25.10.12

ΛΕΥΚΗ ΝΗΣΟΣ. ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ 2

Θραύσμα κεραμικού αγγείου από τον ναό του Αχιλλέα στη Λευκή νήσο
Αρχαιολογικό Μουσείο Οδησσού
(φωτογραφία: ΤΟ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΟ)

Παρά τον ποταμόν Βορυσθένην, για όποιον ανέρχεται τον ρουν του έχει κτισθή Ελληνική πόλις, με το όνομα Ολβία. Από δε το Βορυσθένην μέχρι την έρημη και ανώνυμη μικράν νήσον είναι εξήντα στάδια, και από εκεί μέχρι την Οδησσόν ογδόντα. Μετά από την Οδησσόν ευρίσκεται ο λιμήν των Ιστριανών, εις απόστασιν διακοσίων πενήντα σταδίων, και μετά από αυτόν εις απόστασιν πεντήκοντα σταδίων ευρίσκεται ο λιμήν των Ισιακών. Και από εκεί μέχρι το αποκαλούμενον Ψιλόν στόμα του Ίστρου, χίλια διακόσια στάδια. Οι ενδιάμεσοι τόποι είναι έρημοι και ανώνυμοι. Παρά το στόμιον τούτο μάλιστα, δια τον πλέοντα στο πέλαγος κατ’ ευθείαν με βόρειον άνεμον υπάρχει νήσος, την οποία άλλοι μεν νήσον του Αχιλλέως, άλλοι δε Δρόμον του Αχιλλέως και άλλοι Λευκήν από το χρώμα, την ονομάζουν. Αυτήν λένε ότι η Θέτις διέθεσε εις τον υιόν της και ότι εδώ κατοικούσε ο Αχιλλεύς’ και ότι υπάρχει πλοίο του Αχιλλέως και ένα ξόανο παλαιάς τεχνοτροπίας. Η δε νήσος είναι έρημη από ανθρώπους και βόσκουν εις αυτήν αίγες, όχι πολλές’ και λέγεται ότι αυτές τις αναθέτουν στον Αχιλλέα, όσοι σταματούν εις την νήσον. Και άλλα πολλά αφιερώματα είναι εκτεθειμένα στον ναό, φιάλες και δακτύλιοι και λίθοι από τους πολυτελέστερους. Όλα αυτά, αφιερωμένα στον Αχιλλέα, ανάκεινται εις τον ναόν, καθώς και επιγράμματα, άλλα μεν στην Ρωμαϊκή (λατινική), αλλά δε στην Ελληνική, γραμμένα σε διάφορα μέτρα, και έπαινοι στον Αχιλλέα. Υπάρχουν δε και εκείνα τα σχετικά με τον Πάτροκλον΄ διότι και τον Πάτροκλον τιμούν μαζί με τον Αχιλλέα, όσοι θέλουν να κάνουν δωρεές εις τον Αχιλλέα. […]λέγεται επίσης ότι φανερώνεται σε όνειρα ο Αχιλλεύς, άλλοτε εις αυτούς που προσεγγίζουν την νήσον και άλλοτε εις εκείνους που πλέουν, εφ’ όσον δεν ευρίσκονται μακριά, και τους λέγει σε ποιο σημείο της νήσου είναι καλλίτερα να πλησιάσουν και πού να προσορμισθούν […] άλλοι λένε ότι και ο Πάτροκλος ενεφανίσθη εις ενύπνιον. Αυτά, λοιπόν, ως προς την νήσον του Αχιλλέως κατέγραψα, ακούοντας αυτούς που επλησίασαν την νήσον ή άλλους που ερωτήθηκαν από εμέ. Και μου φαίνεται ότι δεν είναι απίστευτα. Διότι εγώ πιστεύω ότι ο Αχιλλεύς, περισσότερο από κάθε άλλον, είναι ήρως με αποδεδειγμένην την καταγωγήν, και ως προς το κάλλος και ως προς την δύναμιν της ψυχής’ και έφυγε νέος από τους ανθρώπους και τον εξύμνησε ο Όμηρος, και έγινε αντικείμενον έρωτος και υπήρξε αφωσιωμένος στον φίλο, ώστε να επιλέξη να πεθάνη αμέσως μετά από τον παιδικό του φίλο. 

Αρριανού: Περίπλους Πόντου Ευξείνου 
Μετάφραση: Δ.Γ. Κουτρούμπας

Αρχαιολογικό Μουσείο Οδησσού
Προθήκη με αρχαιολογικά ευρήματα από τη Λευκή νήσο
(φωτογραφίες: ΤΟ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΟ)

4 σχόλια:

  1. O Αρριανός, γνωστός και ως Φλάβιος Αρριανός ήταν ιστορικός, φιλόσοφος, γεωγράφος, πολιτικός και πολεμιστής.
    Γεννήθηκε στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας(στην Βυθηνία) γύρω στο 95 μ.Χ. και πέθανε σ' αυτή γύρω στο 180 μ.Χ. Σπούδασε πρώτα στη Νικόπολη της Ηπείρου κοντά στο στωικό φιλόσοφο Επίκτητο και κατόπιν,μετά τον θανατο του Επικτήτου(120μΧ)συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Αθήνα με τη φιλοσοφική και τη ρητορική. Ο Αρριανός τιμούσε πολύ το δάσκαλό του Επίκτητο(τον θαύμαζε τόσο πολύ για την διδασκαλία του,που κατέγραψε τα όσα δίδασκε στο φιλοσοφικό του έργο,Επικτήτου Διατριβαί)και είχε σαν παράδειγμα του,επάνω στα συγγραφικά του έργα,τον Ξενοφώντα.
    Ο Αδριανός(τότε Ρωμαίος αυτοκράτορας), που τον γνώρισε στην Αθήνα, για τις αρετές του τον έκανε έπαρχο της Καππαδοκίας,για επτά χρόνια(απο το 130-137μΧ),αξίωμα που δόθηκε σε Έλληνα για πρώτη φορά απο τους Ρωμαίους,του έδωσε τα δικαιώματα του Ρωμαίου πολίτη κι ο Αρριανός απόκτησε τ' όνομα Φλάβιος κι έγινε "υποκατάστατος ύπατος".Με τις διοικητικές ικανότητες και την ανδρεία του απόκρουσε τις επιδρομές του σκυθικού λαού των Αλανών εναντίον του Ρωμαϊκού κράτους,ενώ παράλληλα διακρίθηκε και για το έξοχο ερευνητικό του πνεύμα.Στην Αθήνα γύρισε ξανά αφότου έπαψε να είναι διοικητής στην Καππαδοκία,όπου πήρε τον τίτλο του Αθηναίου πολίτη και το 145μΧ διορίστηκε από τον Αδριανό άρχοντας των Αθηνών. Στα 171 μ.Χ. ήταν πρύτανης της Πανδιονίδας φυλής.
    Γέρος πια άφησε την Αθήνα κι έφυγε για την πατρίδα του, όπου έγινε ιερέας της Δήμητρας και της Περσεφόνης.Η πιθανότερη ημερομηνία θανάτου είναι το 175μΧ.
    Τα έργα του είναι ιστορικά, φιλοσοφικά, γεωγραφικά και στρατιωτικά.
    Ιστορικά
    Από τα ιστορικά του το σπουδαιότερο και το καλύτερο, που διασώθηκε ολόκληρο, είναι η "Αλεξάνδρου Ανάβασις". Αποτελείται από εφτά βιβλία(προς μίμησην της Κύρου Ανάβασιν,του Ξενοφώντα)γραμμένα στην αττική διάλεκτο(ο Αρριανός ήταν γνωστός Αττικιστής της εποχής εκείνης). Περιγράφεται όχι μόνο η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου εναντίον της Περσίας, αλλά και ολόκληρη η ιστορία του με τα πιο κύρια στοιχεία. Ο Αρριανός πίστευε πως τα κατορθώματα του Μακεδόνα στρατηλάτη ήταν θέληση και έργο της ειμαρμένης και πως κανένας από τους ανθρώπους δεν έκανε έργα μεγαλύτερα από αυτόν. Στα ιστορικά αναφέρονται επίσης τα "Μετά τον Αλέξανδρον", δέκα βιβλία, που αποσπάσματά τους υπάρχουν σήμερα, τα "Βιθυνιακά" και τα "Παρθενικά" που είναι χαμένα.Η καταγραφή της εκστρατείας του Μ.Αλεξάνδρου έγινε λόγω του θαυμασμού του Αρριανού για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό,παρόλο που ο ίδιος ήταν Ρωμαίος με σημαντικότατα ρωμαικά αξιώματα.Οι σημαντικότερες πηγές πληροφοριών της Αλεξάνδρου Ανάβασις ήταν απο τα έργα προηγούμενων ιστοριογράφων που ασχολήθηκαν με τον Μ.Αλέξανδρο,του Πτολεμαίου και του Αριστόβουλου,των οποίων τα έργα θεωρούσε πιο αξιόπιστα απο των υπολοίπων.Η Αλεξάνδρου Ανάβασις σαν μεταγενέστερο έργο,απο την εποχή του Αλεξάνδρου,υστερεί σημαντικά στην αναφορά των πολιτικών του αποφάσεων ή της εκπολιτιστικής εκστρατείας του.Παρόλαυτα,η αντικειμενικότητα και η ακρίβεια του έργου του,επάνω στα ιστορικά γεγονότα,το κατατάσουν στην πιο αξιόπιστη πηγή πληροφοριών για την αποστολή του Μ.Αλεξάνδρου. Άλλο σημαντικό ιστορικό του έργο είναι η Ινδική,που γράφτηκε μετά την Αλεξάνδρου Ανάβασις,και αναφέρεται στην ιστορία,στην γεωγραφία και στα ήθη των Ινδών και γράφτηκε σε ιωνική διάλεκτο,σε προσπάθεια του Αρριανού να αποδείξει ότι μπορούσε να χειριστεί άριστα την γλώσσα του Ηροδότου.Στην Ινδική γίνεται επίσης περιγραφή και για την εκστρατεία του μακεδονικού στόλου απο τον Ινδό ως τον Ευφράτη ποταμό,στον περσικό στόλο.Σημαντικότατη πηγή πληροφοριών του έργου του ήταν οι παρατηρίσεις του ναυάρχου του Μ.Αλεξάνδρου Νεάρχου του Κρις,συγκεκριμένα μέσα απο το εργο του Παράπλους της Ινδικής.Λόγω της πνευματικής συνοχής της η Ινδική συχνά εκδίδεται μαζί με την Ανάβασις,σαν ογδόο βιβλίο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Φιλοσοφικά
    Φιλοσοφικά του έργα ήταν οι "Επικτήτου διατριβαί"(το έργο του,στο οποίο αναφέρεται στην διδασκαλία του Επικτήτου), οχτώ βιβλία, από τα οποία σώθηκαν τα τέσσερα πρώτα και το "Εγχειρίδιον Επικτήτου"(κείμενο μικρής επεκτάσεως,που αποτελούσε περικοπή του Επικτήτου Διατριβαί).
    Γεωγραφικά
    Γεωγραφικά ήταν "Περίπλους του Ευξείνου Πόντου", έργο με μεγάλη ακρίβεια και σαφήνεια, γιατί ο ίδιος έκανε αυτά το ταξίδι.Αναφέρεται πάνω σε γεωγραφικες,μετερεωλογικές και άλλες επιστημονικές παρατηρίσεις,τις περισσότερες εκ των οποιων τις έκανε ο ίδιος όταν ακόμη ήταν διοικητής στην Καππαδοκία.Ο περίπλους αυτός έγινε την περίοδο 130-131 στα παράλια του Ευξεινου Πόντου,απο την Τραπεζούντα εώς το Βυζάντιο.Το έργο αυτό το αφιέρωσε στον αυτοκράτορα Αδριανό.
    Άλλα έργα
    Η "Κυνηγετική" συμπληρώνει το όμοιο έργο του Ξενοφώντα και έγραψε επίσης δύο βιογραφίες "Τιμολέοντος του Κορινθίου" και "Δίωνος του Συρακουσίου" που δεν έχουν διασωθεί.
    Βιβλία στρατιωτικά : "Έκταξις κατ'Αλανών",που αναφέρεται στην διάταξη του ρωμαικού στρατού κατά των Αλανών και περιέχει σημαντικότατες πληροφορίες για τον τρόπο διαβίωσης και παραμέρισης των Ρωμαίων στρατιωτών στις επαρχίες(γράφτηκε το 137,όταν ο Αρριανός ήταν ακόμη διοικητής στην Καππαδοκία) και "Τέχνη Τακτική" όπου φανερώνεται η αξιόλογη πείρα του Αρριανού για την τακτική και τη στρατηγική του πολέμου(περιέχει κυρίως τις γνώσεις του Αρριανού για τις στρατιωτικές μεθόδους που ακολουθούσαν οι Ρωμαίοι και οι Έλληνες).
    Από τα έργα του σώθηκαν τα περισσότερα,άλλα ακέραια και άλλα μόνον περικοπές τους, γιατί χρησιμοποιήθηκαν στα σχολεία για την ιστορική τους αλήθεια.Τα συγγραφικά έργα του Αρριανού αν και διαχείριζονταν σε γενικές γραμμές εύκολα και ευνόητα στο πρότυπο,λόγω της αρχαίας αττικής διαλέκτου που χρησιμοποιούσε ο Αρριανός,σε κάποια σημεία αστοχούσε(κυρίως επάνω στην χρήση λέξεων με δευτερεύουσα ή ευκαιριακή σημασία αλλά και σε άλλες συντακτικές χρήσεις),με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται κάποιες φορές μια έλλειψη ακριβείας στα έργα.Εντούτοις,τα έργα του Αρριανού εξακολουθούν να διακρίνονται για την παραστατικότητα,την συνοπτικότητα και την αμεροληψία τους. (el.wikipedia.com)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "According to an epitome of the lost Trojan War epic of Arctinus of Miletus, the remains of Achilles and Patroclus were brought to this island by Thetis, to be put in a sanctuary. Ruins believed to be of a square temple dedicated to Achilles, 30 meters to a side, were discovered by Captain Kritzikly in 1823. Ovid, who was banished to Tomis, mentions the island; so do Ptolemy and Strabo. The island is described in Pliny's Natural History."

    "The lighthouse built on site of the previously destroyed temple of Achilles is adjacent to a housing building."

    "The Greeks during the times of Ottoman Empire renamed it Fidonisi (English: Snake Island)"

    http://en.wikipedia.org/wiki/Snake_Island_(Black_Sea)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αποσπάσματα από την "Αλεξάνδρου Ανάβαση" του Αρριανού εδώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή