3.1.12

ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ. ΝΑΖΙΣΤΙΚΟΣ ΤΡΟΜΟΣ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΩΝ 1933-1945


Έκθεση ντοκουμέντων για τους ομοφυλόφιλους, θύματα των Ναζί, μετά το Ζάγκρεμπ παρουσιάζεται στο Βελιγράδι
Της Κατερίνας Γιαννίκη (web.ana-mpa.gr, 22/12/2011)
Ντοκουμέντα, φωτογραφίες και κείμενα, που ρίχνουν φως στις διώξεις των Ναζί εναντίον μιας κοινωνικής ομάδας, αγνοημένης για μεγάλο χρονικό διάστημα, συνθέτουν την έκθεση "Ναζιστικός τρόμος σε βάρος των ομοφυλόφιλων 1933-1945", που φιλοξενείται από τις αρχές Δεκεμβρίου στο Μουσείο του Δήμου Βελιγραδίου.
Η έκθεση, που πρωτοπαρουσιάστηκε το 2008 στο Ζάγκρεμπ και διοργανώνεται από τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις ArteQ και Queer Zagreb, δείχνει ότι θύματα της ναζιστικής πολιτικής, εκτός από τους Εβραίους, τους Ρομά, τα άτομα με ειδικές ανάγκες και ψυχικές διαταραχές, τους πολιτικούς αντιφρονούντες και τους υπόλοιπους εχθρούς, ήταν και οι ομοφυλόφιλοι.
Οι διώξεις, ο εγκλεισμός σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και η εξόντωση των ομοφυλόφιλων αποσιωπήθηκαν ή παραβλέφθηκαν, παρ' ότι οι μελέτες αναφέρουν ότι περισσότερα από 100.000 άτομα συνελήφθησαν, περίπου 50.000 οδηγήθηκαν σε φυλακές και ιδρύματα για ασθενείς με ψυχικές διαταραχές και περίπου 15.000 κλείστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η έκθεση αποτελείται από 150 αρχειακές φωτογραφίες, κείμενα και έγγραφα που μαρτυρούν τη γενική και προσωπική ιστορία ανθρώπων που συνελήφθησαν λόγω του ομοφυλοφιλικού προσανατολισμού τους πριν και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Στο συνοδευτικό πρόγραμμα της έκθεσης περιελήφθησαν διαλέξεις ειδικών στη βιοπολιτική, την ιστορία του ναζισμού και τις στρατηγικές ελέγχου, παρουσιάσεις βιβλίων και περιοδικών, βιντεοεγκατάστασεις και προβολές ταινιών.
"Η έκθεση δημιουργήθηκε στο Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος, στην Ουάσινγκτον και η οργάνωσή μας είχε την ιδέα να διοργανώσει την έκθεση στην Κροατία και στη συνέχεια να αναλάβει την παρουσίασή της σε πόλεις της Ευρώπης" δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ζβόνιμιρ Ντόμπροβιτς ιδρυτής και διευθυντής προγραμμάτων της οργάνωσης Queer Zagreb.
"Για την υλοποίηση του στόχου έπρεπε να έχουμε ισχυρή στήριξη από το Μουσείο της Ουάσινγκτον, αλλά και από δεκάδες βιβλιοθήκες και υπηρεσίες ιστορικών αρχείων από τη Γερμανία, την Αυστρία, την Πολωνία και τη Ρωσία για να συλλέξουμε το υλικό, το οποίο έπρεπε να ανατυπώσουμε. Ωστόσο, η ιδέα να παρουσιαστεί η έκθεση για πρώτη φορά στο Ζάγκρεμπ γεννήθηκε, επειδή αισθανθήκαμε ότι ήταν πολύ σημαντική τόσο λόγω της ιστορίας μας στη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, όσο και για να αρχίσει η συζήτηση για τους ομοφυλόφιλους- θύματα των Ναζί, καθώς δεν είναι ευρέως γνωστές οι διώξεις σε βάρος της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας" πρόσθεσε.
Επιδιώξαμε να παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό ένα θέμα που δεν είναι ευρέως γνωστό. Συνεπώς, πρόκειται για έκθεση τεκμηρίων και εκπαιδευτικού χαρακτήρα και προβάλλεται και οργανώνεται με τρόπο κατάλληλο, καθώς είναι το πρώτο βήμα στην αποκάλυψη ενός μέρους της ιστορίας που έμεινε στο σκοτάδι για πολύ καιρό, σημείωσε.
Η έκθεση προβάλλει την ανάπτυξη της συστηματικής ομοφοβίας στη ναζιστική Γερμανία και των μηχανισμών διώξεων, που παρέμειναν σε ισχύ σε ένα συγκεκριμένο βαθμό για πολλά χρόνια μετά τη λήξη του Πολέμου και στοχεύει, σύμφωνα με τους διοργανωτές, στην προώθηση της ανεκτικότητας έναντι των μειονοτήτων, την έναρξη διαλόγου για την αντιφασιστική ιδεολογία και την άρση των προκαταλήψεων.


