ΚΑΥΤΟ ΜΕΛΙ

Δεν γουστάρω τα μακριά μαλλιά και τα πολλά μπουκλάκια,

πράγματα τεχνητά κι όχι της φύσης,

μα λιγδωμένη σκόνη στο κορμί παλληκαριού μες στην παλαίστρα,

δέρμα στη σάρκα των μελών μούσκεμα στον ίδρωτα.

Ο πόθος μου γλυκαίνεται με αστόλιστα παιδιά 

οι γόησσες μορφές είναι για πράξεις μιας Αφροδίτης θηλυκιάς. (Στράτων)

Σπυρος Γ Καρυδακης: ΚΑΥΤΟ ΜΕΛΙ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΝΤΡΕΣ ΓΙΑ ΑΝΤΡΕΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ (2013)

Μια συλλογή από 419 ποιήματα 95 αρχαίων Ελλήνων ποιητών, τα οποία αναφέρονται στον έρωτα μεταξύ ανδρών, με υψηλό ύφος ή απλότητα, με χιούμορ ή ερωτισμό, με τρυφερότητα ή σαρκική λαχτάρα που συγκλονίζει. Μεγάλοι δημιουργοί όπως ο Πίνδαρος, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Θεόκριτος, μα και ανώνυμοι κι ελάσσονες. Από τον Όμηρο και την αρχαϊκή εποχή, τον Σόλωνα, τον Αλκαίο, τον Ίβυκο, τον Θέογνι, τον Μίμνερμο, μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου περιλαμβάνει σχόλια, βασισμένα αποκλειστικά σε αρχαίους Έλληνες και Βυζαντινούς συγγραφείς, καθώς και σε συλλογές επιγραφών. Οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες απαντούν σε βασικά ερωτήματα σχετικά με τη θεσμική θέση των ανδρικών ερώτων στις αρχαιοελληνικές κοινωνίες: μυητικοί, θεσμικά καθιερωμένοι έρωτες μεταξύ ανδρών, σεξουαλικότητα σε σχέση με το "γυμνάσιον", τις παλαίστρες και τα σχολεία, νομικό πλαίσιο για τους αρσενικούς έρωτες, σεξουαλικές πρακτικές, έρωτες με δούλους και ευνούχους, ανδρική πορνεία, "θηλυστολία" δηλαδή τραβεστισμός, αρρενωπότητα και εκθήλυνση, αρχαιοελληνική αρρενοερωτική αργκό, θεσμισμένη στρατιωτική ομοφυλοφιλία σχετιζόμενη με την "πόλιν", την ελευθερία και τη δημοκρατία, ανδρικοί έρωτες στον Όμηρο και άλλα.
Ένα βιβλίο για τον αρσενικό έρωτα που, κατά τον Αριστοτέλη, "ποιεί κοινωνίαν", δηλαδή "δημιουργεί επικοινωνία και κοινωνικότητα". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ο τρόπος που οι αρχαίοι Ελληνες αντιμετώπιζαν τον έρωτα μεταξύ ανδρών είναι κάτι που εμείς σήμερα πολύ δύσκολα μπορούμε να κατανοήσουμε. Σίγουρα ο «πλατωνικός έρως» δεν ήταν αυτό που κατέληξε να σημαίνει. Αλλά είναι εξίσου χονδροειδές λάθος να λέμε ότι οι αρχαίοι Ελληνες ήταν ομοφυλόφιλοι όσο και το να λέμε ότι δεν ήταν. Ουσιαστικά, ο όρος «ομοφυλοφιλία», ως περιγραφή ενός φαινομένου των δικών μας κοινωνιών, δεν είναι κατάλληλος για τα πολιτισμικά και παιδαγωγικά συμφραζόμενα που είχε στην αρχαία Ελλάδα η ερωτική έλξη μεταξύ ανδρών. Αυτό το επισημαίνει ο Σπύρος Καρυδάκης στην εξαιρετική εισαγωγή του στο «Καυτό μέλι», παρουσίαση, μετάφραση και εκτενή σχολιασμό αρχαίων ελληνικών ερωτικών ποιημάτων με θέμα τον ανδρικό ομοερωτισμό.

Ο 52χρονος Καρυδάκης αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση συγγραφέα, και όχι μόνον ούτε κυρίως επειδή είναι ομολογημένα γκέι. Τα μυθιστορήματά του απηχούν ένα σπαρακτικό, απελπισμένο, μεταφυσικών αποχρώσεων πάθος για πλήρωση της ύπαρξης (το οποίο μου θυμίζει κάπως την ποίηση του Καρούζου), καθώς και μια μοναδική στην πεζογραφία μας αίσθηση για τις σκοτεινές έως καταστροφικές όψεις της ερωτικής επιθυμίας, ομοφυλοφιλικής ή ετεροφυλοφιλικής.

Ο Καρυδάκης δεν επιδίδεται ποτέ στην ωραιοπαθή παρουσίαση του ομοφυλοφιλικού έρωτα ούτε, από την άλλη, στην ομοφυλοφιλική αυτολύπηση, στοιχεία και τα δύο που ενδημούν στην γκέι λογοτεχνία και την κάνουν πολλές φορές απωθητική για τους μη ομοφυλόφιλους αναγνώστες, άλλο αν η πολιτική ορθοπρέπεια δεν τους επιτρέπει να το ομολογήσουν. Εχει όμως το θάρρος και την ειλικρίνεια να μιλήσει για τον ανδρικό ομοερωτικό πόθο χωρίς περιστροφές ή εκλογικεύσεις. Οπως έκαναν και οι αρχαίοι ποιητές που ανθολογεί.

Το αν θα απολαύσει κανείς τα ποιήματα της ανθολογίας του είναι ζήτημα γούστου, και δεν εννοώ μόνο το φιλολογικό γούστο. Αλλά τα σχόλιά του γι' αυτές τις ποιητικές δημιουργίες, τα οποία καταλαμβάνουν όχι λιγότερο από τα τρία πέμπτα του πολυσέλιδου τόμου, είναι, μαζί με την εισαγωγή, ό,τι πιο λεπτομερειακό, λεπτολόγο, οξυδερκές και με μια λέξη ενδιαφέρον έχει γράψει έλληνας συγγραφέας γι' αυτό το θέμα. Αξίζει να τοποθετηθούν πλάι στο κλασικό πλέον βιβλίο του Ντόβερ «Η ομοφυλοφιλία στην αρχαία Ελλάδα», από το 1978. Και δεν χρειάζεται να είναι κανείς ομοφυλόφιλος για να νιώσει πως κέρδισε πολλά διαβάζοντάς τα. (Δημοσθένης Κούρτοβικ, tanea,gr, 2013)