Η ΓΕΡΤΡΟΥΔΗ ΣΤΑΙΝ ΚΑΙ Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ

«Η Γερτρούδη Στάιν και η συνοδός της» επέστρεψαν

efsyn.gr, 25/11/2-19

Η Νικαίτη Κοντούρη ξαναφέρνει στη σκηνή ένα ρηξικέλευθο ζευγάρι, δύο γυναίκες που έγραψαν ιστορία στο Παρίσι, με τη Λυδία Φωτοπούλου και τη Μαρία Κατσιαδάκη σ’ ένα ρεσιτάλ ερμηνείας.

Η Λυδία Φωτοπούλου και η Μαρία Κατσιαδάκη συναντιούνται ξανά στο έργο του Ουίν Ουέλς «Η Γερτρούδη Στάιν και η συνοδός της», έργο που αγάπησαν και που σε μεγάλο βαθμό τις καθόρισε καλλιτεχνικά μέσα στον χρόνο. Μια παράσταση που άφησε εποχή από το πρώτο της κιόλας ανέβασμα από τη Νικαίτη Κοντούρη στο θέατρο «Αμόρε».

Η Μαρία Κατσιαδάκη (Γερτρούδη Στάιν) και η Λυδία Φωτοπούλου (Αλις Μπ. Τόκλας) αναβιώνουν κάθε Δευτέρα και Τρίτη στην Κεντρική Σκηνή του θεάτρου «Αλμα» τη σχέση δύο γυναικών που επηρέασαν όλες τις μορφές τέχνης και δημιουργίας στο Παρίσι του Μεσοπολέμου. Η καινούργια παράσταση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του σπουδαίου σκηνογράφου Γιώργου Πάτσα που είχε σχεδιάσει το σκηνικό και τα κοστούμια.

Η Γερτρούδη Στάιν και η Αλις Τόκλας αναστάτωσαν τους λογοτεχνικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους του Παρισιού για πολλές δεκαετίες. Η Γερτρούδη, λάτρις των τεχνών, αφού σπούδασε στο Χάρβαρντ, ακολούθησε το 1907 τον αδελφό της Λίο στο Παρίσι, όπου απέκτησαν μια γκαλερί. Εκεί παρουσίαζαν νέους ζωγράφους και παράλληλα διοργάνωναν συζητήσεις- συναντήσεις με διανοούμενους, καλλιτέχνες. Ετσι, κατάφεραν να αποκτήσουν σπουδαία έργα, άγνωστων τότε ζωγράφων, όπως του Πικάσο, του Ματίς, του Σεζάν, του Μπρακ. Οταν η Αλις Τόκλας επισκέπτεται το περιβόητο σπίτι των δύο αδελφών στη Rue de Fleurus, μαγεύεται από την προσωπικότητα της Στάιν. Οι δύο τους θα συνδεθούν συναισθηματικά και θα μείνουν μαζί για όλη τους τη ζωή.

Σε αυτό το απολαυστικό κείμενο, οι ηρωίδες μας ταξιδεύουν στην Αμερική και στην Ευρώπη μιας εποχής γεμάτης εκπλήξεις, σπαρταριστά γεγονότα και τετελεσμένα. Η σχέση τους είναι μοναδική: η επιτομή της αγάπης, της πίστης, του έρωτα που κρατάει, πράγματι, μια ολόκληρη ζωή. Οσο ξετυλίγεται η υπόθεση ξεπηδούν και οι φίλοι τους, πρόσωπα-μύθοι, όπως ο Ματίς, ο Χέμινγουεϊ, ο Πικάσο.
Για τη Νικαίτη Κοντούρη οι παρακάτω δύο φράσεις των ηρωίδων αποτυπώνουν την ποιότητα στη σχέση τους, τη δυναμική και την ισορροπία της σε όλη τη διάρκεια της κοινής τους ζωής στο Παρίσι, από το 1907 μέχρι και το 1946, όταν η Γερτρούδη Στάιν πεθαίνει από καρκίνο.

Γερτρούδη Στάιν: «... Σ’αυτή τη φράση “το ρόδο είν’ ένα ρόδο, είν’ ένα ρόδο, είν’ ένα ρόδο”, το ρόδο είναι κόκκινο για πρώτη φορά μετά από 500 χρόνια».

Αλις Μπ. Τόκλας: «Ο Λίο πίστευε πως ήθελα να τον διώξω από το σπίτι... Και αυτό έκανα!».

«Η σχέση τους δεν τέλειωσε παρά μόνο με τον θάνατο και της Αλις, είκοσι χρόνια αργότερα» λέει η σκηνοθέτρια. «Στο κοιμητήριο Père Lachaise του Παρισιού, εκεί που βρίσκεται ο κοινός τους τάφος και ακόμα και σήμερα τον επισκέπτονται θαυμαστές των δύο γυναικών απ’ όλο τον κόσμο. Δύο Αμερικανοεβραίες, αρκετά πλούσιες, ξεπερνώντας τις όποιες επιθέσεις, αποφάσισαν να συζήσουν και να διατυμπανίσουν τον έρωτά τους.

Ενα ρηξικέλευθο ζευγάρι που κατάφερε να δηλώνει την παρουσία του σε ό,τι εξαιρετικό συνέβαινε: από επιδείξεις μόδας του Μπαλμέ μέχρι τις φωτογραφήσεις των Μαν Ρέι και Σέσιλ Μπίτον. Εξάλλου στη Στάιν οφείλουμε τον όρο “gay” για τους ομοφυλόφιλους και τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια. Από τα έργα τής Στάιν εμπνεύστηκε και ο συγγραφέας του έργου Ουίν Ουέλς το θεατρικό του έργο. Η Γερτρούδη φαίνεται πως ήταν η μεγαλοφυΐα της οικογένειας, ενώ το οργανωτικό μυαλό, αυτό που βρισκόταν πίσω από κάθε της απόφαση και δράση ήταν αυτό της Αλις. Μια σχέση γεμάτη ζωντάνια, χιούμορ, πρωτότυπες ιδέες, φαντασία».

Οι μουσικές της παράστασης βασίζονται στα αγαπημένα ακούσματα των ηρωίδων στη Γαλλία και την Αμερική, μουσικές από τους Αμερικανούς τζαζίστες στο Παρίσι του Μεσοπολέμου, τις πρώτες επιτυχίες του Ελβις και τις «Γυμνοπαιδίες» του Ερίκ Σατί.

Είναι η τρίτη φορά που ανεβαίνει η συγκεκριμένη παράσταση. Η πρώτη ήταν στο θέατρο «Αμόρε» (1992-93), η δεύτερη το 2005 όπου παίχτηκε στην Θεσσαλονίκη, στο Θέατρο Τέχνης (Φρυνίχου), στο Επίκεντρο της Πάτρας και στην Κύπρο.

«Το ξανακάνουμε στο θέατρο “Αλμα”, ο καλλιτεχνικός διευθυντής Θέμης Μουμουλίδης δέχτηκε να μας φιλοξενήσει και να καλύψει τα έξοδα της νέας παραγωγής» λέει η Νικαίτη Κοντούρη. «Δεν αγαπάμε απλώς και οι τρεις μας το έργο, έχουμε ζυμωθεί μ’ αυτό, έχουμε μεγαλώσει, ωριμάσει.Καταφέραμε με τη βοήθεια όλων να φτιάξουμε μια ολοκληρωμένη πρόταση, που δεν παύει να είναι καινούργια, όχι μόνο γιατί κάθε νέο ανέβασμα -ακόμα και από τους ίδιους συνεργάτες- αποτελεί τελικά μια άλλη παράσταση, αλλά και γιατί στην προκειμένη περίπτωση οι δύο έξοχες ηθοποιοί δίνουν μια καινούργια διάσταση στην ερμηνεία των ρόλων τους. Πιστεύω πως είναι ένα μάθημα υποκριτικής από δύο σπουδαίες γυναίκες τού σήμερα, για δύο σπουδαίες γυναίκες μιας άλλης εποχής. Και μάλιστα πέρα από φύλα, φοβίες, προκαταλήψεις, ταμπού».

---

INFΟ: Θέατρο «Αλμα» (Ακομινάτου 15, Αθήνα, Τηλ.: 21 0522 0100). «Η Γερτρούδη Στάιν και η συνοδός της» του Ουίν Ουέλς. Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου. Σκηνοθεσία - μουσική επιμέλεια: Νικαίτη Κοντούρη. Σκηνικό - κοστούμια- σύλληψη: Γιώργος Πάτσας. Φωτισμοί: Νίκος Σωτηρόπουλος. Παίζουν: Λυδία Φωτοπούλου, Μαρία Κατσιαδάκη. Κάθε Δευτέρα και Τρίτη 21:00 μέχρι τις 7 Ιανουαρίου.