Ο Γκρεγκ Λουγκάνις, Ελληνας τρίτης γενιάς, ολυμπιονίκης και «θρύλος» των καταδύσεων μιλάει για το ΑΙDS και τις μαύρες σελίδες της ζωής του.
Ελένη Ξενάκη, tovima.gr, 22-5-2011
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Σεούλ, το 1988,του έδωσαν τον βατήρα για ακόμη ένα χρυσό μετάλλιο:το τελευταίο του. Υστερα από εκείνο το ταξίδι στην Κορέα, ο- Ελληνας για εμάς τότε«Γρηγόρης» έβγαλε τα ράμματα από το ζαλισμένο κεφάλι του, φύλαξε τα μπουρνούζια της Εθνικής Ομάδας των ΗΠΑ στην ντουλάπα του και,όπως έλεγε το αθλητικό ρεπορτάζ της εποχής, «εξαφανίστηκε».Σήμερα αναδύεται από τα νερά της ταραχώδους ζωής του πιο «καθαρός» από ποτέ. Οι ομοφοβικοί συμπατριώτες του αφήνουν στην άκρη το γεγονός ότι είναι ομοφυλόφιλος και το δηλώνει,και ελπίζουν σε αυτόν για ένα χρυσό μετάλλιο στους επόμενους Ολυμπιακούς,δίνοντάς του κίνητρο για μερικές βουτιές ακόμη. Και, πιστέψτε μας, δεν θα σηκώσει νερό πέφτοντας. Η μόνη φορά εξάλλου που τάραξε τα ύδατα- εκτός από όλες τις αλήθειες που ξεστόμισε από το 1994 και μετά- ήταν όταν έπαθε το ατύχημα στη Σεούλ.Από αυτή την κομβική στιγμή για τη ζωή του θα ξετυλίξουμε το νήμα της συζήτησής μας που έγινε με φόντο τα μυστηριώδη νερά της λίμνης Βουλιαγμένης
- Περιγράψτε μας τα επόμενα τριάντα λεπτά μετά το ατύχημα στη Σεούλ το 1988, απ΄ όπου φύγατε τελικά και πάλι με το χρυσό. Πώς αποφασίσατε να συνεχίσετε τραυματισμένος σωματικά και, ενδεχομένως, ψυχικά;
«Προσκρούοντας στο νερό άκουσα τις κραυγές του κόσμου. Αναδυόμενος κατάλαβα τι γινόταν. Το πρώτο συναίσθημα που ένιωσα ήταν ντροπή. Βλέποντας τα αίματα να πέφτουν στο νερό παρέλυσα από φόβο: λίγους μήνες πριν είχα πάρει τα αποτελέσματα των εξετάσεων για ΗΙV και ήμουν θετικός. Ο Ρον Ο΄ Μπράιαν, ο προπονητής μου, ήταν από τους λίγους που γνώριζαν το “μεγάλο μυστικό”. Μόλις με έραψε ο γιατρός, πήγαμε οι δυο μας μια βόλτα και μου είπε: “Είχες μια υπέροχη καριέρα ως εδώ. Δεν είσαι υποχρεωμένος να συνεχίσεις”. Του απάντησα ότι είχα κάνει πολύ δρόμο και πολλή δουλειά για να τα παρατήσω χωρίς να δώσω τη μάχη μου. “Τότε είναι σαν να μη συνέβη τίποτε.Συνέχισε!” μου είπε. Μισή ώρα μετά το ατύχημα έκανα την επόμενη βουτιά, την πιο υψηλά βαθμολογημένη σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Δεν ήταν τυχαίο. Το χτύπημα ήταν ευλογία. Με έμαθε να εστιάζω καλύτερα, να μην έχω τη φόρα του άτρωτου φαβορί».
- Πίσω από έναν μεγάλο αθλητή βρίσκεται ο προπονητής του;
«Τα σπουδαία πράγματα δεν τα πετυχαίνει κανείς μόνος του. Στο παρελθόν ήταν η μητέρα μου που με στήριζε. Αργότερα στην καριέρα μου ήταν ο Ρον, ο προπονητής μου. Δεν ζει πια, αλλά είναι μια μορφή που θα θυμάμαι πάντα. Στην αρχή της συνεργασίας μας έγινε ο Θεός μου. Μετά ήταν πατέρας και από μια στιγμή και μετά ο φίλος. Εκείνος πέρασε τα ΑΖΤ (τα σκευάσματα για το ΑΙDS) στη Σεούλ».
