ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΜΠΛΑΝΚΟ: ΕΝΑ ΕΘΝΟΣ ΚΑΘΟΡΙΖΕΤΑΙ ΟΧΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΟΥ

Ρίτσαρντ Μπλάνκο: «Οι πολιτικοί είναι εδώ επειδή εμείς είμαστε εδώ»

Ο κουβανικής καταγωγής αμερικανός «αυλικός» ποιητής του Ομπάμα μιλά για τον ρόλο της
 ποίησης σε καιρούς εθνικής δυσαρέσκειας

Λαμπρινή Κουζέλη (tovima.gr, 7-6-2013)

«Κατασκευάστηκα στην Κούβα, συναρμολογήθηκα στην Ισπανία και εισήχθην στις ΗΠΑ». Με αυτόν τον παιγνιώδη τρόπο συστήθηκε ο κουβανικής καταγωγής αμερικανός ποιητής Ρίτσαρντ Μπλάνκο σε ένα μικρό κοινό λογοτεχνών, πανεπιστημιακών και δημοσιογράφων που παρευρέθηκε σε τηλεδιάσκεψη γνωριμίας με τον αμερικανό λογοτέχνη, στην Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα, την Πέμπτη 6 Ιουνίου. Πρόκειται για τον 44χρονο ποιητή ο οποίος επιλέχθηκε να γράψει και να απαγγείλει το ποίημα στη δεύτερη ορκωμοσία του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, στις 21 Ιανουαρίου. Ο αμερικανικός Τύπος υποδέχτηκε τότε τον μετανάστη, λατινοαμερικάνο και δηλωμένο ομοφυλόφιλο Μπλάνκο ως σύμβολο της φιλελεύθερης δημοκρατικής πολιτικής του Ομπάμα που αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα και που ενώνει τις ανθρώπινες ψηφίδες των εθνικών μωσαϊκών των ΗΠΑ σε ένα σύνολο.

Από τη μικρή πόλη των 25.000 κατοίκων όπου ζει στο Μέιν των βορειοανατολικών ΗΠΑ, ντυμένος με μπλε κοστούμι και γραβάτα, με το χιούμορ και την άνεση των προετοιμασμένων αμερικανών ομιλητών, διαθέσιμος για συζήτηση και υπομονετικός στις διακοπές της σύνδεσης, ο Μπλάνκο μίλησε για τα παιδικά του χρόνια, την οικογένειά του, το όνειρο της επιστροφής σε μια φαντασιακή Κούβα και της ένταξης σε μια εξίσου φαντασιακή Αμερική και τους δύο άξονες αναζητήσεων που διατρέχουν την ενήλικη ζωή του και την ποίησή του: την πολιτισμική του ταυτότητα και τη σεξουαλική του ταυτότητα.

Η συγγραφή του ποιήματος της ορκωμοσίας τον υπέβαλε στη διαδικασία να ελέγξει τα ιδανικά της ομοψυχίας, της αλληλεγγύης, της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας, του αλληλοσεβασμού, που προβάλλουν τα σχολικά βιβλία και τα οποία μας εμπνέουν στα παιδικά μας χρόνια αλλά ξεθωριάζουν καθώς μεγαλώνουμε, καθώς ακούμε τις ειδήσεις στην τηλεόραση και εκδοχές της Ιστορίας διαφορετικές από αυτές που διδαχθήκαμε στο σχολείο. «Πρόκειται για μια κριτική φάση κατά την οποία αναπτύσσεις μια δυσαρέσκεια για τη χώρα σου, αλλά πρόκειται για μια υγιή διαδικασία, ένα υγιές στάδιο στη σχέση σου με τη χώρα σου». Διαβάζοντας το ποίημά του στον Ομπάμα, αντιλήφθηκε ότι αυτά τα ιδανικά δεν είναι αφηρημένα αλλά χειροπιαστά. «Οι πολιτικοί είναι εδώ επειδή εμείς είμαστε εδώ, επειδή εμείς τους δίνουμε την εξουσία, ένα έθνος καθορίζεται όχι απαραίτητα από τους πολιτικούς του αλλά από τους ανθρώπους του», σχολίασε ο Μπλάνκο, ο οποίος αποτελεί πλέον δημόσια φωνή της Αμερικής. Πρόσφατα του ανατέθηκε η συγγραφή ποιήματος για τους αιματηρούς βομβαρδισμούς στη Βοστόνη.

«Η τέχνη, η ποίηση, αποτελεί καταφύγιο σε καιρούς κρίσης και δυσκολιών, βοηθά να εκφράσουμε και να κατανοήσουμε όσα βιώνουμε συναισθηματικά», είπε ο Μπλάνκο και δήλωσε δυσαρεστημένος που η ποίηση έχει υποχωρήσει στις ΗΠΑ. Ο λόγος, κατά τον ίδιο, είναι ότι «δεν εκτιθέμεθα στη σύγχρονη ποίηση». Είναι καλό να διαβάζουμε τους μεγάλους κλασικούς συγγραφείς μας και να τους διδασκόμαστε στο σχολείο, υποστηρίζει ο Μπλάνκο, αλλά μέσα από τη γνωριμία με τους καλούς συγγραφείς που γράφουν σήμερα και πραγματεύονται τα ζητήματα που μας απασχολούν θα ενισχυθεί η σχέση μας με την ποίηση. «Τα ξαδέρφια μου, σε μια αγροτική περιοχή της Κούβας, γνωρίζουν την ποίηση των εθνικών ποιητών της χώρας, και τη νύχτα παίζουν κιθάρα και τραγουδούν ποιήματα στο φεγγάρι. Η ποίηση είναι κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Στις ΗΠΑ η ποίηση έχει καταντήσει λίγο σαν την όπερα: μπορεί να καταλήξει εντελώς στο περιθώριο».

Με την αναγνωρισιμότητα που του δίνει ο ρόλος του «inaugural poet» ο Μπλάνκο φιλοδοξεί να καταφέρει να εγκαταστήσει την ποίηση στο καθημερινό εθιμοτυπικό, να γεφυρώσει την ποίηση με την καθημερινή ζωή. «Γράφοντας το ποίημα της ορκωμοσίας, το "Οne Today", άρχισα να αναρωτιέμαι αν αισθάνομαι Αμερικανός και αν αγαπώ την Αμερική. Ήταν ένα διάστημα συναισθηματικής φόρτισης που με οδήγησε στην συνειδητοποίηση ότι είμαι η χώρα μου, είμαι η Αμερική. Η ποίηση μπορεί να μας προσφέρει την εμπειρία της συνειδητοποίησης ότι ανήκουμε όλοι σε ένα ευρύτερο σύνολο, ότι είμαστε ένα».