Ο "ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΤΑΧΤΣΗ" - 2

- Μπορούμε να πούμε ότι ο Ταχτσής, ερχόμενος στην Αυστραλία και συναναστρεφόμενος με τον λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό κόσμο -που κατά βάση ήταν προοδευτικός σε σχέση με την υπόλοιπη κοινωνία-, τελικά συνάντησε τα ίδια πουριτανικά ήθη, την ίδια αποπνικτική ατμόσφαιρα όπως και στην Ελλάδα;

- Όχι όσον αφορά την αυστραλιανή κοινωνία. Αυτό ισχύει μόνο για την ελληνική παροικία, με την οποία, προφανώς, δεν είχε σχέσεις. Για να ξεκαθαρίσω όμως καλύτερα τα πράγματα: Την πρώτη περίοδο (ήρθε το 1957 και έφυγε το 1960) της παραμονής του εδώ, δεν συνέβη κάτι σημαντικό. Όπως επισημαίνω στα δύο βιβλία μου, ο Ταχτσής «δεν πρέπει να είχε ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα με τον Νόμο κατά την πρώτη περίοδο της παραμονής του στην Αυστραλία». Αν και για εκείνη την περίοδο ο ίδιος δεν δίνει και πολλά στοιχεία, εντούτοις λέει ότι προσπάθησε να αλλάξει τρόπο ζωής, αναζητώντας τη βοήθεια ψυχολόγου στο Σίδνεϊ, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Η όλη ιστορία μαζί του «στράβωσε» κατά τη δεύτερη περίοδο του ερχομού του στην Αυστραλία (1960-1962). Του άρεσε ο τρόπος ζωής στην Αυστραλία, δεν αντιμετώπιζε κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Το πρόβλημα ήταν στο ότι, επειδή από ένα σημείο και πέρα δεν είχε ακριβώς ξεκαθαρίσει τι ήθελε από τη ζωή του, ένιωθε ανία στο να βρίσκεται συνεχώς στην ίδια εργασία, γι' αυτό άλλαζε συχνά δουλειές. Συν τοις άλλοις, ήταν σπάταλος χαρακτήρας, ξόδευε περισσότερα από όσα κέρδιζε. Του άρεσε πάντα να ζει στο στυλ των παλαιών μποέμ. Τα προβλήματα με τις αυστραλιανές αρχές δημιουργήθηκαν κατά τη δεύτερη περίοδο παραμονής του στην Αυστραλία (1960-1962), που όπως είδαμε, οδήγησαν τελικά και στην απέλασή του. Αν και οι απόψεις του για την Αυστραλία διαφοροποιήθηκαν κάπως μετά τη σύλληψη και απέλασή του, σε ολόκληρη τη μετέπειτα αλληλογραφία του με τον στενό του φίλο ζωγράφο Καρλ Πλάτε, εξακολούθησε να εκθειάζει τον αυστραλιανό τρόπο ζωής. Υποθέτω ότι στη διάρκεια αυτής της δεύτερης περιόδου ήταν που άρχισαν να τον φακελώνουν. Αυτό όμως το λέω με επιφύλαξη, αφού δεν έχω ακόμη ασχοληθεί συστηματικά με τη φιλολογική αξιοποίηση του «Φακέλου».

- Οι λόγοι που απελάθηκε, λοιπόν, είχαν σχέση με τον ανορθόδοξο και παραβατικό τρόπο ζωής του...; 

- Σωστά. Όπως προείπαμε, προφανώς, δεν είχαν σχέση με πολιτικά ή άλλα ζητήματα. Ο Ταχτσής δεν ήταν κομμουνιστής, δεν ανήκε σε κανένα πολιτικό κόμμα ή άλλη οργάνωση. Ήταν, όμως, γενικά προοδευτικός. Έριξα μια βιαστική ματιά στον «Φάκελό» του και είδα ότι οι λόγοι για τους οποίους απελάθηκε είχαν ως κύρια αιτία τη σεξουαλική του παραβατικότητα και τίποτε άλλο.

- Τι άνθρωπος ήταν ο Ταχτσής στις καθημερινές του σχέσεις;

- Πάντα πίστευα, και συνεχίζω να πιστεύω (έχοντας μιλήσει με πολύ κόσμο που τον γνώριζε καλά, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Αυστραλία, κι έχοντας ερευνήσει εις βάθος τη ζωή του) ότι Ταχτσής, ασχέτως της προσωπικής του ζωής, κατά βάση υπήρξε ένα καθ' όλα ηθικότατο άτομο. Αν συνέβαινε το αντίθετο, σας διαβεβαιώ ότι δεν θα είχα κανένα απολύτως λόγο και ενδιαφέρον να ασχοληθώ με ένα «κάθαρμα», ξοδεύοντας πολύτιμο χρόνο από τη ζωή μου. Για ποιο λόγο να τον «αγιοποιήσω», όπως έγραψαν κάποιοι στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα οι ίδιοι κριτικοί πρόβαλαν το βιβλίο μου σε πρωτοσέλιδα μεγάλων εφημερίδων ως ένα από τα «καλύτερα της χρονιάς» κάνοντάς το μπεστ σέλερ; Για μένα υπήρξε μεγάλος συγγραφέας αλλά, παράλληλα, και ηθικός χαρακτήρας. Με πάμπολλες ιδιορρυθμίες, εκκεντρικότητες, ιδιοτροπίες και αδυναμίες, φυσικά. Ωστόσο, είχε αγαθές σχέσεις με αρκετούς ομοτέχνους του, βοηθούσε τους φτωχούς και αδύναμους συγγραφείς (άνδρες και γυναίκες), συμπαραστεκόταν όπου μπορούσε, δεν εκμεταλλευόταν κανέναν (οικονομικά και σεξουαλικά, όπως έκαναν άλλοι διάσημοι δημιουργοί). Ήταν ανθρωπιστής και είχε αυστηρές αρχές και τις τηρούσε. Η μεγαλύτερη «αμαρτία» του ήταν ότι ντυνόταν γυναίκα κι εκδιδόταν επί χρήμασι -κυρίως επειδή είχε μεγάλη οικονομική ανάγκη- όπως μου επιβεβαίωσαν οι συγγενείς του. Αυτοκολακευόταν, με το να πιστεύει ότι ήταν τέλειος άνδρας και, παράλληλα, ότι μπορούσε να «μεταμορφώνεται» σε τέλεια... γυναίκα, χωρίς να γίνεται αντιληπτό από τους άλλους!... Μάλιστα, πολλές φορές, όταν τον έπιανε η αστυνομία τα χαράματα στην Αθήνα να κάνει πιάτσα, τηλεφωνούσε την στενή του φίλη, τότε υπουργό Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη, που τον υπεραγαπούσε, ζητώντας της να μεσολαβήσει για να τον αφήσουν ελεύθερο. Τον άφηναν, φυσικά, αλλά το επόμενο βράδυ έκανε πάλι τα ίδια. Και αυτή η καημένη του έλεγε εξουθενωμένη: «Μα, βρε Κωστάκη, αγόρι μου, δεν θα μ' αφήσεις επιτέλους ένα βράδυ να κοιμηθώ με την ησυχία μου;...»

- Ποια ήταν η σχέση του με την ελληνική παροικία;

- Φαίνεται ότι η σχέση του με την οργανωμένη ομογένεια του Σίδνεϊ ήταν ανύπαρκτη. Ο ίδιος στα γραπτά του δεν αναφέρει λέξη για τους Έλληνες και τις κοινότητές τους - ούτε και κανείς άλλος. Κοιτάξτε: Ο Ταχτσής έφυγε από την Ελλάδα, όπως λέει ο ίδιος, μόνο και μόνο για να απαλλαγεί από τους Έλληνες. Θα ήταν, λοιπόν, παράλογο να θέλει ν' ανοίξει παρτίδες με... Έλληνες, και μάλιστα στην άλλη άκρη του κόσμου! Ιδιαίτερα όταν, όπως λέει ο ίδιος, οι περισσότεροι από αυτούς ήταν καθυστερημένοι, οπισθοδρομικοί, αγράμματοι και δεν ήξεραν γρι αγγλικά. Ήταν και η «ρετσινιά» που φοβόταν να μην τους κολλήσει, αν έκανε παρέα μαζί τους. Γι' αυτό και συναναστρεφόταν με μορφωμένους και καλλιεργημένους Αυστραλούς, από τον καλλιτεχνικό και πανεπιστημιακό χώρο. Αυτό επιβεβαιώνει και η γηραιά σύζυγος του Αυστραλού ζωγράφου Καρλ Πλάτε, η οποία μάλιστα, όπως μού εκμυστηρεύθηκε παλαιότερα, ήταν κρυφά ερωτευμένη μαζί του! Ο Ταχτσής επισκεπτόταν συχνά το σπίτι του νομπελίστα, φιλέλληνα συγγραφέα Πάτρικ Γουάιτ στο Σίδνεϊ, και τον σύντροφό του Μανόλη Λάσκαρη. Ο ίδιος ο Γουάιτ όμως, δεν τον συμπαθούσε καθόλου, εξαιτίας του επηρμένου χαρακτήρα και της ανορθόδοξης ζωής του και τον απέφευγε με το να κλείνεται στο δωμάτιό του. Τον ανεχόταν όμως ο Λάσκαρης. Δεν υπήρξε καθόλου εύκολο άτομο ο Ταχτσής. Ήταν εριστικός, δημιουργούσε καταστάσεις, και τσακωνόταν εύκολα με πολλούς. Παρ' όλα αυτά, ήταν αξιαγάπητο άτομο, ιδίως στο γυναικείο φύλο, ίσως επειδή ήταν ιδιοφυής, αρρενωπός, όμορφος, καλλιεργημένος και λάτρευε τα παιδιά. Γι' αυτό και τον είχαν αγαπήσει πολλές γυναίκες, επώνυμες και ανώνυμες. Μερικές μάλιστα τού είχαν ζητήσει να τις παντρευτεί. Άλλες να τους... κάνει παιδιά εκτός γάμου, χωρίς να αναλάβει την παραμικρή οικονομική ή άλλη ευθύνη! Ποτέ βέβαια δεν δέχτηκε...

- Επανερχόμενοι στα του «Φακέλου», ελπίζετε ότι θα σας παραχωρηθούν και τα υπόλοιπα έγγραφά του;

- Αισιοδοξώ πως ναι. Μου είπαν ότι αρκεί να έχω... υπομονή και να επιμείνω λίγο ακόμα. Άλλωστε, βάσει του Νόμου (Freedom of Information Act) δεν μπορούν να μην απελευθερώσουν και τα υπόλοιπα έγγραφα, αφού εκτός από εμένα (τον επίσημο βιογράφο του Ταχτσή), ενδιαφέρονται να τα δουν και οι επιζώντες συγγενείς και κληρονόμοι του - η αδελφή και η ανιψιά του. Γι' αυτό φρονώ ότι είναι ζήτημα χρόνου να μου παραχωρήσουν και τον υπόλοιπο «Φάκελο».

- Θεωρείτε ότι είναι χρήσιμος σήμερα ο «Φάκελος Ταχτσή»; 

- Θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά χρήσιμος. Διότι είναι μια σπάνια, και γι' αυτό πολύτιμη πηγή άγνωστων πληροφοριών για τη ζωή του μεγάλου μεταπολεμικού μας συγγραφέα στην Αυστραλία, για την οποία γνωρίζουμε σχετικά λίγα πράγματα - και αυτά χάρη στη δική μου πρωτογενή έρευνα. Ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του («Το φοβερό βήμα») δίνει πολύ λίγα στοιχεία, και αυτά επιλεκτικά. Έτσι, τα όσα γνωρίζουμε έως τώρα προέρχονται από τις δικές του πληροφορίες και κάποιες μαρτυρίες Ελλήνων και ξένων φίλων του στην Αυστραλία. Αλλά ακόμα και αυτές οι πληροφορίες είναι λειψές, κάποτε ασαφείς και αντιφατικές. Τα στοιχεία, οι καταθέσεις, οι μαρτυρίες και ό,τι άλλο περιέχεται στον «Φάκελο» έρχονται να φωτίσουν άγνωστες πτυχές της ζωής και της προσωπικότητάς του, αλλά και να ανατρέψουν διάφορα δεδομένα, εικασίες, υποθέσεις και μύθους. Θα αναφέρω μόνο ένα μικρό παράδειγμα: Στην προκαταρκτική έρευνα της βιογραφίας μου (για τον Ταχτσή), οι οικείοι του συγγραφέα μου δήλωσαν ότι ο τελευταίος ήταν έτοιμος να παντρευτεί μια πλούσια Εβραία του Σίδνεϊ, αλλά τελικά τα χάλασαν την τελευταία στιγμή για οικονομικούς και άλλους λόγους. Ωστόσο, ένα από τα έγγραφα του «Φακέλου» διαψεύδει απολύτως αυτή την πληροφορία. Σε κατάθεσή της στην αστυνομία, η εν λόγω κυρία -και δήθεν υποψήφια... σύζυγος του Ταχτσή- ισχυρίζεται ότι είχε μεν γνωριμία με τον Έλληνα συγγραφέα για ένα σύντομο διάστημα, αλλά δεν είχαν προχωρημένη σχέση. Όταν η ίδια πληροφορήθηκε το ποιον του ανθρώπου, διέκοψε αμέσως τη σχέση της μαζί του. Δηλώνει δε κατηγορηματικά ότι ουδέποτε σκέφτηκε να τον παντρευτεί... (neoskosmos.com)