ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΑ - 4/6/2018

Τρυφερές και γεμάτες πάθος επιστολές του Τσαϊκόφσκι, αφηγούνται με ακρίβεια τα έντονα συναισθήματα του διάσημου συνθέτη. Μέχρι σήμερα, όμως, οι επιστολές αυτές που περιγράφουν τις σεξουαλικές του επιθυμίες, είχαν κρατηθεί μακριά από τη δημοσιότητα επειδή όλα τα αντικείμενα του πόθου του ήταν άντρες.  

Τώρα τα γράμματα έχουν δημοσιευθεί στην αγγλική γλώσσα για πρώτη φορά, αποκαθιστώντας ευαίσθητα αποσπάσματα σχετικά με την ομοφυλοφιλία του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι και είχαν αποσιωπηθεί από τη ρωσική λογοκρισία.   

Σε μια από αυτές, ο Τσαϊκόφσκι έγραψε για έναν νεαρό υπηρέτη «τον αγαπώ περισσότερο από ποτέ», προσθέτοντας: «Θεέ μου, τι αγγελικό πλάσμα και πόσο θέλω να είμαι ο δούλος του, κτήμα του».  

Η Μαρίνα Κοσταλέφσκι, συν-συντάκτρια της νέας έκδοσης δήλωσε: «Στο βιβλίο μας, όλα τα κείμενα παρουσιάζονται στο σύνολό τους και επομένως δεν διαστρεβλώνονται ούτε από σεμνότυφες περικοπές ούτε από τις επιλεκτική λογοκρισία». 

Προσθέτει ότι ενώ η ομοφυλοφιλία του Τσαϊκόφσκι ήταν αποδεκτή στη δύση, εξακολουθεί να αποτελεί θέμα ταμπού και έντονης δημόσιας συζήτησης στη Ρωσία.  

«Όταν η ρωσική έκδοση των αρχειακών εγγράφων κυκλοφόρησε το 2009, δεν θεωρήθηκε από πολλούς Ρώσους ως το οριστικό επιχείρημα που έβαζε τέλος στη διαμάχη που έχει διαρκέσει για χρόνια σχετικά με τη σεξουαλικότητα του Τσαϊκόφσκι. Ορισμένοι αναγνώστες αμφισβήτησαν ακόμη και την αυθεντικότητα συγκεκριμένων επιστολών που διατηρούνται στο αρχείο. Ως εκ τούτου, μπορεί να υποστηριχθεί ότι η ρωσική έκδοση, παρά τον πλούτο νέων πληροφοριών σχετικά με τη ζωή του Τσαϊκόφσκι, δεν ανέδειξε τις παλιές προκαταλήψεις για τη σεξουαλικότητά του στην πατρίδα του», αναφέρει.  

Σε μια επιστολή ο συνθέτης έγραψε ότι ήρθε αντιμέτωπος με έναν νέο «εκπληκτικής ομορφιάς», συνεχίζοντας: «Μετά τον περίπατό μας, του προσέφερα κάποια χρήματα, τα οποία απορρίφθηκαν. Το κάνει για την αγάπη της τέχνης και λατρεύει τους άνδρες με γένια».
Αυτό το απόσπασμα δεν έχει συμπεριληφθεί ούτε στη συντομευμένη έκδοση στις ρωσικές εκδόσεις, ούτε σε κάποια αγγλική μετάφραση», σημειώνει η Μαρίνα Κοσταλέφσκι.  Τα αποσπάσματα παρουσιάζονται στο The Tchaikovsky Papers: Ξεκλειδώνοντας το Οικογενειακό Αρχείο, που δημοσιεύθηκε στις ΗΠΑ και τη Βρετανία από το Yale University Press. Τα γράμματα κρατούνται στα αρχεία του Κρατικού Μουσείου Τσαϊκόφσκι στην πόλη Klin, βορειοδυτικά της Μόσχας, όπου ο συνθέτης έζησε από το 1892 μέχρι το θάνατό του κατά τη διάρκεια επιδημίας χολέρας.  

Τα περισσότερα από τα γράμματα δεν ήταν ποτέ πριν διαθέσιμα στα αγγλικά. Προσφέρουν στοιχεία για τις καθημερινές ανησυχίες και τις μύχιες σκέψεις ενός συνθέτη που έχει αφήσει κληρονομιά στην ανθρωπότητα μεγάλα μουσικά αριστουργήματα.  

Η εισαγωγή του βιβλίου επισημαίνει: «Το κεντρικό ταμπού σχετικά με τη ζωή του Τσαϊκόφσκι είναι η ομοφυλοφιλία του, θέμα που έχει αποκλειστεί από τη δημόσια συζήτηση για έναν σχεδόν αιώνα. Στα μάτια των αρχών της Ρωσίας, θα ήταν αδιανόητο να γίνει αποδεκτό πως ο εθνικός πολιτιστικός θησαυρός ήταν ομοφυλόφιλος».  

Μεταξύ των άλλων λογοκρισμένων αποσπασμάτων ήταν μια επιστολή προς τον αδερφό του Τσαϊκόφσκι, την οποία έγραψε από την Ιταλία: «Στις εννέα το βράδυ ήθελα να βγω να περπατήσω. Κάποιοι «νταβατζήδες», μάντεψαν αυτό που έψαχνα, και δεν με άφηναν ήσυχο. Το δόλωμα που χρησιμοποιούσαν για να παγιδεύσουν το θήραμα (δηλαδή εμένα) ήταν ένα ευχάριστο νεαρό πλάσμα».  

«Έπρεπε να αντισταθώ σκληρά επειδή το δόλωμα δούλευε. Αλλά δεν το άφησα να πάρει το καλύτερο από μένα. Δεν ξέρω αν ήθελαν να με εκβιάσουν ή απλώς να βγάλουν κάποια χρήματα από μένα, αλλά δεν επέτρεψα στον εαυτό μου να παρασυρθεί». 

Σε άλλη επιστολή, έγραψε για «ένα μαρτύριο αναποφασιστικότητας»: «Το ραντεβού μου είχε κανονιστεί για το απόγευμα. Ένα πραγματικά γλυκόπικρο δίλημμα! Τελικά αποφάσισα να πάω. Πέρασα δύο υπέροχες, ρομαντικές ώρες  Φοβόμουν, ήμουν ενθουσιασμένος, φοβόμουν τον παραμικρό ήχο. Αγκαλιές, φιλιά, ένα απομονωμένο διαμέρισμα, τρυφερή συζήτηση... Τι απόλαυση!».

Ο Τσαϊκόφσκι άφησε πίσω του περισσότερα από 5.000 γράμματα. Η Κοστάλεφσκι δήλωσε ότι η νέα έκδοση περιελάμβανε «μεγάλο αριθμό οικογενειακών γραμμάτων που δεν έχουν δημοσιευθεί ποτέ». Τα έγγραφα του Τσαϊκόφσκι προσφέρουν μια προσωπική περιήγηση μέσα από τα ιδιωτικά του γράμματα στην πιο ανεπίσημη και οικεία του ζώνη. (lifo.gr, 3/6/2018)