(…) Πρέπει ωστόσο να τονιστεί το εξής σημείο: η ταυτότητα συνιστά επιλογή. Δεν υπαγορεύεται από εσωτερικές εντολές.
Αυτό συνεπάγεται ότι η «επιθυμία» είναι κάτι διαφορετικό από την υποκειμενική θέση, δηλαδή την ταύτιση του υποκειμένου με μια ορισμένη κοινωνική θέση και μια οργανωτική αίσθηση του εαυτού (Hocquenghem 1978). Συνεπώς, χαρακτηρισμοί όπως «γκέι» και «λεσβία» συνιστούν όλο και περισσότερο πολιτικές επιλογές, και στη διαδικασία αυτή οι σεξουαλικές συνδηλώσεις τείνουν να εξαφανιστούν. Οι πρόσφατες διαμάχες για τη λεσβιακή ταυτότητα το δείχνουν καθαρά. Στους γκέι το ζήτημα αφορούσε κατά βάση τη σεξουαλική πρακτική, πώς θα αξιολογηθεί θετικά μια σεξουαλικότητα που είχε απορριφθεί. Στις διαμάχες για τον λεσβιασμό, αντίθετα, πύρινοι διαξιφισμοί ξέσπασαν για το αν η λεσβιακή ταυτότητα συνδέεται αναγκαστικά με συγκεκριμένες σεξουαλικές πρακτικές. Η συμβατική σοφία και η σεξολογική εμβρίθεια, ακόμη αυστηρότερα, είχαν ορίσει τον λεσβιασμό ως σεξουαλική κατηγορία. Οι φεμινίστριες, ωστόσο, με αυξανόμενη επιμονή πρότασσαν τον λεσβιασμό ως πολιτικό κυρίως καθορισμό, στον οποίο η σεξουαλικότητα κατέχει προβληματικό ρόλο. Η Lilllian Faderman υποστήριξε ότι «οι γυναίκες που αυτοπροσδιορίζονται ως λεσβίες συνήθως δεν θεωρούν τον λεσβιασμό ως σεξουαλικό φαινόμενο πρωτίστως» (1981: 141). Αντιθέτως συνιστά σχέση στην οποία δυο γυναίκες αναπτύσσουν μεταξύ τους αμοιβαία έντονα συναισθήματα και βαθιά στοργή. Η σχέση αυτή ανάγεται σε συνώνυμο της αδελφικής φιλίας, της αλληλεγγύης και της στοργής, και ως τέτοια αναδεικνύεται θεμελιώδες χαρακτηριστικό του φεμινισμού.
Jeffrey Weeks: Ζητήματα ταυτότητας
στο Κώστας Γιαννακόπουλος (επιμ.): Σεξουαλικότητα. Θεωρίες και Πολιτικές της Ανθρωπολογίας (Αλεξάνδρεια, 2006)
Αυτό συνεπάγεται ότι η «επιθυμία» είναι κάτι διαφορετικό από την υποκειμενική θέση, δηλαδή την ταύτιση του υποκειμένου με μια ορισμένη κοινωνική θέση και μια οργανωτική αίσθηση του εαυτού (Hocquenghem 1978). Συνεπώς, χαρακτηρισμοί όπως «γκέι» και «λεσβία» συνιστούν όλο και περισσότερο πολιτικές επιλογές, και στη διαδικασία αυτή οι σεξουαλικές συνδηλώσεις τείνουν να εξαφανιστούν. Οι πρόσφατες διαμάχες για τη λεσβιακή ταυτότητα το δείχνουν καθαρά. Στους γκέι το ζήτημα αφορούσε κατά βάση τη σεξουαλική πρακτική, πώς θα αξιολογηθεί θετικά μια σεξουαλικότητα που είχε απορριφθεί. Στις διαμάχες για τον λεσβιασμό, αντίθετα, πύρινοι διαξιφισμοί ξέσπασαν για το αν η λεσβιακή ταυτότητα συνδέεται αναγκαστικά με συγκεκριμένες σεξουαλικές πρακτικές. Η συμβατική σοφία και η σεξολογική εμβρίθεια, ακόμη αυστηρότερα, είχαν ορίσει τον λεσβιασμό ως σεξουαλική κατηγορία. Οι φεμινίστριες, ωστόσο, με αυξανόμενη επιμονή πρότασσαν τον λεσβιασμό ως πολιτικό κυρίως καθορισμό, στον οποίο η σεξουαλικότητα κατέχει προβληματικό ρόλο. Η Lilllian Faderman υποστήριξε ότι «οι γυναίκες που αυτοπροσδιορίζονται ως λεσβίες συνήθως δεν θεωρούν τον λεσβιασμό ως σεξουαλικό φαινόμενο πρωτίστως» (1981: 141). Αντιθέτως συνιστά σχέση στην οποία δυο γυναίκες αναπτύσσουν μεταξύ τους αμοιβαία έντονα συναισθήματα και βαθιά στοργή. Η σχέση αυτή ανάγεται σε συνώνυμο της αδελφικής φιλίας, της αλληλεγγύης και της στοργής, και ως τέτοια αναδεικνύεται θεμελιώδες χαρακτηριστικό του φεμινισμού.
