Κοριτσάκι από την Κένυα προσεύχεται για την καταπολέμηση του AIDS. Το 68% των κρουσμάτων της νόσου αφορά κατοίκους της υποσαχάριας Αφρικής. Από αυτούς μόνο ο ένας στους 25 έχει πρόσβαση σε φάρμακα...
.
Ενα τσουνάμι AIDS χτυπάει κάθε μήνα!
Κάθε μήνα 250.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από το AIDS... Οι δύο ερευνητές που ταυτοποίησαν τον ιό HIV, Ρόμπερτ Γκάλο και Λυκ Μοντανιέ, συμφωνούν ότι τρεις πρέπει να είναι οι στόχοι της έρευνας και της κοινωνίας: βοήθεια στην Αφρική, μείωση της τοξικότητας των φαρμάκων και ανάπτυξη εμβολίων
ΙΩΑΝΝΑ ΣΟΥΦΛΕΡΗ (ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 29-4-2007)
Από τη δεκαετία του 1950 και μετά, οι δυτικές κοινωνίες είχαν αρχίσει να βιώνουν μια αίσθηση ολοένα και μεγαλύτερης ασφάλειας, τουλάχιστον σε ό,τι αφορούσε θέματα υγείας: η ανακάλυψη των αντιβιοτικών, η αποτελεσματικότητα των εμβολίων και η βελτίωση των συνθηκών ζωής και υγιεινής απομάκρυναν τον κίνδυνο των λοιμώξεων σε βαθμό αυτές να θεωρούνται υπόθεση του παρελθόντος. Χαρακτηριστική της ευφορίας και αισιοδοξίας που επικρατούσε τη δεκαετία του 1970 ήταν η απόφαση του αμερικανού προέδρου Νίξον να κηρύξει τον πόλεμο κατά του καρκίνου, της μόνης ασθένειας που έμενε να νικηθεί. Στις αρχές της δεκαετίας του 80 όμως ήρθε το AIDS να μας βγάλει από τη νιρβάνα μας. Επρόκειτο για μια καινοφανή νόσο η οποία αρχικά έδειχνε να έχει σαφείς προτιμήσεις σχετικά με τα θύματά της. Οταν από τα περιορισμένα και εντοπισμένα κρούσματα περάσαμε στην επιδημία του AIDS, συνειδητοποιήσαμε όλοι ότι οι λοιμώξεις ήταν οδυνηρά παρούσες στη ζωή μας και πως έπρεπε να ανασυντάξουμε τις δυνάμεις μας για να τις αντιμετωπίσουμε. Πρωτοπόροι στην προσπάθεια για τον εντοπισμό του ιού HIV και την απόδειξη ότι αυτός ευθύνεται για το AIDS υπήρξαν οι Ρόμπερτ Γκάλο (Robert Gallo) και Λυκ Μοντανιέ (Luc Montagnier). Οι δύο κορυφαίοι επιστήμονες θα βρεθούν την Πέμπτη 3-4-07 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών προκειμένου να μας δώσουν τις τελευταίες εξελίξεις στον συνεχιζόμενο πόλεμο κατά της νόσου. «Το Βήμα» μίλησε μαζί τους και σας δίνει μια μικρή πρόγευση...
Οι ιοί γράφουν ιστορία
Το ανθρώπινο είδος από την εμφάνισή του «συνοδοιπορεί» με τους μικροοργανισμούς (οι οποίοι εξάλλου κυριάρχησαν στον πλανήτη Γη για δισεκατομμύρια χρόνια πριν από την εμφάνιση πιο εξελιγμένων μορφών ζωής). Η αναγκαστική συμβίωσή μας και αλληλεπίδρασή μας με αυτούς έχει σμιλέψει τη γενετική ιστορία μας και όχι μόνο: ποια θα ήταν άραγε η εξέλιξη της Ευρώπης αν δεν είχε χάσει περισσότερο από το μισό του πληθυσμού της στη βουβωνική πανώλη; Ή, τι θα είχε συμβεί στην αρχαία ελληνική ιστορία αν ο Περικλής δεν είχε χαθεί στον λοιμό της Αθήνας; Οι επιδημίες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ιστορίας και μας επισκέπτονται με αξιοσημείωτη περιοδικότητα. Παραδείγματος χάριν, η γρίπη μάς επισκέπτεται ανελλιπώς κάθε χρόνο, αλλά κάθε 25 με 30 χρόνια παρατηρείται μια επικίνδυνα μεγάλη έξαρσή της. Οπως σημείωσε ο καθηγητής Γκάλο: «Ιστορικά έχει παρατηρηθεί ότι οι ιικές επιδημίες εμφανίζονται με μια περιοδικότητα της τάξεως των δύο μέχρι τριών δεκαετιών, παραμένουν στην κοινότητα για ορισμένο χρόνο και στη συνέχεια υποχωρούν. Συνήθως η έξαρσή τους σχετίζεται με κοινωνικές αλλαγές ή μετακινήσεις πληθυσμών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι επιδημίες που έπληξαν τους λαούς που υπέταξαν οι Ρωμαίοι κατά την Αρχαιότητα: η επέλαση των ρωμαϊκών στρατευμάτων ανατολικά, μετέφερε ιούς άγνωστους για το ανοσοποιητικό σύστημα των υποταγμένων και προκάλεσε μεγάλης έκτασης επιδημίες. Στις μέρες μας, η γρίπη ή το οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) αποτελούν παραδείγματα ιών με περιοδικές εξάρσεις».
Ενας νεκρός το δευτερόλεπτο
Αν και η υποχώρηση των εξάρσεων των επιδημιών είναι ένα ιστορικά παρατηρημένο φαινόμενο (χωρίς όμως κανείς να είναι βέβαιος για το πότε και με πόσο μεγάλο ανθρώπινο κόστος θα υποχωρήσουν) φαίνεται πως υπάρχουν και εξαιρέσεις στον κανόνα: ο ιός HIV που προκαλεί το AIDS είναι οδυνηρά παρών στη ζωή μας σχεδόν για τρεις δεκαετίες. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) ο αριθμός των ανθρώπων που αυτή τη στιγμή ζουν με το AIDS ξεπερνά τα 40 εκατομμύρια παγκοσμίως, ενώ περισσότεροι από τρία εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από τον ιό.
Αναφερόμενος στον μεγάλο αριθμό θυμάτων του ιού, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων αφορά την υποσαχάρια Αφρική, ο καθηγητής Γκάλο είναι εξαιρετικά παραστατικός: «Φαντάζομαι πως θυμόσαστε το τσουνάμι που έπληξε τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας τον Δεκέμβριο του 2004; Αυτή η φοβερή καταστροφή, η οποία δικαίως υπήρξε πρώτη είδηση στα δίκτυα όλου του κόσμου και για πολλές ημέρες, σκότωσε περίπου 200.000 ανθρώπους. Το AIDS σκοτώνει περισσότερους από 250.000 ανθρώπους κάθε μήνα! Εχουμε ένα τσουνάμι κάθε μήνα και κανείς δεν μιλάει για αυτό! Εχουμε συνηθίσει στην ιδέα, είμαστε αδιάφοροι και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο. Η Αφρική θα όφειλε σήμερα να είναι προτεραιότητά μας». Της ίδιας άποψης είναι και ο καθηγητής Μοντανιέ ο οποίος μας μίλησε από τη Σενεγάλη όπου βρισκόταν στο πλαίσιο των προσπαθειών του για ενημέρωση και αφύπνιση του πληθυσμού σχετικά με τη νόσο: «Αν θέλουμε να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητές μας σε σχέση με το AIDS, δεν χωρεί αμφιβολία ότι η Αφρική θα πρέπει να είναι πρωταρχικό μέλημά μας. Δυστυχώς φαίνεται πως οι δυτικές κοινωνίες αδιαφορούν για την κατάσταση στην Αφρική. Οι ειδήσεις για τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων σπανίως φθάνουν στα δυτικά μέσα ενημέρωσης».
