Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ φαίνεται ότι θα προχωρήσει σύντομα στην επέκταση του δικαιώματος σύναψης συμφώνων ελεύθερης συμβίωσης και για ζευγάρια του ίδιου φύλου.
Πρόκειται για ηθικά επιβεβλημένη και πολύ καθυστερημένη κίνηση (η Ελλάδα και η Ιρλανδία είναι οι μόνες χώρες της Ε.Ε. των «15» που δεν παρέχουν σήμερα αυτό το θεμελιώδες δικαίωμα σε ανθρώπους εναλλακτικού σεξουαλικού προσανατολισμού).
Ωστόσο η θεσμοθέτηση της δυνατότητας να υπογράψουν τα ομόφυλα ζευγάρια σύμφωνα ελεύθερης συμβίωσης δεν είναι αρκετή. Το σύμφωνο, όπως ισχύει σήμερα για ετερόφυλα ζευγάρια, δεν παρέχει όλα ταδικαιώματα που απολαμβάνουν παντρεμένα ζευγάρια. Για παράδειγμα, εγκύκλιος του ΙΚΑ, κατόπιν γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, έχει ξεκαθαρίσει ότι σύντροφοι ασφαλισμένων στο ΙΚΑ με τους οποίους έχουν υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης δεν λαμβάνουν ασφαλιστική και ιατροφαρμακευτική κάλυψη ως έμμεσα (προστατευόμενα) μέλη, καθώς δεν θεωρούνται μέλη οικογένειας. Επιπλέον, σε περίπτωση θανάτου του ενός εκ των δύο συντρόφων που έχουν συνάψει σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, ο επιζών έχει κληρονομικό δικαίωμα στο 1/6 της περιουσίας του εκλιπόντος αν υπάρχουν κι άλλοι κληρονόμοι πρώτης τάξης και στο 1/3 αν υπάρχουν κληρονόμοι άλλων τάξεων. Στην περίπτωση του γάμου, ο/η σύζυγος έχει αντίστοιχα δικαίωμα στο 1/4 και στο 1/2 της περιουσίας του εκλιπόντος. Πρόκειται σαφώς για αυθαίρετη και άδικη διάκριση. Και φυσικά οι «συμβαλλόμενοι» σε σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης δεν μπορούν να υιοθετήσουν.
Πέραν του συμβολικού
Μόνο επτά ευρωπαϊκές χώρες επιτρέπουν σήμερα τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου (Ισπανία, Πορτογαλία, Ισλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, Ολλανδία και Βέλγιο). Στις περισσότερες χώρες όπου υπάρχουν εκδοχές του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης (σημειώνεται ότι σε αρκετές χώρες των Βαλκανίων και της ανατολικής Ευρώπης το σύνταγμα απαγορεύει ρητά το γάμο ομοφύλων), υπάρχουν εκπτώσεις σε σύγκριση με τα δικαιώματα και τις παροχές που συνεπάγεται ο γάμος, είτε αυτές αφορούν ασφαλιστικά ζητήματα, είτε φορολογικές παροχές, είτε δικαιώματα μεταναστών κ.ο.κ. Αυτός είναι ο λόγος που οι οργανώσεις για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων –αλλά και φιλελεύθεροι άνθρωποι παντού– επιμένουν στη θεσμοθέτηση του γάμου για τα ομόφυλα όπως για τα ετερόφυλα ζευγάρια. Το ζήτημα δεν είναι συμβολικό. Έχει να κάνει με τα ουσιώδη δικαιώματα που ο νόμος προβλέπει για τους παντρεμένους, αλλά αρνείται στους ελεύθερα συμβιούντες.
Πρόκειται για ηθικά επιβεβλημένη και πολύ καθυστερημένη κίνηση (η Ελλάδα και η Ιρλανδία είναι οι μόνες χώρες της Ε.Ε. των «15» που δεν παρέχουν σήμερα αυτό το θεμελιώδες δικαίωμα σε ανθρώπους εναλλακτικού σεξουαλικού προσανατολισμού).
Ωστόσο η θεσμοθέτηση της δυνατότητας να υπογράψουν τα ομόφυλα ζευγάρια σύμφωνα ελεύθερης συμβίωσης δεν είναι αρκετή. Το σύμφωνο, όπως ισχύει σήμερα για ετερόφυλα ζευγάρια, δεν παρέχει όλα ταδικαιώματα που απολαμβάνουν παντρεμένα ζευγάρια. Για παράδειγμα, εγκύκλιος του ΙΚΑ, κατόπιν γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, έχει ξεκαθαρίσει ότι σύντροφοι ασφαλισμένων στο ΙΚΑ με τους οποίους έχουν υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης δεν λαμβάνουν ασφαλιστική και ιατροφαρμακευτική κάλυψη ως έμμεσα (προστατευόμενα) μέλη, καθώς δεν θεωρούνται μέλη οικογένειας. Επιπλέον, σε περίπτωση θανάτου του ενός εκ των δύο συντρόφων που έχουν συνάψει σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, ο επιζών έχει κληρονομικό δικαίωμα στο 1/6 της περιουσίας του εκλιπόντος αν υπάρχουν κι άλλοι κληρονόμοι πρώτης τάξης και στο 1/3 αν υπάρχουν κληρονόμοι άλλων τάξεων. Στην περίπτωση του γάμου, ο/η σύζυγος έχει αντίστοιχα δικαίωμα στο 1/4 και στο 1/2 της περιουσίας του εκλιπόντος. Πρόκειται σαφώς για αυθαίρετη και άδικη διάκριση. Και φυσικά οι «συμβαλλόμενοι» σε σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης δεν μπορούν να υιοθετήσουν.
Πέραν του συμβολικού
Μόνο επτά ευρωπαϊκές χώρες επιτρέπουν σήμερα τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου (Ισπανία, Πορτογαλία, Ισλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, Ολλανδία και Βέλγιο). Στις περισσότερες χώρες όπου υπάρχουν εκδοχές του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης (σημειώνεται ότι σε αρκετές χώρες των Βαλκανίων και της ανατολικής Ευρώπης το σύνταγμα απαγορεύει ρητά το γάμο ομοφύλων), υπάρχουν εκπτώσεις σε σύγκριση με τα δικαιώματα και τις παροχές που συνεπάγεται ο γάμος, είτε αυτές αφορούν ασφαλιστικά ζητήματα, είτε φορολογικές παροχές, είτε δικαιώματα μεταναστών κ.ο.κ. Αυτός είναι ο λόγος που οι οργανώσεις για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων –αλλά και φιλελεύθεροι άνθρωποι παντού– επιμένουν στη θεσμοθέτηση του γάμου για τα ομόφυλα όπως για τα ετερόφυλα ζευγάρια. Το ζήτημα δεν είναι συμβολικό. Έχει να κάνει με τα ουσιώδη δικαιώματα που ο νόμος προβλέπει για τους παντρεμένους, αλλά αρνείται στους ελεύθερα συμβιούντες.
Γιάννης Παλαιολόγος (Free Sunday, 26-9-2010)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου