O LORENZO VIGAS ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ "ΑΠΟ ΜΑΚΡΙΑ"

Lorenzo Vigas: «Η macho κουλτούρα κι η ομοφοβία είναι πολύ παρούσες στη Λατ. Αμερική»

Για απαιτητικούς θεατές, χωρίς όμως να αποτελεί ελιτίστικη άσκηση ύφους, το αρτιότατο σε όλα τα επίπεδα ντεμπούτο μυθοπλασίας του Βενεζουελάνου Lorenzo Vigas Από μακριά α φηγείται την ιστορία του πλούσιου μεσήλικα Armando (ανεπανάληπτος ο Alfredo Castro), ο οποίος πληρώνει νέους, για να τους κοιτά χωρίς να τους αγγίζει. Η εμφάνιση του Elder, όμως, και η ανάδυση ενός σκοτεινού μυστικού από το παρελθόν του Armando θα οδηγήσουν το φιλμ σε μια ανοιχτή σε ερμηνείες κορύφωση. Η ταινία τιμήθηκε με τον Χρυσό Λέοντα στο περσινό Φεστιβάλ της Βενετίας, ενώ στο 56^ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ο Alfredo Castro απέσπασε το βραβείο ανδρικής ερμηνείας..

Η ταινία Από μακριά, το ντεμπούτο σου μυθοπλασίας, είναι μια εξαιρετικά ολοκληρωμένη δουλειά. Πώς οδηγήθηκες σ’ αυτήν;

-         Πρώτα απ’ όλα, είμαι γιος ενός πολύ σημαντικού Βενεζουελάνου ζωγράφου, o οποίος πέθανε πριν από 2 χρόνια σε ηλικία 90 χρονών. Παράλληλα, υπήρξε χειρούργος, έχοντας σπουδάσει ιατρική. Αλλά κι εγώ είμαι βιολόγος, ξέρεις! Απολάμβανα, όμως, να φωτογραφίζω από νέος. Έχω, λοιπόν, το καλλιτεχνικό στοιχείο στις φλέβες μου. Ποτέ δε σπούδασα κινηματογράφο, ωστόσο! Στα 15 μου, άρχισα να φτιάχνω τα πρώτα σπιτικά φιλμ με φίλους μου. Όταν ήμουν νεώτερος, μου άρεσαν οι ταινίες μυστηρίου, όπως του Dario Argento και του Brian de Palma. Ήταν, πάντως, σαν χόμπι. Το 1994 έκανα το πρώτο μου σοβαρό ντοκιμαντέρ, το οποίο αφορούσε στο στήσιμο μιας έκθεσης του πατέρα μου στο Παρίσι. Τότε σκέφτηκα ότι αυτό το χόμπι θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κάτι σοβαρό. Εκείνη την εποχή, έκανα ένα μεταπτυχιακό στη μοριακή βιολογία. Μια μέρα, λοιπόν, ξυπνώντας, είπα στον εαυτό μου: «Αρκετά, θα κάνω ταινίες!», επειδή είχα αυτήν την ανάγκη έκφρασης, που ήξερα πως δε θα ικανοποιούσα με τη βιολογία. Έπειτα, πήγα στη Νέα Υόρκη, όπου παρακολούθησα 1-2 καλοκαιρινά εργαστήρια, και μετά ξεκίνησα να γυρνώ τηλεοπτικά και άλλα ντοκιμαντέρ και σποτάκια στη Βενεζουέλα. Στη συνέχεια, ταξίδεψα στο Μεξικό και γίναμε πολύ στενοί φίλοι με τον Guillermo Arriaga, ο οποίος τότε δεν ήταν ακόμη γνωστός.

Επομένως συνεργαστήκατε πάνω στη αρχική σεναριακή ιδέα, η οποία εξελίχθηκε στον πυρήνα του ντεμπούτου σου μυθοπλασίας;

-         Είχα την ιδέα, αλλά ο Guillermo με βοήθησε να αναπτύξω το επιχείρημα. Μετά, επί 3 χρόνια, ασχολήθηκα με τη μακρά διαδικασία συγγραφής του σεναρίου.

Τι σε προσέλκυσε στο συγκεκριμένο θέμα;

-         Το ότι η macho κουλτούρα και η ομοφοβία είναι πολύ παρούσες σε χώρες, όπως η Βενεζουέλα, η Βραζιλία ή το Μεξικό. Πάντοτε, όταν γελάς με τους φίλους σου, τους αποκαλείς «αδερφές». Ο δε malandro (σημ.: μέλος συμμοριών), όπως ο χαρακτήρας του Elder, τον οποίο υποδύεται ο  Luis Silva, είναι πολύ αξιοσέβαστη φιγούρα, ιδίως στις φτωχογειτονιές, και ήταν ενδιαφέρον να αποτυπώσω έναν τέτοιο ήρωα, που συναντά κάποιον, υποτίθεται gay, ο οποίος αποδεικνύεται πιο δυνατός από εκείνον. Ήθελα, λοιπόν, να αμφισβητήσω τα στερεότυπα της αρρεπωνότητας και της εξουσίας.