Jeffrey Weeks: Ζητήματα ταυτότητας
στο Κώστας Γιαννακόπουλος (επιμ.): Σεξουαλικότητα. Θεωρίες και Πολιτικές της Ανθρωπολογίας (Αλεξάνδρεια, 2006)
3 σχόλια:
Γεια σου, Erva. Πολύ καλό το βιβλίο για τη Σεξουαλικότητα σε επιμέλεια Γιαννακόπουλου (και πολύ κατατοπιστικό το δικό του δοκίμιο στο βιβλίο για τη γενεαλογία των μελετών της σεξουαλικότητας). Έλειπε από την ελληνική βιβλιογραφία. Σε παρακολουθώ καιρό - πολύ καλή δουλειά με τα posts και εξαιρετικά τα σχόλιά σου στο δικό σου και τα άλλα blogs. Επιτέλους!
ΥΓ. Μπορώ να επικοινωνήσω μαζί σου σε προσωπικό e-mail; Πώς;
Ο Γιαννακόπουλος είναι μια πολύ σημαντική επιστημονική φωνή, σε μια Ελλάδα που βρίθει από ημιμαθείς που υιοθετούν άκριτα τα σκοταδιστικά μοντέλα του βιολογισμού που ξεφυτρώνουν στα αμερικανικά (και καλά) πανεπιστήμια των ημιαμόρφωτων
Αν σκεφθεί κανείς ότι τα τελευταία βιβλία θεωρίας στα ελληνικά χρονολογούνται από τέλος του ΑΚΟΕ και του φεμινιστικού κινήματος, εκεί στα μέσα του ’80, η προσπάθεια των τελευταίων 3 περίπου χρόνων να αναπληρωθεί το κενό είναι άξια κάθε επαίνου. Μετά από σχεδόν είκοσι πέτρινα χρόνια μοιάζει να ξεκινάμε πάλι από την αρχή, κι ας μην είναι αυτό εντελώς αλήθεια. Θα πρέπει να ανακαλύψουμε ξανά την ιστορία μας, να αποκτήσουμε θεωρητικά εργαλεία ανάλυσης, να παράγουμε δράσεις.
Κάποιες φορές η προσπάθεια μοιάζει μεταπρατική, εγκυκλοπαιδικού τύπου ή «συντεχνιακά» εξειδικευμένη, αβέβαιη ή με πισωγυρίσματα, με ελλείψεις ή στοιχεία ημιμάθειας και μιμητισμού, ίσως έχεις δίκιο raresteak. Όμως είναι, ελπίζω, κάτι σαν τις παιδικές αρρώστιες. Ζήτημα χρόνου να περάσουν.
Το συγκεκριμένο βιβλίο, πάντως, σε επιμέλεια Κ. Γιαννακόπουλου πραγματικά θα αφήσει ικανοποιημένο και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη, ενώ θα συναρπάσει ακόμη και εκείνον που ξεκινάει μόλις τώρα τη «μύηση» του. Χρωστούμε χάρες και στον επιμελητή και στις εκδόσεις «Αλεξάνδρεια», οι οποίες έχουν στην ίδια σειρά κι άλλα ενδιαφέροντα βιβλία κοινωνιολογίας.
Υ.γ. το e-mail μου είναι erva_cidreira2006@yahoo.gr. Θα χαρώ να επικοινωνήσουμε, anonymous.
Δημοσίευση σχολίου