- Τι ήταν αυτό που σας έκανε να μιλήσετε ανοιχτά για την ασθένειά σας;
«Ζώντας με ένα τέτοιο μυστικό είναι σαν να βρίσκεσαι αποκλεισμένος σε ένα νησί. Τα μυστικά μάς απομονώνουν. Γι΄ αυτό η αλήθεια είναι απελευθερωτική. Αυτός ήταν και ο λόγος που έγραψα το βιβλίο το 1994, και εκεί τα είπα όλα».
- Μιλήσατε επίσης για τη σεξουαλικότητά σας,δηλώνοντας ανοιχτά ότι είστε γκέι.
«Είμαι αυτός που είμαι. Και αυτή είναι η ζωή μου».
- Η ζωή σας υπήρξε ταραχώδης από τα εφηβικά κιόλας χρόνια σας. Διαβάζει κανείς για ναρκωτικά, αλκοόλ...
«Υπέφερα από κατάθλιψη όταν ήμουν νέος. Εχω κάνει αρκετές απόπειρες αυτοκτονίας, ακόμη και στα δώδεκά μου. Οπως βλέπετε, καμία... δεν πέτυχε. Τότε έλεγα: “Δεν καταφέρνω ούτε να σκοτωθώ”».
- Το στρες του πρωταθλητισμού ενέτεινε αυτά τα συναισθήματά σας;
«Στα δεκαέξι μου πήρα το πρώτο μου ολυμπιακό μετάλλιο. Ηταν το 1976 στο Μόντρεαλ, απ΄ όπου έφυγα με το ασημένιο. Ο τότε προπονητής μου, ο Σάμιουελ Λι, είχε μεγάλες απαιτήσεις από μένα. Οταν σε μια βουτιά έκανα κάποιο λάθος, με περίμενε έξαλλος από θυμό και μου είπε: “Δείξε μου τι σόι πρωταθλητής είσαι”. Ενιωσα αποτυχημένος. Για πολλά χρόνια δεν ένιωθα καθόλου περήφανος γι΄ αυτό το μετάλλιο. Πίστευα ότι είχα απογοητεύσει τον προπονητή μου, την πατρίδα μου, τους γονείς μου».
- Σήμερα είστε σύμβουλος στην Εθνική Ομάδα Κατάδυσης των ΗΠΑ και προπονητής στην περίφημη Λέσχη Καταδύσεων της Νότιας Καλιφόρνιας.
Πώς προσεγγίζετε τους εκκολαπτόμενους πρωταθλητές;
«Βουτάω μαζί τους και προσπαθώ να τους μάθω να ευχαριστιούνται με αυτό που κάνουν. Η χαρά και το παιχνίδι σε βοηθάνε να μάθεις. Είναι κάτι που αποκόμισα εκπαιδεύοντας σκύλους. Τους βοηθάω λοιπόν να ευχαριστιούνται, ώστε να βάζουν την καρδιά τους και την ψυχή τους σε αυτό που κάνουν. Από την άλλη, τους παροτρύνω να έχουν και άλλα ενδιαφέροντα. Κάποιοι είναι καταπληκτικοί καλλιτέχνες, για παράδειγμα».
- Τον καιρό που κάνατε πρωταθλητισμό παίρνατε πτυχίο στις τέχνες και στο θέατρο και όταν οι αθλητικοί ρεπόρτερ έλεγαν ότι «εξαφανιστήκατε» μετά το 1988, εσείς παίζατε θέατρο.