Η ναζιστική προπαγάνδα χαρακτήριζε τους ομοφυλόφιλους "εχθρούς τους κράτους" και "αντικοινωνικά παράσιτα" και οι έγκλειστοι ομοφυλόφιλοι, έφεραν αναγνωριστικό σύμβολο το ροζ τρίγωνο, είχαν ιδιαίτερα σκληρή μεταχείριση από το προσωπικό των στρατοπέδων και ήταν απομονωμένοι από τους υπόλοιπους κρατούμενους.
"Ένας από τους κύριους λόγους, για τους οποίους ήταν δύσκολο να ερευνηθεί το ζήτημα είναι το γεγονός ότι πολλοί ομοφυλόφιλοι που επέζησαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν μίλησαν για το μαρτύριο που βίωσαν, επειδή με το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την απελευθέρωση, η έννοια της ελευθερίας δεν αφορούσε τους ομοφυλόφιλους. Οι ίδιοι νόμοι που επέτρεψαν στους Ναζί να δικάζουν και να φυλακίζουν τους ομοφυλόφιλους παρέμειναν σε ισχύ για περισσότερα από 20 χρόνια μετά τον πόλεμο. Αυτό σημαίνει ότι οι διώξεις σε βάρος ομοφυλόφιλων συνεχίστηκαν- όχι με την ίδια ένταση και ότι η απελευθέρωση των ομοφυλόφιλων ήρθε στο τέλος της δεκαετίας του 1960" τόνισε ο κ. Ντόμπροβιτς.
Ο διευθυντής της οργάνωσης Queer Zagreb ανέφερε ότι σε ορισμένες χώρες, όπως στη Σερβία, έπρεπε να φθάσει η δεκαετία του 1990 για να αποποινικοποιηθεί η ομοσεξουαλικότητα και σε πολλές χώρες είναι ακόμη αδίκημα που τιμωρείται με αυστηρές ποινές φυλάκισης, ακόμη και ισόβια φυλάκιση.
Αναφερόμενος στην πιο σημαντική εμπειρία που βίωσαν οι διοργανωτές από την παρουσίαση της έκθεσης στην Κροατία και την υλοποίηση του προγράμματος, τόνισε ότι είναι το ενδιαφέρον που επιδεικνύει το κοινό. "Οι άνθρωποι εκδηλώνουν γνήσιο ενδιαφέρον για τα έγγραφα που έχουμε συγκεντρώσει και για τη μοίρα των 100.000 ομοφυλόφιλων ανθρώπων που κατέληξαν σε φυλακές ή σε στρατόπεδα συγκέντρωσης" είπε.
Όσον αφορά τις αντιξοότητες που αντιμετώπισε η οργάνωση κατά τη φάση υλοποίησης του προγράμματος, ο κ.Ντόμπροβιτς δήλωσε ότι η μοναδική αρνητική εμπειρία ήταν η στάση του υπουργείου Παιδείας της Κροατίας.
"Όταν πραγματοποιήσαμε την έκθεση θέλαμε να την επισκεφθούν μαθητές γυμνασίων, ώστε να γίνει μέρος της εκπαίδευσής τους. Το υπουργείο Παιδείας αρνήθηκε να δώσει την άδεια και τα κίνητρα στα σχολεία να προωθήσουν την έκθεση και να οργανώσουν επισκέψεις μαθητών και η άρνηση διατυπώθηκε με πολύ ομοφοβικό τρόπο, που μας εξέπληξε. Ωστόσο, μετά από ευρεία κάλυψη από τα ΜΜΕ του τρόπου με τον οποίο το υπουργείο χειρίστηκε την κατάσταση, κατορθώσαμε να λάβουμε την παραδοχή ότι έκαναν λάθος και ότι στην Κροατία δεν υπάρχει γνώση για το θέμα. Έτσι, με τη βοήθειά μας, ιστορικοί από το Μουσείο του Ολοκαυτώματος στην Ουάσινγκτον ήρθαν στην Κροατία για να διδάξουν τους καθηγητές ιστορίας για το θέμα. Οπότε, στο τέλος, η έκβαση ήταν θετική" σημείωσε.
