13.2.11

ΣΚΙΟΥΡΟΣ ΖΗΤΕΙ ΒΕΡΒΕΡΙΤΣΑ

Μπαμπουίνοι κομμωτές και ερωτευμένες βερβερίτσες
Στο πιο σκληρό και σκοτεινό βιβλίο του ελληνικής καταγωγής Αμερικανού Ντέιβιντ Σεντάρις πρωταγωνιστούν ζώα με ανθρώπινη συμπεριφορά
ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΖΕΛΗ To Βήμα, 13, 2/2011
Στα βιβλία του Μια σχεδόν φυσιολογική οικογένεια (2006), Εγκώ μιλήσει καλά κάποια μέρα (2006), Γυμνός (2007) και Οταν σας έχουν τυλίξει οι φλόγες (2009), η ματιά του Ντέιβιντ Σεντάρις είναι ανελέητα διεισδυτική, οι ιστορίες του εξωφρενικές, το χιούμορ καυστικό, ο αυτοσαρκασμός έντονος, το γέλιο ξεκαρδιστικό. Στο τελευταίο βιβλίο του όμως η γραφή διαφέρει. Το Σκίουρος ζητεί βερβερίτσα είναι μια συλλογή 16 σύντομων ιστοριών με πρωταγωνιστές ζώα. Δεν πρόκειται για αλληγορικούς μύθους στο πρότυπο του Αισώπου και του Λαφοντέν, λέει σε συνέντευξή του, δεν είναι το στυλ του, ο διδακτισμός δεν του ταιριάζει. Προτίμησε με το ζωολόγιό του να μιμηθεί τις μεσαιωνικές εγκυκλοπαίδειες για ζώα, τους Φυσιολόγους. Στον ταπεινό Φυσιολόγο του δεν πρωταγωνιστούν όμως ζώα εξωτικά ή πλάσματα μυθικά όπως στο Βιβλίο των φανταστικών όντων του Μπόρχες- αν εξαιρέσουμε τη μοναδική εμφάνιση ενός μονόκερου. Οι ήρωές του είναι ζώα κοινά, οι κλασικοί πρωταγωνιστές των μύθων και των παιδικών παραμυθιών: γάτες και σκύλοι, βάτραχοι και χελώνες, πελαργοί, αρουραίοι, σκίουροι, αρκούδες, αγελάδες, κουνέλια και γουρούνια, κουκουβάγιες, κόρακες. Εχουν τα χαρακτηριστικά που τους αποδίδει η λαϊκή παράδοση αλλά ανθρώπινη συμπεριφορά. Παρακολουθούμε έναν κουτσομπόλη και κόλακα μπαμπουίνο κομμωτή, δύο αποδημητικές τσίχλες που φλυαρούν σε κοσμικούς κύκλους, μια βερβερίτσα που χωρίζει από τον σκίουρο που αγαπά γιατί η οικογένειά της δαιμονοποιεί το διαφορετικό, ένα ποντίκι που στο όνομα της αγάπης διαπράττει εγκλήματα.
Σε αυτό το νέο φανταστικό πλαίσιο ίσως οφείλεται το ότι ετούτες οι ιστορίες του Σεντάρις φαίνονται λιγότερο παράλογες, λιγότερο εύθυμες. Εγωκεντρικοί, αφελείς, ξενοφοβικοί, υποκριτές, κόλακες, απατεώνες, οι ζωόμορφοι ήρωές του δεν προκαλούν τόσο το γέλιο όσο τη συμπόνια μέσα στην τραγικότητά τους, γιατί οι ευτράπελες ιστορίες του καταλήγουν πικρά, το γέλιο παγώνει ξαφνικά στα χείλη. Το βιβλίο είναι το πιο σκληρό και σκοτεινό του συγγραφέα ως τώρα, προοιωνίζεται όμως το ώριμο πέρασμα από την εξαντλημένη φαιδρότητα των προσωπικών εξομολογήσεων σε ιστορίες που στεριώνουν πάνω στα καθολικά και διαχρονικά δράματα της ύπαρξης.
Ενας απίθανος εκκεντρικός
Καυστικός, δηκτικός, σατιρικός, αιρετικός, ξεκαρδιστικός, ο 55χρονος Ντέιβιντ Σεντάρις έχει πουλήσει συνολικά περισσότερα από 7 εκατ. αντίτυπα, τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 26 γλώσσες, παρουσιάζει εκπομπές στο ραδιόφωνο, συνεργάζεται με τα περιοδικά «Εsquire» και «Τhe Νew Yorker».
Μεγάλωσε στη Βόρεια Καρολίνα, σε μια οικογένεια με έξι παιδιά, αμερικανίδα μητέρα και πατέρα ελληνικής καταγωγής. Θεωρεί πως ήταν το «μαύρο πρόβατο» της οικογένειας: ομοφυλόφιλος, ψυχαναγκαστικός, εκκεντρικός, εθισμένος για χρόνια στα ναρκωτικά. Στο παρελθόν έκανε διάφορες απίθανες δουλειές. Σήμερα απολαμβάνει την επιτυχία του, περιοδεύει, διαβάζει τις ιστορίες του σε τεράστια ακροατήρια και υπογράφει βιβλία με τις ώρες. Το Σκίουρος ζητεί βερβερίτσα είναι το πρώτο μυθοπλαστικό κείμενό του που δεν αντλεί φανερά από το αστείρευτο ορυχείο των οικογενειακών ιστοριών και των προσωπικών βιωμάτων.

Δεν υπάρχουν σχόλια: