ΑΓΑΠΗΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ, ΕΡΩΤΕΥΤΗΚΕ ΑΝΔΡΕΣ

.
Αγάπησε γυναίκες, ερωτεύτηκε άνδρες
Χρυσούλα Παπαιωάννου (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 20/06/2007)
Από τον Κακογιάννη στον Χάρολντ Πίντερ. Από τον Κλάιβ Ντόνερ στον Τζον Οσμπορν. Θείος Γκάεφ στον «Βυσσινόκηπο» του Κακογιάννη, συγγραφέας στον «Ζορμπά» του, μπάτλερ στο «Γκόσφορντ Παρκ» τού Ρόμπερτ Ολτμαν. Ο Αλαν Μπέιτς, ο ταλαντούχος Βρετανός ηθοποιός που έλιωσε στα θεατρικά σανίδια, «φόρεσε» πολλά πρόσωπα. Στο θέατρο, στο σινεμά αλλά και στη ζωή. Υπήρξε μια αμφιλεγόμενη και μυστήρια προσωπικότητα που τροφοδότησε ερωτικές ίντριγκες, κυρίως λόγω της αμφισεξουαλικότητάς του. Περίπτωση δηλαδή «λουκούμι» για τον διάσημο βιογράφο, και μέτρ του είδους, Ντόναλντ Σπότο.
Τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του -το 2003 από καρκίνο στο συκώτι- ο Σπότο αποφάσισε να κρυφοκοιτάξει στη ζωή και το έργο του Μπέιτς. Αποτέλεσμα είναι η πρόσφατη βιογραφία, «Otherwise engaged: The Life of Alan Bates». Ο τίτλος είναι αναφορά στο ομώνυμο έργο του Σάιμον Γκρέι, στο οποίο πρωταγωνίστησε το 1975.

Ο Σπότο, αν και έχει μια τάση να βουτάει και σε κουτσομπολίστικες λεπτομέρειες, θεωρείται σοβαρός βιογράφος. Η πένα του άλλωστε έχει περιλάβει μεγάλους καλλιτέχνες, όπως: Χίτσκοκ, Τένεσι Ουίλιαμς, Μάρλεν Ντίτριχ, Λόρενς Ολίβιε, Μέριλιν Μονρόε, Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Τζέιμς Ντιν, Ινγκριντ Μπέργκμαν και Οντρεϊ Χέπμπορν.

Με μπούσουλα τους ρόλους του Μπέιτς, ο Σπότο καταγράφει τον τρόπο με τον οποίο αφομοίωσε την πολιτισμική επανάσταση του '60. Η ερμηνεία του στα «Οργισμένα νιάτα» του Τζον Οσμπορν τού άνοιξε τον δρόμο για το Μπροντγουέι αλλά και το σινεμά. Από τους σημαντικότερους ρόλους του ήταν στις «Ερωτευμένες γυναίκες» του Κεν Ράσελ στο πλευρό των Γκλέντας Τζάκσον και Ολιβερ Ριντ. Ο ίδιος όμως ένιωθε να ταυτίζεται με τους ρόλους του Χάρολντ Πίντερ («Ο Επιστάτης»). «Τους καταλαβαίνω. Ξέρω ποιοι είναι», συνήθιζε να λέει. Αυτό για τον Σπότο ήταν μια συγκαλυμμένη αναφορά στην ταραχώδη προσωπική του ζωή.

Η ομοφυλοφιλία του ήταν κοινό μυστικό στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Και ο Σπότο φυσικά δεν παραλείπει να της δώσει μεγάλη βαρύτητα. Καταστροφικός με τους άντρες, ο Μπέιτς ήταν τρομερά υπάκουος με τις γυναίκες. Αγάπησε γυναίκες, αλλά προτιμούσε να μπλέκει ερωτικά με άντρες. Παντρεύτηκε το 1970 τη νευρωτική και ανορεξική Βικτόρια Γουόρντ και απέκτησαν τους δίδυμους Τρίσταν και Μπένεντικ. Ο Μπέιτς κατέρρευσε με τον θάνατο του Τρίσταν στα 19 του, από υπερβολική δόση ναρκωτικών (αν και έλεγαν ότι πέθανε από κρίση άσθματος). Οι κριτικοί πάντως επισημαίνουν ότι ο Σπότο δεν εμβαθύνει αρκετά στο πώς ο Μπέιτς ανέκαμψε και ξανάρχισε να δουλεύει.

Παρ' όλο που είχε όλες τις προδιαγραφές -κάποιοι ρόλοι στοιχειώθηκαν από την ερμηνεία του και κάποτε χαρακτηρίστηκε ο πιο σέξι άντρας-, δεν έγινε ποτέ μεγάλος σταρ. Είχε, όμως, αποστροφή για τις εμπορικές ταινίες και ήταν ιδιαίτερα σεμνός. Ηταν άλλωστε, τότε, μια περίοδος που ξεπρόβαλλαν συνεχώς νέα ταλέντα και ζεν πρεμιέ, όπως ο Πίτερ Ο' Τουλ και ο Αλμπερτ Φίνεϊ. Ο Μπέιτς ήταν ένας άνθρωπος χωρίς ιδιαίτερη αυτοπεποίθηση που αμφισβητούσε συνεχώς τις ικανότητές του. Δεν κυνήγησε τη διασημότητα ή τα χρήματα και έτσι, εξηγεί ο Σπότο, τον απέκλεισε η μεγάλη αγορά. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στερήθηκε την αναγνώριση.

Χωρίς να παγιδεύεται σε ερμηνευτικές τεχνικές, ο Μπέιτς πίστευε ότι η διαίσθηση είναι το κλειδί στην υποκριτική. Γι' αυτό και τις περισσότερες φορές ένιωθε άνετα στους ρόλους του Τσέχοφ και όχι τόσο άνετα στους ρόλους του Ντοστογιέφσκι.