«Ξέρετε, για μένα οι καταδύσεις δεν ήταν αγώνες, ήταν παράσταση. Γι΄ αυτό και δεν έκανα μόνο τις κλασικές προπονήσεις αλλά και χορό. Διάφορα είδη χορού. Σε όλη μου τη ζωή έδινα παραστάσεις με κάποιον τρόπο. Ενάμισι έτους τρύπωνα στην τάξη μπαλέτου της αδελφής μου. Στα τρία μου ανέβηκα στη σκηνή. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν εγκατέλειψα την αγάπη μου για τις τέχνες. Στα χρόνια που έμεινα εκτός αθλήματος, μεταξύ διαφόρων ενασχολήσεων, όπως το να εκπαιδεύω σκύλους, ασχολήθηκα επαγγελματικά με την υποκριτική».
- Μία φορά αθλητής πάντα αθλητής;
«Ναι. Ο αθλητισμός είναι τρόπος ζωής που τον ακολουθείς με διάφορες παραλλαγές. Τώρα κάνω γιόγκα και χορό, προσπαθώντας να έχω καλή φυσική κατάσταση. Είναι σημαντικό, ειδικά για μένα που παίρνω πολύ τοξικά φάρμακα».
- Σε μια παλιά συνέντευξή του ο προπονητής σαςΡον Ο΄ Μπράιαν σας περιγράφει ως τελειομανή.
«Προσπαθούσα να είμαι τέλειος σε ό,τι έκανα. Ηθελα να είμαι αποδεκτός».
- Ενας ψυχοθεραπευτής θα αποφαινόταν ότι αυτή η ανάγκη είναι απόρροια του γεγονότος πως είσαι υιοθετημένος.
«Ετσι είναι. Στα είκοσί μου χρόνια ήμουν ένας κακοποιημένος νέος. Είχα βιαστεί από τον σύντροφό μου και παρ΄ όλα αυτά έμενα μαζί του επί έξι χρόνια. Για κάποιον λόγο πίστευα ότι αυτό μού άξιζε. Βγαίνοντας από αυτή τη σχέση έχασα τον πατέρα μου. Εκείνη ήταν μια περίοδος που έκανα εντατικά ψυχοθεραπεία. Τότε βγήκε και το “Βreaking the surface” (σ.σ.: Σπάζοντας την επιφάνεια) που μιλούσε για όλα και έγινε αφορμή για συνεντεύξεις με την Οπρα Γουίνφρεϊ και την Μπάρμπαρα Γουόλτερς. Λίγες ώρες πριν από τη συνέντευξη με την Μπάρμπαρα πέθανε ο ψυχίατρός μου. Στη συνέντευξη πήγα και ήμουν πέρα για πέρα αληθινός, αλλά παρ΄ όλη την υποστηρικτική στάση της Μπάρμπαρα ήταν δύσκολο. Ενιωθα για ακόμη μία φορά εγκατάλειψη, αυ τό το συναίσθημα που έχουν τα παιδιά που έχουν υιοθετηθεί».
- Το βιβλίο σας έγινε μπεστ σέλερ.
«Οι καταδύσεις με έκαναν γνωστό και μου έδωσαν το εφαλτήριο να μιλήσω για πολλά. Ομως νιώθω μεγαλύτερη περηφάνια για το βιβλίο μου. Χιλιάδες άνθρωποι έρχονταν στις παρουσιάσεις για να τους υπογράψω ένα αντίτυπο. Ανθρωποι έλεγαν ότι τους έσωσα τη ζωή. Και δεν ήταν μόνο γκέι ή οροθετικοί. Ηταν και άνθρωποι που βασανίζονταν από μυστικά και βρήκαν τον εαυτό τους στο κείμενο. Οταν μοιράζεσαι με άλλους τις αδυναμίες σου, γίνεσαι δυνατότερος».
- Σκεφθήκατε ποτέ να υιοθετήσετε ένα παιδί;
«Στα είκοσι πέντε μου το ήθελα πολύ. Σήμερα πιστεύω ότι για διάφορους προσωπικούς λόγους δεν θα ήταν δίκαιο για το παιδί. Είμαι όμως υπέρ της υιοθεσίας από γκέι ζευγάρια. Εχω γνωρίσει μάλιστα έναν μικρό αθλητή ο οποίος υιοθετήθηκε στην Καμπότζη από έναν γκέι και σήμερα έχει δύο μπαμπάδες».
«Μουσακά, αρνάκι και μπακλαβά, τα λατρεύω!»
- Οι γονείς σας σάς έμαθαν να δίνετε;
«Η μητέρα μου. “Εφυγε” πριν από μερικά χρόνια αλλά είναι πάντα μαζί μου. Σχεδόν την ακούω να μου λέει: “Μην ανησυχείς, όλα θα πάνε καλά”. Δεν ήταν Ελληνίδα αλλά μια Σκωτσεζο-ιρλανδέζα που μαγείρευε ελληνικά φαγητά για χάρη του μπαμπά. Ο μουσακάς, το αρνάκι και ο μπακλαβάς ήταν τα αγαπημένα μου φαγητά, και χωρούσαν πάντα στα τραπέζια που έκαναν για τη Γιορτή των Ευχαριστιών δίπλα στην κλασική γαλοπούλα».
- Είναι η πρώτη φορά όμως που έρχεστε στην Ελλάδα, και μάλιστα ο λόγος είναι επαγγελματικός. Ο πατέρας σας δεν ταξίδευε ποτέ στην πατρίδα.
«Νομίζω ότι δεν είχε γεννηθεί στην Ελλάδα. Δεν μιλούσε πολύ γι΄ αυτήν. Οι γονείς του ήταν η πρώτη γενιά μεταναστών. Ηθελε όμως πολύ να κάνει αυτό το ταξίδι. Τελικά δεν πρόλαβε...».
- Ζούμε σε μια εποχή που τα αναβολικά φτιάχνουν πρωταθλητές. Δεν είναι δύσκολο για έναν νέο αθλητή με προσδοκίες να μείνει «καθαρός»; «Λένε κάποιοι: “Να νικήσεις με οποιοδήποτε κόστος”. Διαφωνώ: Νικώντας με οποιοδήποτε κόστος χάνεις τελικά τον εαυτό σου».
INFO
Ο Γκρεγκ Λουγκάνις είναι ένας από τους οκτώ κριτές του Red Βull Cliff Diving World Series 2011,της διάσημης διοργάνωσης αγώνων κατάδυσης.Σήμερα,Κυριακή 22 Μαΐου,βρίσκεται στη λίμνη της Βουλιαγμένης για τον αγώνα της Αθήνας,έναν από τους επτά της διοργάνωσης,ο τελικός της οποίας θα διεξαχθεί στην Ουκρανία στις 4 Σεπτεμβρίου.Η μεγάλη αναμέτρηση του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Red Βull Cliff Diving 2011 θα μεταδοθεί ζωντανά από το διαδικτυακό Red Βull ΤVσήμερα στις 5 μ.μ.
«Στη Σεούλ έπρεπε να δείχνω άτρωτος»
- Στις απευθείας μεταδόσεις από τη Σεούλ βλέπαμε έναν όμορφο,υγιή και διάσημο νέο.Δεν φανταζόταν κανείς ότι σας κυνηγούσαν «δαίμονες».
«Πολλά συνέβαιναν εκείνον τον καιρό, αλλά έπρεπε να δείχνω άτρωτος. Ετσι με μεγάλωσαν. Ο πατέρας μου ήταν σκληρός. Δεν δεχόταν ότι είμαι γκέι.
Ημουν ο μοναχογιός που θα συνέχιζε το όνομά του. Είχαμε πάντα δύσκολη σχέση. Τον φρόντισα τους τελευταίους μήνες της ζωής του. Αυτή η περίοδος ήταν εξαιρετικά θεραπευτική και για τους δυο μας. Συγχωρέσαμε και αποδεχθήκαμε ο ένας τον άλλον.
Λίγο πριν από το τέλος παραδέχθηκε πως έκανα γι΄ αυτόν ό,τι δεν είχε κάνει εκείνος για μένα. Αυτό ήταν το πιο τίμιο πράγμα που είχε κάνει για μένα».
- Δουλεύετε εθελοντικά με ανθρώπους που έχουν ΑΙDS.
«Αυτή την εποχή το μόνο που καταφέρνω να κάνω είναι να πηγαίνω σε εκδηλώσεις και να βοηθάω να συγκεντρωθούν χρήματα. Είναι ωραίο να δίνεις, να προσφέρεις».