ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ: ΜΙΛΟΥΣΕ ΠΑΝΤΟΤΕ Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΗ ΜΟΥ

"Μιλούσε πάντοτε ο Καβάφης στην ψυχή μου".

Με τα λόγια αυτά ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναφέρθηκε στο μεγάλο Αλεξανδρινό ποιητή Κωνσταντίνο Καβάφη, κατά την εκδήλωση - αφιέρωμα που διοργανώθηκε στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή στο Φανάρι, το 2009.

«Απόψε δε θα μπορούσα να μην έλθω. Πρώτον, διότι η εκδήλωσις γίνεται στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή και, δεύτερον, διότι η εκδήλωσις ήταν για τον Καβάφη.

Γυρίζω πολλά χρόνια πίσω, μόλις είχα τελειώσει το Ημιγυμνάσιο της γενετείρας μου, της Ίμβρου, την Κεντρική Σχολή, όπως τη λέγαμε εκεί, και ενεγράφην στην πρώτη τάξη του Λυκείου της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Τότε άρχισα να αντιγράφω σε ένα απλό τετράδιο τα ποιήματα, τα οποία μιλούσαν στην ψυχή μου. Γράφει σε μία ετικέτα που είχα κολλήσει στο εξώφυλλο του τετραδίου: «Ποιήματα, Δημήτριος Αρχοντώνης, Νοέμβριος 1954». Αυτό το τετράδιο αργότερα κυκλοφόρησε σε φωτοστατική έκδοση˙ έχει εξαντληθεί, αλλά έχω το πρωτότυπο. Ήταν πολύτιμο κειμήλιο των μαθητικών μου χρόνων. Μέσα σ’ αυτό το τετράδιο, μεταξύ άλλων ποιημάτων του Δροσίνη, του Πολέμη, του Μιλτιάδη Μαλακάση, του Μπολέτση, έχω πολλά ποιήματα του Καβάφη. Σας έφερα φωτοτυπία δύο σελίδες απ’ αυτό το τετράδιο: «Τα τείχη», «Che fece...il grand rifiuto» και «Aπολείπειν ο Θεός Αντώνιον». Σε άλλες σελίδες έχω την «Πόλη», “Τα Κεριά” που διαβάσατε.

Μιλούσε πάντοτε ο Καβάφης στην ψυχή μου. Είναι μεγάλος ποιητής και συνδέεται, όπως ελέχθη, με την Πόλη μας. Έχει ένα ποίημα για το Καλεντέρι, για τον Βόσπορο –ζούσε κάπου εκεί κοντά- και περιγράφει τον Βόσπορο με το σεληνόφως –νομίζω ότι το ποίημά του αυτό δεν είναι πολύ γνωστό. Λένε οι κριτικοί –αυτό το διάβασα στην ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Δημαρά- ότι ο Καβάφης ήταν σκεπτικιστής, ήταν οπαδός της αρνήσεως. Δεν ξέρω τι εννοούν οι κριτικοί. Εάν, όμως, εννοούν τη σχέση του με τη θρησκεία, μάλλον δεν θα πρέπει να είναι αντικειμενική η κριτική αυτή. Ακούσαμε τον «Σταυρό», ακούσαμε τα «Περίχωρα της Αντιοχείας», ακούσαμε την «Εκκλησία», τη «Δέηση», πόσο περιπαθώς αγαπούσε το εσωτερικό ενός Χριστιανικού ναού ο Καβάφης και πόσο τον ενέπνεε, και πόσο καταφερόταν εναντίον του Ιουλιανού και των ειδώλων, και πόσο αγαπούσε τη Χριστιανική Εκκλησία.

Λοιπόν, τον αγαπούμε τον Καβάφη και από αυτής της απόψεως, διότι αγαπούσε την Εκκλησία, αγαπούσε τη Χριστιανική μας θρησκεία. Θα εξακολουθήσω να τον διαβάζω από τα Άπαντά του, τα οποία έχω, στον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο που έχω, ή θα «κλέβω» από τον χρόνο μου, που είναι υπερπλήρης, από τα Πατριαρχικά καθήκοντα για να με ξεκουράζει ψυχικώς, όπως με ξεκούραζε κάθε φορά που τον διάβαζα από το 1954, μισός αιώνας και παραπάνω! [...]»

Νικόλαος Μαγγίνας (fanarion.blogspot.gr)