Κορίτσι
Σκηνοθεσία: Λούκας Ντοντ
Ερμηνείες: Βίκτορ Πόλστερ, Αριε Βορτχάλτερ, Ολιβερ Μπόντραρντ
Σκηνοθεσία: Λούκας Ντοντ
Ερμηνείες: Βίκτορ Πόλστερ, Αριε Βορτχάλτερ, Ολιβερ Μπόντραρντ
Ο Βέλγος Λούκας Ντοντ κάνει
άρτιο ντεμπούτο στις μεγάλου μήκους ταινίες, δημιουργώντας ένα φιλμ που το
έχουμε ξαναδεί, με απόλυτα σύγχρονη όμως θεματική. Η έφηβη Λάρα έχει πάθος με
το κλασικό μπαλέτο και είναι αποφασισμένη να κυνηγήσει το όνειρό της να γίνει
επαγγελματίας. Ρίχνεται με τα μούτρα στη δουλειά και προοδεύει, το σώμα της
ωστόσο που είναι αγοριού, κάθε μέρα την υπονομεύει – τόσο πρακτικά όσο και
ψυχολογικά. Πόσο μπορεί να αντέξει στον ανταγωνισμό ενώ ξεκινά από τελείως
διαφορετική αφετηρία;
Ο Ντοντ παίρνει την κλασική ταινία ενηλικίωσης και την προσαρμόζει στο
θέμα της έμφυλης ταυτότητας, ένα κοινωνικό κεφάλαιο που διαρκώς ωριμάζει στον
δυτικό κόσμο. Ο πατέρας της Λάρα κάνει ό,τι μπορεί για να στηρίξει τις επιλογές
του παιδιού του, είναι εκεί δίχως τον παραμικρό δισταγμό. Γιατροί και
ψυχοθεραπευτές τη βοηθούν. Ακόμα και οι συμμαθήτριες δεν αντιδρούν με τον
ακραίο τρόπο που ίσως θα περιμέναμε όταν μαθαίνουν το μυστικό της. Τα πάντα,
όμως, είναι ζήτημα του εύθραυστου εφηβικού ψυχισμού και η Λάρα νιώθει τον κλοιό
γύρω της να σφίγγει καθημερινά. Παρακολουθώντας την ταινία άθελά σου
αναρωτιέσαι: τι εφιάλτη περνούν τα παιδιά που δεν έχουν καν αυτή τη στοιχειώδη
αποδοχή;
Η ταινία φροντίζει να μείνει μακριά από μελοδραματισμούς και ευκολίες –το
δράμα το φέρνει από μόνη της η τρομερά απαιτητική τέχνη του μπαλέτου– σε βαθμό
πάντως που καταλήγει κάπως επίπεδη και δίχως τις κορυφώσεις που πραγματικά θα
την απογείωναν. Η εσωτερική πάλη δίνεται ως αναμέτρηση με έναν εξωτερικό εαυτό,
ο οποίος βάζει διαρκώς εμπόδια. Τα δεκάδες πλάνα στον καθρέφτη άλλωστε αυτό
ακριβώς το στοιχείο αισθητοποιούν. Βοηθάει βέβαια πολύ και η ευαίσθητη, γεμάτη
αυθεντικότητα ερμηνεία του επίσης πρωτάρη νεαρού Βίκτορ Πόλστερ, ο οποίος
βραβεύθηκε σχετικά με το FIPRESCI award και στο τελευταίο Φεστιβάλ Καννών.
Αιμίλιος Χαρμπής (kathimerini.gr)
ΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ
ΑπάντησηΔιαγραφήΗταν αγόρι, ήθελε να γίνει μπαλαρίνα
Είμαστε τέσσερις γυναίκες, διαφορετικών ηλικιών (από 50 έως 60), όλες μητέρες, που παρακολουθήσαμε το «Κορίτσι» του Λούκας Ντοντ, την περασμένη Κυριακή, στην τελετή λήξης του 59ου Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Στο τέλος κοιταχτήκαμε, στριμωγμένες, με σφιγμένο στομάχι, ομολογώντας η μία στην άλλη «θέλω χρόνο για να σκεφτώ». Το ντεμπούτο του Βέλγου νεαρού σκηνοθέτη, που συζητήθηκε και βραβεύτηκε στις φετινές Κάννες, προκαλεί πολλαπλές πιέσεις στον θεατή, καταγράφοντας τη σχεδόν ιδανική συνθήκη ζωής ενός διεμφυλικού 15χρονου αγοριού. Η Λάρα, παρότι έχει γεννηθεί σε αγορίστικο σώμα, θέλει όχι μόνο να διορθώσει αυτό το λάθος αλλά να γίνει μπαλαρίνα. Περιβάλλεται από αγάπη, υποστηρίζεται από έναν εξαιρετικό πατέρα, μια ομάδα γιατρών που την παρακολουθούν στενά, ψυχίατρο.
