Άγαλμα του Αντίνοου, του αγαπημένου συντρόφου του αυτοκράτορα Αδριανού, που καταγόταν από τη Βιθυνία της Μικράς Ασίας. Διατηρείται σε καλή κατάσταση, αν και λείπουν τα χέρια του από τους αγκώνες και κάτω. Ο Αντίνοος παριστάνεται σαν νέος με μακριά μαλλιά, που στο κεφάλι φέρει στεφάνι, από το οποίο σώζεται μόνο η ταινία, ενώ τα φύλλα θα ήταν από άλλο υλικό. Το έργο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της εξέλιξης του πορτραίτου. Η μελαγχολική ομορφιά, η κλίση της κεφαλής και η στίλβωση της επιδερμίδας του μαρμάρου ενσαρκώνουν το πνεύμα των αυτοκρατορικών χρόνων και την τάση της τέχνης για επάνοδο στα αρχαία ελληνικά πρότυπα. Το άγαλμα στήθηκε στο ιερό των Δελφών με απόφαση των αμφικτυόνων και του ιερέα Αριστότιμου και είναι ένα από τα ωραιότερα πορτραίτα του Αντίνοου. Ο νέος πνίγηκε στο Νείλο το 130 μ.Χ., και μετά το θάνατό του ο Αδριανός τον θεοποίησε, έστησε αγάλματα και προτομές του σε πόλεις και ιερά της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και καθιέρωσε τελετές λατρείας και αγώνες προς τιμήν του. (odysseus.culture.gr)
Στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα οι Έλληνες καθηγητές του Πανεπιστημίου και άλλοι σοφοί αρχαιολάτρεις άρχισαν να καταγράφουν τις αρχαιότητες του τόπου. Ήδη το 1846 εγκαθίσταται στην χώρα η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή και τα κατοπινά χρόνια ακολουθούν και άλλες με κύριο αντικειμενικό σκοπό την πραγματοποίηση ανασκαφών. Φυσικά το ελληνικό κράτος δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να προχωρήσει σε ανασκαφές στους Δελφούς, δεδομένου ότι οι αρχαιότητες είναι θαμμένες και από πάνω τους έχει κτιστεί ολόκληρο χωριό, το οποίο πρέπει να μετακινηθεί και οι κάτοικοί του να αποζημιωθούν. Το έργο αναλαμβάνει η Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρία με τη βοήθεια Ελλήνων διανοουμένων και κυρίως πλουσίων εμπόρων της διασποράς λίγο πριν το 1880. Αλλά ήδη το 1881 ο διευθυντής της Γαλλικής σχολής ζητά την άδεια να σκάψει στο χωριό. Λόγω των διεθνών εξελίξεων οι ανασκαφές στους Δελφούς μετατρέπονται σε πολιτικό θέμα. Η κυβέρνηση προσπαθεί να προσεταιριστεί τους Γάλλους προκειμένου να έχουν αίσιο πέρας για τη χώρα οι διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν από το Συνέδριο του Βερολίνου (1878) και κατέληξαν στην Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (1881) που επεδίκασε την Θεσσαλία στην Ελλάδα. Οι διαπραγματεύσεις για τις ανασκαφές κράτησαν πάνω από 10 χρόνια, με πρωταγωνιστή κυρίως τον Χαρίλαο Τρικούπη που επεδίωκε πολιτικά και οικονομικά ανταλλάγματα. Και οδήγησαν στην τελική συμφωνία με τους Γάλλους το 1891 που διέθεσαν 500.000 φράγκα για αποζημιώσεις των Καστριωτών, για τις ανασκαφές και για αναστήλωση του χορηγικού μνημείου του Λυσικράτη στην Αθήνα.
Έτσι, το 1892 γίνονται τα επίσημα εγκαίνια της λεγόμενης Μεγάλης Ανασκαφής που θα κρατήσει σχεδόν δέκα χρόνια και θα μετατρέψει τον χώρο σε ένα απέραντο εργοτάξιο, όπου εκατοντάδες εργάτες, τεχνίτες, μηχανικοί και επιστήμονες θα εργάζονται πυρετωδώς. Σιγά-σιγά, στρώμα το στρώμα, η ιστορία του τόπου αρχίζει να έρχεται στην επιφάνεια. Πρώτα η μεταβυζαντινή πόλη, ύστερα τα ρωμαϊκά ερείπια και κτίσματα και κατόπιν οι αρχαιότητες των ελληνιστικών και κλασικών χρόνων. Η δουλειά δεν είναι εύκολη γιατί έχουν γίνει σεισμοί και κατολισθήσεις και ο χώρος είναι σε πλαγιά βουνού. Επίσης, τα πάντα σχεδόν έχουν καταστραφεί και ξανακτιστεί πολλές φορές. Το χωριό που μετακινήθηκε σε μεγάλο βαθμό είχε κτιστεί με δομικά υλικά των αρχαιοτήτων. Ακόμα και σήμερα πολλά στοιχεία του αρχαιολογικού παζλ δεν έχουν συμπληρωθεί. Έτσι η Μεγάλη Ανασκαφή ανέβαινε το ανηφορικό μονοπάτι αποκαλύπτοντας ένα-ένα τα μεγάλα και σημαντικά μνημεία στη θέση των σπιτιών που εγκατέλειπαν σταδιακά οι κάτοικοι. Και τα μνημεία έρχονταν στο φως με την ίδια σειρά σχεδόν που τα είχε δει ο Παυσανίας τον 2ο μ.Χ. αιώνα που είχε επισκεφτεί τον τόπο. Ο Θησαυρός των Αθηναίων, το καλύτερα διατηρημένο κτίσμα, έρχεται στην επιφάνεια το 1893. Σήμερα έχει αναστηλωθεί σχεδόν πλήρως. Την ίδια χρονιά βρέθηκαν δυο δίδυμα αγάλματα του 580 π.Χ. που στην αρχή θεωρήθηκε ότι παρουσιάζουν τους Κλέοβι και ο Βίτωνα, τους δύο ευσεβείς αδελφούς που έσυραν το άρμα της μητέρας τους, ιέρειας της Ήρας, ως το ναό της θεάς στο Άργος. Αργότερα θεωρήθηκε ότι παρίσταναν τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, τους Διόσκουρους.
Επίσης το 1893 βρέθηκε και ο κορμός της Σφίγγας σε τρία κομμάτια. Η Σφίγγα είχε βρεθεί 30 χρόνια πριν αλλά είχε θαφτεί από τις επιχώσεις. Την επόμενη χρονιά βρέθηκε ένα μαρμάρινο άγαλμα ενός ωραίου νέου, του 2ου αιώνα, που παρίστανε τον Έλληνα Αντίνοο, σύντροφο του Αυτοκράτορα Αδριανού. Ακολούθησαν και τα άλλα μνημεία.
Και το 1896, ανάμεσα στα ερείπια ενός σπιτιού, βρέθηκε ο Ηνίοχος, ένα ανάθημα των Σικελιωτών που χρονολογήθηκε γύρω στο 480 π.Χ. Στα 1898 βρέθηκε το Γυμνάσιο, κάτω από τη Μονή της Παναγίας, που το είχαν επισημάνει παλιοί περιηγητές και ένα χρόνο αργότερα η φημισμένη Κασταλία Πηγή όπου έκανε το λουτρό της η Πυθία και για την οποία είχαν μιλήσει τόσοι παλιότεροι και νεώτεροι περιηγητές. Το καλοκαίρι του 1901 ξεκίνησε η ανασκαφή του περίφημου Θόλου (380 π.Χ.) που είχε βρεθεί το 1891 και μπροστά του βρίσκονταν ακόμα όρθιοι 15 κίονες από το ναό της Αθηνάς Προναίας. Αμέσως μετά έγιναν ανασκαφές στα δυο νεκροταφεία και όταν τελείωσαν με το δυτικό άρχισαν να κτίζουν πάνω του το Μουσείο. Φυσικά αυτό που αναζητούσαν όλοι οι περιηγητές και οι αρχαιολόγοι ήταν ο ναός του Απόλλωνα και κατά συνέπεια η θέση όπου η Πυθία έδινε τους χρησμούς. Ωστόσο, ακόμα και σήμερα δεν ξέρουμε καθαρά ούτε την διαρρύθμιση του ναού, ούτε τη χρήση των διαφόρων χώρων και φυσικά ούτε το σημείο της Πυθίας έχει βρεθεί με σιγουριά. Αργότερα ο περίφημος Μιλιέ, Διευθυντής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής για πάρα πολλά χρόνια στα μέσα του 20ου αιώνα είπε χαρακτηριστικά: "Είμαστε ευτυχείς που ανασκάψαμε τον χώρο που γεννήθηκε ο Απόλλωνας , δηλαδή τη νήσο Δήλο και τον χώρο που επέλεξε για να ζήσει, δηλαδή τους Δελφούς", τονίζοντας ότι το ιερό των Δελφών είναι ένα σημαντικό τμήμα της ιστορίας της Γαλλικής Σχολής στην Ελλάδα. (greekhotel.com)
Άγαλμα του Αντίνοου
ΑπάντησηΔιαγραφήΆγαλμα του Αντίνοου, του αγαπημένου συντρόφου του αυτοκράτορα Αδριανού, που καταγόταν από τη Βιθυνία της Μικράς Ασίας. Διατηρείται σε καλή κατάσταση, αν και λείπουν τα χέρια του από τους αγκώνες και κάτω. Ο Αντίνοος παριστάνεται σαν νέος με μακριά μαλλιά, που στο κεφάλι φέρει στεφάνι, από το οποίο σώζεται μόνο η ταινία, ενώ τα φύλλα θα ήταν από άλλο υλικό. Το έργο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της εξέλιξης του πορτραίτου. Η μελαγχολική ομορφιά, η κλίση της κεφαλής και η στίλβωση της επιδερμίδας του μαρμάρου ενσαρκώνουν το πνεύμα των αυτοκρατορικών χρόνων και την τάση της τέχνης για επάνοδο στα αρχαία ελληνικά πρότυπα. Το άγαλμα στήθηκε στο ιερό των Δελφών με απόφαση των αμφικτυόνων και του ιερέα Αριστότιμου και είναι ένα από τα ωραιότερα πορτραίτα του Αντίνοου. Ο νέος πνίγηκε στο Νείλο το 130 μ.Χ., και μετά το θάνατό του ο Αδριανός τον θεοποίησε, έστησε αγάλματα και προτομές του σε πόλεις και ιερά της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και καθιέρωσε τελετές λατρείας και αγώνες προς τιμήν του.
(odysseus.culture.gr)
Ανασκαφές στον χώρο των Δελφών
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα οι Έλληνες καθηγητές του Πανεπιστημίου και άλλοι σοφοί αρχαιολάτρεις άρχισαν να καταγράφουν τις αρχαιότητες του τόπου. Ήδη το 1846 εγκαθίσταται στην χώρα η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή και τα κατοπινά χρόνια ακολουθούν και άλλες με κύριο αντικειμενικό σκοπό την πραγματοποίηση ανασκαφών. Φυσικά το ελληνικό κράτος δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να προχωρήσει σε ανασκαφές στους Δελφούς, δεδομένου ότι οι αρχαιότητες είναι θαμμένες και από πάνω τους έχει κτιστεί ολόκληρο χωριό, το οποίο πρέπει να μετακινηθεί και οι κάτοικοί του να αποζημιωθούν. Το έργο αναλαμβάνει η Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρία με τη βοήθεια Ελλήνων διανοουμένων και κυρίως πλουσίων εμπόρων της διασποράς λίγο πριν το 1880. Αλλά ήδη το 1881 ο διευθυντής της Γαλλικής σχολής ζητά την άδεια να σκάψει στο χωριό. Λόγω των διεθνών εξελίξεων οι ανασκαφές στους Δελφούς μετατρέπονται σε πολιτικό θέμα. Η κυβέρνηση προσπαθεί να προσεταιριστεί τους Γάλλους προκειμένου να έχουν αίσιο πέρας για τη χώρα οι διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν από το Συνέδριο του Βερολίνου (1878) και κατέληξαν στην Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (1881) που επεδίκασε την Θεσσαλία στην Ελλάδα. Οι διαπραγματεύσεις για τις ανασκαφές κράτησαν πάνω από 10 χρόνια, με πρωταγωνιστή κυρίως τον Χαρίλαο Τρικούπη που επεδίωκε πολιτικά και οικονομικά ανταλλάγματα. Και οδήγησαν στην τελική συμφωνία με τους Γάλλους το 1891 που διέθεσαν 500.000 φράγκα για αποζημιώσεις των Καστριωτών, για τις ανασκαφές και για αναστήλωση του χορηγικού μνημείου του Λυσικράτη στην Αθήνα.
Έτσι, το 1892 γίνονται τα επίσημα εγκαίνια της λεγόμενης Μεγάλης Ανασκαφής που θα κρατήσει σχεδόν δέκα χρόνια και θα μετατρέψει τον χώρο σε ένα απέραντο εργοτάξιο, όπου εκατοντάδες εργάτες, τεχνίτες, μηχανικοί και επιστήμονες θα εργάζονται πυρετωδώς. Σιγά-σιγά, στρώμα το στρώμα, η ιστορία του τόπου αρχίζει να έρχεται στην επιφάνεια. Πρώτα η μεταβυζαντινή πόλη, ύστερα τα ρωμαϊκά ερείπια και κτίσματα και κατόπιν οι αρχαιότητες των ελληνιστικών και κλασικών χρόνων. Η δουλειά δεν είναι εύκολη γιατί έχουν γίνει σεισμοί και κατολισθήσεις και ο χώρος είναι σε πλαγιά βουνού. Επίσης, τα πάντα σχεδόν έχουν καταστραφεί και ξανακτιστεί πολλές φορές. Το χωριό που μετακινήθηκε σε μεγάλο βαθμό είχε κτιστεί με δομικά υλικά των αρχαιοτήτων. Ακόμα και σήμερα πολλά στοιχεία του αρχαιολογικού παζλ δεν έχουν συμπληρωθεί. Έτσι η Μεγάλη Ανασκαφή ανέβαινε το ανηφορικό μονοπάτι αποκαλύπτοντας ένα-ένα τα μεγάλα και σημαντικά μνημεία στη θέση των σπιτιών που εγκατέλειπαν σταδιακά οι κάτοικοι. Και τα μνημεία έρχονταν στο φως με την ίδια σειρά σχεδόν που τα είχε δει ο Παυσανίας τον 2ο μ.Χ. αιώνα που είχε επισκεφτεί τον τόπο. Ο Θησαυρός των Αθηναίων, το καλύτερα διατηρημένο κτίσμα, έρχεται στην επιφάνεια το 1893. Σήμερα έχει αναστηλωθεί σχεδόν πλήρως. Την ίδια χρονιά βρέθηκαν δυο δίδυμα αγάλματα του 580 π.Χ. που στην αρχή θεωρήθηκε ότι παρουσιάζουν τους Κλέοβι και ο Βίτωνα, τους δύο ευσεβείς αδελφούς που έσυραν το άρμα της μητέρας τους, ιέρειας της Ήρας, ως το ναό της θεάς στο Άργος. Αργότερα θεωρήθηκε ότι παρίσταναν τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, τους Διόσκουρους.
Επίσης το 1893 βρέθηκε και ο κορμός της Σφίγγας σε τρία κομμάτια. Η Σφίγγα είχε βρεθεί 30 χρόνια πριν αλλά είχε θαφτεί από τις επιχώσεις. Την επόμενη χρονιά βρέθηκε ένα μαρμάρινο άγαλμα ενός ωραίου νέου, του 2ου αιώνα, που παρίστανε τον Έλληνα Αντίνοο, σύντροφο του Αυτοκράτορα Αδριανού. Ακολούθησαν και τα άλλα μνημεία.
Και το 1896, ανάμεσα στα ερείπια ενός σπιτιού, βρέθηκε ο Ηνίοχος, ένα ανάθημα των Σικελιωτών που χρονολογήθηκε γύρω στο 480 π.Χ. Στα 1898 βρέθηκε το Γυμνάσιο, κάτω από τη Μονή της Παναγίας, που το είχαν επισημάνει παλιοί περιηγητές και ένα χρόνο αργότερα η φημισμένη Κασταλία Πηγή όπου έκανε το λουτρό της η Πυθία και για την οποία είχαν μιλήσει τόσοι παλιότεροι και νεώτεροι περιηγητές. Το καλοκαίρι του 1901 ξεκίνησε η ανασκαφή του περίφημου Θόλου (380 π.Χ.) που είχε βρεθεί το 1891 και μπροστά του βρίσκονταν ακόμα όρθιοι 15 κίονες από το ναό της Αθηνάς Προναίας. Αμέσως μετά έγιναν ανασκαφές στα δυο νεκροταφεία και όταν τελείωσαν με το δυτικό άρχισαν να κτίζουν πάνω του το Μουσείο. Φυσικά αυτό που αναζητούσαν όλοι οι περιηγητές και οι αρχαιολόγοι ήταν ο ναός του Απόλλωνα και κατά συνέπεια η θέση όπου η Πυθία έδινε τους χρησμούς. Ωστόσο, ακόμα και σήμερα δεν ξέρουμε καθαρά ούτε την διαρρύθμιση του ναού, ούτε τη χρήση των διαφόρων χώρων και φυσικά ούτε το σημείο της Πυθίας έχει βρεθεί με σιγουριά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑργότερα ο περίφημος Μιλιέ, Διευθυντής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής για πάρα πολλά χρόνια στα μέσα του 20ου αιώνα είπε χαρακτηριστικά: "Είμαστε ευτυχείς που ανασκάψαμε τον χώρο που γεννήθηκε ο Απόλλωνας , δηλαδή τη νήσο Δήλο και τον χώρο που επέλεξε για να ζήσει, δηλαδή τους Δελφούς", τονίζοντας ότι το ιερό των Δελφών είναι ένα σημαντικό τμήμα της ιστορίας της Γαλλικής Σχολής στην Ελλάδα.
(greekhotel.com)