Ο τίτλος της ταινίας αφορά τόσο στη συναισθηματική απόσταση του πρωταγωνιστή από τους ανθρώπους, με τους οποίους σχετίζεται, όσο και στον τρόπο που κινηματογραφείς. Σαν να παρακολουθείς, από απόσταση, τους ήρωες με την κάμερά σου, με συμπάθεια και τρυφερότητα. Συμφωνείς;

-         Απολύτως. Γι’ αυτό και επέλεξα το συγκεκριμένο τίτλο, ο οποίος αναφέρεται στη συναισθηματική απόσταση, που ο κεντρικός χαρακτήρας θέλει να θέσει- για μένα είναι συναισθηματικά ανάπηρος. Αλλά ο χαρακτήρας του Armando είναι εντελώς μυθοπλαστικός, είναι κάποιος που δεν του αρέσει να αγγίζει και να αγγίζεται. .Και σε ό,τι αφορά την ίδια της φόρμα του φιλμ, γι’ αυτό και χρησιμοποιούμε τόσα ανεστίαστα πλάνα.

Υπάρχει, εξάλλου, πολύ λίγος διάλογος στην ταινία, ενώ κυριαρχούν οι σιωπές, τα βλέμματα, οι κινήσεις του σώματος, οι χειρονομίες. Είναι γιατί δεν εμπιστεύεσαι τις λέξεις ιδιαιτέρως, ή επειδή θεώρησες πως αυτός ήταν ο κατάλληλος τρόπος να αφηγηθείς τη συγκεκριμένη ιστορία;

-         Κατά πρώτον, αποτελεί ενός είδους αντίδραση στις λατινοαμερικάνικες σαπουνόπερες, οι οποίες θεωρούνται πολύ σημαντικές και στη Βενεζουέλα, όπου πάντοτε οι ανθρωποι μιλάνε διαρκώς για τα συναισθήματά τους. Ποτέ δεν μπορούν να τα βιώσουν, γιατί συνεχώς μιλάνε γι’ αυτά. Αλλά, για μένα, αυτή η επιλογή λειτουργεί και στο φορμαλιστικό επίπεδο. Νομίζω ότι η ψυχολογική κατάσταση του Armando είναι αυτή που προωθεί την εξέλιξη της ταινίας. Όλο το φιλμ είναι αφηγηματικά φιλτραρισμένο μέσα από την ψυχολογία του.

Πώς έχει γίνει δεκτή μέχρι στιγμής; Έχει προκαλέσει αντιδράσεις είτε λόγω του θέματός της, είτε του τρόπου αποτύπωσής του, ή του τρόπου, με τον οποίο παρουσιάζεται η βενεζουελάνικη κοινωνία;

-         Έχω έντονη περιέργεια για την πρεμιέρα της στο Καράκας, η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 2 Σεπτεμβρίου, λόγω της βαθιάς κρίσης, που βιώνουμε στη Βενεζουέλα. Τώρα υπάρχει κρίση και με το ηλεκτρικό, το οποίο κόβεται καθημερινά στις 7 το απόγευμα, οπότε δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί κάποια προβολή μετά από αυτήν την ώρα. Συνεπώς, περιμένουμε να ξεπεραστεί. Αλλά εκτιμώ ότι η ταινία θα είναι πολύ αμφιλεγόμενη.

Στο Μεξικό προβλήθηκε;

-         Προβλήθηκε πρόσφατα, στο πλαίσιο ενός πολύ σημαντικού φεστιβάλ, και διανέμεται στις αίθουσες τον Αύγουστο. Μέχρι στιγμής, έχει λάβει πολύ καλές κριτικές. Αλλά πρέπει να περιμένουμε μέχρι την κανονική της προβολή, για να δούμε τις αντιδράσεις των απλών ανθρώπων. Δεν την αντιμετωπίζω ως εμπορική, άλλωστε. Είναι μια δυσάρεστη ταινία, χωρίς ιδιαίτερη εμπορική προοπτική. Είναι αυτή που είναι.

Είναι αλήθεια πως ταινίες τέτοιου είδους απαιτούν προσπάθεια από την πλευρά των θεατών, προκειμένου να εμπλακούν με το θέμα, την ιστορία, τους χαρακτήρες. Χρειάζεται να συμπληρώσουν τα κενά, δε λέγονται όλα ανοιχτά.

-         Νομίζω ότι η αμφισημία είναι πολύ σημαντική για την τέχνη και τους κινηματογραφιστές. Είμαστε πάντοτε ανάμεσα σε συναισθήματα- όχι απολύτως σίγουροι αν αγαπάμε ή μισούμε την μητέρα μας ή την σύντροφό μας, για παράδειγμα, κι αυτό είναι ανθρώπινο. Τώρα, όταν πηγαίνουμε να παρακολουθήσουμε μια ταινία, μας λέει ποια συναισθήματα ακριβώς πρέπει να βιώσουμε. Δε μου αρέσει αυτό. Αν, πάλι, η ταινία μου καταφέρει να προσελκύσει την προσοχή των θεατών, θα εμπλακούν σ’ αυτήν. Και σε πολλούς έχει αρέσει. (hitandrun.gr)