Η έλλειψη ενδιαφέροντος από τη μεριά μας για τα τεκταινόμενα στην Αφρική, αλλά και σε άλλες χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία στις οποίες παρατηρείται έξαρση των κρουσμάτων, δεν είναι το μόνο ανησυχητικό φαινόμενο. Σύμφωνα με τον γάλλο καθηγητή «η παρουσία της νόσου για τόσο πολλά χρόνια μάς έχει κάνει να συνηθίσουμε στην ιδέα της ύπαρξής της και να χαλαρώσουμε τα μέτρα προφύλαξης. Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ειδικά οι νεότερες γενιές αδιαφορούν για τα προληπτικά μέτρα επειδή θεωρούν ότι τώρα πια η νόσος θεραπεύεται. Γνωρίζετε βεβαίως ότι δεν είναι έτσι».
Στο στόχαστρο η τοξικότητα
Πράγματι δεν είναι έτσι: μπορεί η τριπλή θεραπεία, η οποία ήταν αποτέλεσμα των εξαιρετικά εντατικών προσπαθειών που ακολούθησαν την ανακάλυψη του ιού, να έχει σώσει πολλούς ασθενείς από βέβαιο θάνατο, αλλά δεν θεραπεύει πλήρως τη νόσο. Οι ασθενείς οφείλουν να τη λαμβάνουν για το υπόλοιπο της ζωής τους προκειμένου να κρατούν τον ιό υπό έλεγχο. Με άλλα λόγια, το AIDS έχει γίνει χρόνια νόσος και οι ασθενείς-φορείς μπορούν να ελπίζουν σε απίστευτα μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης σε σχέση με εκείνο των αρχών της δεκαετίας του 1980 όταν δεν υπήρχαν φάρμακα, αλλά δεν έχουν θεραπευτεί.
«Οι επιστήμονες έχουμε ακόμη πάρα πολλή δουλειά να κάνουμε» λέει ο καθηγητής Γκάλο και εξηγεί: «Παρά την τεράστια πρόοδο η οποία επετεύχθη και μάλιστα σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα, υπάρχουν πολλά άλυτα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Εξ αυτών, το βασικότερο είναι ίσως η τοξικότητα των φαρμάκων. Πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες για αποτελεσματικά φάρμακα με λιγότερες παρενέργειες. Πρέπει επίσης να είμαστε προετοιμασμένοι για την ανάπτυξη ανθεκτικότητας του ιού στα φάρμακα. Πρέπει να συνεχιστούν με την ίδια ένταση οι έρευνες για την ανάπτυξη εμβολίων. Ολα αυτά βεβαίως σημαίνουν ότι η βασική έρευνα που αφορά στον ιό πρέπει να συνεχιστεί. Περιττό βεβαίως να σας πω ότι η γενικευμένη μείωση των κονδυλίων για τη βασική έρευνα έχει επιπτώσεις και στην έρευνα κατά του AIDS».
Θεραπευτικά εμβόλια
Τη σημασία της συνέχειας των ερευνητικών προσπαθειών τόνισε και ο καθηγητής Μοντανιέ, θέτοντας και αυτός ως προτεραιότητα τη μείωση της τοξικότητας των φαρμάκων και την ανάπτυξη εμβολίων. Και ενώ ο γάλλος ερευνητής έχει στρέψει το ερευνητικό ενδιαφέρον του στις αλληλεπιδράσεις του ιού με τον ανθρώπινο οργανισμό (και ειδικότερα με το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα προκειμένου να διαλευκάνει τον τρόπο με τον οποίο ο ιός εισέρχεται στο ανθρώπινο σώμα), εκτιμά ότι μπορούμε να ελπίζουμε και σε θεραπεία για την εκρίζωση του ιού: «Η ιδέα θα ήταν να μπορεί κανείς να χορηγήσει για ένα πρώτο διάστημα έξι μηνών την αντιρετροϊκή θεραπεία έτσι ώστε να μειώσει τον αριθμό των ιικών σωματιδίων δραστικά. Το επόμενο βήμα θα ήταν να επιτευχθεί ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς έτσι ώστε αυτό να κρατά από μόνο του τον ιό υπό έλεγχο χωρίς να χρειάζεται πια οι ασθενείς-φορείς να λαμβάνουν φάρμακα». Προφανώς η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος θα γίνεται με εμβόλια τα οποία σύμφωνα με τον γάλλο καθηγητή θα πρέπει να δοκιμαστούν: «Υπάρχει ανάγκη να γίνουν ευρείες κλινικές δοκιμές των θεραπευτικών εμβολίων. Αν αυτά αποδειχθούν αποτελεσματικά, θα αλλάξουν ριζικά οι ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων».