Η μονογονεϊκή οικογένειά της (υπάρχει μόνο πατέρας, οδηγός ταξί στο επάγγελμα, για τη μητέρα δεν γίνεται καμία αναφορά) περιλαμβάνει και έναν αδελφό, ένα 6χρονο αγόρι, το οποίο η Λάρα φροντίζει υπεύθυνα και με προσοχή. Βλέπουμε την οικογένεια να έχει μόλις μετακομίσει σε άλλη πόλη, η νέα σχολή χορού, «μία από τις καλύτερες της χώρας», τη δέχεται δοκιμαστικά, εκείνη προσπαθεί με υπερβάλλοντα ζήλο να ενταχθεί στην ομάδα με τις συνομήλικες μπαλαρίνες. Με εξαίρεση μια δύσκολη στιγμή (οι συμμαθήτριές της στη σχολή τής ζητούν, σε ένα κοριτσίστικο πάρτι, να δείξει τα γεννητικά της όργανα, αφού κι εκείνη βλέπει καθημερινά τα δικά τους όταν κάνουν ντους μετά το μάθημα), δεν υπάρχουν ενδείξεις απόρριψης ή bullying.
Ομως η Λάρα βιώνει σιωπηλά την απόλυτη αναντιστοιχία ανάμεσα στις επιθυμίες και στο σώμα της. Η ορμονική θεραπεία αργεί πολύ να δώσει εμφανή αποτελέσματα, οι γιατροί την ενημερώνουν για τις πολλές παρενέργειες στην επέμβαση αλλαγής φύλου, χρειάζεται να έχει το κατάλληλο βάρος, να είναι σε καλή φυσική κατάσταση για να προχωρήσουν. Κι εκείνη αδυνατίζει και αδημονεί. Η υπερπροσπάθεια στη σχολή, να αποκτήσει το επίπεδο των άλλων κοριτσιών, τη φυσική χάρη και τον ρυθμό τους, την καταπονεί, είναι βασανιστική για τη σωματική διάπλαση και την ψυχολογική κατάστασή της.
Το «Κορίτσι» είναι μια «λιπόσαρκη» ταινία, με την έννοια ότι απουσιάζει οτιδήποτε περιττό, το ελάχιστο «πάχος» καταγγελίας, ακτιβισμού, υπερβολής· γι’ αυτό και κόβει όπως ένα καλά ακονισμένο μαχαίρι. Δεν αφήνει καμία διαφυγή στο δράμα ή σε έναν κόσμο μακρινό ή ξένο. Είναι ένα παιδί στην εφηβεία και ζει μέσα σε ένα «ξένο» σώμα, που δεν μπορεί να αγαπήσει αλλά και με το οποίο δεν μπορεί να αγαπηθεί. Την ηρωίδα ερμηνεύει (συγκλονιστικά) ο 16χρονος χορευτής Βικτόρ Πόλστερ. Η Λάρα κολλά με ταινία το πέος της για να το εξαφανίσει μέσα στα ρούχα του μπαλέτου, φοράει ειδικό σουτιέν, ντρέπεται να εμφανιστεί με εσώρουχα, κρύβεται από όλους, οδηγείται σε έναν ιδιότυπο αυτοτραυματισμό.
Η ιστορία του «Κοριτσιού» είναι πραγματική: «Το 2009 βρήκα ένα άρθρο σε μια βελγική εφημερίδα, για ένα κορίτσι που γεννήθηκε σε σώμα αγοριού και ήθελε να γίνει μπαλαρίνα. Το κράτησα, γιατί ο συνδυασμός αυτών των δύο, δηλαδή κάποιου που επέλεξε την αρένα του χορού, όπου πρέπει να δουλέψεις με το σώμα σου και μαζί περνάς μια περίοδο μεταμόρφωσης κι έχεις μια δύσκολη σχέση με αυτό, εμπεριέχει αντίθεση αλλά και θάρρος», λέει ο σκηνοθέτης σε συνέντευξή του (στον ιστότοπο flix.gr).
Μέσα στο ίδιο καζάνι αντιθέσεων, αντικρουόμενων συναισθημάτων, προσπάθειας εκλογίκευσης και αδυναμίας να το επιτύχει, κινείται και ο θεατής της ταινίας. Εμείς, οι τέσσερις σινεφίλ μητέρες, δεν αποφύγαμε ούτε την εσωτερική ένταση ούτε την αμφιβολία. Πώς αντιμετωπίζει ο γονιός ένα διεμφυλικό παιδί; Πώς συμπαραστέκεται στην ανισορροπία που γεννά αναπόφευκτα ο «διχασμός», η ανάγκη να απαλλαγεί από τον άλλο, εχθρικό, εαυτό; Συμφιλιώνονται τα άκρα, ησυχάζουν η ψυχή και το σώμα;
ΑπάντησηΔιαγραφήΣιωπήσαμε και οι τέσσερις, μετά την προβολή, γύρω από ένα τραπέζι, κάναμε ένα βιαστικό γύρο ερωταπαντήσεων, διαφωνήσαμε στα επουσιώδη και τα ουσιώδη έμειναν μετέωρα και ατεκμηρίωτα, ενστικτώδη και ασαφή. Οπως συμβαίνει και με τα φύλα, όπως και με την απάντηση που, ουσιαστικά, αποφεύγει να δώσει η Λάρα στην επίμονη ερώτηση του πατέρα της: «Σου αρέσουν οι άντρες ή οι γυναίκες;».