Οι (ερωτικές) ζωές των άλλων
Τις τελευταίες εβδομάδες το ζήτημα της ισότητας και του σεξουαλικού προσανατολισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στο δικαίωμα του γάμου, βρίσκεται στην επικαιρότητα. Αν και η δημόσια συζήτηση άνοιξε με ανορθόδοξο τρόπο, εντούτοις δεν μπορούμε να χάσουμε την ευκαιρία για να θέσουμε τις ιδέες και τις απόψεις μας στο δημόσιο χώρο....
Το ζήτημα είναι σύνθετο, με νομική, πολιτική και κοινωνική υφή. Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από πολλούς άξονες δικαιωμάτων, ατομικών επιλογών και νομικών ρυθμίσεων: το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας, η ισότητα, η απαγόρευση διακρίσεων στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού, το δικαίωμα γάμου, το σύμφωνο ελεύθερο συμβίωσης, όπως και άλλα συναφή θέματα τίθενται σε κάθε σοβαρή απόπειρα ανάλυσης του ζητήματος. Ήδη, ο πιο πάνω κατάλογος καταδεικνύει ότι οι απλοϊκές προσεγγίσεις, με την ολική αποδοχή ή απόρριψη των περιεχομένων του, δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα στην κοινωνία, ή τουλάχιστον στο κομμάτι αυτής που επιφυλάσσει για τον εαυτό του την προοδευτικότητα και το πέρασμα στο μοντερνισμό. Με άλλα λόγια, το ζητούμενο δεν είναι μόνο η τελική απάντηση, αλλά να θέσουμε σε λειτουργία τους κοινωνικούς μηχανισμούς που θα μας επιτρέψουν να διαμορφώσουμε άποψη μέσα από πειστική επιχειρηματολογία, νηφάλιο διάλογο, τεκμηριωμένες θέσεις και συγχρονισμό μας με την πρωτοπορία της εξέλιξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Κύπρος, όπως και πολλά άλλα κράτη στο πρόσφατο παρελθόν, έχει μια σκοτεινή προϊστορία στο θέμα της ομοφυλοφιλίας και των έννομων συνεπειών της. Όχι τόσο πολύ πίσω στο χρόνο, το ΕΔΑΔ έκρινε σε μια σειρά υποθέσεων, μεταξύ τους και στην υπόθεση Μοδινός, ότι η ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλικής συνεύρεσης μεταξύ συναινούντων ενηλίκων είναι αντίθετη με το δικαίωμα στον ιδιωτικό βίο. Η αλλαγή στον ποινικό κώδικα μας έγινε με αργές διαδικασίες, αφού οι κοινωνικές αγκυλώσεις δεν επέτρεψαν το αντίθετο. Αν και το ζήτημα των διακρίσεων στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού είναι ξεκάθαρο στη νομολογία του Δικαστηρίου, στο ζήτημα του δικαιώματος γάμου δεν παρατηρείται ανάλογη πρόοδος.
Αν επιθυμούμε να εμπλακούμε σε ένα ειλικρινή διάλογο αποφεύγοντας τις α λα καρτ αναγνώσεις των δικαστικών αποφάσεων θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι σύμφωνα με την τωρινή στάση του ΕΔΑΔ η απουσία ρύθμισης που να εξομοιώνει τη συμβίωση των ατόμων ιδίου φύλου με αυτή των ζευγαριών διαφορετικού φύλου δεν αποτελεί δυσμενή διάκριση. Και περαιτέρω ότι τα κράτη που υπόκεινται στη δικαιοδοσία του, απολαμβάνουν ένα ευρύ περιθώριο ευχέρειας προς ρύθμιση του ζητήματος. Με άλλα λόγια, η «παραδοσιακή» μορφή γάμου, αυτή δηλαδή που αναφέρεται στο γάμο ετερόφυλων, είναι η μόνη προστατευόμενη μορφή γάμου που προστατεύεται από την ευρωπαϊκή σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ωστόσο, δύο σημεία πρέπει να τονιστούν: πρώτον, η ίδια η νομολογία του ΕΔΑΔ δεν είναι παγιωμένη και στατική με τρόπο που να απορρίπτει την προοπτική έννομης ρύθμισης του δικαιώματος γάμου των ομόφυλων ζευγαριών και δεύτερον, τίποτα δεν εμποδίζει την Κύπρο να προχωρήσει σε μια πιο προοδευτική νομοθετική ρύθμιση του θέματος. Εδώ έγκειται και η ευθύνη των κοινοβουλευτικών κομμάτων: να θέσουν το ζήτημα στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ειδικά για το δεύτερο σημείο η πρόσφατη έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως αναφέρει ότι «η εισαγωγή ρύθμισης για τη νομική αναγνώριση της ελεύθερης συμβίωσης μεταξύ ατόμων του ιδίου και του αντίθετου φύλου θα συνιστούσε ρεαλιστική ανταπόκριση σε μια υπαρκτή κοινωνική ανάγκη και ότι η νομική αναγνώριση των συμβιώσεων προσώπων του ιδίου φύλου είναι επιβεβλημένη, στα πλαίσια της αρχής της ίσης μεταχείρισης. Η συνέχιση αυτής της κατάστασης αναπαράγει αρνητικά στερεότυπα και προκαταλήψεις έναντι των ομοφυλόφιλων ατόμων».
Στον αντίποδα των πιο πάνω, θα πρέπει να αναφερθούν η φοβική αντίδραση της Εκκλησίας και ο συντηρητισμός που ευαγγελίζεται μια μερίδα του κοινωνικού και πολιτικού μας κόσμου. Η θέση του «να μην αλλάξει τίποτα» με επίκληση μιας άπιαστης και απροσδιόριστης κοινωνικής πλειοψηφίας που αρνείται και η επίκληση της εξίσου νεφελώδους και αόριστης έννοιας των χρηστών ηθών δεν προσφέρει τίποτα. Αντίθετα, αποτελούν και οι δύο όχημα για τη συνέχιση της περιθωριοποίησης και εφαρμογής διακρίσεων έναντι των ατόμων που δεν εντάσσονται στο σεξουαλικό προσανατολισμό της πλειοψηφίας. Και εδώ έγκειται και η ουσία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ως αξιώσεων μιας μειοψηφίας, έστω και ενός ατόμου, για σεβασμό της διαφορετικότητας και των προσωπικών επιλογών.
Με αυτές τις σκέψεις, και θεωρώντας αναγκαίο να συμβάλλουμε στο ρεύμα εκείνο που τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης των υφιστάμενων νομικών ρυθμίσεων για το ζήτημα της συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών, το περιοδικό μας συνδιοργανώνει με το γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, την Τρίτη 22 Ιουνίου, στις 18:00, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Λεωφ. Βύρωνος 30) εκδήλωση με τίτλο: «Δικαίωμα στο γάμο: συνταγματικό προνόμιο των ετερόφυλων ζευγαριών ή δικαίωμα και των ομόφυλων ζευγαριών;». Παρεμβάσεις θα γίνουν από τους: Χρίστο Στυλιανίδη (Βουλευτή), Σταύρο Καραγιάννη (καθηγητή στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου), Δέσποινα Μιχαηλίδου (εκπρόσωπο της ΜΚΟ Accept), Άριστο Τσιάρτα (εκπρόσωπο Επιτρόπου Διοικήσεως). Την συζήτηση θα συντονίσει η Γωγώ Αλεξανδρινού (Δημοσιογράφος). Στην αρχή της εκδήλωσης θα προβληθεί ταινία μικρού μήκους με θέμα την ομοφοβία, διάρκειας οκτώμιση λεπτών. Μετά τις ομιλίες θα ακολουθήσει συζήτηση με τους παρευρισκόμενους. (revmamag.com.cy)
Τις τελευταίες εβδομάδες το ζήτημα της ισότητας και του σεξουαλικού προσανατολισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στο δικαίωμα του γάμου, βρίσκεται στην επικαιρότητα. Αν και η δημόσια συζήτηση άνοιξε με ανορθόδοξο τρόπο, εντούτοις δεν μπορούμε να χάσουμε την ευκαιρία για να θέσουμε τις ιδέες και τις απόψεις μας στο δημόσιο χώρο....
Το ζήτημα είναι σύνθετο, με νομική, πολιτική και κοινωνική υφή. Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από πολλούς άξονες δικαιωμάτων, ατομικών επιλογών και νομικών ρυθμίσεων: το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας, η ισότητα, η απαγόρευση διακρίσεων στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού, το δικαίωμα γάμου, το σύμφωνο ελεύθερο συμβίωσης, όπως και άλλα συναφή θέματα τίθενται σε κάθε σοβαρή απόπειρα ανάλυσης του ζητήματος. Ήδη, ο πιο πάνω κατάλογος καταδεικνύει ότι οι απλοϊκές προσεγγίσεις, με την ολική αποδοχή ή απόρριψη των περιεχομένων του, δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα στην κοινωνία, ή τουλάχιστον στο κομμάτι αυτής που επιφυλάσσει για τον εαυτό του την προοδευτικότητα και το πέρασμα στο μοντερνισμό. Με άλλα λόγια, το ζητούμενο δεν είναι μόνο η τελική απάντηση, αλλά να θέσουμε σε λειτουργία τους κοινωνικούς μηχανισμούς που θα μας επιτρέψουν να διαμορφώσουμε άποψη μέσα από πειστική επιχειρηματολογία, νηφάλιο διάλογο, τεκμηριωμένες θέσεις και συγχρονισμό μας με την πρωτοπορία της εξέλιξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Κύπρος, όπως και πολλά άλλα κράτη στο πρόσφατο παρελθόν, έχει μια σκοτεινή προϊστορία στο θέμα της ομοφυλοφιλίας και των έννομων συνεπειών της. Όχι τόσο πολύ πίσω στο χρόνο, το ΕΔΑΔ έκρινε σε μια σειρά υποθέσεων, μεταξύ τους και στην υπόθεση Μοδινός, ότι η ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλικής συνεύρεσης μεταξύ συναινούντων ενηλίκων είναι αντίθετη με το δικαίωμα στον ιδιωτικό βίο. Η αλλαγή στον ποινικό κώδικα μας έγινε με αργές διαδικασίες, αφού οι κοινωνικές αγκυλώσεις δεν επέτρεψαν το αντίθετο. Αν και το ζήτημα των διακρίσεων στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού είναι ξεκάθαρο στη νομολογία του Δικαστηρίου, στο ζήτημα του δικαιώματος γάμου δεν παρατηρείται ανάλογη πρόοδος.
Αν επιθυμούμε να εμπλακούμε σε ένα ειλικρινή διάλογο αποφεύγοντας τις α λα καρτ αναγνώσεις των δικαστικών αποφάσεων θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι σύμφωνα με την τωρινή στάση του ΕΔΑΔ η απουσία ρύθμισης που να εξομοιώνει τη συμβίωση των ατόμων ιδίου φύλου με αυτή των ζευγαριών διαφορετικού φύλου δεν αποτελεί δυσμενή διάκριση. Και περαιτέρω ότι τα κράτη που υπόκεινται στη δικαιοδοσία του, απολαμβάνουν ένα ευρύ περιθώριο ευχέρειας προς ρύθμιση του ζητήματος. Με άλλα λόγια, η «παραδοσιακή» μορφή γάμου, αυτή δηλαδή που αναφέρεται στο γάμο ετερόφυλων, είναι η μόνη προστατευόμενη μορφή γάμου που προστατεύεται από την ευρωπαϊκή σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ωστόσο, δύο σημεία πρέπει να τονιστούν: πρώτον, η ίδια η νομολογία του ΕΔΑΔ δεν είναι παγιωμένη και στατική με τρόπο που να απορρίπτει την προοπτική έννομης ρύθμισης του δικαιώματος γάμου των ομόφυλων ζευγαριών και δεύτερον, τίποτα δεν εμποδίζει την Κύπρο να προχωρήσει σε μια πιο προοδευτική νομοθετική ρύθμιση του θέματος. Εδώ έγκειται και η ευθύνη των κοινοβουλευτικών κομμάτων: να θέσουν το ζήτημα στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ειδικά για το δεύτερο σημείο η πρόσφατη έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως αναφέρει ότι «η εισαγωγή ρύθμισης για τη νομική αναγνώριση της ελεύθερης συμβίωσης μεταξύ ατόμων του ιδίου και του αντίθετου φύλου θα συνιστούσε ρεαλιστική ανταπόκριση σε μια υπαρκτή κοινωνική ανάγκη και ότι η νομική αναγνώριση των συμβιώσεων προσώπων του ιδίου φύλου είναι επιβεβλημένη, στα πλαίσια της αρχής της ίσης μεταχείρισης. Η συνέχιση αυτής της κατάστασης αναπαράγει αρνητικά στερεότυπα και προκαταλήψεις έναντι των ομοφυλόφιλων ατόμων».
Στον αντίποδα των πιο πάνω, θα πρέπει να αναφερθούν η φοβική αντίδραση της Εκκλησίας και ο συντηρητισμός που ευαγγελίζεται μια μερίδα του κοινωνικού και πολιτικού μας κόσμου. Η θέση του «να μην αλλάξει τίποτα» με επίκληση μιας άπιαστης και απροσδιόριστης κοινωνικής πλειοψηφίας που αρνείται και η επίκληση της εξίσου νεφελώδους και αόριστης έννοιας των χρηστών ηθών δεν προσφέρει τίποτα. Αντίθετα, αποτελούν και οι δύο όχημα για τη συνέχιση της περιθωριοποίησης και εφαρμογής διακρίσεων έναντι των ατόμων που δεν εντάσσονται στο σεξουαλικό προσανατολισμό της πλειοψηφίας. Και εδώ έγκειται και η ουσία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ως αξιώσεων μιας μειοψηφίας, έστω και ενός ατόμου, για σεβασμό της διαφορετικότητας και των προσωπικών επιλογών.
Με αυτές τις σκέψεις, και θεωρώντας αναγκαίο να συμβάλλουμε στο ρεύμα εκείνο που τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης των υφιστάμενων νομικών ρυθμίσεων για το ζήτημα της συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών, το περιοδικό μας συνδιοργανώνει με το γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, την Τρίτη 22 Ιουνίου, στις 18:00, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Λεωφ. Βύρωνος 30) εκδήλωση με τίτλο: «Δικαίωμα στο γάμο: συνταγματικό προνόμιο των ετερόφυλων ζευγαριών ή δικαίωμα και των ομόφυλων ζευγαριών;». Παρεμβάσεις θα γίνουν από τους: Χρίστο Στυλιανίδη (Βουλευτή), Σταύρο Καραγιάννη (καθηγητή στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου), Δέσποινα Μιχαηλίδου (εκπρόσωπο της ΜΚΟ Accept), Άριστο Τσιάρτα (εκπρόσωπο Επιτρόπου Διοικήσεως). Την συζήτηση θα συντονίσει η Γωγώ Αλεξανδρινού (Δημοσιογράφος). Στην αρχή της εκδήλωσης θα προβληθεί ταινία μικρού μήκους με θέμα την ομοφοβία, διάρκειας οκτώμιση λεπτών. Μετά τις ομιλίες θα ακολουθήσει συζήτηση με τους παρευρισκόμενους. (revmamag.com.cy)
Όπως βλέπεις αγαπητέ erva_cidreira, κάτι άρχισε να γίνεται επιτέλους. Έχουμε βέβαια πολύ δρόμο να διανύσουμε, αλλά και με τη δική σας βοήθεια ελπίζουμε να τα πάμε καλά.
ΑπάντησηΔιαγραφή