Τα παραπάνω καθιστούν φανερό ότι οι ερευνητές που πρωτοστάτησαν στην έρευνα που αποκάλυψε τον ιό και οδήγησε στην ανάπτυξη φαρμάκων εναντίον του συνεχίζουν τις προσπάθειές τους με αμείωτη ένταση. Εχουμε όμως όλοι ως σήμερα αντιληφθεί ότι οι σημαντικές πρόοδοι παίρνουν χρόνο. Για τον λόγο αυτόν καλό θα ήταν να θυμόμαστε τις συμβουλές που είχε να δώσει ο καθηγητές Μοντανιέ σε όλους μας και κυρίως στους νεότερους: «Οι συμβουλές για την πρόληψη του AIDS δεν έχουν αλλάξει από την εμφάνιση της νόσου καθώς δεν έχει αλλάξει και ο τρόπος μετάδοσής της. Η προστασία κατά τη σεξουαλική επαφή είναι ο μόνος βέβαιος τρόπος προστασίας από τη νόσο. Βεβαίως η σεξουαλική συμπεριφορά έχει να κάνει με το ταμπεραμέντο του καθενός, αλλά η εκπαίδευση των νέων μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην υιοθέτηση ασφαλών μέτρων. Αντιστοίχως η εκπαίδευση είναι πολύ σημαντική και για τις χώρες της Αφρικής όπου οι γυναίκες, για κοινωνικούς λόγους, υποφέρουν πολύ περισσότερο από τους άνδρες. Αυτή τη στιγμή δίνουμε πολύ μεγάλο βάρος στην εκπαίδευση των γυναικών για τα μέτρα πρόληψης της νόσου».
Ρεκόρ θυμάτων
Ο αριθμός των ατόμων που πεθαίνουν κάθε μήνα από το AIDS φθάνει τις 250.000. Αυτό σημαίνει περισσότεροι από 8.000 άνθρωποι κάθε μέρα ή ένας άνθρωπος κάθε δευτερόλεπτο!
Από τα 42 εκατομμύρια ανθρώπων που είναι σήμερα μολυσμένα με τον ιό του AIDS, 4-6 εκατομμύρια χρειάζονται επειγόντως αντιρετροϊκή θεραπεία εξαιτίας της σοβαρότητας της ασθένειάς τους.
Αν και η υποσαχάρια Αφρική διαθέτει τη μερίδα του λέοντος σε αριθμό κρουσμάτων, ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν πρόσβαση στην αντιρετροϊκή θεραπεία δεν υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο.
Ανησυχητικά αυξάνονται τα κρούσματα σε χώρες της Ασίας, όπως η Κίνα και η Ινδία.
Ενα τσουνάμι AIDS χτυπάει κάθε μήνα!
Κάθε μήνα 250.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από το AIDS... Οι δύο ερευνητές που ταυτοποίησαν τον ιό HIV, Ρόμπερτ Γκάλο και Λυκ Μοντανιέ, συμφωνούν ότι τρεις πρέπει να είναι οι στόχοι της έρευνας και της κοινωνίας: βοήθεια στην Αφρική, μείωση της τοξικότητας των φαρμάκων και ανάπτυξη εμβολίων
ΙΩΑΝΝΑ ΣΟΥΦΛΕΡΗ (ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 29-4-2007)
Από τη δεκαετία του 1950 και μετά, οι δυτικές κοινωνίες είχαν αρχίσει να βιώνουν μια αίσθηση ολοένα και μεγαλύτερης ασφάλειας, τουλάχιστον σε ό,τι αφορούσε θέματα υγείας: η ανακάλυψη των αντιβιοτικών, η αποτελεσματικότητα των εμβολίων και η βελτίωση των συνθηκών ζωής και υγιεινής απομάκρυναν τον κίνδυνο των λοιμώξεων σε βαθμό αυτές να θεωρούνται υπόθεση του παρελθόντος. Χαρακτηριστική της ευφορίας και αισιοδοξίας που επικρατούσε τη δεκαετία του 1970 ήταν η απόφαση του αμερικανού προέδρου Νίξον να κηρύξει τον πόλεμο κατά του καρκίνου, της μόνης ασθένειας που έμενε να νικηθεί. Στις αρχές της δεκαετίας του 80 όμως ήρθε το AIDS να μας βγάλει από τη νιρβάνα μας. Επρόκειτο για μια καινοφανή νόσο η οποία αρχικά έδειχνε να έχει σαφείς προτιμήσεις σχετικά με τα θύματά της. Οταν από τα περιορισμένα και εντοπισμένα κρούσματα περάσαμε στην επιδημία του AIDS, συνειδητοποιήσαμε όλοι ότι οι λοιμώξεις ήταν οδυνηρά παρούσες στη ζωή μας και πως έπρεπε να ανασυντάξουμε τις δυνάμεις μας για να τις αντιμετωπίσουμε. Πρωτοπόροι στην προσπάθεια για τον εντοπισμό του ιού HIV και την απόδειξη ότι αυτός ευθύνεται για το AIDS υπήρξαν οι Ρόμπερτ Γκάλο (Robert Gallo) και Λυκ Μοντανιέ (Luc Montagnier). Οι δύο κορυφαίοι επιστήμονες θα βρεθούν την Πέμπτη 3-4-07 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών προκειμένου να μας δώσουν τις τελευταίες εξελίξεις στον συνεχιζόμενο πόλεμο κατά της νόσου. «Το Βήμα» μίλησε μαζί τους και σας δίνει μια μικρή πρόγευση...
Οι ιοί γράφουν ιστορία
Το ανθρώπινο είδος από την εμφάνισή του «συνοδοιπορεί» με τους μικροοργανισμούς (οι οποίοι εξάλλου κυριάρχησαν στον πλανήτη Γη για δισεκατομμύρια χρόνια πριν από την εμφάνιση πιο εξελιγμένων μορφών ζωής). Η αναγκαστική συμβίωσή μας και αλληλεπίδρασή μας με αυτούς έχει σμιλέψει τη γενετική ιστορία μας και όχι μόνο: ποια θα ήταν άραγε η εξέλιξη της Ευρώπης αν δεν είχε χάσει περισσότερο από το μισό του πληθυσμού της στη βουβωνική πανώλη; Ή, τι θα είχε συμβεί στην αρχαία ελληνική ιστορία αν ο Περικλής δεν είχε χαθεί στον λοιμό της Αθήνας; Οι επιδημίες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ιστορίας και μας επισκέπτονται με αξιοσημείωτη περιοδικότητα. Παραδείγματος χάριν, η γρίπη μάς επισκέπτεται ανελλιπώς κάθε χρόνο, αλλά κάθε 25 με 30 χρόνια παρατηρείται μια επικίνδυνα μεγάλη έξαρσή της. Οπως σημείωσε ο καθηγητής Γκάλο: «Ιστορικά έχει παρατηρηθεί ότι οι ιικές επιδημίες εμφανίζονται με μια περιοδικότητα της τάξεως των δύο μέχρι τριών δεκαετιών, παραμένουν στην κοινότητα για ορισμένο χρόνο και στη συνέχεια υποχωρούν. Συνήθως η έξαρσή τους σχετίζεται με κοινωνικές αλλαγές ή μετακινήσεις πληθυσμών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι επιδημίες που έπληξαν τους λαούς που υπέταξαν οι Ρωμαίοι κατά την Αρχαιότητα: η επέλαση των ρωμαϊκών στρατευμάτων ανατολικά, μετέφερε ιούς άγνωστους για το ανοσοποιητικό σύστημα των υποταγμένων και προκάλεσε μεγάλης έκτασης επιδημίες. Στις μέρες μας, η γρίπη ή το οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) αποτελούν παραδείγματα ιών με περιοδικές εξάρσεις».
Ενας νεκρός το δευτερόλεπτο
Αν και η υποχώρηση των εξάρσεων των επιδημιών είναι ένα ιστορικά παρατηρημένο φαινόμενο (χωρίς όμως κανείς να είναι βέβαιος για το πότε και με πόσο μεγάλο ανθρώπινο κόστος θα υποχωρήσουν) φαίνεται πως υπάρχουν και εξαιρέσεις στον κανόνα: ο ιός HIV που προκαλεί το AIDS είναι οδυνηρά παρών στη ζωή μας σχεδόν για τρεις δεκαετίες. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) ο αριθμός των ανθρώπων που αυτή τη στιγμή ζουν με το AIDS ξεπερνά τα 40 εκατομμύρια παγκοσμίως, ενώ περισσότεροι από τρία εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από τον ιό.
Αναφερόμενος στον μεγάλο αριθμό θυμάτων του ιού, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων αφορά την υποσαχάρια Αφρική, ο καθηγητής Γκάλο είναι εξαιρετικά παραστατικός: «Φαντάζομαι πως θυμόσαστε το τσουνάμι που έπληξε τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας τον Δεκέμβριο του 2004; Αυτή η φοβερή καταστροφή, η οποία δικαίως υπήρξε πρώτη είδηση στα δίκτυα όλου του κόσμου και για πολλές ημέρες, σκότωσε περίπου 200.000 ανθρώπους. Το AIDS σκοτώνει περισσότερους από 250.000 ανθρώπους κάθε μήνα! Εχουμε ένα τσουνάμι κάθε μήνα και κανείς δεν μιλάει για αυτό! Εχουμε συνηθίσει στην ιδέα, είμαστε αδιάφοροι και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο. Η Αφρική θα όφειλε σήμερα να είναι προτεραιότητά μας». Της ίδιας άποψης είναι και ο καθηγητής Μοντανιέ ο οποίος μας μίλησε από τη Σενεγάλη όπου βρισκόταν στο πλαίσιο των προσπαθειών του για ενημέρωση και αφύπνιση του πληθυσμού σχετικά με τη νόσο: «Αν θέλουμε να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητές μας σε σχέση με το AIDS, δεν χωρεί αμφιβολία ότι η Αφρική θα πρέπει να είναι πρωταρχικό μέλημά μας. Δυστυχώς φαίνεται πως οι δυτικές κοινωνίες αδιαφορούν για την κατάσταση στην Αφρική. Οι ειδήσεις για τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων σπανίως φθάνουν στα δυτικά μέσα ενημέρωσης».
Η έλλειψη ενδιαφέροντος από τη μεριά μας για τα τεκταινόμενα στην Αφρική, αλλά και σε άλλες χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία στις οποίες παρατηρείται έξαρση των κρουσμάτων, δεν είναι το μόνο ανησυχητικό φαινόμενο. Σύμφωνα με τον γάλλο καθηγητή «η παρουσία της νόσου για τόσο πολλά χρόνια μάς έχει κάνει να συνηθίσουμε στην ιδέα της ύπαρξής της και να χαλαρώσουμε τα μέτρα προφύλαξης. Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ειδικά οι νεότερες γενιές αδιαφορούν για τα προληπτικά μέτρα επειδή θεωρούν ότι τώρα πια η νόσος θεραπεύεται. Γνωρίζετε βεβαίως ότι δεν είναι έτσι».
Στο στόχαστρο η τοξικότητα
Πράγματι δεν είναι έτσι: μπορεί η τριπλή θεραπεία, η οποία ήταν αποτέλεσμα των εξαιρετικά εντατικών προσπαθειών που ακολούθησαν την ανακάλυψη του ιού, να έχει σώσει πολλούς ασθενείς από βέβαιο θάνατο, αλλά δεν θεραπεύει πλήρως τη νόσο. Οι ασθενείς οφείλουν να τη λαμβάνουν για το υπόλοιπο της ζωής τους προκειμένου να κρατούν τον ιό υπό έλεγχο. Με άλλα λόγια, το AIDS έχει γίνει χρόνια νόσος και οι ασθενείς-φορείς μπορούν να ελπίζουν σε απίστευτα μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης σε σχέση με εκείνο των αρχών της δεκαετίας του 1980 όταν δεν υπήρχαν φάρμακα, αλλά δεν έχουν θεραπευτεί.
«Οι επιστήμονες έχουμε ακόμη πάρα πολλή δουλειά να κάνουμε» λέει ο καθηγητής Γκάλο και εξηγεί: «Παρά την τεράστια πρόοδο η οποία επετεύχθη και μάλιστα σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα, υπάρχουν πολλά άλυτα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Εξ αυτών, το βασικότερο είναι ίσως η τοξικότητα των φαρμάκων. Πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες για αποτελεσματικά φάρμακα με λιγότερες παρενέργειες. Πρέπει επίσης να είμαστε προετοιμασμένοι για την ανάπτυξη ανθεκτικότητας του ιού στα φάρμακα. Πρέπει να συνεχιστούν με την ίδια ένταση οι έρευνες για την ανάπτυξη εμβολίων. Ολα αυτά βεβαίως σημαίνουν ότι η βασική έρευνα που αφορά στον ιό πρέπει να συνεχιστεί. Περιττό βεβαίως να σας πω ότι η γενικευμένη μείωση των κονδυλίων για τη βασική έρευνα έχει επιπτώσεις και στην έρευνα κατά του AIDS».
Θεραπευτικά εμβόλια
Τη σημασία της συνέχειας των ερευνητικών προσπαθειών τόνισε και ο καθηγητής Μοντανιέ, θέτοντας και αυτός ως προτεραιότητα τη μείωση της τοξικότητας των φαρμάκων και την ανάπτυξη εμβολίων. Και ενώ ο γάλλος ερευνητής έχει στρέψει το ερευνητικό ενδιαφέρον του στις αλληλεπιδράσεις του ιού με τον ανθρώπινο οργανισμό (και ειδικότερα με το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα προκειμένου να διαλευκάνει τον τρόπο με τον οποίο ο ιός εισέρχεται στο ανθρώπινο σώμα), εκτιμά ότι μπορούμε να ελπίζουμε και σε θεραπεία για την εκρίζωση του ιού: «Η ιδέα θα ήταν να μπορεί κανείς να χορηγήσει για ένα πρώτο διάστημα έξι μηνών την αντιρετροϊκή θεραπεία έτσι ώστε να μειώσει τον αριθμό των ιικών σωματιδίων δραστικά. Το επόμενο βήμα θα ήταν να επιτευχθεί ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς έτσι ώστε αυτό να κρατά από μόνο του τον ιό υπό έλεγχο χωρίς να χρειάζεται πια οι ασθενείς-φορείς να λαμβάνουν φάρμακα». Προφανώς η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος θα γίνεται με εμβόλια τα οποία σύμφωνα με τον γάλλο καθηγητή θα πρέπει να δοκιμαστούν: «Υπάρχει ανάγκη να γίνουν ευρείες κλινικές δοκιμές των θεραπευτικών εμβολίων. Αν αυτά αποδειχθούν αποτελεσματικά, θα αλλάξουν ριζικά οι ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων».
Τα παραπάνω καθιστούν φανερό ότι οι ερευνητές που πρωτοστάτησαν στην έρευνα που αποκάλυψε τον ιό και οδήγησε στην ανάπτυξη φαρμάκων εναντίον του συνεχίζουν τις προσπάθειές τους με αμείωτη ένταση. Εχουμε όμως όλοι ως σήμερα αντιληφθεί ότι οι σημαντικές πρόοδοι παίρνουν χρόνο. Για τον λόγο αυτόν καλό θα ήταν να θυμόμαστε τις συμβουλές που είχε να δώσει ο καθηγητές Μοντανιέ σε όλους μας και κυρίως στους νεότερους: «Οι συμβουλές για την πρόληψη του AIDS δεν έχουν αλλάξει από την εμφάνιση της νόσου καθώς δεν έχει αλλάξει και ο τρόπος μετάδοσής της. Η προστασία κατά τη σεξουαλική επαφή είναι ο μόνος βέβαιος τρόπος προστασίας από τη νόσο. Βεβαίως η σεξουαλική συμπεριφορά έχει να κάνει με το ταμπεραμέντο του καθενός, αλλά η εκπαίδευση των νέων μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην υιοθέτηση ασφαλών μέτρων. Αντιστοίχως η εκπαίδευση είναι πολύ σημαντική και για τις χώρες της Αφρικής όπου οι γυναίκες, για κοινωνικούς λόγους, υποφέρουν πολύ περισσότερο από τους άνδρες. Αυτή τη στιγμή δίνουμε πολύ μεγάλο βάρος στην εκπαίδευση των γυναικών για τα μέτρα πρόληψης της νόσου».
Ρεκόρ θυμάτων
Ο αριθμός των ατόμων που πεθαίνουν κάθε μήνα από το AIDS φθάνει τις 250.000. Αυτό σημαίνει περισσότεροι από 8.000 άνθρωποι κάθε μέρα ή ένας άνθρωπος κάθε δευτερόλεπτο!
Από τα 42 εκατομμύρια ανθρώπων που είναι σήμερα μολυσμένα με τον ιό του AIDS, 4-6 εκατομμύρια χρειάζονται επειγόντως αντιρετροϊκή θεραπεία εξαιτίας της σοβαρότητας της ασθένειάς τους.
Αν και η υποσαχάρια Αφρική διαθέτει τη μερίδα του λέοντος σε αριθμό κρουσμάτων, ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν πρόσβαση στην αντιρετροϊκή θεραπεία δεν υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο.
Ανησυχητικά αυξάνονται τα κρούσματα σε χώρες της Ασίας, όπως η Κίνα και η Ινδία.
Ρόμπερτ Γκάλο και Λυκ Μοντανιέ
Ο Λυκ Μοντανιέ είναι πρόεδρος της Παγκόσμιας Οργάνωσης για την Ερευνα και Πρόληψη του AIDS της UNESCO και διευθυντής του Τμήματος Ιικής Ογκολογίας του Ινστιτούτου Παστέρ στο Παρίσι. Γεννήθηκε πριν από 75 χρόνια στην Τουρ της Γαλλίας. Σπούδασε θετικές επιστήμες στα πανεπιστήμια του Πουατιέ και του Παρισιού, όπου έκανε και τη διδακτορική διατριβή του στην ιατρική. Από το 1974 είναι ερευνητής του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Ερευνας της Γαλλίας (CNRS) και από το 1985 καθηγητής στο Ινστιτούτο Παστέρ. Προτού ασχοληθεί με το AIDS είχε διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο οι ιοί συμβάλλουν στην καρκινογένεση.
Ο Ρόμπερτ Γκάλο είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Ιολογίας του Πανεπιστημίου Μέριλαντ των ΗΠΑ. Γεννήθηκε πριν από 70 χρόνια στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ από ιταλούς γονείς. Αποφάσισε να ασχοληθεί με την ιατρική όταν έχασε από λευχαιμία την αδελφή του. Μετά την αποφοίτησή του από το Ιατρικό Κολέγιο Τζέφερσον της Πενσυλβανίας και το Πανεπιστήμιο του Σικάγου ασχολήθηκε όντως με την έρευνα της λευχαιμίας. Εντόπισε μάλιστα τον πρώτο ανθρώπινo ρετροϊό, τον HTLV (Human Τ-cell leukemia Virus) εν έτει 1974. Από τη δεκαετία του 1980 ως σήμερα έχει αφιερωθεί στην έρευνα για την καταπολέμηση του AIDS.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου