ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ. ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

Ομοφυλοφιλία και Ορθόδοξη Οικογένεια

dogma.gr, 7-2014

Σαφείς θέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας για τον γάμο και την οικογένεια διατυπώθηκαν στο μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου και την εισήγηση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Δημητρίου στην 42η Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής, της οποίας κύριο θέμα μελέτης υπήρξε «Η Ορθόδοξη Οικογένεια: κατοικητήριο του Χριστού και μαρτυρία του Ευαγγελίου».

Συμμετέχοντας στην έντονη σύγχρονη συζήτηση για το σύμφωνο συμβίωσης συζύγων του ιδίου φύλου και τα προβαλλόμενα δικαιώματα υιοθεσίας παιδιών, στο μήνυμα του ο κ. Βαρθολομαίος ρητώς απορρίπτει μία παρόμοια επιλογή, η οποία κρίνεται «ὡςἀσυμβίβαστος πρός τάς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ καί ἀντίθετος πρός τό πνεῦμα τοῦ Εὐαγγελίου. Ὡς διάκονοι τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ σωστικοῦ ἔργου αὐτῆς (διά τοῦτο) ὀφείλομεν νά ἔχωμεν πάντοτε καθαράν καί σαφῆ τήν στάσιν ἡμῶν ἐπί τοῦ εὐκαίρως ἀκαίρως ἐπανερχομένου θέματος τούτου, διότι μόνον «ἔνθα ἀνήρ καί γυνή καί παιδία καί ὁμόνοια καί φιλία καί τῆς ἀρετῆς συνδεδεμένοι δεσμοῖς, ἐκεῖ μέσος ὁ Χριστός», ἀποφαίνεται ὁ αὐτός Ἱερός Πατήρ (Ἰ. Χρυσοστόμου, Εἰς τήν Γένεσιν, Ὁμιλία ΣΤ’, P.G. 54, 616).

Ωστόσο η ομοφυλοφιλία, που αποτελεί αιτία συγκρούσεων και διασπάσεων στους κόλπους των χριστιανικών εκκλησιών, ειδικότερα για το θέμα του γάμου και της χειροτονίας των ομοφυλοφίλων, εντάσσεται στις ανθρώπινες ασθένειες και αδυναμίες που η στοργή της Μητέρας Εκκλησίας θεραπεύει, εφόσον υπάρχει μετάνοια, όπως σημειώνει ο Πατριάρχης: «Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, ὡς φιλόστοργος πρός πάντα τά τέκνα αὐτῆς, ἀποδέχεται καί καλεῖ εἰς σωτηρίαν πάντας, ἐναρέτους καί ἁμαρτωλούς, ὑγιεῖς καί ἀσθενεῖς, ἰσχυρούς καί ἀδυνάτους. Ὄχι μόνον ἀποδέχεται, ἀλλά καί παρέχει εἰς αὐτούς τήν δυνατότητα τῆς ἐν μιᾷ ροπῇ τοῦ χρόνου μετανοίας καί σωτηρίας. Ἡ Ἐκκλησία, ὅσοι αἰῶνες καί ἐάν παρέλθουν, καταδικάζει καί κατακρίνει τήν ἁμαρτίαν καί δέν μεταβάλλει στάσιν ἔναντι αὐτῆς, ὥς τινος δῆθεν φυσιολογικοῦ καί ἁπλῶς διαφορετικοῦ πράγματος». Είναι αξιοσημείωτο ότι εν κατακλείδι η ομοφυλοφιλία ορίζεται ως συγγνωστή αμαρτία και όχι ως μία διαφορετική έκφραση του φυσιολογικού.

Εξάλλου στη συνέχεια σχετικής λακωνικής αναφοράς του μηνύματος των Ορθοδόξων Προκαθημένων τον παρελθόντα Μάρτιο στο Φανάρι για την ιερότητα του γάμου μεταξύ ανδρός και γυναικός που απεικονίζει την ένωση του Χριστού και της Εκκλησίας και των σαφών δηλώσεων του Οικουμενικού Πατριάρχου, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος, στη διεξοδική εισήγησή του ανέπτυξε το κύριο θέμα της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης, ως εξής:

Αντιδιαστέλλοντας την εικόνα της παραδοσιακής πατριαρχικής οικογενείας, όπου συνυπήρχαν επί το πλείστον τρεις γενεές μελών με συζύγους ενωμένους «σ’ ένα ισόβιο δεσμό αφοσιώσεως, παιδιά που ανήκαν στους γονείς και γονείς των γονέων να ζουν ανάμεσά τους και όχι σε γηροκομεία, σήμερα οικογένεια θεωρείται, όταν δύο άνθρωποι ζουν κάτω από την ίδια στέγη».

Με αυτήν την έννοια «ἐάν ὁ οἱοσδήποτε καί ὁ,τιδήποτε ἀποτελοῦν οἰκογένεια, τότε κανείς δέν εἶναι οἰκογένεια ὑπό ὁποιαδήποτε ἔννοια». Εξάλλου, όπως ο ίδιος συνεχίζει, «οι οικονομικές απαιτήσεις επιβάλλουν την απουσία των γονέων από την οικογένεια,… ενώ η υπογενητικότητα στερούν τα παιδιά από συνομηλίκους μέσα στην οικογένεια ή στη γειτονιά Τό ἀποτέλεσμα εἶναι τά ὀργανωμένα ἀθλήματα καί οἱ δραστηριότητες μακρυά ἀπό τό σπίτι νά γίνονται γενικός κανόνας, ενώ τά πρωϊνά τῆς Κυριακῆς κυριαρχοῦνται ἀπό ἄλλες δραστηριότητες ἐκτός τῆς συμμετοχῆς στήν Θεία Λειτουργία καί τό Κατηχητικό Σχολεῖο!»

Με αυτόν τον τρόπο «Τό κύριο ἔργο τῶν γονέων, δηλαδή ἡ διαμόρφωση τοῦ χαρακτῆρος καί τῶν δεξιοτήτων στά παιδιά παραδίδεται στούς προπονητές καί τούς δασκάλους και σε αυτά προστίθεται «η κυριαρχία ὅλων τῶν εἰδῶν ὀθόνης στή σύγχρονη ζωή τῶν ἀνθρώπων: ὀθόνη τηλεοράσεως, ὑπολογιστῶν, iPads καί iPods, ταμπλετῶν καί ἔξυπνων τηλεφώνων – smartphones…Οἱ ἄνθρωποι δέν κοιτάζουν πλέον τά πρόσωπα ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου. Κοιτάζουν τίς διάφορες ὀθόνες, ἀπορροφημένοι καί ὑπνωτισμένοι και ο διάλογος καί η ἐπικοινωνία πρόσωπο μέ πρόσωπο έχουν αντικατασταθεί από τα γραπτά μηνύματα (texting)».

Γι αυτόν τον λόγο κατανοεί κανείς, όπως ο ίδιος συνεχίζει, «σήμερα στήν Ἀμερική, ἀλλά καί σέ πολλές ἄλλες χῶρες, τό ὑψηλό καί τρομακτικό ποσοστό διαζυγίων, σχεδόν 50%, τόν γάμο μεταξύ ἀτόμων τοῦ ἰδίου φύλου καί τό φαινόμενο τῆς μονογονεϊκῆς οἰκογενείας – πλέον τῶν 20 ἑκατομμυρίων παιδιῶν στήν Ἀμερική ζοῦν σέ οἰκογένειες ἑνός γονέως. Συνεπῶς, δέν εἶναι παράλογο ὅτι ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος διερωτᾶται ὄχι μόνον Τί εἶναι ἡ οἰκογένεια, ἀλλά καί Γιατί ὑπάρχει ἡ οἰκογένεια;»

Οι απαντήσεις στο ερώτημα θεμελιώνονται στην Αγία Γραφή και στις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων:

-«Ἡ οἰκογένεια εἶναι θεϊκός θεσμός, ἀποτελεῖ εἰδική δημιουργία τοῦ Θεοῦ, εἶναι θεσμός ὁ ὁποῖος φέρει τό ἅγιο Ὄνομά Του καί τήν αὐθεντικότητά Του. (Ἐφεσ. 3:14-19)».

- «Ἡ οἰκογένεια ἀποτελεῖ δυναμική μικροκοσμική ἔκφραση τῆς πατρικῆς φροντίδος τοῦ Θεοῦ γιά ὁλόκληρη τήν ὑφήλιο και ως εκ τούτου είναι ιερή».

-«Ἡ ἀρχή τῆς οἰκογενείας ἐπί τῆς Γῆς περιγράφεται στήν Γένεση, τό πρῶτο βιβλίον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἐν ἀγάπῃ καί ἁρμονίᾳ, ἡ πρώτη οἰκογένεια βρῆκε τήν χαρά, μεταξύ τῶν μελῶν της».

-«Η Ἁγία Γραφή ἐπίσης δείχνει ὅτι ἡ οἰκογένεια μπορεῖ νά καταστῇ πεδίο φοβερῶν τραγωδιῶν καί ἐγκλημάτων (Γέν. 4:1-16, Γέν. 37:1-36), γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει ὅτι ἡ οἰκογένεια εἶναι θεϊκός θεσμός… Διότι αὐτό τό ὁποῖο ἔχει τήν μεγαλύτερη δυνατότητα γιά τό καλό, ἔχει ἐπίσης λόγω κακῆς χρήσεως καί τήν μεγαλύτερη δυνατότητα γιά το κακό».

-Στήν Καινή Διαθήκη κατ’εξοχήν εξαίρεται ο θεσμός τῆς οἰκογενείας, «όπου τονίζεται ὅτι ὁ δεσμός τοῦ συζύγου μετά τῆς συζύγου του εἶναι ἀνάλογος τοῦ δεσμοῦ τοῦ Χριστοῦ μετά τῆς Ἐκκλησίας, καί ὅτι ἡ ἀμοιβαία ἀγάπη μεταξύ τοῦ συζύγου καί τῆς συζύγου του θά πρέπει νά εἶναι ὁμοία τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ γιά τήν Ἐκκλησία Του γιά τήν ὁποία προσέφερε τόν Ἑαυτό Του ἀκόμη καί εἰς θάνατον (Ἐφεσ. 5:21-33)».

-«Τό ὑπέροχο παράδειγμα γιά τήν πραγματικότητα τῆς οἰκογενείας ὡς ἱερώτατου καί μοναδικοῦ θεσμοῦ εἶναι ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός». Γεννήθηκε μέσα σε οικογένεια η οποία τον προστάτεψε από τα δολοφονικά σχέδια του Ηρώδη, έζησε τα 30 από τα 33 χρόνια της επιγείου του ζωής μέσα σε οικογένεια στή Ναζαρέτ καί ὄχι στήν ἔρημο. Ἔκανε τό πρῶτο Του θαῦμα, στον γάμο τῆς Γαλιλαίας, «μεταβάλλοντας τό νερό σέ κρασί γιά νά στηρίξῃ καί νά ἐνισχύσῃ τόν ἑορτασμό ἑνός νέου γάμου, τῆς δημιουργίας μίας νέας οἰκογενείας και καρφωμένος πάνω στον Σταυρό τίς τελευταῖες στιγμές Του πρίν ἐκπνεύσει, οι λιγοστές λέξεις του δημιούργησαν μιάν νέα οἰκογένεια δίδοντας τόν μαθητή Του Ἰωάννην ὡς υἱόν στήν Ἁγία Μητέρα Του καί δίδοντας τήν Θεοτόκο ὡς μητέρα στόν Ἰωάννη…: Ἴδε ἡ Μήτηρ σου. Ἴδε ὁ υἱός σου! (Ἰωάν. 19:26-27)».

Και ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος, επιφανής βιβλικός θεολόγος στην ακαδημαϊκή του πορεία, καταλήγει:

«Ἡ θεϊκή προέλευση τῆς οἰκογενείας ὡς θεσμοῦ καί ἡ ἀπόλυτη καί ἀνέκκλητη καθαγίασή της ὑπό τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὄχι μόνον διά τῶν λόγων Του ἀλλά ἐπίσης καί διά τῶν ἔργων Του καί τοῦ προσωπικοῦ παραδείγματός Του, ἀποτελοῦν τήν τέλεια ἀντίληψή μας γιά τό τί πράγματι εἶναι ἡ οἰκογένεια.

Ὀφείλουμε, λοιπόν, νά ἔχουμε πλήρη συνείδηση τῆς ὑπέρτατης ἀξίας καί ἀναντικατάστατης φύσεως τῆς οἰκογενείας. Ὀφείλουμε νά εἴμεθα πλήρως ἐνήμεροι γιά τό ὅτι ἡ οἰκογένεια ἀνήκει στά μοναδικά στοιχεῖα τοῦ σύμπαντος, διότι δημιουργήθηκε κατ’ εὐθείαν ἀπό τόν Ἴδιο τόν Θεό καί διότι προσωπικῶς μετέσχε σ’ αὐτήν ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ σαρκωθείς Θεός κατά τήν ἐπί γῆς παρουσία Του. Ἡ ἐνημέρωση καί συνειδητοποίηση ἐκ μέρους μας τῆς ἱερότητος τῆς οἰκογενείας ἀποτελεῖ ἀντίδοτο ἐναντίον τῆς συνεχοῦς δηλητηριάσεως τοῦ θεσμοῦ τῆς οἰκογενείας στίς ἡμέρες μας ἀπό παντός εἴδους θεωρίες καί συμπεριφορές.

Ἐντός αὐτοῦ τοῦ πλαισίου, θεωροῦμε τήν Χριστιανική Ὀρθόδοξη Οἰκογένεια κατοικητήριο τοῦ Χριστοῦ καί μαρτυρία τοῦ Εὐαγγελίου Του.

Ἡ οἰκογένεια εἶναι Κατοικητήριο τοῦ Χριστοῦ διότι καλλιεργεῖ καί συνεχῶς αὐξάνει τήν ἀγάπη ἀνάμεσα στά μέλη της, ἀγάπη ἡ ὁποία ἐκπηγάζει ἀπό τήν πηγή τῆς ἀγάπης, τόν Ἴδιο τόν Ἰησοῦ.

Ἡ Ὀρθόδοξη οἰκογένεια, προσφέροντας διά τῶν μελῶν της τό Εὐαγγέλιο, λόγοις καί ἔργοις, καθίσταται ἀποστολική οἰκογένεια ἡ ὁποία συνεχίζει στόν 21ον αἰώνα τό ἔργον τοῦ εὐαγγελισμοῦ τό ὁποῖον ἄρχισαν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι εἰκοσιένα αἰῶνες πρίν».

Τέλος ο ίδιος κάλεσε τα μέλη της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης στα πλαίσια των εργασιών της να συζητήσουν τρόπους για την διάσωση και την ενίσχυση της Ορθόδοξης Οικοογένειας στην Αμερική, με «τήν ὑποβολή εὐφυῶν προτάσεων, δημιουργικῶν ἰδεῶν καί ρεαλιστικῶν προγραμμάτων».