κι εμφανίζεται έτοιμος να τινάξει στον αέρα την οικογενειακή και την επαγγελματική του ζωή ... Ο Σάμι, νεαρός νιγηριανής καταγωγής, προσπαθεί απεγνωσμένα να γραπωθεί από τις απαντήσεις του ιμάμη, ώστε να μπορέσει να διαχειριστεί τις ηθικές επιταγές της πίστης του (ό,τι τέλος πάντων εκτιμά ως τέτοιες) σε συνδυασμό με την ερωτική του επιθυμία για έναν ομοφυλόφιλο νεαρό συνάδελφό του στην κρεαταγορά. Η σπουδάστρια Μαριάμ, κόρη του ιμάμη της περιοχής, αισθάνεται να έρχονται τα πάνω κάτω στη ζωή της, να την πνίγουν οι τύψεις, δεν κατορθώνει να συγχωρήσει τον εαυτό της για την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη της και βυθίζεται όλο και περισσότερο στο θρησκευτικό φανατισμό.
Οι τρεις κεντρικοί ρόλοι της ταινίας βρίσκονται μπροστά σε αποφασιστικά για τη ζωή τους ηθικά διλήμματα που άπτονται της διαμορφωμένης τους κοινωνικής και όχι θρησκευτικής συνείδησης. Ο Ισμαήλ έχει εμμονές με την, προ τριών ετών, έγκυο γυναίκα που η σφαίρα από το αστυνομικό του όπλο βρήκε την κοιλιά, κάνοντάς την να χάσει το παιδί της. Ο Ισμαήλ που έχει δικό του παιδί, πνίγεται στις τύψεις για τον ανείπωτο πόνο που της προκάλεσε και είναι έτοιμος να τινάξει τη ζωή του στον αέρα για να επανορθώσει. Οταν η γυναίκα σε ανύποπτο χρόνο του εξομολογείται ότι το παιδί στην κοιλιά της το μισούσε, δεν ήξερε πώς να το ξεφορτωθεί κι εκείνος, σαν από μηχανής θεός, έδωσε λύση στο πρόβλημά της ο Ισμαήλ λυτρώνεται από το δικό του χρέος. Ο Σάμι διερευνά ουσιαστικά το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας υπό το πρίσμα των δικών του, ηθικών αντιλήψεων οι οποίες βεβαίως διαμορφώθηκαν και από το Ισλάμ. Το ίδιο και η Μαριάμ. Τα 'χει με τον εαυτό της. Πληρώνει ακριβά με την υγεία της την αλόγιστη επιμονή της να προβεί σε κομπογιαννίτικη άμβλωση, κάτι που τώρα ανάγει σε τιμωρία από τον Θεό και για εξιλέωση περνά - μοιάζει παροδικά - στη θρησκευτική ακρότητα.
Ο Κουρμπανί καταγράφει με διάθεση ειλικρίνειας μια κοινωνική αλλά και ιστορική πραγματικότητα. Περιγράφει μια κοινότητα - από τις μυριάδες, διάσπαρτες ανά την Ευρώπη - που διανύει τα διάφορα στάδια ενσωμάτωσης σε έναν διαφορετικό «κόσμο». Σκιαγραφεί ένα πορτρέτο της γερμανικής κοινωνίας που δίνει την αίσθηση ότι κυοφορεί μετατοπίσεις και μεταβολές. Η προσέγγιση του θέματος παρουσιάζει πραγματικό ενδιαφέρον ιδιαίτερα λόγω των αντιφάσεων που καταγράφονται. Η αφήγηση τείνει αφενός προς κεντρομόλο ενδοσκόπηση των «προβλημάτων» που τίθενται και αφετέρου καλλιεργεί φυγόκεντρες διαστάσεις που με τη σειρά τους πολλαπλασιάζουν θέματα και ερωτηματικά.
Ο Κουρμπανί με τον παγωμένο - κυριολεκτικά και μεταφορικά - ρεαλισμό του, αποδεικνύει πως ό,τι μεγαλύτερο έχει να επιδείξει με αυτήν την πρώτη του ταινία, κρύβεται στην κινηματογραφική του γλώσσα και στην αφηγηματική μορφή που έδωσε στο επίτευγμά του.
Παίζουν: Μαριάμ Ζαρί, Ιερεμίας Ατσεαμπόνγκ, Κάρλο Λιούμπεκ, Μαρίγια Σκάρισιτς, Σεργκέι Μόγια, Βεντάτ Εριντσίν, Αννε Ράτε-Πόλε, κ.ά. (Ριζοσπάστης, 2/2011)
Είναι αναντίρρητα προικισμένος ο Γερμανός σκηνοθέτης Μπουρχάν Κουρμπανί, γιος Αφγανών μεταναστών, γεννημένος στη Γερμανία πριν 31 χρόνια. Εξαιρετικό το ξεκίνημά του με την πρώτη, μεγάλου μήκους ταινία του «Πίστη» - η οποία τυγχάνει να είναι και η πτυχιακή του εργασία. Σε επίπεδο αισθητικής και τεχνικής η «Πίστη» βρίσκεται αναμφισβήτητα πολύ πιο πάνω από το μέσο όρο αντίστοιχων παραγωγών.
Στην καταθλιπτική, πίσω πλευρά του λαμπερού Βερολίνου κινούνται οι τρεις νεαροί πρωταγωνιστές της ταινίας, γεννημένοι στη Γερμανία, ξένης καταγωγής και μουσουλμανικού θρησκεύματος. Οι ήρωες πασχίζουν να συμφιλιώσουν την πολιτισμική τους ταυτότητα που συνίσταται και από αξίες και αρχές, απόρροια μιας «άλλης» πίστης, στην πραγματικότητα ενός ομογενοποιημένα μεταμοντέρνου δυτικού τρόπου ζωής που πιέζει τους πάντες και τα πάντα, σαν κλοιός ασφυκτικός. Ο Ισμαήλ, τουρκικής καταγωγής, είναι αστυνομικός παντρεμένος με Γερμανίδα και πατέρας ενός αγοριού. Σε μια έφοδο των αστυνομικών αρχών σε αποθήκη, για έλεγχο μαύρης εργασίας, ξαναβλέπει την Λέιλα, μια παράνομη μετανάστρια. Αναζωπυρώνεται η έλξη που αισθάνεται γι' αυτήν κι εμφανίζεται έτοιμος να τινάξει στον αέρα την οικογενειακή και την επαγγελματική του ζωή ... Ο Σάμι, νεαρός νιγηριανής καταγωγής, προσπαθεί απεγνωσμένα να γραπωθεί από τις απαντήσεις του ιμάμη, ώστε να μπορέσει να διαχειριστεί τις ηθικές επιταγές της πίστης του (ό,τι τέλος πάντων εκτιμά ως τέτοιες) σε συνδυασμό με την ερωτική του επιθυμία για έναν ομοφυλόφιλο νεαρό συνάδελφό του στην κρεαταγορά. Η σπουδάστρια Μαριάμ, κόρη του ιμάμη της περιοχής, αισθάνεται να έρχονται τα πάνω κάτω στη ζωή της, να την πνίγουν οι τύψεις, δεν κατορθώνει να συγχωρήσει τον εαυτό της για την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη της και βυθίζεται όλο και περισσότερο στο θρησκευτικό φανατισμό.
Οι τρεις κεντρικοί ρόλοι της ταινίας βρίσκονται μπροστά σε αποφασιστικά για τη ζωή τους ηθικά διλήμματα που άπτονται της διαμορφωμένης τους κοινωνικής και όχι θρησκευτικής συνείδησης. Ο Ισμαήλ έχει εμμονές με την, προ τριών ετών, έγκυο γυναίκα που η σφαίρα από το αστυνομικό του όπλο βρήκε την κοιλιά, κάνοντάς την να χάσει το παιδί της. Ο Ισμαήλ που έχει δικό του παιδί, πνίγεται στις τύψεις για τον ανείπωτο πόνο που της προκάλεσε και είναι έτοιμος να τινάξει τη ζωή του στον αέρα για να επανορθώσει. Οταν η γυναίκα σε ανύποπτο χρόνο του εξομολογείται ότι το παιδί στην κοιλιά της το μισούσε, δεν ήξερε πώς να το ξεφορτωθεί κι εκείνος, σαν από μηχανής θεός, έδωσε λύση στο πρόβλημά της ο Ισμαήλ λυτρώνεται από το δικό του χρέος. Ο Σάμι διερευνά ουσιαστικά το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας υπό το πρίσμα των δικών του, ηθικών αντιλήψεων οι οποίες βεβαίως διαμορφώθηκαν και από το Ισλάμ. Το ίδιο και η Μαριάμ. Τα 'χει με τον εαυτό της. Πληρώνει ακριβά με την υγεία της την αλόγιστη επιμονή της να προβεί σε κομπογιαννίτικη άμβλωση, κάτι που τώρα ανάγει σε τιμωρία από τον Θεό και για εξιλέωση περνά - μοιάζει παροδικά - στη θρησκευτική ακρότητα.
Ο Κουρμπανί καταγράφει με διάθεση ειλικρίνειας μια κοινωνική αλλά και ιστορική πραγματικότητα. Περιγράφει μια κοινότητα - από τις μυριάδες, διάσπαρτες ανά την Ευρώπη - που διανύει τα διάφορα στάδια ενσωμάτωσης σε έναν διαφορετικό «κόσμο». Σκιαγραφεί ένα πορτρέτο της γερμανικής κοινωνίας που δίνει την αίσθηση ότι κυοφορεί μετατοπίσεις και μεταβολές. Η προσέγγιση του θέματος παρουσιάζει πραγματικό ενδιαφέρον ιδιαίτερα λόγω των αντιφάσεων που καταγράφονται. Η αφήγηση τείνει αφενός προς κεντρομόλο ενδοσκόπηση των «προβλημάτων» που τίθενται και αφετέρου καλλιεργεί φυγόκεντρες διαστάσεις που με τη σειρά τους πολλαπλασιάζουν θέματα και ερωτηματικά.
Ο Κουρμπανί με τον παγωμένο - κυριολεκτικά και μεταφορικά - ρεαλισμό του, αποδεικνύει πως ό,τι μεγαλύτερο έχει να επιδείξει με αυτήν την πρώτη του ταινία, κρύβεται στην κινηματογραφική του γλώσσα και στην αφηγηματική μορφή που έδωσε στο επίτευγμά του.
Παίζουν: Μαριάμ Ζαρί, Ιερεμίας Ατσεαμπόνγκ, Κάρλο Λιούμπεκ, Μαρίγια Σκάρισιτς, Σεργκέι Μόγια, Βεντάτ Εριντσίν, Αννε Ράτε-Πόλε, κ.ά. (Ριζοσπάστης, 2/2011)
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου