Η ΑΠΟΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΝΔΙΑ

Η Αποποινικοποίηση Της Ομοφυλοφιλίας Στην Ινδία

Ειρήνη Τσαουσέλη (powerpolitics.eu, 23/1/2019)

Η στάση που υιοθετεί ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) σχετικά με τα δικαιώματα της LGBTQ κοινότητας είναι πάντα προοδευτική, καθώς καταδικάζει την παρενόχληση, τη βία, τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις που βασίζονται στην ταυτότητα φύλου και στον σεξουαλικό προσανατολισμό.

Ωστόσο, περίπου 81 χώρες έχουν ποινικοποιήσει την ομοφυλοφιλία, συμπεριλαμβανομένων της Ινδίας και του Πακιστάν.

Πρόσφατα, η Ινδία αντιτάχθηκε ή απείχε από τα Ψηφίσματα του ΟΗΕ για τα δικαιώματα της LGBTQ κοινότητας. Συγκεκριμένα, το 2016 απείχε από το Ψήφισμα για τη δημιουργία ειδικού γραφείου υποστήριξης της κοινότητας LGBTQ στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, καθώς επίσης δεν υποστήριξε το Ψήφισμα σχετικά με τα δικαιώματα της ΛΟΑΤ κοινότητας, επιβεβαιώνοντας έτσι τη συντηρητική της στάση όσον αφορά στο θέμα της ομοφυλοφιλίας.

Το Άρθρο 377 του ινδικού ποινικού κώδικα, το οποίο τιμωρεί τη “σαρκική παρά φύσιν συνεύρεση”, θεσπίστηκε από τον Λόρδο Thomas Macaulay, σε μεγάλο βαθμό ως μηχανισμός περιορισμού των Βρετανών ομοφυλοφίλων στον ινδικό γεωγραφικό χώρο. Πολλές άλλες πρώην βρετανικές αποικίες -όπως η Κένυα- έχουν σχεδόν ταυτόσημους νόμους.

Η προέλευση του σύγχρονου κινήματος των ομοφυλοφιλικών δικαιωμάτων της Ινδίας και η συντηρητική αντίδραση σχετίζονται με την οικονομική απελευθέρωση της Ινδίας στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η πρώτη αναφορά που αμφισβήτησε τη συνταγματικότητα του νόμου κατά της ομοφυλοφιλίας τοποθετείται στο 1994.

Το κίνημα AIDS Bhedbhav Virodhi Andolan (ABVA), το οποίο ιδρύθηκε το 1989, υπέβαλε την εν λόγω αναφορά ως απάντηση στην άρνηση της Γενικής Επιθεωρήτριας φυλακών, Kiran Bedi, να επιτρέψει τη διανομή προφυλακτικών στους κρατούμενους της φυλακής Tihar, της μεγαλύτερης φυλακής της Ινδίας. Στην αναφορά της, η ABVA προσπάθησε να εδραιώσει την ομοφυλοφιλία εντός του ινδικού κοινωνικού πλαισίου, για να αντιμετωπίσει την αγανάκτηση αυτών που βλέπουν την ομοφυλοφιλία ως “ξένη και μολυσματική”.

Την ίδια χρονιά, η Anjali Gopalan, μια Ινδο-Αμερικανή, ίδρυσε το Ίδρυμα Naz με σκοπό να θέσει τέλος στην αδράνεια της Κυβέρνησης της Ινδίας απέναντι στην επιδημία του HIV/AIDS και της σεξουαλικής υγείας γενικότερα. Το 2001, ύστερα από αστυνομική επιδρομή στο Ίδρυμα Naz, κατατέθηκε αγωγή γενικού συμφέροντος, αμφισβητώντας τον εθνικό νόμο κατά της ομοφυλοφιλίας.

Το Χρονικό Προς Την Καταλυτική Εξέλιξη

Το Ανώτατο Δικαστήριο του Δελχί το 2009 αποφάνθηκε κατά της συνταγματικότητας του Άρθρου 377 με το σκεπτικό ότι οι δυσανάλογες διακρίσεις εναντίον της LGBTQ κοινότητας παραβιάζουν τα δικαιώματα στην ιδιωτικότητα και την ελευθερία. Μετά από τις αντιδράσεις ινδουιστικών, χριστιανικών και μουσουλμανικών οργανώσεων, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε πως το Κοινοβούλιο και όχι το δικαστήριο του Νέου Δελχί έχει την αρμοδιότητα για την κατάργηση του νόμου. Έτσι, το 2013 η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Δελχί που κήρυξε αντισυνταγματικό το Άρθρο 377 ανακλήθηκε.

