ΟΕΔΒ. ΛΟΓΟΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΑΠΦΩ

Francis Coates Jones (ΗΠΑ, 1857 – 1932): Sappho

Σαπφώ, «Ωδή στην Αφροδίτη»

Αφροδίτη, αθάνατή, εσύ, ποικιλόθρονη,
θυγατέρα του Δία, δολοπλόκε,
σε ικετεύω με πίκρες και βάσανα, Δέσποινα,
την ψυχή μου να μην την παιδεύεις.

Μόνο έλα και τώρα, όπως ήρθες και τότε,
τη φωνή μου σαν άκουσες , κι άφησες
το παλάτι του Δία και πήρες
το χρυσό σου αμάξι… (Μτφρ. Τασούλα Καραγεωργίου)

Η ωδή από τις ωραιότερες της Σαπφώς και αντιπροσωπευτικό δείγμα της ποίησής της, είναι το εκτενέστερο (επτά στροφές) και το μοναδικό ακέραιο ποίημα από το έργο της. Η ωδή επέδρασε στη ρωμαϊκή ποίηση (Κάτουλος, Οβίδιος, Οράτιος, Λουκρήτιος) και στη γαλλική (Ρακίνας, Σενιέ, Ρονσάρ). Ο Οδυσσέας Ελύτης, το 1984, απέδωσε την ωδή στην νεοελληνική μαζί με όλο το έργο της Σαπφώς.

Αναστάσιος Στέφος, Εμμανουήλ Στεργιούλης, Γεωργία Χαριτίδου: Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου (ΟΕΔΒ)

Αν αναρωτιέστε γιατί δεν παρατίθεται ολόκληρο το ποίημα, ιδού η απάντηση:

ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΦΡΟΔΙΤΗ

Ομορφόθρονη αθάνατη Αφροδίτη,
κόρη του Δία, σου δέομαι, δολοπλέχτρα,
με πίκρες και καημούς μη, Δέσποινα,
παιδεύεις την ψυχή μου`
μα έλα μου, αν και κάποτε, από πέρα
μακριά, το κάλεσμά μου όμοι' αγροικώντας,
ήρθες, το πατρικό παλάτι αφήνοντας
και το χρυσό σου αμάξι
ζεύοντας` κι όμορφα στρουθιά πετώντας
γοργά στη γη σε φέρανε τη μαύρη
παν' απ' τον ουρανό με φτεροκόπημα
πυκνό μεσ' στον αιθέρα`
κι ως έφτασαν ταχιά, χαμογελώντας
με την αθάνατη όψη, ω μακαρία,
με ρώτησες σαν τι και πάλι να `παθα,
τι σε καλώ κοντά μου,
τι λαχταρά η ψυχή μου η φρενιασμένη
τόσο πολύ να γίνει: - "Ποια και πάλι
θες η Πειθώ να φέρει στην αγάπη σου;
Σαπφώ, ποια σ' αδικάει;
Γιατί αν φεύγει, γοργά από πίσω θα `ρθει,
κι αν δεν παίρνει σου δώρα, θα σου φέρει`
τώρ' αν δε σ' αγαπάει, θα σ' αγαπήσει
και δίχως να το θέλει".
Ω, έλα μου και τώρα, κι' απ' τις μαύρες
τις έγνοιες λύσε με, κι ό,τι ν' αληθέψει
ποθεί η ψυχή μου τέλεσ' το κι ατή σου
συ γίνε ο βοηθός μου.

(μετάφραση: Παναγής Λεκατσάς)

...και σε μετάφραση Οδ.Ελύτη: