"ΕΚΕΙΝΗ"

“Εκείνη”, ένα μονόπρακτο που ο Ζενέ γράφει στα μέσα της δεκαετίας του ’50. Πρωταγωνιστεί ο Πάπας, η αιώνια μούσα, εκείνη που αγαπούσε να μισεί όσο κανέναν ο Ζενέ. Γι’ αυτό κι ανοίγει εισαγωγικά: δεν είναι Εκείνη, αλλά “Εκείνη”, η ιερότης και η αγιοσύνη της κλεισμένη, περίφρακτη, προστατευμένη. Αυτά τα εισαγωγικά είναι όλο το έργο. Ένα έργο που ακροβατεί ανάμεσα στο φως και τη σκιά, το αληθινό και το κατασκευασμένο, το σώμα και το ρούχο.
Ο Πάπας καλεί το φωτογράφο να τον απαθανατίσει. Η φωτογραφία λειτουργεί ως σφραγίδα του “ιερού” και πειστήριο “αγιοσύνης”. Χωρίς την εικόνα, χωρίς τη λειψανοθήκη, χωρίς τα ιερά λόγια και τις ψαλμωδίες κανείς δεν υπάρχει, κανείς δεν έχει όνομα, κανείς δεν είναι αναγνωρίσιμος.
Το ιερό υπάρχει μέχρι τη στιγμή που δεν αγγίζεται. Όταν το “μη μου άπτου” αναιρεθεί, όταν ο ιερός πισινός απογυμνωθεί, όταν το χέρι και όχι η “εκ Θεού χειρ” ζωγραφίσει το πρόσωπο, όλα ανατρέπονται. Τα πεζά γλιστρούν σε κεφαλαία και τα κεφαλαία πέφτουν στην πεζότητα. Όλα είναι γράμματα που περιμένουν να τα ανακατέψεις.
Ένα έργο σκληρό και λυρικό, σοβαρό και γελοίο πάνω στον μηχανισμό της εξουσίας και στα γοητευτικά της δόκανα. Ένα έργο για τον εαυτό, την εικόνα και το θλιβερό ανάμεσό τους.

Γιάννης Σκουρλέτης

                            
Το μονόπρακτο “Εκείνη” γράφτηκε το 1955 πάνω σ’ έναν κατάλογο ξενοδοχείου λίγο πριν από  το “Μπαλκόνι” που πολλοί θεωρούν ότι αποτελεί τη φυσική του προέκταση. Μπορεί να είναι μικρό, μόλις 27 φύλλα χειρογράφου, αλλά συμπυκνώνει μία ολόκληρη δημιουργική εποχή κλείνοντας τον κύκλο της τελετουργικής και μυσταγωγικής έκρηξης που διακρίνουμε τόσο στα μυθιστορήματα του Ζενέ, όσο και στα θεατρικά του έργα, όπως στις “Δούλες”, στην “Υψηλή Εποπτεία” και ολοφάνερα στο “Μπαλκόνι”. Ακόμη και σήμερα αποτελεί μυστήριο γιατί ο Ζενέ, ενώ στις 9 Νοεμβρίου 1955 υπογράφει συμβόλαιο με τον εκδότη  Mark Barbezat για την έκδοση του έργου "Εκείνη", του ζήτησε αυτό να γίνει μετά το θάνατό του. Ο Ζενέ πεθαίνει στις 19 Απριλίου 1986 και το έργο εκδίδεται το 1988. Ανεβαίνει για πρώτη φορά στο Festival de Parme στις 26 Απριλίου 1989 με την Maria Casares στον ομώνυμο ρόλο σε σκηνοθεσία Bruno Bayen. Στην Ελλάδα παρουσιάζεται για πρώτη φορά.      

Ο Jean Genet, θεατρικός συγγραφέας, πεζογράφος, ποιητής  και σκηνοθέτης, προσωπικότητα αντιφατική, ιδιότροπος εκπρόσωπος του θεάτρου του παραλόγου στη Γαλλία, γεννήθηκε  το 1910 στο Παρίσι, εγκαταλείφθηκε επτά μηνών από τους φυσικούς του γονείς και μεγάλωσε με ένα ζευγάρι χωρικών. Από τα 12 χρόνια του παρουσιάζει παραβατική συμπεριφορά με κλοπές μικροαντικειμένων και από τα 15 έως τα 18 βρίσκεται κλεισμένος σε αναμορφωτήριο. Στη συνέχεια λιποτάκτης και από το στρατό, περιπλανήθηκε με τα πόδια στην Ευρώπη, φθάνοντας μέχρι και τη Γερμανία του Χίτλερ για την οποία σημειώνει: "Αισθάνθηκα σαν να βρέθηκα σε ένα οργανωμένο στρατόπεδο με λωποδύτες. Είναι ένα έθνος κλεφτών".
Ακολουθούν 13 δίκες, μία ακόμη φυλάκιση επτά ετών και μία θανατική καταδίκη. Μέσα από το κελί του σε ηλικία 32 ετών δημοσιεύει τα πρώτα του κείμενα και γνωρίζει τον Ζαν Κοκτώ, που τον βοηθά να εκδώσει τα έργα του, αλλά και τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ ο οποίος πρωτοστατεί σε κίνηση για να μην εκτελεστεί η θανατική του ποινή το 1949, και με το έργο του "Άγιος Ζενέ: Κωμωδός ή μάρτυρας" τον αναδεικνύει ως κορυφαίο λογοτέχνη. Η ζωή τότε αλλάζει για τον Ζενέ και αναγνωρίζεται από την παρισινή κοινωνία και τους λογοτεχνικούς κύκλους.
Ο Ζενέ στα μυθιστορήματα, σύντομα δοκίμια, άρθρα, επιστολές, ποιήματα και τα θεατρικά του  (Υψηλή εποπτεία, Οι Δούλες, οι Νέγροι, Εκείνη, το Μπαλκόνι, το Παραβάν) στοχάζεται για την ανθρώπινη φύση και τη φύση της αναπαράστασης ορμώμενος  από την ίδια του τη ζωή. Εκείνη του κλέφτη, του λωποδύτη, του κατάδικου, του περιθωριακού, του ομοφυλόφιλου και αργότερα του πολιτικού ακτιβιστή που υποστηρίζει τους Μαύρους Πάνθηρες. Είναι κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, υπέρ των δικαιωμάτων των μεταναστών και του ανθρώπου που ακολούθησε Παλαιστίνιους στρατιώτες σε στρατόπεδα του Λιβάνου και της Ιορδανίας. Πέθανε το 1986 στο Παρίσι νικημένος από τον καρκίνο και θάφτηκε κατά τη θέλησή του στο Μαρόκο. Ήταν φίλος της Ελλάδας και την είχε επισκεφθεί αρκετές φορές, διατηρώντας φιλία με τον Κ. Ταχτσή, τον Μ. Βολανάκη κ.α..

Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος -  Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
Στο πλαίσιο του Προγράμματος Ελλάς Γαλλία Συμμαχία 2014

Τρίτη 6, Τετάρτη 7, Πέμπτη 8  & Παρασκευή 9 Μαΐου 2014
"Εκείνη", Ζαν Ζενέ //"Elle" Jean Genet
Κατάλληλο: από 15 χρονών

^{Στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
Αίθουσα: Ειδικά διαμορφωμένος υπόγειος χώρος
Ώρα έναρξης όλων των παραστάσεων: 21:00}