Ωστόσο, το ίδιο έτος το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας δημιούργησε το καθεστώς “τρίτου φύλου” για τα άτομα hijra ή transgender (διεμφυλικά άτομα). Το δικαστήριο όχι μόνο απαγόρευσε τη διάκριση κατά αυτών των ατόμων, αλλά απαίτησε τη θετική δράση και κοινωνική πρόνοια για να βοηθήσει την κοινότητα των hijra να αποβάλλει το κοινωνικό της στίγμα. Όμως, το δικαστήριο διευκρίνισε ότι η απόφασή του εφαρμόζεται μόνο στους ευνούχους και όχι στους ομοφυλόφιλους, λεσβιακούς και αμφιφυλόφιλους πολίτες, που “κρύβονταν” κάτω από την ομπρέλα των τρανσέξουαλ.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αντιτάχθηκε σθεναρά στην ποινική αντιμετώπιση των ΛΟΑΤ ατόμων στην Ινδία, στην Ουγκάντα και στη Νιγηρία με Ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2014. Στο πλαίσιο του ΟΗΕ, το 2015 η Ινδία υποστήριξε ένα ρωσικό Ψήφισμα για την άρση της επέκτασης των ίσων παροχών από τον Γενικό Γραμματέα στους εταίρους του ιδίου φύλου των μελών του προσωπικού του ΟΗΕ, με το επιχείρημα ότι η νέα πολιτική έρχεται σε αντίθεση με το ινδικό δίκαιο. Στις 2 Φεβρουαρίου 2016 το ποινικό αδίκημα της ομοφυλοφιλικής δραστηριότητας εξετάστηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο.

Τον Αύγουστο του 2017 το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ομόφωνα ότι το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή είναι εγγενές και θεμελιώδες δικαίωμα σύμφωνα με το Άρθρο 21 του Ινδικού Συντάγματος, προσφέροντας ελπίδες σε LGBTQ ακτιβιστές ότι το Δικαστήριο σύντομα θα καταργήσει το Άρθρο 377. Το Δικαστήριο έκρινε, επίσης, ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός ενός ατόμου αποτελεί ζήτημα ιδιωτικού απορρήτου.

Η Τελική Κατάκτηση Μιας Ιστορικής Νίκης

Τον Ιανουάριο του 2018 το Ανώτατο Δικαστήριο συμφώνησε να παραπέμψει το θέμα της συνταγματικότητας του Άρθρου 377 του ινδικού ποινικού κώδικα προς εξέταση πριν από τον Οκτώβριο του 2018. Στις 6 Σεπτεμβρίου το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας.

Είναι σαφές ότι η Ινδία προσπαθεί να διατηρήσει τον συντηρητισμό της παράδοσης του έθνους της που, όμως, την ίδια στιγμή έρχεται σε αντίθεση με την προοδευτικότητα που θέλει να επιδείξει το δικαστικό της σύστημα. Πολλοί είναι οι μελετητές που υποστηρίζουν ότι οι υποστηρικτές του Άρθρου 377 δικαιολογούν τον νόμο ως υπερασπιστή της ινδικής “παράδοσης” – γεγονός, όμως, που μπορεί ταυτόχρονα να παραβιάζει το Άρθρο 17 του Ινδικού Συντάγματος, το οποίο ποινικοποιεί τις διακρίσεις, όπως η ακαταλληλότητα. “Το Ινδικό Σύνταγμα δηλώνει ότι ορισμένες πρακτικές είναι απαράδεκτες, ακόμα κι αν φέρουν την κυριαρχία του πολιτισμού και της παράδοσης”.

Η ασάφεια και η έλλειψη συνεκτικής στάσης της ινδικής Κυβέρνησης σε θέματα που αφορούν την LGBTQ κοινότητα, σε συνδυασμό με την παγκόσμια πίεση που δέχτηκε το κράτος της Ινδίας από τις ανάγκες της παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας της αποδοχής του διαφορετικού, έδωσε τη δυνατότητα στους ακτιβιστές να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και να κατακτήσουν αυτή τη νίκη.

Υπάρχουν εκείνοι που αποδίδουν την όποια “απόκλιση” από την παράδοση στον πολιτιστικό ιμπεριαλισμό της Δύσης, όμως είναι αναμφισβήτητο ότι, εκτός του ευρύτερου οικονομικού πλαισίου που αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό της παγκοσμιοποίησης, σαφέστατα τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά είναι εκείνα που αποτελούν την ειδοποιό διαφορά μεταξύ των κρατών, και συμβάλουν στη διαμόρφωση της πολιτισμικής τους ταυτότητας.