ΚΥΠΡΟΣ. ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

Εγκρίθηκε από το Υπουργείο Παιδείας για τη Β’ και Γ’ Γυμνασίου

Πρώτο βιβλίο στα σχολεία για τη σεξουαλική αγωγή

Λευκωσία: Σεξουαλικά δικαιώματα, μύθοι και πραγματικότητες για την ομοφυλοφιλία, κοινωνικό και βιολογικό φύλο, αντισύλληψη, ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, η φυλακή του φύλου, διαφορετικότητα και σεξουαλικός προσανατολισμός.

Τα πιο πάνω είναι μερικά από τα θέματα που περιλαμβάνονται -υπό τη μορφή δραστηριοτήτων και βιωματικών ασκήσεων- στο νέο εγχειρίδιο σεξουαλικής αγωγής που αναμένεται να εισαχθεί στα σχολεία, με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας.

Το προοδευτικό σύγγραμμα, ετοιμάστηκε με τη συμβολή έξι φορέων στο πλαίσιο του προγράμματος «Implementing Mandatory Sexuality Education for Teens» (I'M SET) και φιλοδοξεί να καλύψει ένα τεράστιο κενό, όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του: Την «Εφαρμογή της Υποχρεωτικής Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης στους Εφήβους».

Απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς της Μέσης Εκπαίδευσης και σύμφωνα με δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού, Κώστα Καδή, θα διδάσκεται στο πλαίσιο του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας. Σημαντική παράμετρος, το γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά που ετοιμάζεται ένα ολοκληρωμένο βιβλίο για τη σεξουαλική αγωγή των μαθητών.  

Αναλυτικότερα, το εγχειρίδιο δημιουργήθηκε για την προώθηση της εφαρμογής της περιεκτικής σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης (ΠΣΔ) στη Μέση Εκπαίδευση και συγκεκριμένα για τη Β' και Γ' Γυμνασίου όπως περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα σπουδών της Αγωγής Υγείας του υπουργείου.

●  Γιατί περιεκτική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση:

Όπως τονίζεται στο εγχειρίδιο, η ΠΣΔ είναι «…µια προσέγγιση βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα, που  σκοπό έχει να εφοδιάσει τους νέους µε τις γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις και αξίες που χρειάζονται για να είναι σε θέση να παίρνουν ενημερωμένες αποφάσεις και να απολαμβάνουν τη σεξουαλικότητά τους σωματικά, συναισθηματικά, ατομικά και στις σχέσεις τους. Προσεγγίζει τη σεξουαλικότητα ολιστικά και εντός του πλαισίου της συναισθηματικής και κοινωνικής ανάπτυξης».

Περιλαμβάνει τη μάθηση για το κοινωνικό και βιολογικό φύλο, τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις συμπεριλαμβανομένου του HIV/AIDS, τα συναισθήματα, τις σχέσεις, τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα, τη σεξουαλική ταυτότητα, την απόλαυση και ευχαρίστηση, τη διαφορετικότητα, την ισότητα των φύλων, την εξάλειψη και καταπολέμηση κάθε μορφής βίας κ.ά.

Σημαντικό της στοιχείο είναι ότι παραμένει ελεύθερη από οποιαδήποτε ιδεολογία ή δόγμα, ή/και πολιτισµικές προκαταλήψεις, και συνάδει µε τα διεθνή επικυρωμένα ανθρώπινα δικαιώματα.

Εξάλλου, η ΠΣΔ είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα των παιδιών, που απορρέει τόσο από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού όσο και από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία των Παιδιών ενάντια στη Σεξουαλική Κακοποίηση και Σεξουαλική Εκμετάλλευση (τις δύο αυτές συμβάσεις, έχει επικυρώσει και η Κύπρος). 

● Σκοποί και στόχοι του εγχειριδίου

Σκοπός του βιβλίου είναι να λειτουργήσει ως ένα χρηστικό, πολύτιμο και φιλικό προς τον χρήστη εργαλείο, το οποίο περιλαμβάνει δοκιμασμένες δραστηριότητες και μεθόδους εκπαίδευσης από πηγές τόσο από την Κύπρο αλλά και από το εξωτερικό.

Οι δραστηριότητες μπορούν να υλοποιηθούν είτε μέσα στην τάξη είτε στο πλαίσιο προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων. Το εγχειρίδιο προσφέρει στον εκπαιδευτικό βιωματικές ασκήσεις που μπορεί να εφαρμόσει στο σχολείο με τα παιδιά, για να καλύψει συγκεκριμένους δείκτες επιτυχίας του προγράμματος Αγωγής Υγεία για τη Β' και Γ' Γυμνασίου.

Χρησιμοποιεί τη συμμετοχή μέθοδο διδασκαλίας όπως τον αναστοχασμό, την κριτική σκέψη και το διάλογο, αντικαθιστώντας τις παραδοσιακές μεθόδους της μετωπικής διδασκαλίας και εμπλέκοντας έτσι ενεργά τον μαθητή στη διαδικασία της μάθησης. Τέτοιες μέθοδοι προωθούν την ισότητα και μπορούν να επιφέρουν αλλαγές στις στάσεις και συμπεριφορές του ατόμου, αλλά και να το εξοπλίσουν με τη φαντασία και την αυτοπεποίθηση να διαχειριστεί τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω του.

Μέσα από το εγχειρίδιο προωθείται η διαμόρφωση ενός μαθησιακού περιβάλλοντος που θα προάγει την ανάπτυξη της προσωπικότητας, της κριτικής σκέψης, της ατομικής και κοινωνικής ευθύνης και ασφάλειας, αλλά και την ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας και συνεργασίας μέσα από μεθόδους και τεχνικές βιωματικής μάθησης σε ένα περιβάλλον ισότητας και σεβασμού.

«Λεξικό» για τη σεξουαλική αγωγή 

Το εγχειρίδιο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, το θεσμικό πλαίσιο σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, ποικίλες δραστηριότητες για τη Β’ και Γ’ τάξη του Γυμνασίου, αλλά και τις βασικές αρχές υλοποίησης αυτών των δραστηριοτήτων. Περιέχει, επίσης, έναν μακροσκελή κατάλογο με σύντομους ορισμούς για σχετικά ζητήματα. Μερικά ενδεικτικά:

Βιολογικό φύλο: Αναφέρεται στα βιολογικά χαρακτηριστικά που έχουν εκ γενετής οι άνδρες και οι γυναίκες. Είναι οικουμενικά και κατά κανόνα μόνιμα, π.χ. οι άνδρες δεν μπορούν να θηλάσουν, ο γυναίκες έχουν έμμηνο ρύση κ.λπ.

Κοινωνικό φύλο: Αναφέρεται στους ρόλους και τις ευθύνες που η κοινωνία αναθέτει στους άνδρες και τις γυναίκες. Τα κορίτσια και τα αγόρια δεν γεννιούνται γνωρίζοντας πώς πρέπει να δείχνουν, να ντύνονται, να μιλάνε, να συμπεριφέρονται ή να σκέφτονται. Η κοινωνικοποίησή τους επηρεάζεται από την οικογένεια, τα συνομήλικα άτομα, την κοινότητα και από θεσμούς όπως τα μέσα ενημέρωσης. Οι έμφυλες νόρμες δημιουργούνται από τον πολιτισμό μας, όχι από τη φύση και, γι’ αυτό, μπορούν να αλλάξουν με την πάροδο

του χρόνου.

Σεξουαλικότητα: Είναι μια κεντρική πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης σε ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου και περιλαμβάνει το σεξ, την ταυτότητα των φύλων, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, τον ερωτισμό, την απόλαυση, την οικειότητα και την αναπαραγωγή. Η σεξουαλικότητα βιώνεται και εκφράζεται μέσω των σκέψεων, των φαντασιώσεων, των επιθυμιών, των πεποιθήσεων, των στάσεων, των αξιών, των συμπεριφορών, των ενεργειών, των ρόλων και των σχέσεων. Η σεξουαλικότητα επηρεάζεται από την αλληλεπίδραση των βιολογικών, ψυχολογικών, κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών, πολιτιστικών, νομικών, ιστορικών, θρησκευτικών και πνευματικών παραγόντων. 

Σεξουαλικός Προσανατολισμός: Η έλξη που νιώθει ένα άτομο προς άτομα του άλλου φύλου, του ιδίου  φύλου, ή και των δύο φύλων. 

Κ.Καδής: Θα διδάσκεται στα σχολεία 

«Στο Υπουργείο Παιδείας ακολουθούμε, πάντοτε, μια τεχνοκρατική διαδικασία», ανέφερε στον «Φ» ο πολιτικός προϊστάμενος για την εκπαίδευση, Κώστας Καδής, για να προσθέσει ότι αυτή η οδός, εφαρμόστηκε και στην περίπτωση του συγκεκριμένου εγχειριδίου.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «πέρασε από το κόσκινο της αξιολόγησης», εξηγώντας ότι εγκρίθηκε από την επιστημονική επιτροπή Αγωγής Υγείας, καθώς επίσης από την συντονιστική επιτροπή αναλυτικών προγραμμάτων (ΣΕΑΠ) και δύο ειδικούς πανεπιστημιακούς. Ο κ. Καδής είπε ακόμα ότι έχει γίνει η επιμόρφωση εκπαιδευτικών και ότι το βιβλίο θα διδάσκεται σε όλα τα Γυμνάσια, στο πλαίσιο του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας.  

Σημειώνεται ότι το εγχειρίδιο είναι αποτέλεσμα του προγράμματος Implementing Mandatory Sexuality Education for Teens (I’M SET) – Εφαρμογή Υποχρεωτικής Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης για Εφήβους στην Κύπρο, που συντονίστηκε από τον Κυπριακό Σύνδεσμο Οικογενειακού Προγραμματισμού και στο οποίο συμμετείχαν ως εταίροι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου και ο Σύνδεσμος Σεξουαλικής Αναπαραγωγικής Υγείας και Δικαιωμάτων της Νορβηγίας. 

Γράφει: Χριστίνα Κυριακίδου (philenews.com, 8/3/2016)