Η οργάνωση Queer Zagreb έχει συνεργαστεί με σερβικές οργανώσεις πολλές φορές και σε πολλά διαφορετικά προγράμματα. "Αυτή τη φορά συνεργαζόμαστε με μια σχετικά νέα οργάνωση, την Arteq και είμαστε πολύ ευτυχείς για την ενέργεια που επένδυσαν για να κάνουν δυνατή για μας την παρουσίαση της έκθεσης στο Βελιγράδι" ανέφερε ο κ.Ντόμπροβιτς.
Στην Κροατία, η έκθεση παρουσιάστηκε σε τρεις πόλεις, Ζάγκρεμπ, Ριέκα και Πούλα και πολλές χιλιάδες ανθρώπων είχαν την ευκαιρία να δουν τα ντοκουμέντα.
"Υπήρξαν μόνον θετικές αντιδράσεις, επειδή η παρουσίαση του υλικού έγινε με πολύ προσιτό τρόπο και το θέμα της έκθεσης είναι τέτοιο, ώστε το κοινό ερχόταν με αίσθημα σεβασμού προς τα θύματα" υπογράμμισε.
Η έκθεση παρουσιάζεται στο Μουσείο στο Βελιγράδι έως αύριο, 23 Δεκεμβρίου και σύμφωνα με τον κ. Ντόμπροβιτς είχε επίσης μεγάλη επιτυχία, καθώς πολλοί άνθρωποι εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία να μάθουν ιστορικά γεγονότα που δεν γνώριζαν.
Η έκθεση διοργανώνεται με την οικονομική στήριξη του υπουργείου Πολιτισμού της Σερβίας, του Ιδρύματος για την Ανοιχτή Κοινωνία και του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ, με τη στήριξη του Μουσείου του Δήμου Βελιγραδίου, της υπηρεσίας για την ένταξη στην ΕΕ και τη συνεργασία οργανώσεων.
Η οργάνωση Queer Zagreb είναι μία από τις μεγαλύτερες οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων στην ανατολική Ευρώπη και δραστηριοποιείται από το 2003.
Κεντρικός στόχος της οργάνωσης ήταν η αντιμετώπιση κανόνων στις κοινωνίες που διέρχονταν ένα στάδιο πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής μετάβασης τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Μέσω της τέχνης, του ακτιβισμού και της θεωρίας προκαλεί την ετεροκανονικότητα και οργανώνει διεθνές φεστιβάλ από το 2003 που αποτελεί ένα πιο γνωστά καλλιτεχνικά γεγονότα στην Κροατία και την ευρύτερη περιοχή.
Επιπλέον, η οργάνωση αναπτύσσει εκδοτική δραστηριότητα, διοργανώνει εκθέσεις και εκστρατείες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και εστιάζει στην εκπαίδευση στα σχολεία κατά της ομοφοβίας, καθώς και στην παροχή μεγαλύτερης νομικής προστασίας για την ομοφυλοφιλική, λεσβιακή κοινότητα στην Κροατία.


The Berliner Tageblatt [Berlin Daily] Lists the Gay and Lesbian Bars
Closed by Berlin's Chief of Police (March 4, 1933)

Δεν υπάρχουν σχόλια: